Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

15 յուլիսին Միացեալ Նահանգներու մէջ մահացաւ իրանցի յայտնի մաթեմաթիկոս «Ֆիլտց» մրցանակի դափնեկիր Մարիամ Միրզախանին:

Միրզախանին առաջին կինն է եւ առհասարակ առաջին իրանցին, որ արժանացած է «Ֆիլտց» մետալին, որ համազօր է ուսողութեան Նոպելեան մրցանակին:

Մինչեւ օրս աս մետալին արժանացած են 54 տղամարդ եւ 1 կին: Անիկա կը տրուի 40 տարեկանէն վար մաթեմաթիկոսներու, որոնք ուսողութեան ոլորտին մէջ կարեւոր նուաճում արձանագրած են:

Միացեալ Նահանգներ բնակող իրանցի գիտնականը դասախօս էր Սթանֆորտ համալսարանին մէջ, վերջին 4 տարիներուն ան քաղցկեղէ կը տառապէր:

Երբ երեխայ էր, Մարիամ կ՛երազէր գրագիտուհի դառնալ, սակայն ի վերջոյ թուանշաններն ու հաշիւները գրաւեցին զինք: Ասուլիսի մը ընթացքին իր մրցանակին ակնարկելով` Միրզախանի ըսած է. «Ուրախ կ՛ըլլամ, եթէ ասիկա խրախուսէ կին գիտնականներն ու մաթեմաթիկոսները»:

Մարիամ ամուսնացած է ազգութեամբ չեխ Ժան Վանտրակի հետ, ունի աղջիկ մը, անունը` Անահիտա:

Տարիներ Առաջ Այս Օրը…

Մինաս Աւետիսեան

20 յուլիս 1928-ին Ջաջուռ գիւղին մէջ ծնաւ հայ նշանաւոր գեղանկարիչ Մինաս Աւետիսեանը. այսօր ան 89 տարեկան պիտի ըլլար:

Կարդանք քանի մը հետաքրքրական վկայութիւններ` մեծ գեղանկարիչին մասին:

«Մինաս, ես քեզմէ մեծ եմ 50 տարիով: Ափսո՜ս, ինծի քիչ ժամանակ մնացած է: Ո՞ւր էիր, քիչ մը շուտ գայիր: Չմոռնաս` արուեստը պայքար կը սիրէ: Հիմա ես արդէն մինակ չեմ: Դուն ալ մինակ չես: Ես կը հաւատամ քու այդ լաւ ձեռքին»:

ՄԱՐՏԻՐՈՍ ՍԱՐԵԱՆ

«Մինասը նկարչական աշխարհին մէջ երեւոյթ է»:

ԵՐՈՒԱՆԴ ՔՈՉԱՐ

«Աշխարհի մէջ անոր պէս նկարիչ քիչ կայ, եթէ ըսեմ, չկայ, հաւատացէ՛ք: Ի՜նչ զօրաւոր է, հայկական է, հին ու բոլորովին նոր: Զարմանալի է…»:

ՈՒԻԼԻԸՄ ՍԱՐՈՅԵԱՆ

«Մինասը շատ ինքնատիպ ու տաղանդաւոր նկարիչ է: Իր գոյներուն մէջ հզօր բան մը կայ, արտակարգ ուժ մը, որ շատ ժամանակակից է եւ շատ հայկական: Մինասի նկարներուն մէջ ուժեղ կերպով Հայաստանը կը զգամ»:

ԳԱՌԶՈՒ

«Իբրեւ նկարիչ` գիտեմ եւ վստահ եմ, որ ամէն նկարիչ կենալով Մինասի կտաւներուն դիմաց` այնտեղ կը տեսնէ իր չըրածը, իր չկրցածը, իր երազածին իրագործումը: Մինասը մեր նկարչութեան բարձրացող աշտարակն էր, հեռուներէն տեսանելի ու հեռաստաններ բացող»:

ՅԱԿՈԲ ՅԱԿՈԲԵԱՆ

Ի՞նչ Տեսաք Առաջին Հերթին

Նայեցէ՛ք նկարին եւ ըսէք, թէ ի՛նչ տեսանք առաջին հերթին. ձեր պատասխանը շատ բան կը պատմէ ձեր մասին:

Եթէ առաջին հերթին գանկ տեսաք, գանկը ուժ կը մարմնաւորէ. դուք պատրաստ էք նոր արարքներու եւ յաղթանակներու: Նիւթականի վրայ կեդրոնացող անձ չէք, նպատակասլաց էք եւ հաստատամիտ: Պատրաստ էք բոլոր տեսակի դժուարութիւնները յաղթահարելու` ձեր նպատակին հասնելու համար:

Եթէ առաջին հերթին կին տեսաք, գլուխը առջեւ կախուած կինը յոգնածութիւն կը մարմնաւորէ: Դուք շատ հաւանաբար յոգնած եւ շփոթած էք: Թելադրելի է քանի մը օրով միջավայր փոխէք եւ քիչ մը ուժ հաւաքէք: Եղէք քիչ մը անձնասէր, շփացուցէք ձեր անձը եւ կարելի եղածին չափ հեռու մնացէք ձեր տրամադրութեան վրայ ազդող մարդոցմէ եւ վայրերէ:

Առողջապահական

Ինչպէ՞ս Բարելաւել
Արեան Շրջագայութիւնը

Ամրան տաք օրերուն, աւելի քան երբեք, կը զգացուին անբաւարար արեան շրջագայութեան անախորժ հետեւանքները, առաջին հերթին` սրունքներու ցաւ եւ «ծանրութիւն»:

Ահաւասիկ դիւրին եւ պարզ հնարքներ` բարելաւելու համար արեան շրջագայութիւնը:

ՄԱՐԶԱՆՔԸ. յատկապէս քալելը մեծապէս կ՛օգնէ, որ մկանները շարժումի մէջ մտնեն եւ աշխուժացնեն արեան շրջագայութիւնը:

ԱՌՈՂՋ ՍՆՆԴԱՌՈՒԹԻՒՆԸ. միշտ, բայց մանաւանդ ամրան տաք օրերուն պէտք է խուսափիլ քաղցր եւ իւղոտ ուտելիքներէն եւ նախապատուութիւնը տալ բանջարեղէններուն: Չմոռնալ, նաեւ առատ ջուր խմել:

ՀԱԳՈՒՍՏԵՂԷՆԸ. թելադրելի է հրաժարիլ նեղ, մարմնին փակչող տաբատներէն եւ հագուստներէն, ինչպէս` նաեւ բարձրակրունկ եւ անկրունկ կօշիկներէն:

ԲԱՐՁՐ ՋԵՐՄԱՍՏԻՃԱՆԸ. օրուան ժամերուն խուսափիլ պտտելէ, շուկայ երթալէ, արեւին պարզուելէ:

ՍՐՈՒՆՔՆԵՐՈՒ ՀԱՆԳՍՏՈՒԹԻՒՆԸ. օրուան ընթացքին առիթը ստեղծել երկարած դիրքով ոտքերուն տակ բարձ մը տեղաւորելու եւ սրունքներուն հանգիստը ապահովելու:

ՋՈՒՐՈՎ ՄԱՐՁՈՒՄԸ. ամրան տաք օրերուն հրաժարիլ տաք լոգանքներէն եւ սրունքները յաճախ զովացնել պաղ ջուրի տուշերով:

5 Բաներ, Որոնք Յաճախ
Կը Մոռնաք Մաքրելու

Յաճախ կը մոռնանք, որ կարգ մը իրեր պարբերաբար մաքրութեան կը կարօտին, այլապէս անոնց վրայ կուտակուած փոշին եւ մանրէները անխուսափելիօրէն պիտի վնասեն մեր առողջութեան: Այդ 5 իրերն են`

1.- Մազի խոզանակը: Եթէ մազի խոզանակը օրը օրին չմաքրուի, ժամանակի ընթացքին մազի բոյն մը կը կազմուի եւ այդ բոյնին մէջ կուտակուած փոշին ու մանրէները կը վնասեն մեր գլխուն մաշկին:

Հետեւաբար թելադրելի է, որ շաբաթական դրութեամբ մազի խոզանակը ձերբազատէք մազերէն եւ զայն ամբողջ գիշեր մը մխրճէք գաղջ օճառ-ջուրի կամ ճերմակ քացախի մէջ :

2.- Ակռայի խոզանակը: Ակռաները խոզանակելէ առաջ եւ վերջ պէտք է զայն առատօրէն ցօղուել տաք ջուրով, չորցնել եւ գլուխը դէպի վար զետեղել գաւաթին մէջ: Թելադրելի է, որ խոզանակին գլուխը պաշտպանուած ըլլայ յատուկ ծածկով մը, եթէ գաւաթին մէջ մէկէ աւելի խոզանակներ կան: Նաեւ պէտք չէ մոռնալ, որ ակռայի խոզանակը պէտք է նորոգել 3-4 ամիսը անգամ մը:

3.- Բարձը: Երեք ամիս անգամ մը պէտք է բարձը լուալ, քանի որ անոր վրայ փոշի, մորթի մեռած բջիջներ եւ այլ աղտեր հաւաքուած կ՛ըլլան: Նաեւ թելադրելի է, արեւոտ օրերուն բարձերը երկու երեսով արեւին ճառագայթներուն պարզել:

4.- Բջիջայինը: Անիկա մանրէներու եւ մատնահետքերու բոյն մըն է: Զայն պէտք է մաքրել փոշին կլանող յատուկ կտորով մը: Թաց լաթը, թաց թուղթէ թաշկինակը կը վնասեն բջիջայինի պաստառին: Մանրէներէն հեռու պահելու լաւագոյն ձեւերէն մէկը ձեռքերը միշտ մաքուր պահելն է, բայց նաեւ զայն պատահական տեղեր չդնելն է:

5.- Պնակ լուալու սպունգը: Զայն օրական պէտք է մաքրել` կա՛մ պնակ լուացող մեքենային մէջ, կա՛մ մանրալիքին մէջ զետեղելով եւ կամ քանի մը ժամ օ տը ժաւելով ջուրի մէջ պահելով: Թելադրելի է շաբաթը անգամ մը զայն փոխարինել նորով մը:

Խոհագիր

Ծիրանով Եւ Նուշով
Կարկանդակ

Բաղադրութիւն 8 անձի համար.

– 3 հաւկիթ
– 150 կրամ կարագ (սենեակի ջերմութեամբ)
– 125 կրամ փոշի շաքար
– 100 կրամ ալիւր
– 50 կրամ նուշի փոշի
– 1,5 սուրճի դգալ թթխմոր
– Պտղունց մը աղ
– 1/4 սուրճի դգալ սոտա
– 1 պզտիկ տուփ ծիրանի քոմփոթ
– 3 ապուրի դգալ նուշի փաթիլներ

Պատրաստութիւն

Փուռը տաքցնել 180 ջերմաստիճանով:

Հարիչէ անցընել կարագն ու շաքարը, ապա մէկիկ-մէկիկ աւելցնել հաւկիթները:

Խառնուրդին աւելցնել մնացեալ բաղադրիչները եւ կրկին խառնել, մինչեւ որ միատարր խմոր մը ստացուի:

Խմորը պարպել 22-24 սմ տրամագիծով կաղապարի մը մէջ, երեսը ծածկել ծիրան կտորներով, աւելցնել նուշի փաթիլները եւ տաք փուռին մէջ եփել 30-35 վայրկեան:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Համբոյրներ

Համբոյրների մէջ շուրթեր չեն միայն
Լուռ մերւում իրար,
Ազգեր են ձուլւում,
Հիւսւում են իրար ճակատագրեր
Եւ աշխարհներ են ճանաչում իրար…
Մայրական շրթի համբոյրը լեցուն
Սուրբ թալիսման է եւ հոգու մաղթանք,
Խորհուրդ ու պարգեւ հօր համբոյրը թանկ.
Եղբօրը` թիկունք եւ յոյսի պատուար:
Սիրահար զոյգի համբոյրը թաքուն,
Երկնքից պոկուած արեւ է բորբոք,
Մեղրամիսով են միշտ երկրպագում
Նորապսակի համբոյրները շոգ…
Եւ իրար սիրող ամուսինների
Համբոյրն է խորունկ ու ողջանուէր,
Այնտեղ սրտեր կան հարազատ դարձած,
Օրերի խինդ կայ եւ փորձութեան բեռ…
Տխուր բաժանման համբոյրները տաք,
Մերթ շաղախւում են արցունքով որբի,
՜Օ, երանի թէ մարդը չխաբուի
Եւ այն համբոյրով, որ հիմք է դառնում
Ընտանիք քանդող մի ամուսնութեան,
՜Օ, երանի թէ մարդը չխաբուի
Եւ այն համբոյրով, որ հոգուց ջահել
Իլիկի նման քաշում է մի թել
Ու խճճում է, թողնում կէս ճամբին…
Չէ՞ որ համբոյրով շուրթեր չեն միայն
Լուռ մերւում իրար,
Ազգեր են ձուլւում,
Հիւսւում են իրար ճակատագրեր,
Եւ աշխարհներ են ճանաչում իրար…

ՄԵՏԱՔՍԷ

 

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Ուշադիր դիտեցէք նկարը եւ ըսէք, թէ ի՛նչ տեսաք առաջին հերթին: Ձեր պատասխանը հետաքրքրական բաներ պիտի բացայայտէ ձեր անձին մասին:

Սեւ Կաթիլ…

Եթէ առաջին հերթին սեւ կաթիլ տեսաք, աշխարհի երեսին դուք կարծէք կաթիլ մը ըլլաք, բոլորը ձեր կարիքը կը զգան, որպէսզի բաժակը լեցուն տեսնեն: Դուք շրջապատին հոգին էք, դուք բոլոր հաւաքոյթներուն պակսող մասնիկն էք, բոլորը կը ցանկան ձեր ներկայութիւնը, դուք անփոխարինելի ընկեր էք:

Բոյս…

Եթէ առաջին հերթին բոյս տեսաք, դուք տեւաբար կ՛աճիք: Մշտապէս զարգանալը ձեզ օրէ օր կը կատարելագործէ: Ձեր մօտ ամէն բան ծրագրուած է, գիտէք, թէ ի՛նչ կ՛ուզէք այս կեանքէն: Դուք ծաղկած կը մնաք ձեր ամբողջ կեանքի ընթացքին:

Մատներ…

Եթէ առաջին հերթին մատներ տեսաք, շատերուն համար դուք չափանիշ էք: Բոլորին խորհուրդներ կու տաք եւ կ՛օգնէք: Դուք բնածին հոգեբան էք, սիրուած եւ փնտռուած` բոլորէն: Օրինակելի մայր էք, տիպար դաստիարակ:

Գեղեցկագիտական

Դէմքի Ամառնային Ծեփուկներ

Ամրան կիզիչ արեւը, լողաւազաններուն քլորով լեցուն ջուրերը, քրտինքը եւ առօրեայ ընկճախտը բաւարար պատճառներ են, որպէսզի մեր դէմքին մորթը ջրազրկուի, չորնայ, կնճռոտ ու ծերանայ: Այս անպատեհութիւններուն առաջքը առնելու համար պէտք չունիք ձեր դրամապանակները պարպելու եւ սնանկանալու` այս  կամ այն վաճառանիշով գեղեցկագիտական սերը դնելու համար: Թէեւ պիտի զարմանաք, բայց կայ ձրի միջոց մը` ձեր դէմքը թարմ եւ առողջ պահելու համար: ……… բացէք ձեր սառնարանը եւ հոն գտնուող բանջարեղէններէն ու պտուղներէն ընտրեցէք հատ մը, կիսեցէք, շերտեցէք, քամեցէք` նայած տեսակին եւ զայն օգտագործեցէք որպէս օրուան ծեփուկը` ձեր դէմքին համար:

Խօսքը կը վերաբերի` լոլիկին, վարունգին, ստեպղինին, ծիրանին, սալորին, դեղձին, մածունին, կիտրոնին… ցանկը շատ երկար է: Եթէ այս նիւթերէն մէկուն դգալ մը մեղր աւելցնէք, շատ աւելի լաւ: Հաւատացէք, որ ձեր սառնարանը գտնուող պտուղներն ու բանջարեղէնները դէմքի ամրան լաւագոյն ծեփուկներն են:

Առողջապահական

Սննդական Թունաւորումներէն
Հեռու Մնալու Համար

Ամրան տաք եղանակին ուտելիքներու հետ կապուած թունաւորումները աւելի յաճախակի են: Տան մէջ մաքրութիւնը կը սկսի խոհանոցէն եւ անշուշտ` տանտիկինէն. ահաւասիկ քանի մը գործնական թելադրանք` սննդական թունաւորումները կանխարգիլելու համար:

ա.- Ձեռքերը լուալ

Տանտիկինը յաճախ ձեռքերը պէտք է լուայ ճաշի պատրաստութենէն առաջ, շուկայէն վերադարձին, աղբամանը կամ այլ աղտոտ իրեր ձեռնելէ ետք: Իսկ լուալը օճառով կ՛ըլլայ եւ ոչ` հոսող ջուրին տակ բռնելով:

բ.- Պտուղներն ու կանաչեղէնները լուալ

Շուկայէն բերուած ուտելիքները անպայման դեղով կամ ճերմակ քացախով պէտք է լուացուին սառնարանը տեղաւորելէ կամ ուտելէ առաջ:

գ.- Սառնարանը մաքրել

Տանտիկինը ամսական դրութեամբ սառնարանը պէտք է հականեխէ` զայն օ տը ժաւելով եւ ջուրով մաքրելով:

դ.- Ուտելիքներուն ժամկէտերը ստուգել

Ծրարուած ուտելիքներուն ժամկէտերը հետեւողական կերպով պէտք է ստուգել: Նաեւ պէտք է հրաժարիլ կիսաբաց, ուռած ծրարումներէն:

ե.- Գոց տուփերու մէջ տեղաւորել

Պանրեղէնները եւ այլ ուտելիքներ կափարիչով օժտուած տուփերու մէջ տեղաւորել` նախքան սառնարան փոխադրելը:

զ.- Ճաշերու աւելցուքները երկար չպահել

Ամրան եղանակին ճաշերու մնացորդները տեղաւորել կափարիչով օժտուած ապահով տուփերու մէջ եւ, ատով հանդերձ, զանոնք երկար չպահել, այլ յաջորդող քանի մը օրերուն սպառել:

է.- Խոհանոցի աշխատանքի տախտակը մաքուր պահել

Հիմա արդէն շատեր աշխատանքի քանի մը տախտակ ունին. մէկը մսեղէնի, ուրիշ մը բանջարեղէնի, ուրիշ մը ձկնեղէնի եւ այլն… Շատ կարեւոր է այս աշխատանքի տախտակները մանրէազերծելը  օ տը ժաւելով, քանի որ յատկապէս միսինը եւ ձուկինը կրնան զանազան թունաւորումներու դուռ բանալ:

Մաքրութեան այս տարրական կանոնները բոլորս անգիր գիտենք, սակայն հեւքոտ կեանքը, աճապարանքը, մտազբաղ վիճակը երբեմն պատճառ կ՛ըլլան, որ թերանանք, բան մը, որ թոյլատրելի չէ, երբ ամբողջ ընտանիքի մը առողջութիւնն ու անվտանգութիւնը մեզմէ կախեալ է:

Զգուշացէք
Մեծաքանակ Գնումներէ

Ունինք այն սխալ համոզումը, որ մեծաքանակ գնումները աւելի խնայողական են եւ շահաւէտ: Ահաւասիկ` 6 բաներ, որոնցմէ պէտք չէ մեծաքանակ գնել զանազան պատճառներով:

Համեմները մեծաքանակ գնելը անիմաստ է, քանի որ 6 ամիս ետք անոնցմէ շատեր կը կորսնցնեն իրենց բոյրն ու համը: Նախընտրելի է քիչ քանակութեամբ գնել, թարմ-թարմ օգտագործել եւ սպառել զանոնք:

* * *

«Օ Տը Ժաւէլ»-ը նոյնպէս 6 ամսուան կեանք ունի, անգամ մը, որ շիշը բացուի: Եթէ ձեր սպառումը շատ չէ, հրաժարեցէք մեծ կալոններէն, այլապէս ուժը կորսնցուցած դեղը սպասուած արդիւնքը պիտի չտայ:

* * *

Մայոնեզ-ը գնեցէք ձեր սպառումին համապատասխան քանակութեամբ: Անգամ մը, որ շիշը բացուի, սառնարանին մէջ անոր կեանքը առաւելագոյնը երկու ամիս է, բայց երբ նկատի առնենք, որ անիկա ի՛նչ հերթականութեամբ սառնարանէն կ՛ելլէ ու սառնարան կը վերադառնայ` յաճախ ճաշի սեղանին վրայ առնուազն մէկ ժամ մնալով…

Հաւկիթ պարունակող այս մթերքը գնեցէք փոքր շիշերով, յատկապէս` ամրան տաք եղանակին: Մայոնեզէն թունաւորումները շատ յաճախակի երեւոյթ են:

* * *

Դէմքի Սերերը Եւ Անուշահոտերը գնեցէք փոքր սրուակներով: Յաճախ անոնք կը վաճառուին երկու տարբեր չափերով, նախապատուութիւնը տուէք փոքր չափերուն, քանի որ, անգամ մը, որ գործածելու սկսիք, անոնք օդին եւ լոյսին հետ շփուելով` կը սկսին քիչ-քիչ տարբաղադրուելու:

* * *

Սուրճը, ճիշդ է, հիննալով ձեզի չի վնասեր, սակայն անիկա անկասկած կը կորսնցնէ իր բոյրն ու համը, իսկ բոլոր սուրճի սիրահարները անդրդուելի են այս ճշմարտութեան դիմաց:

* * *

Նոյն սկզբունքներէն մեկնելով` նաեւ հրաժարեցէք մեծաքանակ հաւկիթ, ալիւր, քոռն ֆլեքս եւ թարմ պտուղներ եւ բանջարեղէններ գնելէ: Մի՛ տարուիք ծանուցումներով կամ պերճախօս վաճառողներու խօսքերով: Կատարեցէք ճի՛շդ ընտրութիւնը:

Խոհագիր

Սեխի Գնդիկներ`
Քարամելով

Բաղադրութիւն 4 անձի համար

1 սեխ
250 կրամ քառակուսի շաքարաւազ
2 թէյի դգալ կիտրոնի հիւթ
3 ապուրի դգալ ջուր
Շուշմայ զարդարանքի համար

Պատրաստութիւն

Յատուկ դգալի (քուիեր փարիզիէն) միջոցով սեխի գնդիկները ձեւաւորել եւ ծծուն թուղթի վրայ փոխադրել: Ապա գնդիկները անցընել փայտէ ձողիկներու վրայ:

Փոքրիկ կաթսայի մը մէջ լեցնել շաքարի կտորները, աւելցնել ջուրը, 1 թէյի դգալ կիտրոնի հիւթը եւ թեթեւ կրակի վրայ ձգել` առանց խառնելու, մինչեւ որ քարամել կազմուի: Կաթսան կրակին վրայէն հանել եւ աւելցնել եւս թէյի դգալ մը կիտրոնի հիւթ:

Սեխի գնդիկները թաթխել քարամելին մէջ, ձգել, որ  կարծրանան, ապա թաթխել շուշմայի մէջ եւ հրամցնել:

Նոյնը կարելի է ընել պանանով եւ այլ պտուղներով:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Զարմանալի Հայ

Զարմանալի հա՜յ…
Զարմանալի՛ հայ:
Պապդ թուրքահայ,
Հայրդ ռուսահայ,
Դու ֆրանսահայ,
…Զարմանալի հա՜յ…

Սասունում ծնուած,
Պէյրութում ապրած,
Էջմիածնում մեռած…
Զարմանալի՜ հայ:

Տղադ Սեւանում,
Թոռդ Միլանում,
Ծոռդ Թեհրանում:
Քո սերմը վաղո՜ւց քեզ չի հասկանում…

Առանց պապ ու տատ,
Հայրենական հող,
Մայրենի լեզո՛ւ,
Առանց հայր ու մայր:

Զարմանալի հա՜յ…
Որ որպէս հիւր է իր տունը գալիս,
Որպէս տուրիստ իր տան մէջ ման գալիս,
Եւ ետ գնում տո՛ւն,
Որ Նիս է կոչւում,
Հալէպ կամ Շանհա՜յ:
Զարմանալի՜ հայ,
Զարմանալի հա՜յ…

Գ. ԷՄԻՆ

 

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Անուշահոտի անուանի մասնագէտ Ֆրանսիս Քիւրքճեանը «Պըրպըրի» ընկերութեան համար ստեղծած է նոր անուշահոտ մը` «Մայ Պըրպըրի պլաշ»-ը:

Անուշահոտին տիրական բոյրերը կիտրոնը եւ նուռն են. կան նաեւ վարդի, կանաչ խնձորի, յասմիկի եւ այլ ծաղիկներու երանգներ:

Քիւրքճեանի նախնիները արմատով Արեւմտեան Հայաստանէն են: Ցեղասպանութեան տարիներուն ապաստանած են Հալէպ, ուրկէ տեղափոխուած են Ֆրանսա:

Ֆրանսիս Քիւրքճեանը հեղինակ է աւելի քան հարիւր օծանելիքի, անոնցմէ յիշենք`

– Իվ Սեն Լորանի «Քուրոս»-ները
– Վերսաչէի «Ճինզ քութիւր կլամ»-ը
– Վան Քլիֆ էնտ Արփըլի «Սամըր էնտ օթըմ»-ը
– Նինա Ռիչիի «Լ՛էքսթազ»-ը
– Լանվենի «Ռիւմէօր»-ը
– Լանքոմի «Միրաքլ Օմ»-ը
– Լանքասթերի «Աքուասան»-ը
– Տիորի «Քոլոնիը պլանշ է օ նուար»-ը
– «Էլի Սաապի «Լը փարֆէօն»-ը եւ «Լա քոլեքսիոն տէ զ՛էսանս»-ը

եւ տակաւին շատ ուրիշներ…

Կին Դէմքեր

Երգչուհի
Օֆելիա Համբարձումեանին
Յուշարձանը

«Ես կը խոնարհիմ այս անունին առջեւ», յայտնած է անուանի երգիչ Ռուբէն Մաթէոսեանը` Երեւանի «Կոմիտաս» պանթէոնին մէջ Օֆելիա Համբարձումեանի յուշարձանի բացման արարողութեան ընթացքին:

Իր կարգին, երգչուհի Ռայիսա Մկրտիչեանը անկրկնելի երեւոյթ համարած է տարի մը առաջ մահացած երգչուհին` համոզում յայտնելով, որ առայժմ մէկը չի տեսներ, որ կրնայ փոխարինել Օֆելիա Համբարձումեանը:

