Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ
Զաւակի դաստիարակութիւնը բաւական բարդ եւ պատասխանատու գործ է. երբեմն պահի ազդեցութեան տակ ծնողները կ՛ունենան արտայայտութիւններ, որոնք կրնան ճակատագրական ըլլալ փոքրիկին համար եւ հոգեբանական լուրջ հարցեր ստեղծել:
Մանկավարժները կը ներկայԱԳ
«Քրոջմէդ, Եղբօրմէդ Օրինակ Առ»
Երեխաները համեմատելը թշնամութիւն, նախանձ եւ ապառողջ մրցակցութիւն կը սերմանէ: Նոյնիսկ եթէ երեխաներէն մէկը իսկապէս աւելի լաւ վարքագիծ կը ցուցաբերէ, այնուամենայնիւ, պէտք չէ զանոնք համեմատել եւ բարձրաձայնել միտքերը, քանի որ «կատարեալ» վարքագիծով երեխային մօտ կը ձեւաւորուի ապառողջ ինքնագնահատական, իսկ «անկարգ» երեխան դիտաւորեալ վատ վարքագիծ կը ցուցաբերէ:
Այսպէս Շարունակես` Ես Կը Խենթանամ…»
«Շուտով ես կը խենթենամ», կը բաւէ զիս տանջես», «ես քեզմէ յոգնեցայ», եւ նմանատիպ այլ արտայայտութիւններ հարկաւոր է բացառել երեխային հետ խօսելու ատեն: Հարցն այն է, որ
փոքրիկը միշտ կը փորձէ իր պահուածքով ծնողներուն հիացմունքին արժանանալ, սակայն նման արտայայտութիւններ լսելով` ան կը շփոթի, քանի որ չի հասկնար` ո՛րն է իր սխալը:
Դուն Մարդ Պիտի Չըլլաս…»
Երեխան «կատարեալ» դարձնել ցանկացող ծնողները շատ յաճախ նման արտայայտութիւններով կը փորձեն քօղարկել սեփական վախերը, քանի որ կը վախնան, որ երբեք լաւ ծնողք պիտի չդառնան: «Դուն մարդ պիտի չըլլաս» արտայայտութիւնը ամենասարսափելիներէն մէկն է. թէկուզ մէկ անգամ զայն արտաբերելը կրնայ մէկընդմիշտ զրկել երեխան ինքնավստահութենէն եւ բարձր ինքնագնահատականէ:
Քանի Մը Տողով
Սպիտակ Քաղաքը
31 տարիներ առաջ, 7 դեկտեմբեր 1988-ին, առաւօտեան ժամը 11:42-ին Հայաստանի հիւսիս-արեւմուտքը տեղի ունեցաւ ժամանակի ամենաաղէտալի երկրաշարժերէն մէկը, որուն պատճառով Սպիտակ քաղաքը գրեթէ հիմնովին աւերուեցաւ:
Սպիտակի անունը յաճախ կը կապուի աւերիչ երկրաշարժին հետ, սակայն անկէ դուրս շատ քիչ բան գիտենք անոր մասին:
Փամբակի գեղատեսիլ հովիտին մէջ, փամբակ գետի եւ անոր Փամբիջուր վտակի ափերուն տարածուած է Սպիտակ քաղաքը:
Մինչեւ 1949 թուականը քաղաքը կը կոչուէր Համամլու: Կլիման բարեխառն է` մեղմ ձմեռով եւ չափաւոր տաք ամառով:
Համամլու կամ Համամլի անուանումը հաւանաբար եկած է պարսկերէն համամ (Բաղնիք) բառէն: Բաղնիքներւ առկայութեան մասին կը վկայեն յայտնաբերուած կաւէ մեծ կարասներն ու խողովակները:
1949-ին Համամլուն դարձաւ Սպիտակ: Այս նոր անուանումը կապուած է քաղաքին շրջակայքը գտնուող կրաքարի հանքերուն հետ:
Մինչեւ 1988 թուականի դեկտեմբեր 7-ի աւերիչ երկրաշարժը Սպիտակը արդիւնաբերական եւ գիւղատնտեսական զարգացած քաղաքներէն մէկն էր: Քաղաքը ունէր` 7 հանրակրթարաններ, գեղարուեստի, երաժշտական, մարզական, դպրոցներ, 10 մսուր-մանկապարտէզներ, հիւանդանոց, զբօսայգի, մշակոյթի տուն, գրադարան, շարժապատկերի սրահ, թանգարան, մարզադաշտ, տպարան եւ այլն…