Յուշարձանին հեղինակը` քանդակագործ Էմին Պետրոսեանը փափաքած է այս քանդակով ներկայացնել երգչուհիին յաւերժական ըլլալու գաղափարը:

«Խորհրդանշական է, որ չկայ կերպարային կառուցուածք. աշխատանքը կը ներկայացնէ ջուրի շրջափուլը, որ ըստ ինծի, կը խորհրդանշէ յաւերժութիւն: Իր կերպարը մարմնաւորած եմ կաթիլի մը մէջ: Ինք այդ մշակոյթի, ծովու մէկ կաթիլն էր: Լաւատես եմ, որ նման կաթիլներ դարձեալ ըլլան», յայտնած է քանդակագործը:

Նշենք, որ երգչուհի Օֆելիա Համբարձումեանը մահացաւ 13 յունիս 2016-ին, 91 տարեկանին:

Այլազան

Առաջին Գիրք-Տնակը

Երեւանի Իսահակեան-Տէրեան խաչմերուկին վրայ արդէն իսկ կը գործէ «Աւետիք Իսահակեան» գիրք-տնակը: Այս գրատնակի մտայղացման հեղինակներն են մշակոյթի նախարար Արմէն Ամիրեանը եւ քանդակագործ Արման Դաւթեանը` Նուռը:

Գրատնակին իրականացման համար «Լիթըլ սթորի» ընկերութիւնը 60 միլիոն դրամի ներդրում կատարած է, եւ կը նախատեսուի մօտ ապագային այսպիսի 9 կրպակներ տեղադրել յայտնի գրողներու անունները կրող փողոցներու վրայ: Այդ տնակները թէ՛ գոյնի եւ թէ՛ ձեւի առումով պիտի տարբերին իրարմէ:

«Աւետիք Իսահակեան» գիրք-տնակը պատրաստուած է Արման Դաւիթեանի` Նուռի նախագիծի հիմամբ: Հոն կը վաճառուին տարբեր հրատարակչատուներու գիրքեր, ալպոմներ: Կը նախատեսուի վաճառել նաւ թանգարաններու եւ ներկայացումներու տոմսեր:

5 Պարզ Միջոց`
Լաւ Տպաւորութիւն Ձգելու Համար

Բոլորս ալ կը փափաքինք, որ մեզ դատեն մեր գիտելիքներով եւ ունակութիւններով եւ ոչ` արտաքինով: Սակայն, երբ մենք անձի մը կը հանդիպինք, անոր քանի մը վայրկեանը բաւարար է մեր մասին որոշ տպաւորութիւն կազմելու համար: Ասիկա շատ կարեւոր է, մանականդ երբ գործի հետ կապուած տեսակցութիւն պիտի ունենանք:

Ահաւասիկ 5 պարզ միջոցներ` առաջին իսկ վայրկեանէն լաւ տպաւորութիւն ձգելու համար:

1. Մարմնի Լեզուն

Պէտք է ուշադիր ըլլալ դէմքի արտայայտութեան, նստուածքին, ձայնի ելեւէջներուն, իսկ բնական, ինքնավստահ ժպիտը աւեր կը գործէ…

***

2. Հագուածքը

Լաւ տպաւորութիւն ձգելու համար առաջին հանդիպումի հագուստը պէտք է ըլլայ դասական ոճով, մաքուր, արդուկուած: Նախընտրելի է հրաժարիլ քաղաքական կամ կրօնական պատկանելիութիւնը բացայայտող զարդերէն:

***

3.  Աքսեսուարները

Տեւաբար յիշել, որ քիչ` կը նշանակէ լաւ: Պէտք չէ չափազանցել զարդեղէնները. անոնք պէտք է ամբողջացնեն կերպարը եւ ներդաշնակ ըլլան անոր եւ ոչ թէ արտակարգ ձեւով ուշադրութիւն գրաւեն:

***

4. Մազի Յարդարանքը

Մազի սանտրուածքը կրնայ ամբողջացնել ընդհանուր տեսքը, կամ` ամբողջութեամբ փճացնել զայն…

Խառն, իւղոտ մազերը շատ գէշ տպաւորութիւն կը ձգեն խօսակիցին վրայ: Լաւ սանտրուած եւ մաքուր մազերը, ինչպէս նաեւ կոկիկ եւ մաքուր եղունգները առաջնահերթութիւն պէտք է դառնան:

***

5. Դիմայարդարումը

Լաւ շպարուած ըլլալը շատերուն ինքնավստահութիւն կը ներշնչէ, սակայն պէտք չէ մոռնալ որ դիմայարդարումը պէտք է կատարուի` ըստ տարիքի, ըստ առիթի եւ ըստ վայրի:

Յատկապէս առաջին հանդիպումներու պարագային նախապատուութիւնը պէտք է տալ բնական երանգներուն:

Լուսաւոր Գաղափարներ

Սփակեթթի Մատուցելու
Ծառայող Դգալը

Շատեր իրենց խոհանոցային պիտոյքներուն մէջ ունին սփակեթթի մատուցելու ծառայող այս դգալէն, բայց արդեօք բոլորը գիտե՞ն, թէ ինչի՛ կը ծառայէ անոր կեդրոնը գտնուող կլոր ծակը…

Ո՛չ, անիկա ջուրը սուզելու չի ծառայեր, պարզապէս 1 անձի համապատասխան չափաբաժինը կը ճշդէ: Այսպէս, նախքան դդմաճը եռացած ջուրին մէջ աւելցնելը` զայն տրցակով պէտք է անցընել այս ծակէն, որ 1 անձի համար նախատեսուած բաժինն է:

Անձերու թիւին համաձայն, կարելի կ՛ըլլայ ճշդել, թէ որքա՛ն դդմաճ հարկաւոր է խաշել, եւ մսխումներ չեն ըլլար:

Խոհագիր

Թարթ Թաթեն

Թարթ թաթենը ֆրանսական ծագում ունի.  անիկա շրջուած կարկանդակին մէկ տարբերակն է: Թարթ թաթենի գլխաւոր բաղադրիչը խնձորն է, իսկ մատուցման ժամանակ գունդ մը պաղպաղակը պարտադիր է: Ստորեւ` դիւրին եւ արագ պատրաստուող թարթ թաթենի բաղադրատոմսը:

Բաղադրութիւն

– 1 քիլօ կոլտըն խնձոր
– 1 ծրար շերտաւոր (ֆէօյըթէ) խմոր»
– 100 կրամ շաքար
– 50 կրամ կարագ
– Կասիա

Պատրաստութիւն

Փուռը տաքցնել 210 ջերմաստիճանով:

Կեղուել, մաքրել եւ ոչ բարակ շերտել խնձորները:

Թեթեւ կրակի վրայ պատրաստել քարամել մը` շաքարով եւ կտրտուած կարագով: Փայտեայ դգալով եւ տեւաբար խառնել, մինչեւ որ շէկ, միատարր քարամել մը ստացուի:

Քարամելին աւելցնել խնձորը եւ յաճախ խառնել, մինչեւ որ խնձորը փափկանայ, աւելցնել 1-2 պտղունց փոշի կասիա:

Այս խառնուրդը փոխադրել փուռ գացող ափսէի մը մէջ, վրան ծածկել խմորը: Դգալի կոթի մը միջոցով խմորին ծայրամասերը լաւապէս տեղաւորել ափսէին ծայրամասերուն: Պատառաքաղի մը միջոցով խմորին երեսը ծակծկել, որպէսզի եփի ժամանակ չուռի:

Ափսէն փոխադրել նախապէս տաքցուած փուռին մէջ, եփել 25-30 վայրկեան: Կարկանդակը շրջել, հրամցնել գաղջ, գունդ մը պաղպաղակի կողքին:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Բռնկուած Ամառ

Իմ տաք սիրուց է շոգում ամառը,
Յոյզերիս բովից թէժ է ու բորբոք.
Արեւն ընկել է սրտիս անտառը,
Սիրոյ հրդեհ է գցել անողոք:

Աչքերդ արեւից չի լինում ջոկել,
Այնպէս շողում են սիրոյ հրատով.
Այդ իմ սիրուց են խարոյկներ վառուել
Աչքերիդ խորքում, ամառուայ տապով:

Ամառը շոգ է իմ սիրոյ բարկով,
Ջերմ է գգուանքդ, ու գիրկդ տաք է.
Սիրտս բացուել է երկնքի լայնքով,
Սիրուս կրակը ամրանը շատ է:

Սիրուս վարքից է ամառը շոգում,
Տարերքիս եռքով ալիք է տալիս.
Ծովը գրկիս մէջ խորքից է յորդում,
Կապոյտ հեքիաթով հեղեղում հոգիս:

Ամառն ընկել է սիրուս կրակը,
Քո սիրուց է, որ կարմիր է կտրել.
Էլ ես չեմ զգում ամառուայ տաքը,
Սրտիս քուրան է ամբողջ բռնկուել…

ԳՐԻՇ ԴԱՒԹԵԱՆ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Աչք մը նետեցէք նկարին վրայ եւ ըսէք, թէ ի՛նչ տեսաք առաջին հերթին: Ձեր պատասխանը շատ բան կը բացայայտէ ձեր մասին:

Թութակ

Թութակը կը խորհրդանշէ հոգիի ուրախութիւնն ու երջանկութիւնը: Ձեր հոգին բոցավառ է եւ մարդիկ կը ձգտին դէպի այդ լոյսը: Բարեկամներով շրջապատուած, սիրուած եւ փնտռուած անձ էք:

Արմաւենի

Դուք արձակուրդի մասին կը մտածէք, ձեր նախասիրած վայրը ծովափն է, դուք «ամառ-մարդ» էք: Ձեզի անհրաժեշտ են` արեւ, լոյս, ջերմութիւն, կանաչ աշխարհ եւ մանաւանդ` ուրախ մթնոլորտ:

Ձեռք

Դուք կը սիրէք առաջնորդ, ղեկավար, «թագաւոր» ըլլալ: Կ՛ուզէք ամէն բան ձեր ձեռքերուն մէջ պահել, ամէն բան ղեկավարել: Դուք ի ծնէ ունիք ղեկավարի արժանիքներ եւ բոլոր տեսակի գործերը գլուխ կը հանէք:

Գեղեցիկ Երեւելու
Եօթը Պարզ Կանոններ

«Գեղեցիկ ըլլալու համար նախ պէտք է սկսիլ ներաշխարհէն եւ սիրտէն», ըսած է Գօգօ Շանել: Իրապէս, որքան ալ մեծ ազդեցութիւն ունին թանկարժէք միջոցներն ու հագուստը մարդու արտաքին տեսքին վրայ, այսուհանդերձ, իրական գրաւչութեան, գեղեցկութեան եւ խնամուած արտաքին ունենալու համար բաւարար է իմանալ քանի մը պարզ եւ ոչ թանկարժէք կանոններ:

Մաքրութիւնը գեղեցկութեան յենասիւնն է

Թափթփած տեսքը, գէշ յարդարուած մազերը, քրտինքի անախորժ հոտը, չխնամուած եղունգները մեր ներաշխարհի արտացոլումն են: Ժամանակ յատկացնենք լոգանքին, մաքուր եւ խնամուած պահենք մազերը, չանտեսենք ակռաներու եւ եղունգներու մաքրութիւնը… Այս բոլորը մեզմէ օրական հազիւ թէ մէկ ժամ ժամանակ խլեն, բայց գեղեցկութեան իմաստով մեզ քանի մը քայլ առաջ կը տանին:

* * *

Խնամուած արտաքին տեսքը

Խնամուած մաքուր եւ թարմ մորթ ունենալու համար պայման չէ մեծ գումարներ ծախսել: Մենք յաճախ կը դիմենք ծանօթ վաճառանիշով, սուղ արտադրութիւններու, մինչեւ տունը պատրաստուող դէմքի ծեփուկները հրաշք կը գործեն:

Հետեւաբար հոգ տանինք մեր դէմքի մորթին, օգտագործենք տնային պայմաններու մէջ պատրաստուող ծեփուկներ եւ յիշենք, որ թարմ տեսքով մորթը եւս գեղեցկութեան նախապայմաններէն մէկն է:

* * *

Առողջ կենսակերպը

Առողջ կենսակերպը լաւ ինքնազգացողութեան գրաւականն է, իսկ լաւ ինքնազգացողութիւնը` գեղեցկութեան անհրաժեշտ պայմանը:

Հետեւաբար հրաժարինք վնասակար ուտելիքներէն, լրջօրէն մտածենք մարզանքի մասին, մաքուր օդ շնչենք:

* * *

Ուղիղ կեցուածքն ու գեղեցիկ քալուածքը

Ուղիղ կեցուածքն ու գեղեցիկ քալուածքը շատ կարեւոր են արտաքին տեսքին համար: Ճիշդ ձեւով քալելու համար փորձենք քալել մեր գլխուն ծանր գիրք մը դրած: Գիրքը մեր գլխուն վրայ կը մնայ միայն այն պարագային, երբ մենք ուղիղ եւ ճիշդ կեցուածք ունենանք…

* * *

Սեփական ոճը

Պարտադիր չէ ծանօթ վաճառանիշով, սուղ հագուստ կրել` սեփական ոճը ընդգծելու համար: Քանի մը դասական կտոր եւ մեր ճաշակին համապատասխանող աքսեսուարներ բաւական են մեր սեփական ոճը ստեղծելու համար:

* * *

Ժպիտը

Բնական ժպիտը միշտ գրաւիչ է, անիկա յաւելեալ գեղեցկութիւն կու տայ դէմքին եւ դրական ազդեցութիւն կը գործէ մեր խօսակիցին վրայ:

* * *

Չափի զգացումը

Չափաւորութիւն` ամէն բանի մէջ. ա՛յս է վայելչութեան երաշխիքը. պարզութիւն` հագուստի, դիմայարդարման, խօսելու եւ խնդալու պարագային:

Գեղեցկութեան Երեք
Բնական Հնարքներ

Սեւ կէտերէն ձերբազատելու համար…

Քիթին եւ ծնօտին վրայի սեւ կէտերը շատ անախորժ են, անոնցմէ ձերբազատելու համար փորձեցէք հետեւեալ հնարքը.

Իրարու հետ խառնեցէք 1 ապուրի դգալ գաղջ ջուր, 1 ապուրի դգալ ալիւր եւ 1 ապուրի դգալ մեղր: Բամպակը թաթխեցէք այս խառնուրդին մէջ եւ դրէք ձեր քիթին, ծնօտին վրայ. սպասեցէք քառորդ ժամ, ապա լուացուեցէք:

* * *

Գեղեցիկ անութներու համար…

Դուք կրնաք աւելի բանալ ձեր անութներուն մորթին գոյնը` պարզապէս հում գետնախնձոր օգտագործելով: Առէք կեղւուած մաքուր գետնախնձոր մը, զայն քերոցէ անցուցէք եւ ստացուած թանձրուկը դրէք անութին վրայ: Սպասեցէք կէս ժամ, ապա լուացուեցէք: Կրկնեցէք շաբաթը 2-3 անգամ:

* * *

Փափուկ կրունկներու համար…

Ձեր կրունկները տեւաբար փափուկ պահելու համար օգտագործեցէք հետեւեալ խառնուրդը:

Կէս բաժակ սոտային աւելցնել 2 բաժակ գաղջ ջուր եւ 1 բաժակ քացախ. խառնել միատարր` նիւթ մը ստանալու համար: Կրունկները դրէք այդ լուծոյթին մէջ, սպասեցէք 20 վայրկեան, ապա ցօղուեցէք եւ ցամքեցուցէք զանոնք: Յետոյ օգտագործեցէք խոնաւցնող եւ սնուցող սեր մը:

Նորաձեւութիւն

Այշա Քատիրովի Հարսանեկան
Հագուստներու Հաւաքածոն

Չեչենիոյ նախագահ Ռամզան Քատիրովի 18 տարեկան դուստրը` Այշան, վերջերս Կրոզնիի մէջ ներկայացուց իր առաջին հաւաքածոն` նուիրուած մահմետական հարսնցուներուն:

Ձեռնարկին ներկայ էին նորաձեւութեան աշխարհի ռուս եւ օտար ներկայացուցիչներ:

Երիտասարդ ձեւագիտուհին ներկայացուց հարսանեկան 30 հագուստներ, որոնք, հօրը խօսքերով, «մէկական գլուխ գործոցներ» էին…

Հագուստներու իրականացման համար օգտագործուած էին` թաւիշը, մուսլինը, մետաքսը, ժանեակը եւ կիսաթանկագին քարեր:

Այշան, որ ներկայիս ստանձնած է «Ֆըրտաուս» նորաձեւութեան տան պատասխանատուութիւնը, նոյն ձեռնարկին առիթով նաեւ ներկայացուց հարսանեկան յատուկ նոր օծանելիք մը:

Ստորեւ քանի մը նմուշ` վերոյիշեալ հարսանեկան հագուստներէն:

Խոհագիր

Գետնախնձորով Թորթիլլա

Բաղադրութիւն 8 անձի համար

– 1 քիլօ գետնախնձոր
– 6 հաւկիթ
– 3 սոխ
– 1 ապուրի դգալ կաթ
– 2 ապուրի դգալ ձէթ
–  Աղ, սեւ համեմ

Պատրաստութիւն

Խորունկ տապակի մը մէջ տաքցնել ձէթը եւ մէջը դարձնել մանրուած սոխը, մինչեւ որ շէկ գոյն ստանայ: Աւելցնել խորանարդաձեւ կտրտուած գետնախնձորը: Խառնուրդը եփել, մինչեւ որ գետնախնձորը փափկանայ եւ ոսկեգոյն դառնայ:

Առանձին ամանի մը մէջ խառնել` հաւկիթը, կաթը, աղն ու սեւ համեմը:

Առնել հաստ յատակով եւ չփակչող տապակ մը, կրակին վրայ տաքցնել եւ անմիջապէս լեցնել գետնախնձորներն ու հաւկիթով խառնուրդը:

Երբ օմլեթին մէկ երեսը եփի ու կարմրի, խոշոր ամանի մը օգնութեամբ զայն շրջել եւ երկրորդ երեսն ալ եփել:

Այս համեղ թորթիլլային կողքին հրամցնել ճոխ աղցան մը:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Ուսուցիչ Ըլլալ

Ուսուցիչ ըլլալ
եւ սորվիլ ուզող ուղեղներէն ներս
նոր գիտելիքներ ներմուծել ջանալ
փորձե՞ր էք բնաւ

Չէք գիտեր ինչ խոր հաճոյք է – կը զգաք
Հեղ մը որ համը առիք – այրեցա՜ք –
Չէք կրնար դիւրաւ պրծիլ ազատիլ
Ձեզի ո՞վ ըսաւ ուսուցիչ ըլլաք

Ձեր ու սան կոչուած
Այդ փայլուն աչքով դէմքերուն միջեւ
Սիրոյ կամուրջ մը կը շինուի տակաւ
– Ա՛լ ուրիշ ճամբայ չկայ ձեր առջեւ
թակարդը ինկաք
Կը դառնաք դառնաք ու նորէն հոն էք

Փորձե՞ր էք բնաւ
Նոր գիտելիքներ ներմուծել ջանալ
Բան սորվիլ ուզող ուղեղներէն ներս
Սիրոյ կամուրջէն անցե՞ր էք բնաւ

ԶԱՀՐԱՏ

«ՄԱՂ մը ջուր» հատորէն
Պոլիս, 1995

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Մեր սիրելի մայրաքաղաք Երեւանի մէջ ծնած են ու կ՛ապրին արձաններ եւ քանդակներ, որոնց քովէն յաճախ կ՛անցնինք, բայց չենք գիտեր, թէ ի՛նչ պատմութիւն ունին անոնք: Մէկ մասն ալ` «պահուըտած» քաղաքի այգիներուն եւ բակերուն մէջ, լռած են իրենց գոյութեան մասին:

Ծանօթանանք անոնցմէ մէկ քանիին, քանի որ մեզի պատմելու շատ բան ունին:

«Պիպլիական Դաւիթ» քանդակի չար երեսը:

Հայ նշանաւոր քանդակագործ եւ նկարիչ Երուանդ Քոչարը, որ ստալինեան բռնապետութեան զոհերէն էր, լաւ գիտէր ազատութեան գինը: Ան «Պիպլիական Դաւիթ»-ը քանդակեց Ստալինի մահէն անմիջապէս ետք, 1953-ին:

«Պիպլիական Դաւիթ»-ը երկար տարիներ մնաց Քոչարի աշխատանոցը եւ 56 տարի ետք, 27 հոկտեմբեր 2009-ին, հինգ անգամով մեծցուած տարբերակը տեղադրուեցաւ Հայաստանի Ազգային ժողովի շէնքին բակը` ի յիշատակ 1999-ի 27 հոկտեմբերի ոճրագործութեան զոհերուն, յուշաքարի փոխարէն:

Թէեւ արձանը զոհուածներուն նուիրուած չէր, բայց իր մէջ ունի խոր ցաւ, վիշտ, կորուստ…

«Պիպլիական Դաւիթ» քանդակի բարի երեսը:

«Պիպլիական Դաւիթ»-ը կը խորհրդանշէ չարի եւ բարիի պայքարին մէջ բարիին յաղթանակը: Անիկա նաեւ իւրատեսակ կոչ է, որ չարը նոյնպէս յաւերժական է, եւ պէտք է զգօն ըլլալ:

«Ժամանակակից աշխարհի մարդկութեանը սպառնացող մարտահրաւէրներէն է ահաբեկչութիւնը, զոր պէտք է արմատախիլ ընել, ինչպէս չարը` առհասարակ», կ՛ըսէ Երուանդ Քոչարի թանգարանի տնօրէնուհի Լալա Քոչարը:

Առողջապահական

6 Համոզիչ Պատճառներ`
Կասիա Գործածելու Համար

Չիները արդէն իսկ 3000 տարի առաջ ծանօթ էին կասիային: Յետոյ անոր գործածութիւնը քիչ-քիչ տարածուեցաւ ամբողջ աշխարհի մէջ:

Կասիան որպէս բուրաւէտ համեմ` առաւելաբար կ՛օգտագործուի աղանդերներու եւ տաք գինիներու պատրաստութեան մէջ:

Կենսանիւթերով եւ հանքայիններով հարուստ կասիան ունի բուժիչ յատկութիւններ, հետեւաբար թելադրելի է, որ անիկա յաճախ օգտագործենք խոհանոցին մէջ` օգտուելու համար անոր 6 անփոխարինելի բարիքներէն:

– 1 –

Կասիան կը խթանէ մարմնի դիմադրականութեան գործընթացը: Ձմեռնամուտին թելադրելի է կասիայով համեմուած տաք խմիչքներ օգտագործել` հարբուխէ եւ կրիփէ պաշտպանուելու համար:

– 2 –

Կասիան կը բալերաւէ մարսողական դրութիւնը: Անիկա նաեւ կը դարմանէ` ստամոքսի ցաւը, փորհարութիւնը, սրտխառնուքն ու փսխուքը:

– 3 –

Կասիան կ՛աշխուժացնէ ուղեղը, նաեւ զայն կը պաշտպանէ Փարքինսըն եւ Ալզայմըր հիւանդութիւններէն:

– 4 –

Կասիան նաեւ կը կարգաւորէ շաքարին տոկոսը արեան մէջ:

– 5 –

Կասիան նաեւ կը պայքարի յոգնածութեան դէմ. ան կը պաշտպանէ թոյլ եւ տկար զգացողութիւններէն:

– 6 –

Կասիան հզօր անթիօքսիտան մըն է. անիկա կը պայքարի կանխահաս ծերութեան եւ վատառողջ բջիջներու զարգացման դէմ:

Ուղեղը աշխուժացնող տաք խմիչք

– 1 գաւաթ ջուր (250 մլ)
– 1 թէյի դգալ փոշի կասիա
– Կէս թէյի դգալ քրքում
– 1 թէյի դգալ մեղր

Պատրաստութիւն

Ջուրը եռացնել, աւելցնել կասիան եւ քրքումը: Կրակին վրայէն վերցնել եւ ձգել քառորդ ժամ: Հեղուկը քամոցէ անցընել, գաւաթի մէջ լեցնել եւ աւելցնել մեղրը:

Բուրաւէտ եւ համեղ այս խմիչքը կարելի է օգտագործել նախաճաշին կամ ճաշի ժումէն ետք:

 Ինչպէ՞ս Խնամենք
Կաշի Պայուսակները

Որպէսզի մեր թանկարժէք կաշի պայուսակը երկար ժամանակ պահէ իր թարմութիւնը, ընդամէնը 4 բան հարկաւոր է:

– Առաջին` մաքրել զայն:

Փափուկ լաթի կտորով մը պէտք է յաճախակի մաքրենք զայն, յատկապէս` փոշիէն:

– Երկրորդ` «սնուցանել» զայն:

Բոլորս ալ ծանօթ ենք կօշիկներուն թարմ տեսք եւ փայլք տուող անգոյն ծեփուկներուն: Անոնցմէ ընտրենք որակեալը եւ ամսական դրութեամբ օգտագործենք մեր սիրելի պայուսակին նոր տեսք եւ փայլք տալու համար: Ծեփուկը տարածենք փափուկ լաթի մը միջոցով եւ համաչափ շարժումներով, ապա դարձեալ փափուկ խոզանակի մը միջոցով փայլեցնենք կաշին:

– Երրորդ` ջուրէն պաշտպանել:

Անձրեւը, խոնաւութիւնը մեծ աւեր կը գործեն որակեալ կաշի պայուսակին, հետեւաբար, ինչպէս կօշիկները, պայուսակները եւս պէտք է պաշտպանել անջրանցիկ նիւթով մը:

– Վերջապէս չորրորդ` ճիշդ ձեւով պահել զայն:

Կաշի պայուսակին մեծագոյն թշնամիներն են` փոշին, խոնաւութիւնը, արեւը… Կաշի պայուսակը պէտք է զետեղել կտորէ պարկի մը, կամ բարձի երեսի մը մէջ եւ տեղաւորել չոր, ապահով դարանի մը վրայ: Որպէսզի անիկա չտափակնայ եւ ձեւը  պահէ, կրնանք մէջը թերթ թխմել:

Մեր Առօրեան Դիւրացնող
Հնարքներ

Որպէսզի շէկ շաքարը չքարանայ եւ պահէ իր փխրուն վիճակը, քանի մը կտոր նարինջի կեղեւ կամ քանի մը շերտ խնձոր դրէք կափարիչով օժտուած ապակեայ շիշին մէջ:

***

Որպէսզի ձեր սթենլես սթիլ լուացարանը տեւաբար փայլի, զայն յաճախ մաքրեցէք քացախ-ջուրով: Այսպիսով, նաեւ կ՛անհետանան կիրի հետքերը:

***

Մանրալիքին մէջ փիցցա կամ ծոթրինով հաց տաքցնելու ատեն բաժակ մը ջուր զետեղեցէք, որպէսզի անոնք չչորնան, այլ փափուկ եւ հիւթեղ մնան:

***

Որպէսզի ամբողջ ձմեռը ձեռքի տակ ազատքեղ, անանուխ, կանաչ ծոթրին եւ խնկունի ունենաք, զանոնք մանրեցէք եւ սառոյցի կաղապարներուն մէջ լեցուցէք` վրան առատ ձէթ աւելցնելով: Սառելէ ետք հանեցէք եւ կերպընկալ տոպրակներու մէջ փոխադրեցէք:

***

Որպէսզի ձեր համակարգիչը չտաքնայ, անոր տակ զետեղեցէք հաւկիթի վերապահուած խոշոր խաւաքարտ մը, եւ հարցը արդէն լուծուած է:

Խոհագիր

Դդումի Մատիկներ

Բաղադրութիւն

– 3 խոշոր դդում
– 2 հաւկիթ
– Կէս գաւաթ կսկուծ
– Քառորդ գաւաթ տաշուած փարմըզան պանիր
– Աղ
– Կարմիր փոշի պղպեղ
– Սեւ փոշի պղպեղ
– Սխտորի փոշի

Պատրաստութիւն

Փուռը տաքցնել 180 ջերմաստիճանով:

Փուռի ափսէն ծածկել յատուկ թուղթով:

Դդումները ձեւաւոր, համաչափ, երկայնքին կտրտել:

Ամանի մը մէջ խառնել կսկուծը, պանիրը եւ համեմները:

Փոս ամանի մը մէջ զարնել հաւկիթները:

Դդումի կտորները նախ թաթխել հաւկիթին, ապա պանիրով խառնուրդին մէջ եւ շարել իւղով ծեփուած թուղթին վրայ:

Դդումները եփել 20-25 վայրկեան. եփի կիսուն զանոնք շրջել եւ շարունակել եփել, մինչեւ որ ոսկեգոյն դառնան:

Հրամցնել տաք վիճակի մէջ, ձեր ճաշակին համապատասխան թացանի մը կողքին:

Բացի փուռին մէջ եփելէ` կարելի է դդումի մատիկները տապկել տաք ձէթի մէջ:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Տար Ինձ, Ժամանակ

Առ քո թեւերին, տար ինձ, ժամանակ,
Ես ետ մնալուց շատ եմ վախենում:
Յուշերից որքան հեռու եմ կենում,
Մէկ է, կապում են թեւերս նրանք:

Ակնթարթի մէջ դու կուլ ես տալիս
Այնպիսի մի նոր յաւիտենութիւն,
Որ խօսքս հազիւ հասած բերանիս,
Դառնում է արդէն խորին հնութիւն:

Դուրս հանիր ինձ այս մթին կիրճերից,
Որ քեզ հասկանամ եւ ինձ ճանաչեմ:
Փրկիր ինձ այս խուլ ախ ու ճիչերից,
Տուր ինձ քո ոգին, որ ես շառաչեմ:

Տուր ինձ քո ոգին, որ ես շառաչեմ,
Որ ես դադարեմ հանդարտ հոսելուց,
Ինձնից խօսելուց քեզնից չամաչեմ,
Ինձնից չամաչեմ քեզնից խօսելուց:

Տուր ինձ քո ոգին, քո միտքը ներհուն,
Առ ինձ հանճարեղ քո տարերքի մէջ,
Որ չմոլորուեմ քո ոլորտներում
Եւ իմ հոգու բարդ տիեզերքի մէջ:

Պարզեցրու, զտիր խոհերն իմ խառնակ,
Առ քո թեւ երին, տար ինձ, ժամանակ:

 ՀԱՄՕ ՍԱՀԵԱՆ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Բոլոր ծնողները լաւագոյնը կը ցանկան իրենց զաւակներուն, բայց յաճախ ծնողական սէրը կը կուրցնէ, եւ անոնք կը գործեն սխալներ, որոնք երեխան կը դարձնեն կամակոր, քմահաճ եւ ոչ ինքնաբաւ: Ստորեւ` 6 սխալները:

– 1 –

Երկրորդ կերակուր մը պատրաստել երեխային…

Եթէ ամբողջ ընտանիքին համար կերակուր պատրաստուած է, իսկ երեխան կը մերժէ ուտել, պէտք չէ զիջիլ եւ ենթարկուիլ անոր քմահաճոյքին ու երկրորդ կերակուր մը պատրաստել անոր համար: Շատ կանուխէն երեխան պէտք է վարժուի ուտել մօր կողմէ սիրով եւ հաճոյքով պատրաստուած սննդարար ուտելիքները:

– 2 –

Կոկել երեխային սենեակը…

Սկիզբը ծնողքին օգնութեամբ, ապա երեխան ինքնուրոյն պէտք է կոկէ իր սենեակը: Կանուխէն ան պէտք է վարժուի խաղալիքները հաւաքելու, գիրքերը իրենց տեղերը շարելու, կօշիկները զոյգելու, մահճակալը ծածկելու…

– 3 –

Երեխային փոխարէն կատարել անոր տնային աշխատանքները…

Մեծագոյն սխալն է երեխային տնային աշխատանքները կատարելը. այդպիսով, ան կը զրկուի կեանքի դժուարութիւնները ինքնուրոյն դիմագրաւելու հնարաւորութենէն: Քանի մը միջամտութիւն, ցուցմունք ընդունելի են, բայց դասերը երեխային փոխարէն կատարելը աններելի մեծ սխալ է:

– 4 –

Ծրագրել երեխային օրը…

Պէտք չէ ստիպել երեխային յաճախել այս կամ այն ակումբը, երաժշտանոցը, արուեստի դպրոցը… Յաճախ ծնողները կ՛ուզեն իրենց երեխաներուն միջոցով իրականացնել սեփական անկատար երազանքները: Երեխային համար որեւէ խմբակ ընտրեու ատեն պէտք է նկատի առնել անոր ունակութիւններն ու նախասիրութիւնները:

– 5 –

Հագցնել երեխան…

Խօսքը շատ փոքրերու չի վերաբերիր: Աւելի մեծ տարիքի երեխաները պէտք է հագուին այնպէս, ինչպէս կ՛ուզեն: Հագուստի ընտրութիւնը անհատականութեան զարգացման մէկ դրսեւորումն է:

– 6 –

Լուծել երեխային հարցերը…

Ասիկա ծնողներուն ամենատարածուած սխալն է: Երեխաները պէտք է կարենան իրենց հարցերը լուծել առանց կողմնակի օգնութեան: Այսպիսով, երեխաները կը ծանօթանան կեանքի դժուարութիւններուն, իրենց յարաբերութիւններուն մէջ կ՛երթան փոխզիջումներու, բայց նաեւ կը պաշտպանեն իրենց իրաւունքները:

Անյայտ Արձաններ

«Սիրում Է, Չի Սիրում»

Մեր սիրելի մայրաքաղաք Երեւանի մէջ «ծնած են» ու «կ՛ապրին» արձաններ եւ քանդակներ, որոնց քովէն յաճախ կ՛անցնինք, բայց չենք գիտեր, թէ ի՛նչ պատմութիւն ունին անոնք: Մէկ մասն ալ` «պահուըտած է» քաղաքի այգիներուն եւ բակերուն մէջ, լռած են իրենց գոյութեան մասին:

Ծանօթանանք անոնցմէ մէկուն, քանի որ մեզի պատմելու շատ բան ունի:

Կը սիրէ, չի սիրեր… Այս յաւերժական հարցումը նաեւ քանդակագործ Թերեզա Միրզոյեանի քանդակին անուանումն է. քանդակը ոչ մէկ պատասխան կը յուշէ, բայց որոշ շունչ կու տայ Աբովեան փողոցին:

Նստած կնոջ կերպարանքով խորհրդանշական քանդակը 1968-ին իր տեղը գտաւ Երեւանի Աբովեան փողոցին վրայ:

«1990-ականներու խաւարի ու ցրտի տարիներին արձանն ուղղակիօրէն ոչնչացուեց: Բարեբախտաբար դրանով չաւարտուեց «Սիրում է, չի սիրում» քանդակի կեանքը: 2012-ին վերականգնեցինք այն: Ճիշդ է` չստացուեց ճիշդ նախկին տեղում, բաց գոնէ հնարաւոր եղաւ հէնց Աբովեան փողոցում տեղադրել: Էրեբունի-Երեւան տօնին հասցնելու նպատակով շտապում էինք եւ լուսաւորութեան եւ հարեւանութեամբ նստարաններ տեղադրելու հարցերը մնացին: Այսօր էլ հարցը դեռ առկախ է», կը պատմէ Թերեզա Միրզոյեանի դուստրը` Անուշ Առաքելեանը:

Կանացի գեղեցկութեան, սիրոյ խորհրդանիշ արձանը Թերեզա Միրզոյեանը քանդակած էր 45 տարեկանին, 1967-ին: Տարի մը ետք, 1968-ին «Սիրում է, չի սիրում» քանդակը ցուցահանդէսի մը ընթացքին արժանացած է գերմանական պատուիրակութեան մը ուշադրութեան, անոնք ուզած են քանդակը գնել եւ իրենց քաղաքներէն մէկուն մէջ տեղադրել, բայց քանդակագործուհին մերժած է եւ փափաքած է, որ անիկա Երեւանի մէջ տեղադրուի:

«Նրա ցանկութիւնը այսօր իրականութիւն է: Այնուամենայնիւ, առաւել հաճելի կը լինէր Երեւանին նուիրուած քանդակը համապատասխան լուսաւորութեամբ եւ միջավայրում տեսնելը», կ՛աւելցնէ Անուշ Առաքելեանը:

Թերեզա Միրզոյեան (1922-2016)

Ծնած է 11 օգոստոս 1922-ին Վանաձոր: Աւարտած է Թիֆլիսի Անդրկովկասեան ճարտարապետութեան ուսումնարանը, 1946-ին` Գեղարուեստի ակադեմիան:

1968-էն սկսեալ դասաւանդած է Երեւանի գեղարուեստի ուսումնարանին մէջ:

Միրզոյեանի արուեստին մէջ կը գերակշռեն սիրոյ, մայրութեան եւ գարնան թեմաները: Անոր գործերը ցուցադրուած են` Ռուսիոյ, Վրաստանի, Պուլկարիոյ, Լիբանանի, Լեհաստանի, Գերմանիոյ, Մ. Նահանգներու եւ Ռումանիոյ մէջ:

Միրզոյեանի գործերէն են նաեւ` «Ջուլհակուհին» (զետեղուած` Գիւմրիի մէջ), Յունան Աւետիսեանի կիսանդրին, «Ողբ»-ը եւ այլն…

Քանդակագործուհին մահացած է 2016-ին, 93 տարեկանին, Երեւան:

Փորձառուներու Կարծիքով

Տան Մաքրութեան Հետ
Կապուած Սխալներ

Տունը մաքրելու ժամանակ յաճախ կը գործենք փոքրիկ սխալներ, որոնց պատճառով երբեք սպասուած արդիւնքին չենք հասնիր: Թուենք այդ սխալներէն մէկ քանին.

Ապակիները մաքրել արեւոտ օդին:

Արեւը շատ արագ կը տաքցնէ ապակիները, իսկ զանոնք մաքրող հեղուկ դեղերը արեւին ճառագայթներուն տակ արագ կը չորնան եւ անբաղձալի հետքեր կը ձգեն, ինչ որ յաւելեալ ճիգ կը պահանջէ զանոնք անհետացնելու:

***

Մարմարը մաքրել կիտրոնով:

Տան մաքրութեան համար յաճախ կը գործածենք քացախը, սոտան, կիտրոնը: Սակայն կիտրոնի թթուն կը խամրեցնէ կարգ մը մակերեսներ, որոնց կարգին` մարմարը: Մարմարը պէտք է մաքրել անոր համար նախատեսուած յատուկ դեղով:

***

Գորգին արատները մաքրել` սրբելով:

Երբ գորգին վրայ հեղուկ մը թափի, շուտով խոնաւ, թաց լաթով մը եւ շրջանաձեւ շարժումներով կը փորձենք մաքրել զայն: Այս ձեւով թէ՛ արատը աւելի կը տարածուի եւ թէ գորգին հիւսուածքը կը վնասուի: Թափած հեղուկին արատը մաքրելու համար նախ չոր լաթով պէտք է ցամքեցնել գորգը, ապա սեղմող շարժումներով մաքրել արատը:

***

Մաքրութիւն ընել` առանց ձեռնոցի:

Տունը մաքրելու ժամանակ անհրաժեշտ է ձեռքերը պաշտպանող յատուկ ձեռնոց օգտագործել: Քիմիական դեղերը, բայց նոյնիսկ կարգ մը բնական միջոցներ կը վնասեն ձեռքի մորթին, կը գրգռեն, կը չորցնեն զայն:

***

Թաց ամանները պահարանը տեղաւորել:

Երբ լուացուած ամանները եւ այլ իրերը թաց կամ խոնաւ են, պէտք է սպասել, որ լաւապէս ցամքին եւ յետոյ միայն պահարանին մէջ շարուին: Մանրէները խոնաւ միջավայր շատ կը սիրեն եւ աւելի արագ կը բազմանան:

Խոհագիր

Գետնախնձորով Եւ
Բանջարեղէններով Շօթեր

Բաղադրութիւն

– 3 խոշոր գետնախնձոր
– 1 խոշոր ստեպղին
– 1 պրաս (ճերմակ բաժինը)
– 1 հաւկիթ
– 1 ապուրի դգալ ալիւր
– Պտղունց մը մշկընկոյզ
– Աղ, սեւ համեմ

Պատրաստութիւն

Գետնախնձորներն ու ստեպղինը կեղուել եւ քերոցէ անցընել: Շատ մանր մանրել պրասը:

Խորունկ ամանի մը մէջ խառնել բոլոր բաղադրիչները, մինչեւ որ միատարր խիւս մը ստացուի:

Տապակին մէջ հազիւ յատակը ծածկելու չափ ձէթ տաքցնել եւ խիւսը ափերուն մէջ ձեւաւորելով` շօթերու վերածել ու տաք ձէթին մէջ տապկել, իւրաքանչիւր երես 7 – 8 վայրկեան:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Երջանիկ Բանաստեղծը

Բանաստեղծ եմ երջանիկ –
– Որ դուռը կամ որուն դուռը որ զարնեմ
Զիս կ՛ընդունին գրկաբաց
Ժպիտներուն ամէնէն քաղցրն իրենց դէմքին վրայ կը շողայ –

Երջանկութիւնն այս է կ՛ըսեմ ես ինծի –
– Որ դուռը կամ որուն դուռը որ զարնեմ
Կռնակի վրայ կը բացուի
Ասպնջական երգ մը կ՛իջնէ հոգիիս մէջ մեղրի պէս –

Ամէն մէկ դուռ մտերմօրէն կը բացուի
Ամէնէն տաք բարեւներով կ՛արծարծի հուրը սրտիս
Ու կը մոռնամ ինչու եկայ – ինչու այս դուռը զարկի
Երջանկութիւնն այս է կ՛ըսեմ համոզուած

Բանաստեղծ եմ երջանիկ –

Եւ այս գիշեր երբ բոլորուիք դուք սեղանին շուրջ ճաշի
Երբ առօրեայ ձեր հոգերէն ձերբազատ
Մանրէք շերտը թարմ հացին –
Սպաս մըն ալ ինծի դրէք մէկ անկիւնը սեղանին
– Գուցէ կու գամ ու ձեր դուռը կը զարնեմ

ԶԱՀՐԱՏ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Դպրոցական վերամուտը կը տարբերի երկրէ երկիր` նայած անոնց աշխարհագրական դիրքին եւ կլիմային:

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ եւ ՌՈՒՍԻՈՅ մէջ դպրոցական վերամուտը սեպտեմբեր 1-ին է: Այս օրը նաեւ «Գիտելիքի օր» կը կոչուի: Դպրոցականները կը կրեն յատուկ դպրոցական տարազ, աղջիկները իրենց մազերը կը յարդարեն ճերմակ, խոշոր ժապաւէններով եւ բոլորը անխտիր ծաղկեփունջեր կը նուիրեն իրենց ուսուցչուհիներուն:

* * *

ԳԵՐՄԱՆԻԱ դպրոցական վերամուտը կը սկսի օգոստոսի վերջը, սեպտեմբերի սկիզբը: Աւանդութեան համաձայն, դպրոցականները այդ օրը կը ստանան սքալչըր մը, որ բառացի կը նշանակէ «դպրոցական պայուսակ»: Անիկա կոնաձեւ տուփ մըն է, լեցուն` գրենական պիտոյքներով, շաքարի եւ տուրմի տեսակներով: Սքալչըրը կարելի է գնել խանութներէն, սակայն շատ մը ծնողներ անձամբ կը պատրաստեն զայն:

Կոնաճեւ այս տուփերը դպրոցական պայուսակը չեն փոխարիներ, պարզապէս հաճելին կը միացնեն օգտակարին:

* * *

ՃԱՓՈՆԻ մէջ դպրոցական վերամուտը ապրիլ 1-ին է: Այդ առիթով իւրաքանչիւր երեխայ կը ստանայ «Ռոնտոսերու » կոչուած ուսապարկ մը, որ սովորաբար կարմիր կ՛ըլլայ աղջիկներուն պարագային, իսկ սեւ` տղոց: Պայուսակին մէջ կ՛ըլլան գիրքեր, օրիկամի թուղթեր եւ «ֆիւտեպաքօ» կոչուած ճափոնական գրչատուփ մը:

* * *

ՀՈԼԱՆՏԱՅԻ մէջ դպրոցական վերամուտը կը զուգադիպի օգոստոսի վերջին օրերուն: Այդ օրը ծնողները իրենց զաւակները դպրոց կը տանին «Պեքֆիեթսըն» բեռնատար հեծանիւներով: Երեխաները կը նստին հեծանիւին կցուած սայլին մէջ եւ ուրախ-զուարթ կ՛ուղղուին դպրոց:

* * *

ՍԷՈՒՏԱԿԱՆ ԱՐԱԲԻՈՅ մէջ դպրոցական վերամուտը կ՛երկարի երեք օրուան վրայ: Այդ օրերուն աշակերտները առիթ կ՛ունենան իրարու ծանօթանալու, ընկերանալու եւ միասին զուարճանալու:

Հոս ուսուցիչներն են, որ ծաղիկ կը բերեն աշակերտներուն, ինչպէս նաեւ` համեղ ուտելիքներ:

Գիտէ՞ք, թէ…

Աւստրալիոյ մէջ դպրոցական օրը կ՛երկարի առաւօտեան ժամը 9:00- 3:30
Չինաստան` 7:30-5:00
Ֆրանսա` 8:00-4:00
Գերմանիա` 7:30-6:00 (կարգ մը աշակերտներու համար)
Ճափոն` 8:30-5:00
Ռուսիա` 8:30-3:30
Անգլիա` 9:00-3:15

Անշուշտ բոլոր երկիրներու պարագային կան ճաշի դադարներ, որոնք կ՛երկարին կէս ժամէն մինչեւ երեք քառորդ ժամ:

Առողջապահական

Ուղեղին Համար Վնասակար
Սովորութիւններ

Ինչպէս մեր մարմինին բոլոր գործարանները, ուղեղը եւս կրնայ տուժել զանազան գործօններէ: Ստորեւ կը ներկայացնենք ամէնօրեայ սովորութիւններ, որոնք կրնան վնասել մեր ուղեղին:

Շփման պակասը
Հաստատուած է, որ օրուան ընթացքին նոյնիսկ 10 վայրկեան ուրիշներու հետ յարաբերութիւնը կը զարգացնէ մտածական ունակութիւնը:

Չափէն աւելի շաքարը
Շաքարի չափազանց սպառումը բացասական ազդեցութիւն կը գործէ ուղեղին յիշողութեան եւ ընկալման համար պատասխանատու բջիջներու արտադրութեան վրայ:

Մարզանքի բացակայութիւնը
Ծանօթ է, որ ուղեղին «արտադրողականութեան» գագաթնակէտը 26 տարեկան է, սակայն անկէ ետք ալ կարելի է զայն լաւ մարզել` խաչբառներ լուծելով, բառախաղեր խաղալով, կարդալով եւ այլն…

Նախաճաշէն հրաժարիլը
Հետազօտութիւններ ցոյց տուած են, որ նախաճաշի բացակայութիւնը կը պակսեցնէ արեան մէջ շաքարի քանակը, ինչ որ բացասաբար կ՛ազդէ ուղեղի աշխատանքին վրայ:

Ֆասթֆուտը
Սնունդին մէջ ֆասթֆուտի գերակայութիւնը բացասաբար կ՛ազդէ ուղեղի բջիջներու փոխադարձ կապին վրայ, այսինքն` սորվելու ունակութեան, կարճատեւ եւ երկարատեւ յիշողութեան վրայ:

Պաղպաղակը
Շատ պաղ ուտելիքը կը նեղցնէ ուղեղին անօթները եւ գլխացաւ կը պատճառէ:

Բջիջային հեռախօսը
Բժիշկները կը թելադրեն բջիջային հեռախօս գործածելու ատեն բարձրախօսը բանալ եւ այդպէս խօսիլ, իսկ քնանալու ատեն` զայն բարձին տակ չդնել:

Ալքոլը
Ալքոլային խմիչքներու չափազանցութիւնը կը խաթարէ ուղեղի բջիջներուն փոխադարձ հաղորդակցութիւնը:

Ծխախոտը
Ծխելը կը բարակցնէ ուղեղին մաշկը, ինչ որ բացասաբար կ՛անդրադառնայ մտածական գործընթացին վրայ:

Քնանալու ատեն գլուխը ծածկելը
Քնանալու ատեն պէտք չէ ծածկել շնչառական գործարանները, որովհետեւ թթուածինը կը նուազի, եւ մենք կը շնչենք արտաշնչուած օդը, որ մեծ քանակութեամբ բնածխական կազ կը պարունակէ:

Պաղպաղակը
Շատ պաղ ուտելիքը կը նեղցնէ ուղեղին անօթները եւ գլխացաւ կը պատճառէ:

Սննդագիտական-Առողջապահական

Ամառնային Աղցանները
«Ծանրացնող» Ուտելիքներ

Աղցանները համեղ, առողջապահական, սննդարար եւ չգիրցնող ամառնային յարմարագոյն ուտելիքներն են: Անոնք, սակայն, այս յատկութիւնները կը կորսնցնեն, եթէ կարգ մը բաղադրիչներ չափազանցուած ձեւով աւելցնենք պատրաստութեան ընթացքին:

Այսպէս, յանձնարարելի է խուսափիլ`

• Տապկուած հացի խորանարդներէն, որոնք շուկան կը ծախուին յատուկ աղցանի գործածութեան համար: Այդ հացերը կարելի է փոխարինել փուռը խորոված սեւ հացով:
• Պանիրէն, յատկապէս` իւղոտ տեսակներէն, եւ նախապատուութիւնը տալ մոցարելլային, ֆեթային, հալլումին:
• Վերամշակուած միսերէն եւ զանոնք փոխարինել հնդկահաւի կամ հաւի միսով:
• Իւղի մէջ տապկուած բանջարեղէններէն (պղպեղ, սմբուկ, լոլիկ եւ այլն…): Զանոնք կ՛արժէ փոխարինել թարմ տեսակներով, ի հարկին` բուրաւէտ խոտեր գործածելով:
• Ձիթապտուղէն, որ թէեւ շատ համեղ է, բայց միեւնոյն ատեն` իւղոտ: Լաւ կ՛ըլլայ, որ անոր գործածութիւնը կիսով պակսի եւ թիւը 5-6 հատը չանցնի:
• Մայոնեզէն, որ դարձեալ շատ ջերմուժ կը պարունակէ: Նախընտրելի է զայն փոխարինել կիտրոնի հիւթով, քացախով կամ մածունով:
• Վերոյիշեալ բաղադրիչներուն քանակը նուազեցնելով կամ զանոնք փոխարինող տարբերակները գտնելով` հարցը կը լուծուի:

Անյայտ Արձաններ

«Վարք Յաւերժութեան»

Մեր սիրելի մայրաքաղաք Երեւանի մէջ «ծնած են» ու «կ՛ապրին» արձաններ եւ քանդակներ, որոնց քովէն յաճախ կ՛անցնինք, բայց չենք գիտեր, թէ ի՛նչ պատմութիւն ունին անոնք: Մէկ մասն ալ «պահուըտած է» քաղաքի այգիներուն եւ բակերուն մէջ, եւ լռած են իրենց գոյութեան մասին:

Ծանօթանանք անոնցմէ մէկուն, քանի որ մեզի պատմելու շատ բան ունի:

Մոսկովեան-Տէրեան խաչմերուկին յարակից տարածութեան մէջ տեղադրուած է «Վարք յաւերժութեան» անունը կրող, պրոնզէ ձուլուած, երեք մեթր բարձրութեամբ արձանը:

«Մշոյ ճառընտիր» մատեանը խորհրդանշող քանդակը Դաւիթ Երեւանցիին նուէրն է Հայաստանին` հայ գրատպութեան 500-ամեակին եւ Երեւանը գիրքի համաշխարհային մայրաքաղաք հռչակուելուն առիթով:

Արձանի բացման առիթով Դաւիթ Երեւանցին յայտնած է, որ շուրջ 2 տարի աշխատանք խլած արձանը քանդակած է մեծարելու համար հայ կինը` ազգային ինքնութեան եւ մշակութային ժառանգութեան պահպանման գործին մէջ անոր ունեցած բացառիկ դերակատարութեան համար:

Դաւիթ Երեւանցի

Փարիզ ապրող եւ ստեղծագործող Դ. Երեւանցին մասնակցած է միջազգային ցուցահանդէսներու` Պուլկարիա, Գերմանիա, Ֆրանսա, Ֆինլանտա, Իտալիա, Ճափոն, Պելճիքա…

1970-73 տարիներուն մասնակցած է Շախմատի տան եւ Տիկնիկային թատրոնի շէնքերու  ձեւաւորման աշխատանքներուն, իսկ 1980-ին կատարած է Իսի լը Մուլինոյի հայկական եկեղեցիին ճակատի յարդարանքի աշխատանքները:

Քանդակագործ Դ. Երեւանցիին գործերէն կ՛արժէ յիշել`

Ուիլիըմ Սարոյեանի արձանը (Երեւան),
Կոմիտասի յուշարձանը (Փարիզ),

Ղարաբաղցի կինը (Երեւան), որ կերտուած է ծնունդով շուշեցի, մենապարուհի եւ երգչուհի Արեւ Բաղդասարեանի կերպարով: Խորհրդային իշխանութիւնները արգիլած էին քանդակը տեղադրել քաղաքին մէջ. անիկա երկու տարի մնաց ձուլարանը: Արցախեան շարժումէն ետք, 1988-ին արձանը տեղադրուեցաւ Օփերային մօտ: Սայաթ Նովա եւ Տէրեան փողոցներու խաչմերուկին վրայ:

Խոհագիր

Կիտրոնով Կարկանդակ

Բաղադրութիւն

125 կրամ կարագ
125 կրամ շաքար
125 կրամ ալիւր
2 հաւկիթ
2 կիտրոն
2 դգալ պէյքինկ փաուտըր
Պտղունց մը աղ

Պատրաստութիւն

Խորունկ ամանի մը մէջ կարագն ու շաքարը զարնել ոչ ելեկտրական հարիչով (թել գործիքով), ապա մէկ-մէկ աւելցնել հաւկիթները եւ շարունակել զարնել:

Կիտրոնի կեղեւները քերոցէ անցընել եւ աւելցնել խառնուրդին, նոյնպէս ալ` կիտրոններուն հիւթը:

Զատ ամանի մը մէջ խառնել ալիւրը, պէյքինկ փաուտըրն ու աղը, ապա աւելցնել խառնուրդին:

Կարկանդակին կաղապարը կարագով ծեփել, շաքար սփռել, լեցնել խմորը եւ 180 ջերմաստիճանով նախապէս տաքցուած փուռին մէջ եփել շուրջ 25 վայրկեան:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

***

Խեղդուելու չափ պէտք ունեմ ես
Լաւ ընկերոջ ու լաւ մարդկանց.
Ոչ մի թաւիշ շող ու շքեղ,
Ոչ մի գունեղ մետաղ ու գանձ.
Ոչ մի թռիչք` երկինք հասնող,
Փառքի կատար ամենախանձ,
Ու պարտադիր սուտ սէրերի,
Ոչ մի կպչուն սոսինձ ու սանձ:
Մաքուր, մաքուր ու լուսնատես,
Լուսաբացի ցուրտ օդի պէս.
Ես յոգնել եմ, յոգնել եմ ես
Ձեւացնելով ու ձգելով,
Չեղած լաւը սուտ փքելով,
Յոյս տալով ինձ, սպասելով,
Ու մեղաներ ինձ ասելով:
Տարիները եկել դիզուել`
Ծանրացել են թռիչք ու թափ,
Լաւ սրտերի պէտք ունեմ ես
Խեղդուելու չափ,
Խեղդուելու չափ:

ՄԱՐՕ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Մեր սիրելի մայրաքաղաք Երեւանի մէջ «ծնած» են ու կ՛ապրին արձաններ եւ քանդակներ, որոնց քովէն յաճախ կ՛անցնինք, բայց չենք գիտեր, թէ ի՛նչ պատմութիւն ունին անոնք: Մէկ մասն ալ «պահուըտած է» քաղաքի զբօսայգիներուն եւ բակերուն մէջ ու լռած են իրենց գոյութեան մասին:

Ծանօթանանք անոնցմէ մէկուն, քանի որ մեզի պատմելու շատ բան ունի:

2003-ին Բաբայեան փողոցին վրայ յայտնուեցաւ «Վերադարձ» արձանը: «39 քանդակագործներից 14-ին էին ընտրել Երեւանը 2001 թուականին Հայաստանում քրիստոնէութիւնը պետական կրօն հռչակելու 1700-ամեակին նուիրուած քանդակի մրցոյթին մասնակցելու համար: Մրցոյթն աւարտուեց ու Յաղթանակի զբօսայգում, լճի ափին մի մեծ քար մնաց: Ես էլ հէնց այդ քարից «Վերադարձ»-ը քանդակեցի», կը պատմէ քանդակագործ Ալեքսան Բաբայեանը:

«Վերադարձ»-ը, քանի որ արտագաղթը Հայաստանում վաղուց է սկսուել եւ չի դադրում: Իսկ «Վերադարձ»-ը խորհրդանշական է` դեգերող մայր առիւծը իր ձագուկին հետ պտտուել, թափառել եւ ի վերջոյ վերդարձել է: Իսկական առիւծին չեմ պատկերել: Սա առիւծի տիպար է, որին աւելի շատ հանդիպում ենք հայկական եկեղեցական ճարտարապետութեան մէջ: Քանդակը ընդհանրապէս պէտք է իր ճիշդ տեղը ունենայ, որ կարողանայ մարդկանց դաստիարակել, լիցքաւորել, միջավայրը լրացնել եւ լցնել ուժականութեամբ: Կարծում եմ` այս քանդակը իր առջեւ դրուած առաջադրանքը կատարել է ու գտել իր ճիշդ տեղը», կ՛ըսէ Ալեքսան Բաբայեանը:

Ալեքսան Բաբայեան

Ծնած է 1964-ին, Այգեձոր: Աւարտած է Երեւանի գեղարուեստի պետական ակադեմիայի քանդակագործութեան բաժինը: Անդամ է Հայաստանի, ինչպէս նաեւ Ռուսիոյ եւ ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի նկարիչներու միութեան:

Բաբայեանի գործերը ցուցադրուած են Երեւան, Մոսկուա, Փարիզ. իր ստեղծագործութիւններէն նմուշներ կը գտնուին Ղարաբաղի, Ռուսիոյ, Մոնկոլիոյ եւ այլ երկիրներու մէջ:

«Խորհրդաւոր ընթրիք»

Իր գործն է նաեւ «Խորհրդաւոր ընթրիք» տուֆակերտ քանդակը` նուիրուած քրիստոնէութեան 1700-ամեակին:

Մեր Առօրեան Դիւրացնոց Հնարքներ

Վոտքայի Հետաքրքրական
Գործածութիւն

Շատերու սիրելի վոտքա խմիչքը կրնայ նաեւ մեր առօրեան դիւրացնել եւ կարգ մը դժուարութիւններ հարթել, ահա՛ թէ ինչու կարեւոր է շիշ մը վոտքա ունենալու տունը.

-1-

Վոտքան կ՛երկարէ ծաղիկներուն կեանքը: Ծաղկամանը լեցուցէք ջուրով, աւելցուցէք ապուրի դգալ մը շաքար եւ քանի մը կաթիլ վոտքա, խառնեցէք, ապա տեղաւորեցէք ծաղիկները:

-2-

Եթէ վիրակապը վէրքին փակած է եւ չէք կրնար զայն դիւրաւ հանել, ցաւելու եւ տառապելու փոխարէն` վոտքայի մէջ թաթխուած լաթի կտոր մը դրէք վրան: Շատ չանցած` վիրակապը վէրքէն դիւրաւ կը բաժնուի:

-3-

Որպէսզի տան ապակիները մաքրուին եւ փայլին, զանոնք մաքրեցէք վոտքայով:

-4-

Կօշիկներու եւ ոտքերու անախորժ հոտը չէզոքացնելու համար կօշիկին մէջ վոտքա սփռեցէք, իսկ ոտքերը շփեցէք վոտքայով:

-5-

Ակնոցներուն ապակիները մաքրելու համար դարձեալ քանի մը կաթիլ վոտքա գործածեցէք:

-6-

Դէմքը մաքրելու եւ ընդլայնած ծակտիկները սեղմելու համար մաքուր բամպակին վրայ քանի մը կաթիլ վոտկա դրէք, եւ արդիւնքը պիտի զարմացնէ ձեզ:

-7-

Բարձր ջերմը պակսեցնելու համար անձեռոցիկ մը վոտքայի մէջ թաթխեցէք եւ անով շփեցէք ձեր կուրծքն ու կռնակը:
Նոյն միջոցին կրնաք դիմել մկանային ցաւերը դարմանելու համար:

-8-

Մինչեւ ատամնաբուժին ժամադրութիւնը` ակռայի ցաւը կրնաք մեղմացնել ձեր բերանը վոտքայով ցօղուելով. լինտերը օգտուելով վոտքային ցաւազերծիչ յատկութենէն` ժամանակաւոր հանգստութիւն կ՛ապահովեն ձեզի:

Նորաձեւութեան Աշխարհէն

Միտքեր`
Հանրահռչակ Ոճաբաններու

Կին ըլլալը իսկական արուեստ է, իւրաքանչիւր կին ունի` իրեն յատուկ ոճ, հմայիչ դառնալու հնարքներ, օծանելիք, մազի յարդարանք… Սակայն ոչ ոք նոյնքան լաւ չի տիրապետեր հմայքի եւ գեղեցկութեան գաղտնիքներուն, որքան` նորաձեւութեան վարպետները:

Տարիքը կնոջ համար ամենակարեւորը չէ. ան կրնայ հիասքանչ ըլլալ 20 տարեկանին, հմայիչ` 40-ին, եւ աննման` մինչեւ իր կեանքին վերջը:

(ԳՕԳՕ ՇԱՆԵԼ)

***

Առանց հոգիի վայելչութեան` վայելչութիւն չկայ:

(ԻՎ ՍԵՆ ԼՈՐԱՆ)

***

Կօշիկի ընտրութիւնը շատ կարեւոր է. կնոջ վայելչութեան իսկական ապացոյցը անոր կրած կօշիկներն են:

(ՔՐԻՍԹԻԱՆ ՏԻՈՐ)

***

Ձեռքերը կնոջ այցեքարտն են, պարանոցը` անձնագիրը, իսկ կուրծքը` արտասահմանեան անձնագիրը:

(ԳՕԳՕ ՇԱՆԵԼ)

Տան Յարդարանք

 Հին Կիթառի Մը Նոր Կեանք Տալու
Հետաքրքրական Տարբերակներ

Եթէ հին կիթառ մը ունիք, մի՛ մտածէք թափելու կամ զայն ոչինչ գինով ծախելու մասին: Ստորեւ կը ներկայացնենք հետաքրքրական տարբերակներ` հինը նորի վերածելու, անոր երկրորդ կեանք մը տալու եւ զայն գեղեցիկ պատի զարդի մը վերածելու համար:

Ինչպէս կը տեսնէք, կիթառը կարելի է վերածել պատի զարդի` մէջը զետեղելով փոքրիկ թաղարներ, թաղարի` մագլցող բոյս մը զետեղելով կեդրոնի կլոր բացուածքին մէջ, փոքրիկ գրադարանի, տան միջանցքը լուսաւորող պատի զարդի, ինչպէս նաեւ` լուսամփոփի պատուանդանի:

Այլազան

Ամէնէն Նորաձեւ
Հարսանեկան Կարկանդակները

Եւ ըսել, որ կարկանդակներն ալ կը հետեւին նորաձեւութեան…

Հանրահռչակ հրուշակագործները վերջերս ներկայացուցած են յառաջիկայ եղանակի նորաձեւ հարսանեկան կարկանդակները:

Ակնյայտ է, որ դասական ճերմակ կարկանդակը իր տեղը զիջած է` ոսկեգոյնին, գինեգոյնին, պղնձագոյնին… Գոյները զուսպ են, նոյնպէս ալ` յարդարանքները: Ստորեւ` հետաքրքրական 2 նմուշ:

Խոհագիր

Տատիկիս Փեն-Փերտիւն

Բաղադրութիւն

– 6 շերտ ֆրանսական հաց, նախընտրաբար` օթեկ
– 2 հաւկիթ
– 2 ապուրի դգալ փոշի շաքար
– Պտղունց մը վանիլլա
– 2 բաժակ կաթ
– Ընկոյզի մեծութեամբ կարագի կտոր մը, կամ 1 ապուրի դգալ բուսական իւղ

Պատրաստութիւն

Ամանի մը մէջ զարնել հաւկիթները, աւելցնել շաքարը, վանիլլան եւ կաթը: Կրկին զարնել, մինչեւ որ միատարր խառնուրդ մը ստացուի:

Հացի շերտերը այս խառնուրդին մէջ թաթխել երկու երեսով, որպէսզի լաւապէս ներծծեն զայն:

Տապակին մէջ տաքցնել կարագը կամ իւղը եւ հացի շերտերը երկու երեսով տապկել, մինչեւ որ ոսկեգոյն դառնան:

Ներկայանալի ամանի մը մէջ շարել տաք հացի շերտերը, զարդարել թարմ հատապտուղներով, փոշի շաքարով կամ գունդ մը պաղպաղակով:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

«Իմ Օրերում»

Իմ օրերում ես ցանկացայ լինել վսեմ եւ ինքնուրոյն,
իմ օրերում ես ցանկացայ կեանքս զոհել դրա սիրուն:
Իմ օրերում դժուար էր շատ լինել հաստատ ու մնայուն,-
իմ օրերում պատմութիւնն էր իւրաքանչիւր բառիս նայում:
Իմ օրերում երգը միայն նրանո՛վ էր մեծ ու անգին,-
որ բորբոքում, հուր էր տալիս դեռ չկոփուած, չեկած կեանքին:
Իմ օրերում շա՜տ էր դժուար երգը` կեանքի համար երգած.-
իւրաքանչիւր բառը – կամ մի թռի՛չք էր վեհ, կամ մութ արկած:
Բայց օրերում իմ հուրհուրան աշխա՛րհ էր նոր ծնւում հնից,-
եւ մե՜ծ եմ ես, քանզի ինձ մեծ երթ էր նշուած Պատմութիւնից…
Իմ օրերի երգը եթէ իմ տողերից հիմա լսես –
ուրեմն ես մե՜ծ եմ ու խոր, երգի՛ց էլ իմ` խոր ու վսեմ…
Եւ եթէ ես ունեմ մի բան, որով կարող եմ պարծենալ –
իմ օրերի շափաղն է այդ, իմ օրերի ձայնը անահ…
Ողջո՜յն, ուրեմն, օրերիս, իմ օրերի անհու՜ն շնչին,-
եւ օրերիս հանդէպ այդ մեծ – թող երգս ձեզ թուայ չնչին…
Բայց եթէ կայ երգում իմ գէթ շեշտ կամ մի բառ իմ օրերից –
ես կը մնամ յա՛ր ու յաւէտ, ես կ՛արթնանամ մահից նորից…
Մե՜ծ եմ եւ վեհ իմ օրերով – ես այդ գիտեմ – հուր –  յաւիտեան,
ողջո՜յն, իմ ե՛րգ, իմ խնդութիւ՛ն, իմ օրերի անհուն մատեան…

ԵՂԻՇԷ ՉԱՐԵՆՑ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Միջազգային խոհարարական «Հանեսթ քուքինկ» (Ազնիւ Խոհանոց) հանդէսը յատուկ կերպով անդրադարձած է հայկական խոհանոցին` նշելով, որ Հայաստանի խոհարարական արուեստը դարերու խորք ունի, իսկ տարածաշրջաններէն իւրաքանչիւրը` տարատեսակ ուտեստներու պատրաստութեան իր սեփական աւանդոյթները:

«Երբ Հայաստան ըսենք, առաջին հերթին կը պատկերացնենք բարձր լեռներ եւ համեղ կերակուր: Տերեւով տոլմա, գաթայ, հերիսա, խաշ, քիւֆթէ` այս բոլորը հարուստ հայկական խոհանոցի ուտեստներ են», կ՛ըսուի յօդուածին մէջ:

Պարբերականը կը նշէ, որ հայկական խոհանոցին մէջ երբ կարգը կու գայ հայկական խաշին, կրնայ շատերուն հաճելի չթուիլ: Սակայն քիմքի մասնագէտները կը տպաւորուին անով` պատրաստուած  կովու, ոչխարի կամ խոզի տոտիկներէ, որ կը մատուցուի սխտորով, հայկական լաւաշով եւ օղիով:

Քաղցրաւենիքներէն թերթը առանձնացուցած է գաթան, ընկոյզով եւ խաղողի ռուպով պատրաստուած շարոցը եւ չորցած դեղձը` կասիայով եւ ընկոյզով:

Վերջաւորութեան «Հանեսթ քուքինկ»  խորհուրդ կու տայ ընթերցողին մեկնիլ Հայաստան եւ տեղւոյն վրայ համտեսել եւ վայելել հայկական խոհանոցի ուտեստները:

Նորաձեւութեան Աշխարհէն

Ճիաննի Վերսաչէի Յիշատակը

Միլանի նորաձեւութեան շաբթուան ընթացքին տեղի ունեցաւ յուզիչ եւ անմոռանալի նախաձեռնութիւն մը:

Վերսաչէ նորաձեւութեան տան փոխտնօրէն եւ Ճիաննի Վերսաչէի քոյրը` Տոնաթելլա Վերսաչէն Վերսաչէ ապրանքանիշի նոր` գարուն-ամառ 2018 հաւաքածոյի ցուցադրութեան ընթացքին բեմ բարձրացուց 1990-ականներու առասպելական մանըքենները` 47 տարեկան Քլոտիա Շիֆըրը, 48 տարեկան Հելենա Քրիստենսընը, 47 տարեկան Նասմի Քեմպըլը, 51 տարեկան Սինտի Քրաուֆորտը եւ 49 տարեկան Քարլա Պրունին (Ֆրանսայի նախկին Առաջին տիկինը): Նախաձեռնութեան նպատակն էր նշել յիշատակը Վերսաչէ նորաձեւութեան տան հիմնադիր Ճիաննի Վերսաչէին, որ 20 տարի առաջ` 1997-ին սպաննուեցաւ Ֆլորիտա նահանգի Մայամի Պիչ քաղաքին մէջ, իր տան աստիճաններուն վրայ:

Ինչպէս նկարին վրայ կը տեսնենք, մանըքէնները բեմ բարձրացած են փայլուն զգեստներով, նոյն պահուն հնչած է «Ճիաննի տիս իզ ֆոր եու» բառերով երգը:

5 մանըքէնները չափազանց յուզուած` շնորհակալութիւն յայտնած են Տոնաթելլային, որ` «առիթը ստեղծեն իրենց յարգանքի տուրքը մատուցելու մեծ ձեւագէտին»:

Երջանկութիւնը Վարակիչ Է…

Ամերիկացի գիտնականներ համակարգած են 5 կարեւորագոյն սկզբունքները, որոնք կ՛օգնեն երջանիկ ըլլալու:

Եկէք` ծանօթանանք:

• Աւելի յաճախ բարի գործեր կատարեցէք:
• Շնորհակալ եղէք: Ժամանակ մը փորձեցէք ամէն ինչի համար ձեր շնորհակալութիւնը յայտնել, նոյնիսկ եթէ մեծ բաներ չեն պատահած: Կը բաւէ, որ մտածէք, թէ առողջ էք, ուրիշէն կախեալ չէք, առանձին չէք կ՛աշխատիք եւ այլն…
• Մտածեցէք լաւ բաներու մասին: Յաճախ պատկերացուցէք, թէ ինչպէ՛ս պիտի իրականան ձեր երազները:
• Յաճախ դրսեւորեցէք ձեր առաւելութիւնները, արժանիքները:
• Յաճախ յիշեցէք ձեր ուրախ պահերը: Հաստատուած է, որ երջանիկ պահերը վերյիշելը կրնայ ներկայութեան պատրանք ստեղծել եւ անգամ մը եւս երջանկացնել ձեզ:
• Իմացէ՛ք, որ երջանկութիւնը վարակիչ է: Երջանիկ մարդու կողքին ապրիլը 25 առ հարիւր կը բարձրացնէ երջանկութեամբ վարակուելու հնարաւորութիւնը:

Ծուլութիւնը Վարակիչ Է…

Աւստրալիական ուսումնասիրութիւն մը կը հաստատէ, որ ծուլութիւնը վարակիչ է, եւ թէ` երբ աշխատանքի վայրը մէկ ծոյլ պաշտօնեայ կայ, ատիկա բաւարար է, որ վարակէ մնացեալները: Այսպիսով, գործը կը տուժէ:

Այս երեւոյթին վերաբերեալ Սիտնիի համալսարանէն հետազօտողներ փորձեր կատարած են 158 համալսարանականներու վրայ` զանոնք խումբերու բաժնելով եւ իւրաքանչիւր խումբին որոշ ձեւի աշխատանք մը վստահելով:

Փորձերը ցոյց տուած են, որ այն խումբերը, որոնց մէջ ծոյլ կամ անձնասէր ուսանող մը գտնուած է, անոր ընթացքը ազդած է մնացեալներուն աշխատելաձեւին վրայ, եւ արդիւնքը յստակօրէն ժխտական է:

Ասկէ մեկնելով` գործատէրերուն կը թելադրուի աջալուրջ հետեւիլ, որպէսզի պաշտօնեայ մը չտկարացնէ կամ ձախողութեան չմատնէ ամբողջ խումբի մը աշխատանքը: Ասիկա չի նշանակեր սակայն, որ ամէն անգամ որ խմբական աշխատանք մը իր նպատակին չհասնի, քաւութեան նոխազ մը պիտի փնտռենք:

Ձեռային Աշխատանք

Ի՞նչ Կարելի Է Ընել
Պահածոյի Տուփերով

Պահածոյի մետաղեայ տուփերը մի՛ թափէք, զանոնք լուացէք, անմիջապէս չորցուցէք եւ տեսէք, թ ինչե՜ր կրնաք պատրաստել անոնցմով.

ա.- Զանոնք ներկելով եւ խմբելով` կրնաք ձեր զաւկին գրենական պիտոյքները դասաւորել:

բ.- Անոնց շուրջ կլու կանով գունաւոր մատիտներ փակցնելով` գեղեցիկ տուփերու վերածել:

գ.- Անոնց շուրջ թել փաթթելով` սիրուն թաղարներ ստանալ:

դ.- Զանոնք ծակծկելով` սիրուն մոմակալներու վերածել:

ե.- Զանոնք փոքրիկ լուսամփոփներու վերածել:

Վարդագոյն Ռուպի Տուրմը

Տուրմ արտադրող «Պարրի Քալպօ» ընկերութեան գիտնականները վերջերս ստեղծած են տուրմի նոր տեսակ մը` վարդագոյն ռուպի տուրմը, որ կու գայ ամբողջացնելու կաթնային, ճերմակ եւ սեւ տուրմերու շարքը:

13 տարուան աշխատանքէ ետք, վարդագոյն տուրմը ի վերջոյ ստեղծուած է Շանկհայի մէջ, զուիցերիական «Պարրի քալպօ» ընկերութեան տարրալուծարաններուն մէջ:

«թէ՛ գոյնի եւ թէ՛ համի իմաստով արհեստական ոչինչ կայ. վարդագոյն երանգը արդիւնք է քաքաոյի տեսակին, իսկ համը ուժեղ է եւ թարմ հատապտուղները կը յիշեցէ», կը հաստատեն գիտնականները:

Նշենք, որ քաքաոյի այս տեսակը  կ՛աճի Պրազիլի, Փղոսկրեայ Ափունքի եւ Էքուաթորի մէջ:

Վարդագոյն Ռուպի տուրմը շուկայ պիտի իջնէ 6-18 ամիսներու ընթացքին:

Խոհագիր

Այծի Պանիրով Եւ Թուզով
Հացեր

Բաղադրութիւն

– 4 շերտ ընկոյզով հաց
– 4-6 թուզ
– Այծի պանիր
– Թարմ թարխուն (էսթրակոն)
– Մեղր

Պատրաստութիւն

Հացի շերտերը ծեփեցէք այծի պանիրով, թուզը շերտերու վերածեցէք եւ իւրաքանչիւր հացի վրայ 2 կամ 3 շերտ զարդարեցէք:

Իւրաքանչիւր հացի շերտ զարդարեցէք թարմ թարխունի տերեւներով:

Ըստ ճաշակի, կրնաք հացի շերտերուն քիչ մը մեղր աւելցնել:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Շշուկ Ու Շրշիւն

Աշնան մշուշում շշուկ ու շրշիւն,
– Բարդիներն են բաց պատուհանիս տակ,-
Դու ես, որ դարձեալ թախիծով յիշում,
Կանչում ես նորից կարօտով յստակ:

Անտես ու յուշիկ իմ շուրջը շրջում,
Եւ շշնջում ես,և անուշ շրշում,
Պայծառ տրտմութեամբ ինձ ես անրջում
Ու գաղտնի սիրով սիրում ու յիշում:

Ամպերը ճերմակ երամով անցան
Թռչունների պէս,- լուսեղէ՜ն երազ,-
Դո՛ւ ես, որ դարձեալ ժպտացիր անձայն
Քո հեռու հեռուից, անյայտ ու անհաս:

Ջրերն են անվերջ միգում հեկեկում,
– Իմ սիրտն է լալիս կարօտով անհուն,-
Թւում է, որ դու տխրութեամբ անքուն
Ինձ ես որոնում աղօտ աշխարհում:

Եւ ժպտում ես ինձ, ակնարկում քնքուշ
Ու գաղտնի սիրով սիրում ու յիշում,
Եւ շշնջում ես, եւ շրշում անուշ,
Անտես ու յուշիկ իմ շուրջը շրջում:

ՎԱՀԱՆ ՏԷՐԵԱՆ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Երեխան արթնցնելը իսկական մարտահրաւէր է շատ մը ծնողներու համար: Երեխան չի կրնար եւ չ՛ուզեր արթննալ, բան մը, որ կը զայրացնէ ծնողքը, քանի որ իրենք ալ իրենց կարգին գործէ կ՛ուշանան: Բայց նախքան զայրանալը` ծնողները պէտք է հասկնան` ինչի՛ հետեւանք է այս երեւոյթը:

Ինչո՞ւ Երեխան Դժուար Կ՛արթննայ

Նախ մանկապարտէզ կամ դպրոց յաճախելը ինքնին լուրջ փոփոխութիւն է երեխային համար. արձակուրդէն դպրոց փոխանցումը պէտք է ըլլայ հեզասահ: Դպրոցական վերամուտէն առնուազն երկու շաբաթ առաջ երեխան պէտք է մէկ ժամ կանուխ քնանայ:

Եթէ երեխան վարժուի նոյն ժամուն քնանալ, անոր կենսաբանական ժամացոյցը զայն կը նախապատրաստէ կանուխ արթննալու:

Կանուխ եւ նոյն ժամուն քնանալը կը նպաստէ, որ բարելաւուի երեխային ջղային համակարգը, ան կը դառնայ աւելի հանդարտ, հաւասարակշռուած, ուշադիր եւ կեդրոնացած:

Ինչպէ՞ս Արթնցնել Երեխան

Երեխան պէտք է արթնցնել դանդաղ եւ հանգիստ: Կարելի է մեղմ երաժշտութիւն դնել, գլուխը թեթեւ շոյելով` անունը քանի մը անգամ կրկնել, գրկել եւ համբուրել, հարցնել` ինչպէ՞ս քնացաւ եւ ի՞նչ երազ տեսաւ:

Կարելի է անկողինին մէջ երեխային քանի մը շարժում ընել տալ` փոխանակ ստիպելու, որ անմիջապէս ոտքի ելլէ ու պատրաստուի:

Կարելի է նաեւ երեխային մէջ հաճելի զգացողութիւն արթնցնել` քանի մը վայրկեան անոր մարմինը մարձելով:

Ինչպէ՞ս Կարելի Չէ Արթնցնել Երեխան

ա.- Գոռալով եւ հրմշտելով,
բ.- Բարձր երաժշտութեամբ կամ զարթուցիչի բարձր ձայնով,
գ.- Զօրաւոր լոյս բանալով:

Այս պարագաներուն երեխան աչքերը կը բանայ շփոթած, ջղագար եւ խառնաշփոթ վիճակի մէջ:

Կին Դէմքեր

Մոնիքա Պելլուչի

«Բոլոր ժամանակներու ամենագեղեցիկ եւ ցանկայարոյց կին». զայն յաճախ այսպէս բնորոշեր են: Խօսքը կը վերաբերի իտալացի դերասանուհի եւ մանըքեն Մոնիքա Պելլուչիին, որ անցեալ շաբաթավերջին նշեց ծննդեան 53-րդ տարեդարձը: Դերասանուհին տարիքէն չի վախնար, աւելի՛ն, ան անիմաստ մտահոգութիւն կը համարէ զայն:

Ստորեւ կը ներկայացնենք Պելլուչիի հետաքրքրական միտքերը` գեղեցկութեան եւ տարիքի մասին:

• Շրթները կնոջ դիմայարդարման ամենաուժեղ զէնքն է:
• Ես երբեք ընկճախտի չեմ մատնուիր իմ տեսքիս պատճառով: Կը սիրեմ խնդալ, զուարճանալ եւ կեանքս հետաքրքրական ձեւով ապրիլ:
• Դերասանը կ՛աշխատի հոգիով եւ միտքով:«
• Գեղեցկութիւնը պարգեւ է, ինչպիսիք են նաեւ առողջութիւնն ու խելքը: Պէտք չէ հպարտանալ գեղեցկութեամբ, քանի որ դուն ոչինչ ըրած ես այդպիսին ըլլալու համար, պարզապէս անիկա քեզի տրուած է:
• Հազարէն մէկ սիրած եմ ուշադրութիւն գրաւել, իսկ երբ ատիկա տեղի ունեցած է, նախընտրած եմ ստուերի մէջ մնալ:
• Մենք բոլորս ալ պատրանքներու կարիք ունինք: Այդ է պատճառը, որ մարդիկ կը սիրեն շարժապատկեր դիտել:
• Սովորաբար չեմ տխրիր, երբ որեւէ լուրջ պատճառ չկայ: Ես կենսուրախ մարդ եմ, կը սիրեմ ապրիլ օրը օրին: Եթէ անասուն մը ըլլայի, պիտի փափաքէի փոքրիկ կատու մը ըլլալ, անոնք կեանքը շատ կը սիրեն…
• Գեղեցիկ է այն, ինչ որ բնական է: Երբ դուն արդէն դուն չես, դուն կը դառնաս արհեստական:
• Սիրոյ եւ գրաւչութեան համար երբեք պէտք չէ մտածել տարիքի մասին եւ անհանգստանալ անոր պատճառով:

Ստուգենք Մեր Գիտելիքները

Ճիշդ Եւ Սխալ Կարծիքներ`
Մանրալիքին Մասին

Շատ կարճ ժամանակի ընթացքին մանրալիքը դարձաւ մեր խոհանոցներուն տիրական սարքերէն մէկը, որմէ դժուար է հրաժարիլ` նկատի առնելով անոր գործնական առաւելութիւնները: Այսուհանդերձ, մանրալիքի դէմ արշաւը կը շարունակուի, եւ անոր կը վերագրուին այլազան չարիքներ: Արդարացի՞, թէ՞ սխալ են անոնք, եկէք` ստուգենք միասին:

– 1 –

Վտանգաւոր է աշխատող մանրալիքին դիմաց կենալը:

Մանրալիքին առջեւ կենալը եւ մէջը եփուող ուտելիքին հետեւիլը ոչ մէկ վտանգ կը ներկայացնէ, անոր ելեկտրական ալիքները ո՛չ դռնակէն եւ ո՛չ ալ ճեղքերէն դուրս կ՛ելլեն: Անշուշտ խօսքը կը վերաբերի նոր եւ որակաւոր մանրալիքներուն:

– 2 –

Մանրալիքի գործածութիւնը կ՛աւելցնէ քաղցկեղի հաւանականութիւնը:

Երկար ատեն մեզ մտահոգած այս հաստատումը առայժմ անհիմն է, քանի որ ARC-ը (Քաղցկեղի հետազօտութեան հիմնարկը) կը հաստատէ, որ մինչեւ օրս տակաւին փաստուած չէ մանրալիքի գործածութեան եւ քաղցկեղի յառաջացման միջեւ ուղղակի կապի մը առկայութիւնը:

– 3 –

Մանրալիքին մէջ ուտելիքները կը կորսնցնեն իրենց կենսանիւթերն ու հանքայինները:

Այո՛, մանրալիքին մէջ կերակուրները 60 տոկոսով կը կորսնցնեն իրենց սննդական արժէքը, բայց այս երեւոյթը միայն մանրալիքին չի վերաբերիր, այլ բոլոր եփի ձեւերուն, որոնց ընթացքին ջերմաստիճանը բարձր է, այսինքն 100 ջերմաստիճանը կ՛անցնի:

– 4 –

Պէտք է խուսափինք մանրալիքին մէջ կերպընկալ ամանեղէն գործածելէ:

Այո՛, յանձնարարելի է ուտելիքները եփել կամ տաքցնել ապակեայ ամաններու մէջ, որոնք անվտանգ են եւ առողջապահական:

– 5 –

Մանրալիքին մէջ եփուող կերակուրը պէտք չէ համեմել, պէտք է սպասել եփի աւարտին:

Այո՛, նախօրօք համեմուած ուտելիքները կը կորսնցնեն իրենց համը: Նախընտրելի է զանոնք համեմել մանրալիքէն դուրս բերելէ ետք: Ինչ կը վերաբերի աղին, անիկա կը վնասէ ուտելիքին համաչափ եփին եւ կը չորցնէ զայն:

8 Սխալ Կարծիքներ`

Սննդականոնի Մասին

«Տուրմը կը գիրցնէ», «դանդաղ ուտելը կը նիհարցնէ», «ջուր խմելը կը նիհարցնէ», նման հաստատումներու եւ սխալ կարծիքներու շարքը երկար է: Եկէք` ծանօթանանք քանի մը հատին եւ վերստուգենք մեր գիտելիքները, ինչ կը վերաբերի նիհարնալու սննդականոնին:

– 1 –

«Ջուր խմելը կը նիհարցնէ»: Մարդ ջուր խմելով չի նիհարնար, սակայն ջուր խմելը շատ կարեւոր է նիհարցնող սննդականոնի ընթացքին, քանի որ ջուրը ջերմուժ չի պարունակեր, կուշտ կը պահէ եւ կ՛օգնէ, որ մարմնէն թոյները մէզի եւ քրտինքի ճամբով դուրս գան: Մարդ միջին հաշուով օրական մէկուկէս լիթր ջուր պէտք է խմէ. այս քանակը կը տարբերի անձէ անձ եւ եղանակէ եղանակ:

– 2 –

«Հացը կը գիրցնէ»: Կախում ունի, թէ ի՛նչ տեսակ հաց կը սպառենք: Թելադրելի է ուտել ամբողջական հացահատիկով, բնաթելով հարուստ, դիւրամարս հացը: Ամբողջական հացահատիկով պատրաստուած 100 կրամ հացը կը պարունակէ 230 ջերմուժ, ֆրանսական պակեթը` 280: Տրուած ըլլալով, որ հացը դանդաղ շաքար կը պարունակէ, պէտք չէ, որ հրաժարինք անկէ, բայց զգուշանանք չափազանցելէ: Կարելի է օգտագործել շաքարէ եւ իւղէ զերծ հացի տեսակներ:

– 3 –

«Տայեթ» ուտելիքները կը նիհարցնեն»: Տայեթ արտադրութիւններուն մէկ կարեւոր մասը, եթէ զուրկ է շաքարէ, հարուստ է իւղով եւ` հակառակը: Հետեւաբար պէտք է շատ լաւ կարդալ պիտակները, չխաբուիլ խոշոր տառերով գրուած բացատրութենէն: Յաճախ տայեթ ուտելիքներն ու խմիչքները կը պարունակեն շաքարը փոխարինող կամ պահպանիչ նիւթեր:

– 4 –

«Մարզանքը կը նիհարցնէ»: Մարզանքը սքանչելի է, եթէ միեւնոյն ատեն որդեգրենք կեանքի ճիշդ ընթացք, առողջապահական ուտելիքներ եւ այլն… Շատեր իրենց ուտելիքին ուշադիր չեն ըլլար այն հաստատ համոզումով, որ օրական կէս ժամ կը քալեն կամ մարզանք կ՛ընեն:

Հետեւաբար սխալ է այն հաստատումը, որ մարզանքը կը նիհարցնէ. սակայն իմանանք, որ մարզանքը կ՛օգնէ, որ մարմնին իւղերը արագ այրին, արեան շրջագայութիւնը խթանուի եւ մարմինը սլացիք տեսք ստանայ:

– 5 –

«Ձիթապտուղին իւղը` ձէթը օգտակար է»: Այս հաստատումը ճիշդ ըլլալով հանդերձ, չի նշանակեր, որ անիկա անվնաս է: Յատկապէս նիհարնալու սննդականոնի հետեւողներուն ըսենք, որ ձէթը նոյնքան ջերմուժ կը պարունակէ, որքան` որեւէ ճարպային մարմին: Հետեւաբար կարելի չէ մտքի մեծ հանգստութեամբ առատ ձէթ սպառել:

– 6 –

«Տուրմը կը գիրցնէ»: Ինչպէս որեւէ շաքար պարունակող ուտելիք, տուրմը անշուշտ կը գիրցնէ, եթէ չափազանցենք: Սակայն անոր պարունակած հանքայինները կը մղեն, որ չզրկուինք անկէ, բայց չափաւորենք սպառումը:

– 7 –

«Անանասը կը նիհարցնէ»: Անհիմն հաստատում… Ճիշդ է, որ անանասը փրոմելին կոչուած նիւթը կը պարունակէ, եւ անիկա կը դիւրացնէ մարսողութիւնը եւ կը ներծծէ բնասպիտը, սակայն փրոմելինը կը գտնուի միայն պտուղին կեդրոնական բաժինին մէջ:

Շատեր կրիֆոնին եւ խնձորին նոյնպէս կը վերագրեն նիհարցնելու յատկութիւնը. ճիշդ է, որ երկու պտուղներն ալ քիչ ջերմուժ կը պարունակեն, սակայն ասոնց վրայ կեդրոնանալով` մարմինը կը զրկուի այլ կենսանիւթերէ եւ հանքայիններէ, միւս կողմէ` կորսնցուցած քիլոները շուտով կը վերականգնին:

– 8 –

«Մէկ ժում ուտելը կը նիհարցնէ»: Մարմինը ճաշի 3 ժումերու վարժեցնելը լաւագոյն ձեւն է: Ժում ջնջելով` կարելի չէ նիհարնալ, կարեւորը ուտելիքին տեսակն ու քանակն է, պատահական ժում մը զեղչելով մարսողական գործարաններուն կշռոյթը կը խախտենք, կը ստիպենք, որ անոնք կրկնապատկեն իրենց աշխատանքը` խախտած ժումերուն միջեւ:

Որո՞նք Են Աշխարհի
Նուազ «Առողջ» Երկիրները

Շաքարախտ, քաղցկեղ, սրտանօթային հիւանդութիւններ…

Բրիտանական ուսումնասիրութեան մը համաձայն, ալքոլի եւ ծխախոտի տարեկան սպառումի տոկոսը, ինչպէս նաեւ բնակչութեան մէջ սոնքութեան համեմատութիւնը շատ բան կ՛ըսեն տուեալ երկրի մը «առողջութեան» մասին:

Այս չափանիշներէն մեկնելով` Առողջապահութեան միջազգային կազմակերպութիւնը, երկու այլ կազմակերպութիւններու հետ, պատրաստած է զոյգ ցանկ` աշխարհի 10 նուազ «առողջ» եւ 10 «ամենաառողջ» երկիրներու. այսպէս, աշխարհի ամէնէն վատառողջ երկիրը հանդիսացած է Չեխիան, որուն կը յաջորդեն` Ռուսիան, Սլովենիան, Միացեալ Նահանգները, եւ Լիթուանիան…

Ինչ կը վերաբերի աշխարհի ամենաառողջ 10 երկիրներուն, ցանկին առաջին դիրքը կը գրաւէ Աֆղանիստանը, որուն կը յաջորդեն Քենիան եւ Նիկերիան:

Խոհագիր

Խրթխրթան Ծաղկակաղմբ

Բաղադրութիւն

– Ծաղկակաղամբ
– Ձէթ
– Համեմներ (աղ, սեւ պղպեղ, սխտորի փոշի, կարմիր փոշի պղպեղ…)
– Կսկուծ
– Տաշուած փարմըզան պանիր

Պատրաստութիւն

Խորունկ ամանի մը մէջ փոխադրել լուացուած եւ փոքրիկ փունջերու վերածուած ծաղկակաղամբը, աւելցնել ձէթը, համեմները, ծեծուած եւ փոշիի վերածուած կսկուծը եւ վերջապէս` փարմըզան պանիրը: Բոլորը միատեղ խառնել եւ ապա ափսէի մը մէջ տարածել եւ նախապէս տաքցուած փուռին մէջ շուրջ 35 վայրկեան եփել, մինչեւ որ ծաղկակաղամբները ոսկեգոյն դառնան:

Հրամցնել թացանի մը կամ աղցանի մը կողքին:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Հայ Լեզուն Տունն Է Հայուն

Հայ լեզուն տունն է հայուն աշխարհի չորս ծագերուն,
Ուր կը մտնէ ամէն հայ իբրեւ տանտէր հարազատ,
կը ստանայ սէր ու սնունդ, սրտի հպարտ ցնծութիւն
Եւ բորեանէն ու բուքէն հոն կը մնայ միշտ ազատ:
Քանի՜ դարեր եւ քանի՜ ճարտարապետ հանճարներ
Աշխատեցան անոր տալ վեհութիւն, գեղ ու պերճանք,
Քանի գեղջուկ բանուորներ տքնեցան տիւ եւ գիշեր,
Որոնք թաղուած են հիմա մոռացութեան մութին տակ:
Մշտանորոգ ու միշտ հին` ան կը տեւէ դարէ դար,
Իր ճրագները` միշտ լոյս, իր օճախին հուրը` վառ,
Բարիքներով անսպառ լեցուն ամբարն ու մառան:
Հոն է միայն, որ կրնայ գտնել ամէն հայ կրկին
Խաժամուժին մէջ օտար կորսնցուցած իր հոգին,
Անցեալն անհուն եւ ներկան, նոյնիսկ մթին ապագան…

ՄՈՒՇԵՂ ԻՇԽԱՆ        

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Ֆրանսայի մշակոյթի նախկին նախարար Օտրի Ազուլէն ընտրուեցաւ ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի ընդհանուր տնօրէն:

Ծագումով հրեայ` 45 տարեկան ֆրանսացի թեկնածուն անցեալ շաբաթավերջի, 5-րդ փուլի քուէարկութեան ժամանակ ստացած է 30 ձայն, իսկ մրցակիցը` Քաթարի մշակոյթի նախկին նախարար Համատ պըն Ապտուլազիզ Ալ-Քաուարին` 28 ձայն:

Նշենք, որ այս պաշտօնին իրենց թեկնածութիւնը դրած էին ազրպէյճանցի, չին, եգիպտացի, ֆրանսացի, կուաթեմալացի, իրաքցի, քաթարցի եւ լիբանանցի թեկնածուներ:

Օտրի Ազուլէ Ֆրանսայի մշակոյթի նախարարի պաշտօն վարած է 2016-ի փետրուար 11-էն 2017-ի մայիս 10-ը: Ան պիտի յաջորդէ պուլկարացի Իրինա Պոքովային, եթէ յառաջիկայ նոյեմբեր 10-ին ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի անդամ երկիրներու խորհուրդը վաւերացնէ իր ընտրութիւնը` որպէս ընդհանուր տնօրէնի:

Քաղաքական ծալքեր ունեցող այս ընտրութիւնը անցած է 5 փուլերէ եւ դժգոհութեան ալիք բարձրացուցած է ափրիկեան եւ արաբական կարգ մը երկիրներու մէջ:

Մեր Առօրեան Դիւրացնող Հնարքներ

 Խնձորը Օգտագործելու
Հետաքրքրական Տարբերակներ

Բացի ուտելէ` ահա թէ ի՛նչ բաներու կարելի է օգտագործել խնձորը:

Ակռաները Մաքրելու

Ճաշէն ետք խնձոր մը խածնելով ուտելը կը մաքրէ ակռաները եւ անոնց մէջ տեղաւորուած ճաշի մնացորդները: Եթէ ակռաները խոզանակելու առիթը չունինք, խնձոր ուտենք:

***

Գլխու Ցաւը Անցընելու

Որքան ալ տարօրինակ թուի, բայց հաստատուած է, որ գլխու ցաւը կարելի է անցընել կիսուած կանաչ խնձոր մը հոտուըտալով… Այո՛, եթէ ցաւազերծիչ չունինք, այս միջոցին դիմենք գլխացաւէն ձերբազատելու համար:

***

Կանաչ Լոլիկը Հասունցնելու

Եթէ շուկայէն լոլիկ գնած ենք, եւ անոնք կիսով չափ կանաչ են, առնենք թուղթէ տոպրակ մը, լեցնենք լոլիկները, առաւել` խնձոր մը, սպասենք քանի մը օր եւ պիտի տեսնենք, որ լոլիկները լրիւ կարմրած են:

***

Շէկ Շաքարը Փափկացնելու

Շէկ շաքարը շատ արագ կը կարծրանայ խոնաւութեան պատճառով: Նման կացութեան մը դիմաց շաքարը լեցնենք կերպընկալ տոպրակի մը մէջ, աւելցնենք խնձորի կտոր մը, տոպրակին օդը պարպենք եւ բերանը փակենք: 2 օրէն շաքարը իր նախկին վիճակը կը վերագտնէ:

***

Հաւը Փափկացնելու

Եթէ փուռին մէջ հաւ կը խորովենք, անոր փորին մէջ խնձոր մը զետեղենք, որպէսզի եփի աւարտին հաւին միսը փափուկ եւ հիւթեղ ըլլայ:

***

Աղը Հաւասարակշռելու

Յաճախ կը պատահի, որ կամքէ անկախ մեր ապուրը կամ կերակուրը աղի ըլլայ, քանի մը կտոր խնձոր (կամ գետնախնձոր) նետենք կաթսային մէջ եւ 10 վայրկեան եփը շարունակենք, արդիւնքը շատ գոհացուցիչ կ՛ըլլայ:

***

Որպէս Դէմքի Ծեփուկ

Շաբաթը անգամ մը կեղւըուած եւ քերոցէ անցած խնձոր մը տարածենք մեր դէմքին վրայ, սպասենք քառորդ ժամ, ապա ցօղուենք գաղջ ջուրով: Այս ծեփուկը սնունդ եւ փայլք կու տայ մորթին եւ կը պաշտպանէ կանխահաս կնճիռներէ:

***

Որպէս Մոմակալ

Աշնանային ընթրիքները աւելի տպաւորիչ դարձնելու համար ընտրենք քանի մը գոյնի խնձոր, անոնց միջուկը փորենք եւ կեդրոնը մէկական մոմ զետեղենք:

Լուսաւոր Գաղափարներ

Ինչպէ՞ս Չէզոքացնել
Կերակուրներուն Հոտը

Իւրաքանչիւր կերակուր ունի իր իւրայատուկ եւ հաճելի համն ու բոյրը, բայց երբեմն կարգ մը հոտեր կը մերժեն հեռանալ մեր խոհանոցէն, բայց նաեւ` մեր հագուստներուն, ձեռքերուն եւ մինչեւ իսկ մազերուն վրայէն: Խօսքը կը վերաբերի յատկապէս տապկոցի, ծանր համեմներու, ձուկի, սոխի, սխտորի եւ հաւի հոտերուն:

Մեծ հարց մը չէ, երբ ընտանեկան ճաշ է եւ հիւրեր չենք սպասեր, բայց երբ հիւրեր կը սպասենք, կացութիւնը տարբեր է…

Ահաւասիկ քանի մը լուսաւոր գաղափարներ` խոհանոցի եւ կերակուրներու հոտերը չէզոքացնելու:

Խոհանոցի Գոգնոց Կրել

Այո, յատկապէս տապկոցի ժամանակ խոհանոցի գոգնոցը մեր հագուստները կը պաշտպանէ թէ՛ իւղէն եւ թէ՛ տապկոցի անախորժ հոտէն:

Գլխանոց Կրել

Գլխանոց կրելով` թէ՛ առաջքը կ՛առնենք, որ կերակուրին մէջ սխալմամբ մազ չիյնայ  եւ թէ՛ կը պաշտպանենք մեր մազերը մասնաւորաբար տապկոցի հոտէն:

Կերպընկալ Ձեռնոց Կրել

Երբ ձուկ կը մաքրենք կամ սոխ կը կեղուենք ու կը մանրենք, մեր ձեռքերէն երկար ժամեր չեն հեռանար անոնց անախորժ հոտերը, հետեւաբար լաւ կ՛ըլլայ, որ խոհանոցի յատուկ կերպընկալէ ձեռնոցներ գործածենք եւ մէկ անգամ ընդ միշտ լուծենք այս հարցը:

Հոտ Կլանող Գործիքը Աշխատցնել

Ներկայիս խոհանոցները օժտուած են հոտ կլանող գործիքներով. հետեւաբար, նախքան կերակուրի պատրաստութեան ձեռնարկելը, նախ աշխատցնենք գործիքը եւ յետոյ անցնինք գործի:

Օգտագործենք Ճերմակ Քացախը

Եթէ խոհանոցը հոտ կլանող գործիք չունինք, դիմենք հետեւեալ հնարքին: Փոքրիկ կաթսայի մը մէջ ջուր եռացնենք, ջուրին աւելցնենք սուրճի գաւաթ մը ճերմակ քացախ եւ ձգենք, որ կրակին  վրայ ջուրը եռայ: Կաթսային կիսաբաց կափարիչէն ելլող ջրաշոգին կը չէզոքացնէ անախորժ հոտերը:

Խոհանոցին անախորժ հոտերը չէզոքացնելու համար երբեք չդիմենք խանութները վաճառուող հոտաւէտ սփրէյներուն, որոնք օդը աւելի եւս անշնչելի կը դարձնեն` կերակուրի եւ ծաղիկներու հոտի աններդաշնակ միախառնումով:

Խոհագիր

Ընկոյզով Եւ Շոմինով Աղցան

Բաղադրութիւն

1 քիլօ շոմին
1 բաժակ ընկոյզ
Քացախ կամ կիտրոնի հիւթ` 2-3 ապուրի դգալ
Կէս բաժակ մանրուած ազատքեղ
2 պճեղ սխտոր
Աղ, սեւ պղպեղ
Սոխ եւ նուռի հատիկներ` զարդարանքի համար
Ապուրի դգալ մը ձէթ

Պատրաստութիւն

Շոմինը խաշել, մաղոցով աղալ, աւելցնել մանրուած ընկոյզը, ազատքեղը, ճզմուած սխտորը, քացախը կամ կիտրոնի հիւթը, ձէթը, աղն ու սեւ պղպեղը, խառնել միատարր խառնուրդ մը ստանալու համար, ապա զայն լեցնել փոքրիկ, փոս ամաններու մէջ եւ շրջել բաց ամանի մէջ:

Զարդարել նուռի հատիկներով, ընկոյզով եւ սոխի օղակներով:

Մէջբերումներ Վարդգէս Պետրոսեանէն

«Ապրած Եւ Չապրած Տարիներ»

Երեւի ամէն մարդ թանկ մէկին պիտի կորցնի, որ որոնի յետոյ ամբողջ կեանքում, քանի ապրում է: Հէնց գտաւ, ուրեմն նա չի: Նրան չպիտի գտնես:

* * *

Մարդ իր կեանքի ամէն օրը պիտի ապրի այնպէս, ինչպէս եթէ դա իր կեանքի վերջին օրն է. պիտի հասցնի սրիկային ասելու, որ նա սրիկայ է, պիտի հասցնի ատել, սիրել, հաւատալ: Վաղը կարող է ուշ լինի:

* * *

Ամէն մօտիկ մարդու մահով մեռնում է նաեւ մեր մի մասը, բայց ամէն մօտիկ մարդու մահով մեզ նաեւ պարտաւորեցնում է ապրել նրա չապրած տարիները…

* * *

Մարդուն հասակը տարիների գումար չէ միայն, այլ հայեացք` աշխարհին, մարդկանց, պատրաստակամութիւն` ամէն ինչ մերժելու կամ ամէն ինչ ընդունելու:

* * *

Բոլորն էլ ուզում են այն, ինչ կորցրել են կամ` չեն ունեցել: Ինչ որ ունեն կամ չեն կորցրել` ձանձրալի է:

* * *

Սո՛ւտ է, աշխարհում ոչ մէկից ու ոչ մի բանի հետք չի մնում. ոչ աւազի վրայ, ոչ ուրիշների յիշողութեան մէջ, ոչ ժամանակի ծալքերում: Մարդուն մնում են միայն ապրած եւ չապրած տարիները: Ուրիշ ոչինչ:

* * *

Մարդկանց պիտի սիրել կենդանի ժամանակ, նրանց  կենդանի ժամանակ պիտի զգուշ լինել: Զգուշ պիտի լինել, թէ ոչ` ո՞ւմ են պէտք ծաղիկներն ու արցունքները:

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Ծնողներուն փափաքն է, որ իրենց զաւակները լաւ սորվին դպրոցը, խուսափին անյաջողութիւններէ եւ հիանալի ապագայ ունենան: Եւ հակառակ որ յաջողակ երեխայ դաստիարակելու յատուկ բաղադրատոմս չկայ, բայց եւ այնպէս, հոգեբանական հետազօտութիւնները լուսարձակի տակ կ՛առնեն ծնողներուն դերը, որմէ կախեալ է շատ բան: Ըստ ամերիկեան հետազօտութիւններու, ահա թէ ի՛նչ ընդհանրութիւններ ունին յաջողակ երեխաներու ծնողները`

– Անոնք երեխաներուն կը ստիպեն կատարել տնային կարգ մը գործեր` սենեակը կոկել, աղբը թափել, բոյսերը ջրել… Տան մէջ պարտականութիւններ ստանձնող երեխան հնարաւորութիւն կ՛ունենայ ինքնուրոյն դասաւորելու իր սեփական կեանքը եւ հասկնալու, որ հաւաքականութեան մէջ գործը գլուխ պիտի հանուի իւրաքանչիւրին ներդրումով:

***

– Անոնք խստապահանջ են երեխային նկատմամբ: Բազմամեայ հետազօտութիւններ կատարելով` գիտնականները յայտնաբերած են, որ երեխաներուն նկատմամբ դրսեւորուած ծնողներուն խստապահանջութիւնը մեծ ազդեցութիւն ունի անոնց ապագայ յաջողութիւններուն վրայ:

***

Ծնողները իրարու հետ առողջ յարաբերութիւններ ունին: Հետազօտութիւններուն համաձայն, անհամերաշխ ծնողներու զաւակները աւելի վատ կը զարգանան, քան` հանգիստ ծնողներ ունեցողները: Միւս կողմէ` նաեւ հաստատուած է, որ ծնողներու ամուսնալուծութեան ծանր հետեւանքները երեխաները շատ երկար տարիներ կը կրեն իրենց վրայ:

***

– Անոնք բարձրագոյն կրթութիւն ստացած են: Հետազօտութիւնները ցոյց տուած են, որ բարձրագոյն կրթութիւն ստացած ծնողներուն զաւակները աւելի կը ձգտին լաւ ուսում ստանալու.  հակառակի պարագային, երեխաներուն մեծ մասը կը հետեւի իր անուս ծնողներու օրինակին:

***

– Անոնք իրենց զաւակներուն շատ կանուխէն թուաբանութիւն սորվեցուցած են: Երեխաներուն փոքր տարիքէն թուաբանական հմտութիւններ ջամբելը հետագային կը վերածուի հսկայ առաւելութեան: Երեխան կանուխէն թող ճանչնայ թիւերը, գործնական հաշիւներ կատարէ եւ խաղայ անոնց հետ:

***

– Անոնք կ՛աշխատին: Աշխատող մայրերը իրենց երեխաներուն վրայ աւելի դրական ազդեցութիւն կ՛ունենան: Թիւերու լեզուով, աշխատող մայրերու զաւակները 23 առ հարիւրով աւելի յաջողակ են, քան` իրենց այն ընկերները, որոնք չաշխատող մայրեր ունին:

***

– Անոնք հարուստ են եւ ազդեցիկ: Դժբախտաբար, սակայն, երախաներու հետագայ յաջողութիւններուն վրայ կրնան ազդել նաեւ ծնողներու հարստութիւնը եւ ընկերային դիրքը:

***

– Անոնք հեղինակութիւն ունին: Հետազօտողներ առանձնացուցած են երեխայի դաստիարակութեան 3 տիպ` թոյլատու ծնողներ, որոնք կը ձգտին բռնակալ չըլլալ եւ երեխան ընդունիլ այնպէս ինչպէս որ է: Բռնակալ ծնողները որոնք կը փորձեն երեխան ձեւաւորել իրենց չափորոշիչներու համաձայն, եւ հեղինակաւոր ծնողներ, որոնք կը փորձեն միջին եզր մը գտնել:

Կատարեալը վերջինն է. երրորդ տիպի ծնողք ունեցող երեխան կը մեծնայ` որպէս իրմէ մեծերը յարգող եւ ինքզինք ճնշուած չզգացող անհատ:

***

Տակաւին շարքը երկար է, բաւարարուինք հիմնականներով:

Մելանիա Թրամփի Հագուստը

Միացեալ Նահանգներու Առաջին տիկին Մելանիա Թրամփը Ամերիկայի պատմութեան Ազգային թանգարանին նուիրած է իր ճերմակ զգեստը, որ կրած էր յուլիս 20-ին, շքեղ պարահանդէսի մը ընթացքին:

Թանգարանի տնօրէն Ճոն Կրէյր յայտնած է, որ առաջին տիկիններու զգեստներու նուիրատուութեան աւանդութիւնը 100 տարուան պատմութիւն ունի: Առաջին զգեստը նուիրած է Հելեն Թաֆթը, որ կինն էր Միացեալ Նահանգներու 27-րդ նախագահ Ուիլիըմ Թաֆթին:

Ներկայիս թանգարանի հաւաքածոն բաղկացած է 26 զգեստներէ եւ 160 անձնական իրերէ:

Նշենք, որ հագուստը յղացած է ֆրանսացի ձեւագէտ Հերվէ Փիեռը, որ երկար տարիներ աշխատած է Քարոլինա Հերրերա նորաձեւութեան տան մէջ` որպէս տնօրէն: Հ. Փիեռ հագուստներ յղացած է նաեւ Հիլըրի Քլինթընին, Լորա Պուշին եւ Միշէլ Օպամային համար:

Փորձ Հարցարան

Առանց Դրամի՞, Թէ՞ Առանց Բջիջայինի
Տունէն Դուրս Չէք Ելլեր

Կեանքի մէջ իւրաքանչիւր անձ ունի իր առաջնահերթութիւնները: Անոնք պատկերացում մը կու տան տուեալ անձին բնաւորութեան գիծերուն մասին: Պատասխանեցէք ձեզի ուղղուած հարցումին` առանց դրամի՞, թէ՞ առանց բջիջայինի, ապա կարդացէք արդիւնքը…

Եթէ Տունէն Դուրս Չէք Ելլեր Առանց Դրամի, կը նշանակէ, որ ծախսել սիրող անձ էք: «Դրամը եղած է ծախսելու համար», այս սկզբունքէն մեկենելով` շատ արագ հրաժեշտ կու տաք անոր: Օրական բազմաթիւ փոքր գնումներ կ՛ընէք, բայց չէք վարանիր նաեւ մեծ գումարներ ծախսելէ: Յաճախ գումար փոխ կու տաք ձեր մտերիմներուն, կ՛օգնէք չքաւորներու… Այս բոլորը շատ գեղեցիկ կը հնչեն, բայց կարեւոր է դրամ խնայելը եւ անախորժ կացութիւններէ հեռու մնալը:

Ճշմարտութիւն է սակայն, որ մեծ հոգի եւ բարի սիրտ ունեցող մարդ էք:

***

Եթէ Տունէն Դուրս Չէք Ելլեր Առանց Բջիջայինի, կը նշանակէ, որ ոչ իսկ օր մը կրնաք ապրիլ առանց շփման մէջ մտնելու: Սովորութեան վերածած էք անընդհատ թարմացնել ընկերային ցանցերու էջերը, ծանօթանալ նորութիւններու, խօսիլ հարազատներու եւ բարեկամներու հետ… Չափազանց կախեալ էք ժամանակակից արհեստագիտութենէն, այս պատճառով ալ յաճախ ձեր տեսադաշտէն կը վրիպին կեանքի գեղեցիկ պահերը: Յիշեցէ՛ք, որ շրջապատին հետ կենդանի շփումը շատ աւելի հարազատ է եւ օգտակար:

Գիտէ՞Ք, Թէ…

Միսը շատ երկար տապկուելու պարագային, կը կորսնցնէ համը, տեսքը եւ սննդական արժէքը:

***

Խաշած միսը հիւթալի կ՛ըլլայ, եթէ կտորները եռացած ջուրի մէջ եւ թեթեւ կրակի վրայ եփին:

***

Որպէսզի միսը լաւ կարմրի, նախքան տապկելը` զայն ծծուն թուղթի վրայ ցամքեցնել:

***

Որպէսզի իւղը շատ չներծծուի, տապկելէ առաջ իւղին 1 դգալ քացախ աւելցնել:

***

Մէկ քիլօ միսը խաշելէ ետք կը մնայ 600 կրամ, իսկ տապկելէ ետք` 620-650 կրամ:

***

Յօշած միսը պէտք է արագ սպառել, որովհետեւ շուտ կը քայքայքուի, նոյնիսկ` սառնարանը պահելու պարագային:

***

Կարծր միսը կը փափկանայ, եթէ կտորները ծեծուին փայտէ մուրճով:

***

Եփած միսը աւելի բնասպիտ կը պարունակէ եւ աւելի դիւրամարս է, քան` հումը:

***

Միսերէն ամէնէն դիւրամարսը նապաստակի միսն է, ապա` հաւու, կովու եւ խոզի միսերը: Ամէնէն դժուարամարսը ոչխարինն է:

***

Միսին 100 կրամը կը պարունակէ երեք անգամ աւելի երկաթ, քան` կարգ մը ընդեղէններու եւ սոյային մէջ գտնուողը: Միսին պարունակած երկաթը մարմնին կողմէ աւելի դիւրին ներծծուելու առաւելութիւնը ունի:

Խոհագիր

Դդումի Չիփս

Բաղադրութիւն

– 4 դդում
– 150 կրամ ալիւր
– 4 ապուրի դգալ աղ
– Բուսաիւղ` տապկելու համար

Պատրաստութիւն

«Մանտոլին» գործիքով կամ ձեռքով դդումները շատ բարակ շերտերու վերածել:

Քամոցին մէջ փոխադրել դդումի շերտերը, վրան աղ ցանել, լաւ խառնել եւ ձգել կէս ժամ, որպէսզի ամբողջ հիւթը դուրս գայ:

Հոսող ջուրի տակ լաւ ցօղուել դդումները, ապա մաքուր լաթի մը վրայ ցամքեցնել:

Դդումի շերտերը թաթխել ալիւրին մէջ, ապա սառնարան պահել առնուազն քառորդ ժամ:

Տաք իւղի մէջ դդումի շերտերը տապկել, մինչեւ որ ոսկեգոյն դառնան:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Եթէ Մեռնե՜Լ

Եթէ մեռնե՜լ…
Թո՛ղ որ մեռնեմ
հուր-կայծակից`
Միանգամի՛ց,
մի վայրկեանո՛ւմ,
յանկարծակի՛,
Այնքա՜ ն արդար,
խղճիս ձայնին մի՛շտ ունկընդիր,
Որ` համաձայն բիբլիական հին լեգենդին`
Հանգիստ անցնեմ եւ ասեղի նեղլիկ ծակից…
Եթէ մեռնե՜լ…
Թող սպաննուե՛մ,
թող կործանուե՛մ
Այնպէս ապրած եւ բան արած,
Որ նորածին մանուկների տեսքով նորից
վերածնուեմ`
Իմ անունո՛վ կնքեն նրանց…
Եթէ գամուել`
փարոսի՜ պէս,
Արնաքամուել`
հերոսի՜ պէս,
Ու քրքրուել`
դրօշի՜ պէս…
Եթէ մեռնե՜լ…
Բայց առայժմ ապրե՛լ է պէտք:

ՊԱՐՈՅՐ ՍԵՒԱԿ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Նկարին նայելով` ըսէք, թէ ի՛նչ տեսաք առաջին ակնարկով եւ բացայայտեցէք, թէ ինչպիսի անձ էք:

Եթէ Առաջին Ակնարկով 2 Կոկորդիլոս Տեսաք

Դուք էութեամբ ղեկավար էք, կը ձգտիք հասնիլ ամէն ինչի` առանց սխալելու: Դուք վստահ էք, որ կը յաղթահարէք բոլոր խոչընդոտները: Ձեր շրջապատը ձեզ կը համարէ ամենակարող, սակայն` բռնակալ ու մեծամիտ անձ մը:

***

Եթէ Առաջին Ակնարկով Թռչուն Տեսաք

Դուք էութեամբ բարի մարդ էք, կը հաւատաք բարութեան եւ համոզուած էք, որ կեանքի մէջ կարելի է հասնիլ ամէն ինչի` առանց ուրիշներուն վնասելու: Ձեր շրջապատը ձեզ կը համարէ բարի, սակայն` միամիտ եւ ոչ իրապաշտ անձ մը:

Մէջբերումներ`
Միքայէլ Նալպանտեանէն

Հայ լեզուն է այն սարսափելի ուժը, որի ընդդէմ տկար են նաեւ միլիոնաւոր բարբարոսների սուինները: Լեզուն է ազգութեանց դրօշակը, լեզուն է նոցա որպիսութեան եւ վիճակի յայտարարը:

***

Սուտ է այն լուսաւորութիւնը, որ պիտի լինի օտարի լեզուով: Այդպիսի դիպուածում դուք ձեր զաւակները օտարացնում էք ձեզանից: Զաւակները անունով միայն կը լինեն հայ, իսկ յաջորդ սերունդները աւելորդ կը համարեն այդ անունը կրել իւրեանց վրայ: Ուրեմն խելամիտ եղէք, եւ թող դպրոցներում հնչի մայրենի լեզուն:

***

Տարիներ առաջ, այս օրը (2 նոյեմբեր 1829) ծնած է հայ բանաստեղծ, արձակագիր, գրականագէտ Միքայէլ Նալպանտեանը: Անոր անունը գլխաւորաբար կապուած է շուրջ տասնեակ մը յեղափոխական երգերու հետ, որոնց մէջ ցոյց կու տայ ազատութեան սէրն ու գաղափարը` բուռն ու կրքոտ շեշտով: «Ազատութիւն, «Մանկութեան օրեր», «Մեր հայրենիք» եւ այլ բանաստեղծութիւններու ճամբով ան ձգտած է յեղափոխութիւն արթնցնել ժողովուրդին մէջ:

Միքայէլ Նալպանտեան կը ձերբակալուի ցարական ոստիկանութեան կողմէ եւ 36 տարեկանին թոքախտէ կը մեռնի աքսորավայրին` Կամիշինի մէջ:

Հայաստանի մէջ Միքայէլ Նալպանտեանի անունով կոչուած են փողոցներ, դպրոցներ, Գիւմրիի մանկավարժական հիմնարկը, գիւղ` Արմաւիրի մարզին մէջ…

Երեւանի Օղակաձեւ զբօսայգիին մէջ տեղադրուած է ազատութեան զինուորի եւ գաղափարի նահատակ բանաստեղծին արձանը:

Տան Յարդարանք

Պատի Զարդեր

Յաճախ մեր տան պատերը զարդարող շրջանակներուն մէջ ցուցադրուած կ՛ըլլան գեղանկարներ, լուսանկարներ, բայց ոչ` ասեղնագործեր, խոհանոցային իրեր, հագուստ եւ այլն…

Այո՛, տեսէք, թէ վառ երեւակայութեամբ, հնարամիտ մարդիկ ինչե՜ր կը ցուցադրեն սովորական շրջանակի մը մէջ:

ա.- Արժէքաւոր ասեղնագործ,

բ.- Հին դրամներու հաւաքածոյ,

գ.- Մեծ մայրիկին օժիտէն մնացած արծաթեայ դգալեղէնի նմուշներ,

դ.- Կնունքի հագուստ, կօշիկ եւ լուսանկարներ:

Շարքը երկար է, կարելի է ցուցադրել նաեւ նուագարան մը` տուտուկ կամ շուի, ընտանեկան հին զարդ մը` մանեակ կամ օղեր, մեծ հայրիկէն յիշատակ մնացած շղթայով ժամացոյց եւ այլն…

Դուք ալ ձեր երեւակայութեան զարկ տուէք եւ ձեր տան պատերը զարդարեցէք պատմութիւն պատմող, խօսուն իրերով:

Փորձուած Թելադրանքներ

Վարդերը, կամ որեւէ այլ ծաղիկ կրկնակի երկար կ՛ապրին, եթէ ծաղկամանին ջուրին մէջ կէս կամ լման (նայած ջուրին քանակին) ասփիրին մը լուծենք:

***

Ձեր հագո՞ւստը աղտոտեցիք, արատին վրայ անմիջապէս աղ ցանեցէք: Անշուշտ այս հնարքը բոլոր տեսակի արատներուն չի վերաբերիր:

***

Յատակը այրած տապակը կամ կաթսան կարելի է դիւրաւ մաքրել` անոր մէջ աղաջուր եռացնելով:

***

Ճակնդեղ կտրատելէ ետք կարելի է ձեռքերուն վրայի կարմիր ներկերը մաքրել կիսուած կիտրոնի մը օգնութեամբ:

***

Հացը դիւրին շերտելու համար դանակը վայրկեան մը մխրճեցէք եռացող ջուրի մէջ եւ ապա գործի անցէք:

Աւելի Նիհար Ցոյց Տուող
Հագուստներ Եւ Աքսեսուարներ

Կան հագուստներ, որոնք տեսողական խաբկանք կը ստեղծեն եւ աւելի նիհար տեսք կու տան կրողին:

***

Հագուստին կողմի սեւ հատուածները, դիտողին համար աւելի նիհար կը դարձնէ կազմուածքը, քանի որ հագուստին սեւ հատուածները «կը ծածկեն» աւելորդ քիլոները եւ մարմնին աւելի սլացիք տեսք կու տան:

***

«Նաւակ» կտրուածքը: Այսպիսի կտրուածք ունեցող հագուստը աչքի համար կը լայնցնէ ուսերու հատուածը, եւ ներդաշնակութիւն կը ստեղծէ կոնքերուն եւ ուսերուն միջեւ:

***

Երկար վզնոցները աւելի սլացիք տեսք կու տան իրանին եւ աւելի բարեկազմ կը դարձնեն: Նախապատւութիւնը տալ թեթեւ ու երկար վզնոցներուն:

***

Միջին մեծութեամբ պայուսակը լաւագոյն ընտրանքն է կազմուածքով լեցուն կիներուն համար: Փոքրիկ պայուսակը դիտողին աչքին աւելի զանգուածային կը դարձնէ խնդրոյ առարկայ անձը, իսկ խոշոր պայուսակը կը ծանրացնէ կերպարը:

***

Տաբատի գոյնէն կօշիկները ոտքերը երկար ցոյց կու տայ, ինչ որ աւելի սլացիք տեսք կու տայ մարմնին եւ բարեձեւ կը դարձնէ խնդրոյ առարկայ անձը: Մինչդեռ տաբատին գոյնին հակադրուող կօշիկները «կը կտրեն» հասակը եւ աւելի եւս կը շեշտեն լեցուն կազմուածքը:

Խոհագիր

Դդումով, Ֆեթթայով Եւ
Բրինձով Թարթ

Բաղադրութիւն

– 1 գաւաթ երկար հատիկ, ճերմակ բրինձ
– 1 ապուրի դգալ ձէթ
– 2 դդում` շերտուած
– 150 կրամ ֆեթթա պանիր` փշրուած
– 100 կրամ չորցուած լոլիկ` մանրուած
– 6 կանաչ սոխ` մանրուած
– 2 ապուրի դգալ մանրուած, թարմ անանուխ
– 4 հաւկիթ` «զարնուած»

Պատրաստութիւն

Փուռը տաքցնել 200 ջերմաստիճանով:

Բրինձը խաշել, պաղ ջուրի տակ ցօղուել, քամոցէ անցընել եւ փոխադրել խոշոր, խորունկ ամանի մը մէջ:

Տապակի մը մէջ ձէթը տաքցնել, աւելցնել դդումի շերտերը, տեւաբար խառնել` մինչեւ շէկ գոյն ստանան: Բրինձին աւելցնել ֆեթթա պանիրը, անանուխը, հաւկիթը, լոլիկը, սոխը եւ դդումը: Միատեղ լաւ խառնել, ապա փոխադրել թարթի ամանի մը մէջ, ձեռքով ճնշել, որպէսզի տափակնայ եւ տաք փուռին մէջ եփել շուրջ 25 վայրկեան մինչեւ երեսը շէկ գոյն ստանայ:

Հրամցնել հազարի տերեւներով:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Հայ Մշակոյթի Ամիս

Թո՛Ղ Համբուրեմ…

Հազա՜ր ողջոյն այն ձեռքերուն մեսրոպազօծ, որ միմիայն
Երեք տասնեակ այբբենգիմով ես տէ՛ր դարձայ հայ գանձատան
Մը հոգեւոր, եւ արքայի՛ պէս ես եղայ մեծահարո՛ւստ:

Թո՛ղ երջանիկ ու երկիւղած ես համբուրեմ որդիաբար
Այն ձեռքե՛րը, ձեռքե՛րը սուրբ եւ մայրական, որ խարխափող
Ձեռքերուս մէջ դրին իբրեւ կարկանդակ գի՛րքը հայերէն:

Քահանայի մը հանգոյն թո՛ղ նշխար որպէս ես համբուրեմ
Հայաճաճանչ ձեռքերը այն, որ` իմ կեանքիս արշալոյսին`
Այբբենգիմի մեսրոպակերտ տաճարին դո՛ւռն ինծի բացին:

Թանկ նուէր մը ստացողի պէս համբուրե՜մ շնորհապարտ`
Ձեռքերը այն, որ` նորաբաց աչքերուս դէմ զարմանահար`
Ծագեցուցին արշալոյսը մաշտոցածին Այբուբենին:

Թո՛ղ համբուրեմ ձեռքերն այն հայ, որ կը գրե՛ն երբ հայերէ՛ն`
Կը սրբանան միւռոնովը Այբբենգիմին, որ կը կաթի
Գրիչն ի վար մկրտելով եւ օծելով էջերը` հա՛յ:

Զմայլավա՜ռ թո՛ղ համբուրեմ հայ ձեռքերը ճարտարապետ,
Որ հայերէն երբոր գրեն, թէեւ թուղթի վրայ` հայ լեզուի
Կարծեք պալատ կը կառուցեն ոսկիէ թանկ Այբբենգիմով:

Ի՛նչ օրհնութիւն են ձեռքերն այն հայատրոփ, որ մայրական
Սուրբ ստինքի բաժակով ջինջ կաթին հետ` հայ մատեանէն
Հայ մանուկին կը խմցնեն նաեւ կաթը Այբուբենին:

Թո՛ղ համբուրեմ ձեռքերը այն, որ` խնջոյքի մը մէջ կարծէք`
Հայ մատեանին ճոխ սեղանէն կը խմցնեն կը կերցնեն
Այբբենգիմի հացը համեղ եւ հայ լեզուի գինին ազնիւ.

Զի մէն մի հայ տառ, զոր ձեռքը հայ գոհար գոհար կը շարէ,
Սուրբ Մեսրոպի մէկ համբոյրն է, որ կը ծաղկի նման վարդի
Որպէս հայ բառ, եւ կը բուրէ մասունքի պէս սրբութիւն:

Ըսէ՛ք, ի՞նչպէս չհամբուրեմ ես ձեռքերն այն հայաթաթաւ,
Որ ափերըս կը լեցնեն Այբբենգիմի վառ դրախտէն
Քաղուած գոյն գոյն ծաղիկներով, երբ կը գրեմ ես հայերէն:

Թո՛ղ համբուրեմ, իբր հայր օրհնեմ հրեշտակի անոյշ, բարի
Ձեռքերը այն, որ` մանկական ձեռքերուս մէջ` շոքոլա՛
Իբրեւ դրին Այբբենարան մը, որ եղաւ իմ մայրենի
Լեզուիս գիրքը առաջին:

ԺԱԳ Ս. ՅԱԿՈԲԵԱՆ

Օգոստոս 2017

Կարեւոր երկտող մը

Երբ կը գրեմ հայերէն, գրաւոր լեզուս կը դառնայ ժագերէն եւ խօսքս` ժագաբարբառ, իսկ ոճս` ժագաշունչ:

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Տեսողութեան վրայ հիմնուած այս փորձը կրնայ բացատրել ձեր անձին բնորոշ յատկութիւնները: Փորձը հիմնուած է նկարին նկատամամբ ձեր հակազդեցութեան վրայ:

– Եթէ առաջին հերթին ծառ տեսաք, բարի եւ հաւատարիմ մարդ էք: Կը սիրէք յարաբերութիւններ հաստատել եւ կը գնահատէք ընկերութեան գաղափարը: Նաեւ գաղտնապահ էք ու վստահելի:
Ուրախ մարդ էք, ձեզմէ ջերմութիւն կը ճառագայթէ, եւ կը գրաւէք հակառակ սեռի ներկայացուցիչները: Բլուրին կանգնած` հանգիստ մարդ էք…

– Եթէ առաջին հերթին շուք տեսաք, կը նշանակէ` խելացի եւ բարի մարդ էք: Մեծ պատասխանատուութեամբ կը ստանձնէք ձեր պարտականութիւնները:
Գործի մէջ վճռական էք եւ խստապահանջ: Կրնաք շատ խիստ վարուիլ թոյլ եւ անպատասխանատու գործակիցներու հետ եւ շահիլ ոմանց համակրանքը:

– Եթէ առաջին հերթին դէմք տեսաք, նուրբ եւ զգայուն մարդ էք: Կը գերադասէք առանձնութիւնը` խոկալու եւ ծրագրելու համար:
Շատեր ձեզ կը համարեն հպարտ եւ մեծամիտ, տրուած ըլլալով, որ կը խուսափիք մարդոց հետ հաղորդակցելէ եւ գաղափարներ փոխանակելէ:

– Եթէ առաջին հերթին լուսին տեսաք, ստեղծագործ եւ ուրախ մարդ էք:
Կը սիրէք շրջապատուած ըլլալ բարեկամներով, հարազատներով եւ վայելել կեանքին շնորհած բոլոր բարիքները:

Շատեր գիտեն, որ կրնան ձեզի վստահիլ որեւէ նեղութեան կամ դժուարութեան պարագային:

Մեր Զաւակները Եւ Մենք

Երեխան Ինչպէ՞ս
Ինքնավստահ Դարձնել

Խօսքին ուժը հզօր է:

Կան բառեր, որոնք կրնան «կախարդել» երեխան եւ անոր մէջ զարգացնել բնաւորութեան դրական գիծեր եւ զայն դարձնել յաջողակ:

Ստորեւ կը ներկայացնենք քանի մը «կախարդական» արտայայտութիւններ:

ԵՍ ՔԵԶԻ ԿԸ ՍԻՐԵՄ: Ձեր սէրը երեխային կայացած ըլլալու հիմքն է: Ձեր տուած սիրոյ միջոցով ան կրնայ աշխարհը տեսնել  գունաւոր եւ բարի:

* * *

ԵՍ ՔԵԶԻ ԿԸ ՎՍՏԱՀԻՄ: Երեխան պէտք է գիտնայ, որ դուք ոչ միայն կը սիրէք զինք, այլեւ բարձր կը գնահատէք իր կարողութիւնները:

* * *

ԴՈՒՆ ՊԻՏԻ ԿԱՐԵՆԱՍ: Այս խօսքով դուք ձեր զաւակին ինքնավստահութիւն կը ներշնչէք:

* * *

ԸՍԱԾԴ ՄՏՔԻՍ ՄԷՋ ՆՈՐ ՄԻՏՔ ՄԸ ԱՐԹՆՑՈՒՑ: Երեխան պէտք է զգայ իր եզակիութիւնը: Երեւակայեցէք անոր հոգեվիճակը, երբ գնահատուի իր խօսքը եւ ըսուի, որ իր շնորհիւ` դուք նոր գաղափար մը յղացած էք:

* * *

ԴՈՒՆ ԸՆՏՐԵԼՈՒ ԿԱՐԵԼԻՈՒԹԻՒՆԸ ՈՒՆԻՍ: Նոյնիսկ եթէ այդ ընտրութիւնը 2 խաղալիքի միջեւ է, այնուամենայնիւ, ձեր զաւկին սորվեցուցէք ընտրութիւն կատարել: Տեւաբար երկմտող, տատամսող երեխան չի կրնար ինքնավստահ դառնալ: Աւելի՛ն. դուք երբեք իր փոխարէն ընտրութիւն չընէք:

* * *

ԴՈՒՆ ԿՐՆԱՍ ՍԽԱԼԻԼ: Ինչպէս բոլորը, ձեր զաւակն ալ սխալելու իրաւունք ունի. չէ՞ որ իյնալով եւ բարձրանալով` մենք կը սորվինք ապրիլ: Պէտք է համբերատար ըլլալ:

* * *

ԵՍ ՀԱՄԱՁԱՅԱՅՆ ԵՄ ՔԵԶԻ: Ահա քաջալերական խօսք մը եւս. երբ երեխային որոշումներն ու կարծիքը կը յարգուին, ան կը դառնայ աւելի ինքնավստահ:

* * *

ԵՍ ՄԵԾ ՍԻՐՈՎ Կ՛ՕԳՆԵՄ ՔԵԶԻ: Երեխան պէտք է գիտնայ, թէ որեւէ ատեն կրնայ ձեր օգնութեան դիմել, իսկ դուք միշտ իր կողքին էք ու պատրաստ` օգնելու:

* * *

ԴՈՒՆ ԳԵՂԵՑԻԿ ԵՍ: Կարելի չէ թերագնահատել այս խօսքին ուժը: Անձ մը, որուն փոքր տարիքին երբեք չեն ըսած դուն գեղեցիկ ես, ինքզինք տեւական համեմատութեան մէջ կը դնէ շրջապատին հետ: Ան ինքզինք միշտ կը թերագնահատէ, նոյնիսկ եթէ ամենագեղեցիկն է:

Ընկճախտէ Ձերբազատելու
Դիւրին Միջոցներ

Ստորեւ` պարզ եւ արդիւնաւէտ միջոցներ, որոնք կ՛օգնեն յաղթահարել ընկճախտը:

1

Զուարճալի տեսահոլովակներ դիտելը կ՛օգնէ մեղմել սթրեսը եւ հանգստացնել գլուխը: Ուսումնասիրութիւններ ցոյց տուած են, որ աշխատանքի ընթացքին նման կարճ տեսահոլովակներ դիտողները աւելի արագ կը կատարեն բարդ առաջադրանքները:

2

Օրուան ընթացքին մէկ-երկու գաւաթ կանաչ թէյ խմելը կը հանգստացնէ ջղային համակարգը:

3

Պրազիլցի գիտնականները պարզած են, որ նարինջին բոյրը կրնայ զգալիօրէն նուազեցնել ընկճախտի մակարդակը: Ջղային լարուածութենէ ձերբազատելու համար կարելի է նարինջին կեղեւը ճզմել եւ բոյրը շնչել:

4

Ուսումնասիրութիւններ ցոյց տուած են, որ բարդ աշխատանք կատարելու ատեն երաժշտութիւն լսելը կը նուազեցնէ ընկճախտը, կը կարգաւորէ զարկերակը եւ սրտի մկանային կծկումներու յաճախականութիւնը:

5

Գլուխկոտուկներ լուծելը, փազըլներ կազմելը, խաչբառի վրայ կեդրոնանալը հիանալի միջոցներ են` հանգստանալու եւ ընկճախտը յաղթահարելու:

6

Ձեռքերը մարձելը հիանալի միջոց է հանգստանալու եւ ընկճախտէ ձերբազատելու համար: Մարձումը կարելի է կատարել նոյնիսկ աշխատավայրին մէջ եւ օգտագործել բուրաւէտ սերեր:

7

Ընտանի անասունի հետ զբօսնելը, անոր ժամանակ տրամադրելը կ՛օգնէ ձերբազատելու ընկճախտէ եւ լարուածութենէ: Մասնագէտներու կարծիքով, մինչեւ իսկ աքուարիոմի ձուկերը դիտելը կ՛օգնէ ջիղերը հանգստացնելու:

8

Պարտէզը մշակելը, տան բոյսերով զբաղիլը ձրի եւ դիւրին միջոցներ են հոգեկան բաւարարութիւն զգալու եւ ընկճախտը թօթափելու:

Նորաձեւութիւն

Յառաջիկայ Գարուն-Ամառ
Նորաձեւութեան Գլխաւոր Աքսեսուարը

2018 գարուն-ամառ նորաձեւութեան գլխաւոր աքսեսուարը կարելի է համարել ոտքի ապարանջանը:

Արդարեւ, նորաձեւութեան յայտնի տուներու ցուցադրութեան ժամանակ մանըքենները իրենց ոտքերուն կը կրէին տարբեր տեսակի շղթաներ:

Ոտքի ապարանջանները ընդհանրապէս նուրբ են, զանոնք կարելի է կրել հագուստներու, բայց նաեւ տաբատներու հետ: Կան փայլուն քարերով օժտուած տեսակներ, որոնք կը համադրուին պաշտօնական հագուստներու հետ, կան նաեւ տեսակներ` օրուան ընթացքին կամ ծովափը կրելու համար:

Ձեւագէտները նոյնիսկ կ՛առաջարկեն իւրաքանչիւր ոտքի ապարանջան մը կրել, սակայն` ոչ նոյնատեսակ, այլ նախընտրաբար` տարբեր տիպի:

Նշենք, որ ինչ ալ ըլլայ ձեր կազմուածքը, ընտրեցէք նուրբ եւ ոչ աչքառու ոտքի ապարանջաններ` սրունքներուն աւելի սլացիկ տեսք տալու համար:

Ձեռային Աշխատանք

Լաթակալով Պատրաստուիած
Գործնական Իրեր

Սովորական փայտեայ լաթակալներով կարելի է պատրաստել շատ հետաքրքրական իրեր` թաղարի ծածկ, տակդիր, հայելիի շրջանակ, գրասեղանի զարդ եւ այլն…

Փայտեայ լաթակալներով աշխատիլը շատ դիւրին է, անոնք նաեւ գունաւոր ներկուելու առաւելութիւնը ունին: Կը բաւէ, որ կլու կան մը ձեռք բերէք եւ ստորեւ տրուած նկարներուն հիմամբ պատրաստէք ձեր փափաքած իրը:

Խոհագիր

 Քպէյպեթ
(Ուրֆայի Ճաշ)

Բաղադրութիւն

– 3 գաւաթ մանր ճերմակ ձաւար
– 3 գաւաթ սիմիթ (բոկեղ)
– Բաւարար ջուր` խմորը շաղելու համար
– 1 թէյի դգալ կարմիր փոշի պղպեղ
– 1 ապուրի դգալ աղ
– 1 ափ ալիւր

Միջուկ.

– Կէս քիլօ միջակ յօշուած միս
– 1 միջակ սոխ` մանր մանրուած
– Կէս կապ մանրուած ազատքեղ
– Աղ
– Սեւ փոշի պղպեղ
– Անուշ փոշի պղպեղ

Պատրաստութիւն

Ձաւարը թրջել տաք ջուրով: Խորունկ ամանի մը մէջ լեցնել թրջած ձաւարն ու բոկեղը, աւելցնել աղը, ալիւրը եւ փոշի պղպեղը:

Բաւարար տաք ջուր գործածել ձաւարը եւ բոկեղը խառնելու եւ շաղելու համար: Ստացուած կպչուն խմորը խոնաւ լաթով մը ծածկել եւ կէս ժամ ձգել:

Պատրաստել միջուկը միսին աւելցնելով սոխը, ազատքեղը եւ համեմները:

Պատրաստել ընկոյզի մեծութեամբ քպէյպեթի կտորներ եւ մէջը լեցնել միջուկը` միջուկով կոլոլակի սկզբունքով: Մատները տեւաբար ջուրի մէջ թաթխել` կոլոլակները դիւրին ձեւաւորելու համար:

Կաթսայի մը մէջ ջուր եռացնել, աւելցնել ապուրի դգալ մը աղ: Կոլոլակները եռացած ջուրին մէջ նետել, երբ անոնք սկսին ծփալու, մէկ գաւաթ պաղ ջուր աւելցնել եռացած ջուրին` զանոնք ջրոտ եւ հիւթեղ պահելու համար:

Ջուրէն հանել քպէյպեթները, ներկայանալի ամանի մը մէջ շարել եւ շատ տաք վիճակով հրամցնել:

Աղցան մը եւ թթուաշը շատ լաւ կը յարմարին քպէյպեթին:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Քո Դարձի Ճամբին

Ձմեռն էր փռուել քո ճանապարհին
Սիրած աղջկայ թաշկինակի պէս,
Խիղճդ պաղ զէնքի, արեան դէմ անմեղ
Մաքուր էր ձիւնի փաթիլներն ինչպէս,
Որ իջնում էին, այդ օրը կիսում`
Դարձած շուշաններ, մատներ փափկասուն,
Դարձած մաղթանքի օրհներգ մի անձայն,
Որ անփորձ լինէր քո դարձի ճամբան…
Ձմեռն իր ճերմակ դրօշը բացել,
Մեղմ ծածանւում էր որպէս պահապան,
Որ խաղաղ լինէր անաղարտ ճամբան,
Որով դու պիտի զինուոր գնայիր…
Անգամ ձեր այգու չինարին ջահել
Իր ձիւնէ քօղով,
Քո համբոյրները պահեց աչքերից,
Որ լուռ երդումի այրող խօսք որպէս
Դրոշմում էիր սիրած աղջկադ
Շուրթերին անբիծ…
Քեզ բնութիւնն էր օրհնանքով օծում,
Որ այսպէս անցնեն գարուններ լեցուն,
Ծով աշուններ գան,
Ու նամակներիդ կապը միշտ հիւսուած
Ոսկէ շղթայով`
Դէպի ձեր գիւղը ձգուէր ապահով…
Բայց ո՞ւր ես հիմա, ի՛մ լաւ հեռաւոր,
Քո դարձի ճամբին թողիր ինձ մոլոր…

ՄԵՏԱՔՍԷ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Տասը տարի առաջ, այս օրը (16 նոյեմբեր 2007-ին) Հիւսիսային պողոտան ամբողջովին բացուեցաւ եւ կրեց Հիւսիսային անունը:

Այս պողոտան իրարու կը կապէ օփերայի շէնքը եւ Հանրապետութեան հրապարակը: Անիկա սկիզբ կ՛առնէ Աբովեան փողոցէն եւ կ՛աւարտի Թումանեան փողոցով: Պողոտային երկարութիւնը շուրջ 500 մեթր է, իսկ լայնքը` 10 մեթր:

Հիւսիսային պողոտայի առաջին ճարտարապետը Ալեքսանդր Թամանեանն էր, հետագային անիկա վերամշակուեցաւ ճարտարապետ Ճիմ Թորոսեանին կողմէ:

Պողոտան հիմնուած է 2001-ին, սակայն իր անունը ստացած է 16 նոյեմբեր 2007-ին:

Ի՞նչ Դիրքով Լուսանկարուիլ

Լուսանկարներու մէջ լաւ տեսք ունենալու համար պէտք է խուսափիլ կարգ մը սխալներէ:

Ստորեւ կը ներկայացնենք թոփ-մոտելներու խորհուրդներ, որոնք կ՛օգնեն հրաշալի տեսք ունենալու լուսանկարներու մէջ:

Լուսանկարին մէջ վիզը պէտք է երեւի: Գլուխը դէպի առջեւ պէտք չէ խոնարհիլ, այլապէս հայեացքը ծանր եւ մռայլ կը դառնայ:

***

Ձեռքերը մի՛ խաչաձեւէք եւ գլուխը ուղիղ պահեցէք, այլապէս խեղճուկ տեսք կ՛ունենաք:

***

Երբ նստած դիրքով էք, տեսախցիկին դիմաց կողմնակի դիրքով նստէք, ուսերը եւ գլուխը բարձր, իսկ ոտքերը` մէկը միւսէն քիչ մը աւելի բարձր: Այս դիրքը սլացիք կը դարձնէ ձեր տեսքը:

***

Լուսանկարուելու ժամանակ կզակը բռունցքին յենելը այդքան ալ տարբերակ չէ, նախընտրելի է կզակը քիչ մը բարձրացնել եւ ձեռքին մատները բաց դիրքով պահել:

***

Երբ նստած դիրքով էք, թեքուած մէջքը տեսողական առումով աւելի գէր եւ տձեւ ցոյց կու տայ: Ձեր մէջքը ուղիղ պահեցէք, մի՛ յենիք աթոռին:

Նորաձեւութիւն

2017-2018 Ձմրան Նորաձեւ Մոյկերը

Ցուրտն ու անձրեւը հեռու չեն. ոտքերը տաք եւ ապահով պահելու համար ժամանակն է, որ ընտրէք յարմարաւէտ եւ ոճային մոյկեր:

Այս տարի շատ նորոյթ են սուր քիթով երկարավիզ մոյկերը, որոնք ծունկէն վեր կը բարձրանան: Զանոնք կարելի է կրել տարբեր հասակի հագուստներու եւ փէշերու հետ:

Նորաձեւ են նաեւ կարճ վիզով եւ հաստ կրունկով մոյկերը, որոնք կը յարմարին թէ՛ հագուստներու եւ թէ՛ տաբատներու հետ համադրելու: Կարճ մոյկերը օժտուած են կապերով, փականներով, անսովոր եւ զարդարուն կրունկներով:

Առողջապահական

Ոտքերու Խնամք

Ոտքերը կը կրեն մարմնին ամբողջ ծանրութիւնը, հետեւաբար անոնք յատուկ խնամքի կարիք ունին` նախ անոնց առողջութիւնն ու հանգստութիւնը, ապա անոնց գեղեցկութիւնը ապահովելու համար:

Հաստատուած է, որ կիներուն ոտքերը աւելի խոցելի են, քան` տղամարդոցը:

Ահաւասիկ քանի մը օգտակար թելադրանք` ոտքերու խնամքին համար:

Ոտքերը օրական 10 վայրկեան պահել գաղջ ջուրի մէջ, որուն մէջ նախապէս ափ մը քարաղ լուծուած ըլլայ:

***

Կիսուած կիտրոնով մարձել ոտքերը` չորցած մասերը փափկացնելու համար:

***

Ամէն առտու ոտքերը մարձել, յատկապէս` մատներն ու կրունկները: Յատուկ քարով մաքրել կրունկին վրայի մեռած բջիջները:

***

Գիշերը ոտքերը օծել նուշի իւղով, ապա բամպակեայ գուլպաներ հագնիլ` նախքան անկողին մտնելը, որպէսզի իւղը ամբողջ գիշերը մնայ ոտքերուն վրայ:

***

Ոտքի մատներուն կոշտուկները կարելի է դարմանել անոնց վրայ քսելով հաւասար քանակութեամբ սխտորի եւ խոզի ճարպի խառնուրդ: Կրկնել, մինչեւ որ կոշտուկը վերանայ:

Այլազան

Ինչպէ՞ս Ստուգել Մեղրին Անարատ Ըլլալը

Եթէ տունը մեղր ունիք եւ կ՛ուզէք ստուգել անոր անարատ ըլլալը, հետեւեցէք հետեւեալ ցուցմունքներուն.

1.- Մեղրին մէջ կտոր մը չոր լաւաշ մտցուցէք, եթէ անիկա փափկանայ, կը նշանակէ, որ մեղրը անարատ չէ. անարատութեան պարագային լաւաշը աւելի կը չորնայ:

2.- Թուղթի մը մէկ ծայրը մեղր քսեցէք եւ միւս ծայրէն այրեցէք. եթէ թուղթը այրելով հասնի անարատ մեղրին եւ մարի, ուրեմն մեղրը մաքուր է, եթէ շարունակուի այրիլ, կը նշանակէ, որ մեղրը անարատ չէ:

3.- Դգալի օգնութեամբ մեղրը բռնեցէք կրակի վրայ, եթէ անիկա շաքարի պէս կապոյտ բոցով այրի, կը նշանակէ, որ անարատ է:

4.- Եթէ ջուրին մէջ մեղր աւելցնէք եւ խառնէք, մեղրը պէտք չէ լուծուի, այլապէս անիկա անարատ չէ:

5.- Փորձեցէք լուցկիի միջոցով քիչ մը մեղր այրել: Եթէ մեղրը այրի, կը նշանակէ, որ անարատ է, այլապէս չ՛այրիր:

Խոհագիր

Հաւով Ապուր

Բաղադրութիւն

– 6 գաւաթ մսաջուր
– 2 թէյի դգալ շաքար
– Պզտիկ կտոր մը կեղւուած եւ մանրուած կոճապղպեղ
– 2 կտոր հաւու խաշած կրծքամիս
– 3 պզտիկ սոխ` մանր մանրուած
– 4 պճեղ սխտոր
– 2 ապուրի դգալ կիտրոնի հիւթ
– Երկու ցօղուն մանրուած կանաչ սոխ
– 2  թարմ կանաչ փոքրիկ պղպեղ, դարձեալ՝ մանրուած
– 3 ապուրի դգալ մանրուած եւ խարկուած սովորական պիստակ
– Աղ
– 3/4 գաւաթ բրինձ, նախընտրաբար` ճասմին ռայս

Պատրաստութիւն

Մսաջուրը կաթսային մէջ լեցնել եւ սպասել, որ եռայ: Աւելցնել բրինձը եւ եփել, մինչեւ որ փափկանայ:

Յաջորդաբար աւելցնել մանրուած կոճապղպեղը, շաքարը, խաշուած եւ բզկտուած հաւու կրծքամիսը, մանրուած սոխը, ճզմուած սխտորը եւ աղը:

Կաթսային կափարիչը գոցել եւ թեթեւ կրակի վրայ 20 վայրկեան եփել:

Ապուրը լեցնել փոս ամաններու մէջ եւ երեսը զարդարել օղակաձեւ մանրուած կանաչ պղպեղով, կանաչ սոխով եւ խարկուած պիստակով:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Կոմիտաս

Արեւ կայ
Իր երգերուն մէջ հողն եփող արեւ կայ
Արեւ կայ սիրտ տաքցնող
Ու կարօտով սիրտերն այրող արեւ կայ

Տերեւ կայ
Իր երգերուն մէջ բողբոջուն տերեւ կայ
Տերեւ կայ շոգ ամառներէն վերապրող
Ու աշնան հետ ոսկի դարձած տերեւ կայ

Անձրեւ կայ
Իր երգերուն մէջ գարնան շաղ անձրեւ կայ
Անձրեւ կայ սիրտը թրջող
Ու կարօտովն ի սպառ մարող անձրեւ կայ

Բարեւ կայ
Իր երգերուն մէջ համասփիւռ բարեւ կայ
Բարեւ կայ մեր գութաներգէն հարսներգէն
Խաղաղութիւն սիրող մարդոց բարեւ կայ

ԶԱՀՐԱՏ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Դուրսը աշխատող մա՞յր էք, տակաւին տօնածառը չէ՞ք զարդարած, եւ ձեր զաւակները անհամբեր կը սպասե՞ն անոր, ահաւասիկ նոր եւ հետաքրքրական տօնածառի տարբերակներ` 2018-ը բարձր տրամադրութեամբ դիմաւորելու համար:

Ամանորի Սեղանի Յարդարանք

Ամանորի եւ Ս. Ծնունդի սեղանը պէտք է ըլլայ ճաշակաւոր, հիւրընկալ, բայց առաջին հերթին` երեխաներուն սրտին խօսող: Ստորեւ 4 հետաքրքրական յարդարանք` աթոռի, սեղանի ոտքի եւ սպասներու համար:

Ինչպէս նկատեցիք, թէ՛ ծառերը եւ թէ՛ սեղանի յարդարանքները դիւրին իրագործելի, եւ ոչ ծախսալից տարբերակներ են:

Առողջապահական

 Կիտրոնի Հիւթով Ջուրին Բարիքները

Ամէն առտու բաժակ մը գաղջ ջուրին կիտրոնի հիւթ աւելցուցէք եւ անօթի փորով խմեցէք:

Սէ. կենսանիւթերով եւ հանքայիններով հարուստ կիտրոնը եւ բաժակ մը գաղջ ջուրը ժամանակի ընթացքին`

Պիտի բարելաւեն եւ դիւրացնեն մարսողութիւնը,
Պիտի մաքրեն միզային անցքերը թունաւոր նիւթերէն,
Պիտի խթանեն մարմնին դիմադրականութիւնը,
Պիտի մաքրեն մորթը եւ բարելաւեն անոր տեսքը,
Պիտի բարելաւեն տրամադրութիւնը եւ կենսունակութիւն պիտի տան,
Պիտի արագացնեն վէրքերու սպիացումը,
Պիտի մաքրեն շունչը` բերնին գարշահոտութիւնը չէզոքացնելով
Պիտի օգնեն նիհարնալու,
Պիտի դարմանեն անքնութիւնը, պնդութիւնը եւ յոգնածութիւնը:

6 Ուտելիքներ, Որոնք Կարելի Չէ
Մանրալիքի Մէջ Տաքցնել

Կարգ մը ուտելիքներ, մանրալիքի մէջ տաքցնելու պարագային, կը կորսնցնեն իրենց սննդական արժէքը, հետեւաբար կը թելադրուի զանոնք հեռու պահել մանրալիքէն:

1.- Մարկարինը եւ կարագը կը կորսնցնեն իրենց սպիտակուցային արժէքը:
2.- Կաթը կը կորսնցնէ իր սննդարար նիւթերուն կէսը, իսկ ամբողջութեամբ` Պէ. 12 կենսանիւթը:
3.- Ծնեբեկը նոյնպէս կը կորսնցնէ իր սպիտակուցային արժէքը:
4.- Պրոքոլին ամէնէն շատ տուժողն է մանրալիքէն, անիկա 97 տոկոսով կը կորսնցնէ իր անդիոքսիտան յատկութիւնը:
5.- Բրինձը նոյնպէս կը կորսնցնէ իր սննդական յատկութիւնները. նախընտրելի է զայն տաքցնել սովորական օճախի վրայ:
6.- Սխտորը, ընդամէնը 1 վայրկեան մանրալիքի մէջ մնալու պարագային, ամբողջութեամբ կը կորսնցնէ իր սննդական արժէքը, նոյնիսկ կը դառնայ վնասակար:

Կաթը Քաղցկեղին Կը Նպաստէ

Նորվեկիացի գիտնականներու կողմէ կատարուած ուսումնասիրութեան մը համաձայն, ուղղակի կապ գոյութիւն ունի կաթի եւ կրծքագեղձի քաղցկեղի միջեւ: Այն կիները, որոնք օրական 3 բաժակ կաթ կը խմեն, եռապատիկ ենթակայ են կուրծքի քաղցկեղ ունենալու հաւանականութեան, բաղդատած` այն կիներուն, որոնք կաթ չեն խմեր:

Ուսումնասիրութիւնը կատարուած է ֆինլանտացի, շուէտացի, բրիտանացի, քանատացի եւ ամերիկացի կիներու վրայ, որոնք կաթի մեծ սպառում ունին: Արդիւնքը ցոյց տուած է, որ կաթի սպառումի տոկոսը ուղղակիօրէն կապուած է կուրծքի քաղցկեղի հաւանականութեան հետ:  Նոյն ուսումնասիրութեան համաձայն, կաթը կը պարունակէ հորմոններ, որոնք ունին քաղցկեղածին յատկութիւններ: Նոյնը կը վերաբերի նաեւ Տէ. կենսանիւթի յաւելումներուն. այն կիները, որոնց մօտ յայտնաբերուած է կուրծքի քաղցկեղ, կրկնակի անգամ Տէ. կենսանիւթ սպառած կիներ են:

Կաթին հետ քաղցկեղի յառաջացման կը նպաստեն այլ գործօններ, ինչպէս` շաքարի, խմորի, միսի չափէն աւելի սպառումը:

Մարդու Կեանքին Սպառնացող
Վտանգներ

Մարդու կեանքին սպառնացող բոլոր վտանգները հաշուի առնելով` կարելի է առանձնացնել անոնցմէ 10 գլխաւորները:

Յաղթահարելով այս վտանգաւոր տասնեակը` մարդկութիւնը յառաջիկայ տարիներուն կրնայ նշանակալիօրէն աւելցնել կեանքի միջին տեւողութիւնը զարգացած երկիրներուն համար 5, իսկ զարգացող երկիրներուն համար մինչեւ 17 տարի: Այդ 10 գործօնները, ըստ իրենց կարեւորութեան եւ մարդու կեանքի տեւողութեան վրայ ունեցած ազդեցութեան, հետեւեալներն են.