Երկրաշարժէն 31 տարի ետք սպիտակցին անձկութեամբ կը յիշէ անցեալին փառքը…
Կին Դէմքեր
Օտրի Հեփպըրն
20-րդ դարի ամենասիրուած դերասանուհիներէն Օտրի Հեփպըրնը նաեւ իր ժամանակի ամենաոճայիններէն մէկն էր: Բացի գեղեցիկ եւ տաղանդաւոր ըլլալէ` Հեփպըրնը իմաստուն կին, լաւ մայր եւ մարդասէր էր:
Կը ներկայացնենք դերասանուհիին խորիմաստ խօսքերէն մէկ քանին:
Եթէ քեզի օգնութեան ձեռք պէտք է, իմացիր, դուն զայն ունիս: Ատիկա պարզապէս քո՛ւ ձեռքդ է: Երբ մեծնաս, կը հասկնաս որ ունիս երկու ձեռք, մէկը` քեզի օգնելու համար, միւսը` ուրիշներուն:
***
Արցունքները աւելի շատ բան կը նշանակեն, քան` ժպիտը, քանի որ մենք կը ժպտինք բոլորին անխտիր, կու լանք միայն անոնց պատճառով, զորս կը սիրենք:
***
Ինծի անկողին հարկաւոր չէ կանացիութիւնս ցուցադրելու համար: Ես կրնամ հմայիչ ըլլալ պարզապէս անձրեւին տակ ծառէն խնձոր հաւաքելով:
***
Ինքնավստահութեան համար քալէ՛ այնպէս, կարծես` առանձին չես:
***
Կնոջ գեղեցկութիւնը կը բազմապատկուի անոր տարիքին հետ:
***
Ամբողջ կեանքիս ընթացքին մայրս ինծի սորվեցուցեր էր, որ մարդ պէտք է օգտակար դառնայ հասարակութեան: Ան վստահ էր, որ սէր նուիրելը աւելի կարեւոր է, քան` զայն ստանալը:
Փորձ-Հարցարան
Ձեր Պայուսակը Շատ Բան Կը Պատմէ
Ձեր Անձին Մասին
Այլազան իրեր պահելով ձեր պայուսակին մէջ` դուք հաւանաբար չէք կռահեր, որ այդ իրերը եւ զանոնք տեղաւորելու ձեւը կրնան որոշ պատկերացում մը տալ ձեր բնաւորութեան մասին: Իսկ իմանալու համար, թէ ինչպիսի՛ բնաւորութեան տէր անձ էք դուք, բացէ՛ք ձեր պայուսակը:
-1-
Ինչպիսի՞ պայուսակ կը նախընտրէք.
ա.- Մեծ չափի պայուսակ, որպէսզի անոր մէջ տեղաւորէք կարելի եղածին չափ շատ իրեր: Այս մեծ պայուսակը կը կրէք օրուան բոլոր ժամերուն:
բ.- Ոչ մեծ, սակայն բազմաթիւ բաժանումներ ունեցող պայուսակ, որպէսզի ձեր իրերը լաւ դասաւորէք:
գ.- Ունիք բազմաթիւ պայուսակներ` օրուան տարբեր ժամերու եւ առիթներու համար:
-2-
Ձեր պայուսակին մէջ կան`
ա.- Թղթապանակ մը, ուր կը պահէք ձեր անձնաթուղթը, ընտանիքին անդամներուն լուանկարները, ինչպէս նաեւ դրամապանակ մը` փոքրիկ գումարով մը:
բ.- Մեծ դրամապանակ մը, ու կը դնէք թէ՛ փաստաթուղթեր, թէ՛ դրամ եւ թէ՛ լուսանկարներ:
գ.- Բջիջայինը եւ փոքրիկ դրամապանակ մը:
-3-
Պայուսակին մէջ նաեւ կան`
ա.- Գեղեցկագիտական պիտոյքներ, հայելի, սանտր, շրթներկ եւ այլն
բ.- Շատ քիչ բաներ:
գ.- Բացի դրամապանակէն` անպայմա՛ն հայելի մը:
-4-
Ձեր պայուսակին մէջ նաեւ կան. (կրնաք ընտրել քանի մը պատասխան)
ա.- Տուրմ
բ.- Թաշկինակ
գ.- Գրիչ
Դ.- Հրահան
ե.- Բանալի
զ.- Անուշահոտ
է.- Բջիջային:
-5-
Երբ բան մը կը փնտռէք ձեր պայուսակին մէջ,
ա.- Անմիջապէս կը գտնէք, քանի որ ամէն բան դասաւորուած է պայուսակին զանազան բաժիններուն մէջ:
բ.- Պայուսակը կը շրջէք սեղանին վրայ, քանի որ յաճախ դժուարութիւն կ՛ունենաք ձեր փնտռածը գտնելու:
գ.- Ձեր փնտռածը յաճախ չէք գտներ:
Հաշուեցէք ձեր միաւորները
1.- ա1, բ2, գ3
2.- ա2, բ3, գ1
3.- ա3, բ1, գ2
4.- ա0, բ1, գ2, դ2, ե0, զ2, է3
5.- ա2, բ1, գ3
Արդիւնք
Եթէ 5-8 միաւոր հաւաքեցիք, դուք քիչ մը թափթփած էք, այսինքն լաւ չէք դասաւորեր ձեր իրերը, երբեմն նոյնիսկ կը կորսնցնէք զանոնք, բայց էութեամբ դուք կենսախինդ անձ էք, կը սիրէք պարզութիւնը եւ աւելի շատ մարդոց կապուած էք, քան` իրերուն:
***
Եթէ 9-16 միաւոր հաւաքեցիք, դուք կը մտածէք ամէն բանի մասին` պատահականութեան ոչինչ ձգելով, կեանքի մէջ կը կշռադատէք ամէն բան եւ նախազգուշական բոլոր միջոցները կ՛առնէք: Այս մէկը լաւ է, բայց քիչ մը` ձանձրացուցիչ, քանի որ դուք ամէն ինչ նախօրօք գիտէք: Երբեմն կարելի է կեանքին վերաբերիլ թեթեւութեամբ եւ նուազ լրջութեամբ:
***
Եթէ 17-էն աւելի միաւոր հաւաքեցիք, ձեր ամբողջ կեանքը ձեր պայուսակին մէջ կը գտնուի, իսկ եթէ ձեր պայուսակը գողցուի, դուք կորսուած անձ էք: Դուրս եկէք ձեր հիւանդագին բծախնդրութենէն, ջանացէք ըլլալ աւելի բնական, եւ ձեր կեանքը կը դառնայ աւելի հեշտ ու տանելի:
Խոհագիր
Ձիթապտուղով Եւ Ֆեթա Պանիրով
Աղի Կարկանդակ
Բաղադրիչներ
3 հաւկիթ
150 կրամ ալիւր
2 ապուրի դգալ թթխմոր
8 սլ ձէթ
12 սլ կաթ
100 կրամ տաշուած պանիր
80 կրամ սեւ ձիթապտուղ
50 կրամ ֆէթա պանիր
50 կրամ չոր լոլիկ (մանրուած)
Թարմ ռեհան
Աղ, սեւ համեմ
Պատրաստութիւն
– Փուռը տաքցնել 180 ջերմաստիճանով:
– Խորունկ ամանի մը մէջ խառնել հաւկիթները, ալիւրը եւ թթխմորը, շաղել, մինչեւ որ միատարր խմոր մը ստացուի: Աւելցնել տաշուած պանիրը, ձէթն ու կաթը:
Կտրտել ռեհանի տերեւները, խորանարդաձեւ կտրտել ֆեթա պանիրը, աւելցնել մանրուած լոլիկը, բոլորը խառնել եւ աւելցնել խմորին:
Վերջապէս, աւելցնել ձիթապտուղը, աղը, սեւ համեմը կարկանդակի կաղապարը կարագով ծեփել, ապա ալիւր ցանել եւ խմորը մէջը փոխադրել: Եփել 40-45 վայրկեան, սպասել, որ պաղի, ապա մատուցել:
Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը
Սպիտակի Օրհներգը
Իմ սիրոյ քաղաք, իմ բախտի քաղաք
Պապերիս օջախ, հին ու նոր քաղաք
Քո որդիների, սուրբ արեամբ ներկուեց
Հողդ թանկ, դարերով վերապրած
Սեւ ամպերի մէջ, դու մոլորուեցիր,
Խոր վշտի մէջ, դու տառապեցիր,
Վէրքը սրտիդ մէջ, դու մաքառեցիր
Որ ապրի, որ ժպտայ մանուկը քո:
Վերածնուիր քաղաք հայրենի
Կառուցիր ու կերտիր ու ծաղկիր
Փարատիր վիշտը մայրերի
Աւետիր գալիքը նորի:
Ու գարուն բացուեց, վառ արեւ շողաց,
Հողը ջերմացաւ, ու ծիլեր տուեց.
Քո մանուկների երգը ղօղանջեց
Եւ օծեց հաւատով քո հոգին:
Վերածնուիր քաղաք հայրենի,
Կառուցիր ու կերտիր ու ծաղկիր,
Փարատիր վիշտը մայրենի
Աւետիր գալիքը նորի.
Աւետիր, ամոքիր
Վերածնուիր քաղաք հայրենի,
Կառուցիր ու կերտիր ու ծաղկիր,
Հաւատով դու յառնիր,
Վերածնուիր քաղաք հայրենի
Կառուցիր ու կերտիր ու ծաղկիր
Փարատիր վիշտը մայրերի
Աւետիր գալիքը նորի
Իմ հին ու նոր Սպիտակ:
Հեղինակներ` ԱՐՏԱԿ ԱՐԱՄԵԱՆ,
ՄՀԵՐ ԴԱԼԼԱՔԵԱՆ, ԱՐԹՈՒՐ ԱԼԵՔՍԱՆԵԱՆ