1.- Անբաւարար սնունդը,
2.- Չվտանգազերծուած սեռական յարաբերութիւնները,
3.- Արեան բարձր ճնշումը,
4.- Ծխախոտի եւ թմրանիւթի գործածութիւնը,
5.- Ոգելից ըմպելիները,
6.- Ապականած ջուրի օգտագործումը,
7.- Մարմնին մէջ երկաթի տոկոսի անբաւարարութիւնը,
8.- Թունաւոր ծուխերու եւ կազերու շնչումը,
9.- Արեան մէջ քոլեսթերոլի բարձր քանակը,
10.- Գիրութիւնը:

Հաւու Կրծքամիսի Վրայի
Սպիտակ Գիծը

Հաւու միսը բնասպիտի հրաշալի աղբիւր է, իսկ բնասպիտը կ՛օգնէ մկաններու աճումին եւ զօրացման: Այնուամենայնիւ, Օքսֆորտի գիտնականներ կարեւորութեամբ կ՛ընդգծեն, որ հաւու կրծքամիսին վրայ սկսած են շատնալ սպիտակ գիծերը:

Գիտնականներուն համաձայն, բաղդատած` 1957-ին, հաւերու աճի կշռոյթը աճած է 400 առ հարիւրով, իսկ ասոր մէջ կարեւոր դեր ունի յատուկ հորմոններու օգտագործումը:

Հետեւաբար գնելէ առաջ ուշադիր եղէք այդ գիծերուն:

Խոհագիր

Պուլանժեր

Բաղադրութիւն

1 քիլօ գետնախնձոր
2 սոխ
60 կրամ կարագ
200 մլ արգանակ
200 մլ կաթ
Աղ, սեւ պղպեղ

Պատրաստութիւն

Գետնախնձորը կեղուել եւ շատ բարակ կլոր շերտերու վերածել, կարելի է «մանտոլին» գործիքը օգտագործել: Շերտերը աղով եւ սեւ պղպեղով համեմել: Օղակաձեւ կտրտել սոխը:

Ափսէն կարագով ծեփել, շարել գետնախնձորները, ապա` օղակաձեւ կտրտուած սոխը: Գործողութիւնը կրկնել, մինչեւ որ գետնախնձորները սպառին: Ուշադիր ըլլալ, որ վերջին շարքի գետնախնձորները համաչափ շարուին եւ գեղեցիկ տեսք ունենան:

Արգանակը տաքցնել, աւելցնել կաթը, ապա` տաք խառնուրդը թափել գետնախնձորներուն վրայ: Խառնուրդը պէտք է հասնի վերջին շերտին, բայց չծածկէ զայն: Մինչեւ ջեռոցը` դնելը` երեսի շերտին վրայ հալած կարագ թափել:

Ափսէին երեսը ծածկել ալիւմինիոմ թուղթով եւ 40 վայրկեան եփել 200 ջերմաստիճանով, յետոյ ափսէին երեսը բանալ, ջերմաստիճանը 180-ի իջեցնել եւ 40 վայրկեան եւս եփել:

Հրամցնել մսեղէնի մը կամ աղցանի մը կողքին:

 Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Դո՛ւ

Դո՛ւ`
երկու տա՜ռ,
Դո՛ւ`
հասարա՜կ մի դերանուն,
Եւ ընդամէնն այդ քո երկո՛ւ հատիկ տառով
Այս բովանդակ աշխարհին ես ինձ տէր անում…

Դո՛ւ`
երկու տա՜ռ,
Ու ես գարնան հողի նման
Քո կենսատու ջերմութեանն եմ ընտելանում…

Դո՛ւ`
երկու տա՜ռ,
Եւ ահա ես
Երջանկութեան համն եմ զգում իմ բերանում,
Անջատումին ըմբերանում
Եւ թերանում եմ կատարել հրամանը տառապանքի…

Դո՛ւ`
երկու տա՜ռ,
Ու ես, անգի՛ն,
Ինձանից ինքս վերանում`
Փոշիացած հերոսների
Ու ծնուելիք հանճարների
Դասակին եմ ընկերանում…

Դո՛ւ`
երկու տա՜ռ,
Ու երբ յանկարծ
Թողնում ես ինձ ու հեռանում`
Լքուած տան պէս ճեղք եմ տալիս,
Ծեփըս թափում, անտէրանում,
Եւ կսկիծը, ցեցի նման,
Բոյն է դնում իմ սիւնի մէջ,
Ձեղունի մէջ ու գերանում…

Դո՛ւ`
երկու տա՜ռ,
Դո՛ւ`
հասարա՜կ մի դերանուն…

ՊԱՐՈՅՐ ՍԵՒԱԿ

1958թ. Մոսկուա

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

7 դեկտեմբեր 1988-ին, առաւօտեան ժամը 11:41-ին Հայաստանի հիւսիս-արեւմուտքը տեղի ունեցաւ ժամանակի ամենաաղէտալի երկրաշարժերէն մէկը, որուն պատճառով Սպիտակ քաղաքը գրեթէ հիմնովին աւերուեցաւ:

Ըստ պաշտօնական տուեալներու, Սպիտակը, Գիւմրին եւ Վանաձորը հարուածած աւերիչ երկրաշարժին զոհուեցաւ շուրջ 25 հազար մարդ, 140 հազար մարդ հաշմանդամ մնաց, իսկ 500 հազար մարդ` անօթեւան:

Աւերուած շրջաններու վերականգնման մասնակցեցան Խ. Միութեան գրեթէ բոլոր հանրապետութիւնները: Ընդամէնը 111 երկիրներ, ներառեալ` Լիբանանը, Պելճիքան, Ֆրանսան, Մեծն Բրիտանիան, Ամերիկան, Զուիցերիան, տրամադրեցին փրկարարական սարքաւորումներ, մասնագէտներ, սննդամթերք եւ դեղորայք. մասնակցեցան նաեւ վերականգնողական աշխատանքներուն:՛

Փորձ-Հարցարան

Ինչպէ՞ս Կը Վարուիք
Ձեր Զաւկին Հետ

Իմանալու համար, թէ ինչպիսի՛ն են ձեր յարաբերութիւնները ձեր զաւկին հետ, պատասխանեցէք ստորեւ տրուած հարցումներուն` ընտրելով հաւանական պատասխաններէն մէկը, ապա կարդացէք արդիւնքը:

1.- Մինչեւ օրս պահած էք`

ա.- Ձեր զաւկին բժշկական տետրակը:
բ.- Ձեր զաւկին առաջին բանաստեղծութիւնը:
գ.- Ձեր զաւկին կաթի ակռան:

2.- Ձեր զաակը կը կախակայուի իր մէկ յանցանքին համար:

ա.- Անմիջապէս դպրոց կը ներկայանաք եւ բացատրութիւն կը պահանջէք:
բ.- Զինք կը կանչէք եւ կ՛ուզէք իրմէ՛ լսել պատճառը:
գ.- Պատճառը իմանալէ ետք, խոստում կ՛առնէք, որ ուրիշ անգամ չկրկնէ:

3.- Մայրերու օրը մտքով կը կապէք`

ա.- Փունջ մը ծաղիկի հետ:
բ.- Ընտանեկան ընթրիքի հետ:
գ.- Սրտաբուխ մաղթանքի հետ:

4.- Մայր դառնալով, կը սորվիք`

ա.- Դատել եւ դատուիլ:
բ.- Ինքնամոռաց դառնալ:
գ.- Տկարանալ զաւկին դիմաց:

5.- Ձեր զաւակը առանց պատճառի նեղուած է:

ա.- Հետը կ՛առանձնանաք եւ բացատրութիւն կ՛ուզէք:
բ.- Կը սպասէք, որ հանդարտի եւ արտայայտուի:
գ.- Ձեր թեւերուն մէջ կ՛առնէք եւ պատճառը կը հարցնէք:

6.- Ձեր զաւակը դպրոցական քննութիւններու կը պատրաստուի.

ա.- Ձեր բոլոր գործերը կը ձգէք եւ քովը կը նստիք:
բ.- Պէտք եղած ցուցմունքները կու տաք եւ հեռուէն կը հսկէք:
գ.- Նախօրօք պատրաստած էք անոր աշխատանքի ժամանակացոյցն ու ծրագիրը, իրեն կը մնայ հետեւիլ ձեր ցուցմունքներուն:

7.- Երբ ձեր զաւակը լուրջ դժուարութիւն մը ունենայ,

ա.- Անմիջապէս ձեզի կը դիմէ, քանի որ իր սրտին խօսող լուծումներ կը գտնէք:
բ.- Ձեզի կը դիմէ, քանի որ կը հանգստացնէք զինք:
գ.- Ձեզի կը դիմէ, քանի որ շնորհիւ ձեզի` ամէն բան աւելի յստակ կը տեսնէ:

8.- Ձեր զաւակը ձեզի հետ չ՛ապրիր, բայց եւ այնպէս`

ա.- Իր սենեակը եղածին պէս պահած էք:
բ.- Շաբաթական դրութեամբ հետը կը խօսիք:
գ.- Տեւաբար ձեր կարծիքին կը դիմէ:

9.- Եթէ խաղալիքի մը վերածուէիք, պիտի ուզէիք ըլլալ`

ա.- Խոշոր արջուկ մը:
բ.- Լեկոյի խաղ մը:
գ.- Բառ խաղ մը:

10.- Յաճախ ձեր զաւակները ձեզ կը մեղադրեն, որ`

ա.- Անտեղի կը մտահոգուիք իրենց համար:
բ.- Շահ հարցու-փորձ կ՛ընէք:
գ.- Խստապահանջ էք:

ԱՐԴԻՒՆՔ

–  Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «ա» է, կը նշանակէ, որ ձեր զաւակը ձեր կեանքին ամբողջ իմաստն է, ձեր գոյութեան միակ պատճառը: Շատ բնական կը գտնէք, որ մէկ կողմ ձգէք ձեր փափաքներն ու երազները եւ ամբողջովին նուիրուիք անոր: Ժամանակն է, որ քիչ-քիչ թեւեր տաք անոր, որպէսզի սորվի ինքնաբաւ ըլլալ, իսկ դուք զբաղեցէք ձեր անձով, եղէք «անձնասէր», նաեւ` որպէսզի հետագային մեծ յուսախաբութիւններ չապրիք:

–  Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «բ» է, որպէս ծնող` ոստիկան չէք: Չէք փափաքիր, որ ձեր զաւակը ձեզ տեսնէ որպէս օրէնքներ ճշդող եւ պարտադրող անձ, այլ կ՛ուզէք, որ մօտենայ ձեզի, հանգիստ արտայայտուի իր դժուարութիւններուն մասին, ձեզի հետ բաժնէ իր վիշտն ու ուրախութիւնը: Ազատ կը ձգէք, որ կեանքի մէջ իր ընտրութիւնները կատարէ եւ իր անձնական թեւերով թռչի:

–  Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «գ» է, ձեր զաւկին դաստիարակութիւնը առաջնահերթ է ձեզի համար: Անոր համար կը ջանաք ստեղծել յարմար միջավայր եւ ճշդել որոշ օրէնքներ, որպէսզի ինքզինք կառուցէ եւ աւելի ուշ երախտապարտ ըլլայ ձեզի:

Զօրաւոր անհատականութիւն ունիք եւ նոյնիսկ ձեզմէ հեռու` կը փորձէք հսկել անոր վրայ, քանի որ երեխան կը մնայ` ըստ ձեզի:.

 8 Նշան, Որ Դուք Ընկճախտի
Մատնուած Էք

Ընկճախտը յաճախ բոյն կը շինէ դանդաղ եւ աննկատ, այն պահուն, երբ դուք կը շարունակէք կարծել, թէ ամէն ինչ կարգին է:

Ահաւասիկ` 8 նշան, որ դուք ընկճախտի մէջ էք:

1.- Յաճախ մղձաւանջային երազներ կը տեսնէք:
2.- Յաճախ կը մսիք եւ կը հիւանդանաք:
3.- Յաճախ կը մոռնաք, իրեր ձեր ձեռքէն կ՛իյնան, իրեր կը կորսնցնէք:
4.- Կը գիրնաք, ստամոքսի խանգարումներ կը զգաք:
5.- Ականջներուն մէջ աղմուկ, զնգոց կը զգաք:
6.- Յաճախ կը քերէք ձեր մարմնին տարբեր մասերը` քիթ, յօնք…
7.- Ակռաներու հետ յաճախակի անհանգստութիւններ կ՛ունենաք:
8.- Ձեր մազերը մնայուն կը թափին:

Նոր Տարուան Նախօրեակին

 Երեխաները Զուարճացնող
Կաղանդի Ուտեստներ

Կաղանդը առաջին հերթին երեխաներուն տօնն է: Պայման է, որ Կաղանդի սեղանը իր յարդարանքով եւ ուտեստներով զարմացնէ, զուարճացնէ եւ ուրախացնէ երեխաները:

Ստորեւ կը ներկայացնենք դիւրին եւ արագ պատրաստուող, բայց նաեւ ոչ ծախսալից Կաղանդի ուտեստներ, որոնք անտարբեր պիտի չձգեն երեխաները, նոյնիսկ` մեծերը:

Խոհագիր

Ճակնդեղով Հումմոս

Բաղադրութիւն

Մէկ միջակ ճակնդեղ (խաշած)
Պահածոյ սիսեռ (պզտիկ տուփ մը)
3 պրճեղ սխտոր
Կէս կիտրոնի հիւթ
Կէս կիտրոնի տաշուք
Երկու ապուրի դգալ թահին
Երկու ապուրի դգալ ձէթ
Կէս թէյի դգալ քիմիոն
Աղ

Պատրաստութիւն

Հարիչին մէջ լեցնել բաղադրիչները եւ հարել:

Եթէ խառնուրդը շատ թանձր ստացուի, քիչ մը ջուր աւելցնել:

Լեցնել փոս ամանի մը մէջ, զարդարել շուշմայով, կարմիր փոշի պղպեղով կամ պարզապէս ձէթով:

Կարելի է ճակնդեղը փոխարինել խոշոր, նարնջագոյն դդումով:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Աղէտ

Այս ինչ պատահեց հայոց աշխարհին
Ողբերգութիւն է համաշխարհային
Մի բուռ ազգ էինք, դարձել ենք կէս բուռ
Իսկ այդ կէս բուռն էլ արտասուք է լուռ:

Մենք այլոց տունը երբեք չենք քանդել,
Էլ ինչո՞ւ պիտի մեր տունը քանդուէր.
Մեր պաշտած հողը մեզ իր գիրկն առաւ
Մեր պաշտած քարը մեր գլխին ընկաւ:

Այո՛, կը յիշենք, նոյնիսկ կը գրենք,
Եթէ շատերս չխելագարուենք:
Բայց այս օրերին կայ լոկ մի՛ խորհուրդ`
Պիտի դիմանա՛ս, իմ հայ ժողովուրդ,
Դեռ պիտի յաղթես, ապրելո՛վ յաղթես.
Եւ նաեւ, նաեւ ծիծաղո՛վ յաղթես:

Մենք չմնացինք աշխարհում մենակ.
Ամբողջ աշխարհը դարձաւ մեզ յենակ
Ամբողջ աշխարհը դարձաւ մեզ թիկունք,
Շնորհակալ ենք` բոլորին յատուկ:
Մարդիկ զոհուեցին` ազնուութիւնը ո՛չ:

Սա՛ է պահելու ժողովուրդին ողջ:
Եւ ասա՛ Աստուած, եթէ խիղճ ունես,
Ի՞նչ ճակատագիր տուեցիր դու մեզ:
Մենք այսօր շատ ենք ցնցուած, բզկտուած,
Թող վերջին վիշտը լինի սա, Աստուա՛ծ:

ԱՐԱՄԱՅԻՍ ՍԱՀԱԿԵԱՆ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Մանուկ հասակիս ես կ՛երազէի փայլուն, պսպղուն հեծանիւ ունենալ. ժամերով կը կենայի խանութի ցուցափեղկին առջեւ ու կը դիտէի…

Երազիս մէջ ալ կը տեսնէի…

Եւ վերջապէս տնեցիները խոստացան, որ հեծանիւ կը գնեն: Վրայ հասաւ հանդիսաւոր օրը: Մեր ամբողջ ընտանիքը մօրս` Սանամի գլխաւորութեամբ ուղղուեցաւ դէպի խանութ: Մայրս հագած էր իր միակ տօնական զգեստը եւ կը գլխաւորէր երթը: Անոր ետեւէն կը քալէի ես` ձեռքիս ինծի վստահուած դրամապանակը: Ետեւէն կը քալէին քոյրերս եւ բակի բոլոր երեխաները փոքր եղբօրս` Աբոյի գլխաւորութեամբ: Եւ յանկարծ շատ մօտէն լսուեցաւ` «խօսում է Մոսկուան, խօսում է Մոսկուան…»:

Ես երկար կեցած էի ցուցափեղկին առջեւ, ուր փայլփլում էր իմ երազանքը` «Սեզա՛մ, բացուի՛ր…», իսկ դրան վրայ կար մեծ կղպանք մը, եւ` ինչ-որ մէկու արագ ձեռագիրով գրուած թուղթ մը` «Փակ է պատերազմի պատճառով»: Չորսուկէս տարի մանկութեան երազանքը մնաց փակ դրան ետեւ…

… Տարիներ շարունակ տարբեր գործուղումներէն վերադառնալով` ես տղուս կը բերէի կանաչ, կարմիր, երկնագոյն հեծանիւներ: Տղաս, մէկ-երկու վայրկեան քշելէ ետք, կ՛երթար «կռիւ-կռիւ» խաղալու:

Մէկ կողմ ինկած կը մնայինք ես ու հեծանիւները: Անգամ մըն ալ բարձրացուցի հեծանիւին աթոռը, նստայ ու քշեցի սենեակին մէջ: Վրէժ լուծեցի իմ մանկութեանս համար եւ հասկցայ շատ պարզ բան մը. մարդ ամէն ինչ պիտի ստանայ ժամանակին` ե՛ւ օրօրոցայինը, ե՛ւ առաջին հեծանիւը:

Նոր Տարուան Նախօրեակին

4 Խորհուրդ` Ձեր Զաւկին
Նուէրը Գնելէ Առաջ…

Նոր տարին կը մօտենայ, եւ դուք տակաւին չէք որոշած` ի՛նչ նուիրել ձեր երեխային. իսկակա՛ն գլուխ կոտրուկ մը…

Ահաւասիկ 4 գործնական խորհուրդ` այս անել վիճակէն դուրս գալու համար:

1

Նկատի առէք ձեր զաւկին հետաքրքրութիւնները:

Մի՛ տարուիք դարուս հոսանքին հետ եւ մի՛ գնէք «Այ փետ» մը կամ բջիջային մը, եթէ ձեր երեխան գծել, կառուցել կամ մարզական խաղեր կը սիրէ, բայց նաեւ` հակառակը:

«Այ փետ» մը անկասկած տեղւոյն վրայ պիտի դիւրացնէ զինք (մանաւանդ եթէ ընկերներէն շատեր նոյնէն ունին), բայց շատ արագ պիտի հրաժարի անկէ, եթէ ֆութպոլի գնդակ մը կամ փինկ-փոնկի ռաքեթ մը աւելի կը հետաքրքրեն զինք:

2

Ձեր անձնական ճաշակը մէկ կողմ դրէք:

Շատ յաճախ կը պատահի, որ ձեր զաւկին գնէք խաղալիք մը, որ ձեր մանկութեան ունեցած չէք եւ շատ պիտի փափաքէիք ստանալ: Այս սխալը մի՛ գործէք եւ ձեր զաւկին գնեցէք իրե՛ն հաճոյք պատճառող նուէր մը:

3

Խուսափեցէք «խելացի» նուէրներէն:

Կաղանդի նուէրի պարագային մէկ կողմ դրէք ձեր մանկավարժական սկզբունքները եւ ձեր զաւկին մի՛ պարտադրէք դաստիարակչական խաղեր կամ հանրագիտարաններ` առանց հաշուի առնելու իր նախասիրութիւնները:

Գիրքն ու դաստիարակչական խաղը թող անպայման ըլլան թէկուզ ձեզի համար «անիմաստ» խաղալիքի մը կողքին:

4

Տատամսումի պարագային խաղալիքներով մի՛ ողողէք զինք:

Եթէ կողմնորոշուելու դժուարութիւն ունիք, քանի մը տեսակ նուէրով մի՛ փորձէք լուծել ձեր հարցը: Մի՛ մտածէք, որ եթէ այս մէկը չուրախացնէ զինք, միւսներէն մէկը անպայման կը գոցէ բացը…

Այսպիսով, դուք կը մեծցնէք «շփացած եւ փճացած» զաւակ մը, որ ոչ միայն պիտի կորսնցնէ իրերուն արժէքը, այլ պիտի հասնի օրը, երբ ոչինչ պիտի ուրախացնէ կամ գոհացնէ զինք:

10 Բան, Որ Պէտք Է Ընել
Մինչեւ Նոր Տարի

Ամանորը նոր կեանք սկսելու հրաշալի առիթ է, եւ որպէսզի Նոր տարին սկսինք «մաքուր էջով», անհրաժեշտ է վատ բաները ձգել անցեալի մէջ, մոռնալ վէճերն ու անյաջողութիւնները:

Ստորեւ կը ներկայացնենք 10 բան, որ պէտք է ընել մինչեւ Նոր տարի:

1.- Մոռնալ վատը: Ամանորը նոր կեանքով սկսելու նախապայմանը ա՛յս է: Ձեր ետին ձգեցէք դժուարութիւններն ու դժբախտութիւնները: Ջանացէք տարեմուտը դիմաւորել բարձր տրամադրութեամբ:

2.- Ներել եւ հաշտուիլ: Ամանորէն առաջ անպայման հաշտուեցէք այն անձերուն հետ, որոնց հետ վիճած էք` ներելով անոնց սխալները: Ձեր ետին ձգեցէք վիրաւորանքներն ու սրտնեղութիւնները:

3.- Կատարել խոստումները: Եթէ ոեւէ մէկուն բան մը խոստացած էք, կատարեցէք ձեր խոստումը, արդէն շատ քիչ ժամանակ մնացած է մինչեւ տարեվերջ:

4.- Վերադարձնել պարտքերը: Պէտք չէ տարին սկսիլ նախորդ տարուան կուտակուած պարտքերով: Ազատեցէք այդ բեռէն, որպէսզի Ամանորը թեթեւ սրտով դիմաւորէք:

5.- Տունը կոկել: Նոր տարիէն առաջ ընդհանուր մաքրութիւն մը ըրէք եւ մանաւանդ ձերբազատեցէք հին ու անգործածելի իրերէն:

6.- Զարդարել տունը եւ տօնածառը: Անհնար է պատկերացնել Ամանորը` առանց տօնածառի: Ժամանակ տրամադրեցէք եւ տունը զարդարեցէք Կաղանդի համապատասխան զարդարանքներով:

7.- Նոր հագուստ գնել: Պայման չէ, որ հագուստը նոր ըլլայ, կրնաք ձեր ունեցած մէկ հագուստին յարմարցնել նոր կօշիկներ, նոր վզկապ, նոր զարդեղէն, այլ խօսքով` նոր աքսեսուար մը, որպէսզի դուք եւս մտնէք տօնական մթնոլորտին մէջ:

8.- Կարգի բերել արտաքինը: Խիստ սննդականոնի մը հետեւելով` քանի մը քիլօ կորսնցուցէք, ձեր մազերուն գոյնը կամ սանտրուածքը փոխեցէք, անուշահոտի նոր բոյր մը ընտրեցէք… Այս բոլորը կը բարձրացնեն ձեր տրամադրութիւնը:

9.- Նուէրներ գնել: Անպայման ժամանակ գտէք ձեր սիրելիներուն նուէրներ գնելու եւ ծրարելու: Այս հաճելի պարտականութիւնը վերջին օրուան մի՛ ձգէք:

10.- Անպէտք իրերէն ձերբազատիլ: Մինչեւ Ամանոր ձերբազատեցէք տան աւելորդ, անպէտք ու հին իրերէն, որպէսզի Նոր տարիին «տեղ բացուի» նորերուն համար:

Տօնական Շպարներ

Տօնական օրերու նախօրեակին դիմայարդարները արդէն իսկ իրենց պատկերացումները ունին, ինչ կը վերաբերի տօնական շպարներուն:

Այդ շպարներէն շատեր կը յատկանշուին ոսկեգոյնի տիրական ներկայութեամբ, բայց կան նաեւ արտասովոր շպարներ` տօնածառի եւ այլ թեմաներով: Ստորեւ` քանի մը նմուշ…

Կաղանդի Բացիկներ

Կաղանդի շնորհաւորական բացիկներ փոխանակելու սովորութիւնը դժբախտաբար նահանջած է, բայց եւ այնպէս բոլորովին անհետացած չէ:

Ստորեւ կը ներկայացնենք Կաղանդի բացիկի հետաքրքրական տարբերակներ, որոնց պատրաստութիւնը շատ դիւրին եւ արագ է: Կարելի է նոյներուն փոքր չափի տարբերակները պատրաստել եւ կցել նուէրի ծրարին: Միշտ ալ Կաղանդի բարեմաղթանքները հաճոյք կը պատճառեն ստացողին եւ կը ջերմացնեն սիրտերը:

Խոհագիր

Անուշապուր

Բաղադրութիւն

– Կէս բաժակ ցորեն
– 6 բաժակ ջուր
– 3/4 բաժակ մանրուած ծիրանաչիր
– 3/4 բաժակ առանց կուտի մանր չամիչ
– 1 բաժակ շաքար
– 1 թէյի դգալ կասիա
– 1/4 բաժակ մանրուած ընկոյզ
– 3/4 բաժակ նուշ
– 1/4 բաժակ նուռի հատիկ

Պատրաստութիւն

Կաթսային մէջ ջուր լեցնել, աւելցնել ցորենը եւ բարձր կրակի վրայ եփել մինչեւ եռման աստիճան: Կաթսային տակը մարել եւ ամբողջ գիշեր մը մէկ կողմ ձգել:

Յաջորդ օրը խառնուրդը տկար կրակի վրայ եփել, աւելցնել մանրուած ծիրանաչիրը, չամիչն ու շաքարը եւ պարբերաբար խառնել: Անհրաժեշտութեան պարագային քիչ մը տաք ջուր աւելցնել կէս ժամ եւս եփել, աւելցնել կասիան:

Ներկայանալի ամանի մը մէջ լեցնել խառնուրդը, երեսը զարդարել ընկոյզով, նուշով եւ նուռի հատիկներով:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Նոր Տարու Հետ Նորանալով    

Հրաժեշտի ու հանդիպման
Երանելի մի ակնթարթ …
Զրը՜նգ, զրը՜նգ, – ծոր է տալիս
Ժամացոյցի զանգը հանդարտ:
Սեղանների վրայ թողած
Իր օրհնութիւնն ու իր բարին,
Հարազատի յօժարութեամբ
Հեռանում է յոգնած տարին:
Մանուկ տարին իր սպիտակ
Խանձարուրից աչքը բանում,
Ուրախութիւն, ուրախութիւն,
Ուրախութիւն է խոստանում:
Ուրախանանք նոր տարու հետ ¬
Նոր տարու հետ նորանալով,
Հին հոգսի հետ մեր քունքերի
Ճերմակն անգամ մոռանալով …
Եկէք մաղթենք ¬ այսպէս կանգնած
Սեղանների շուրջը հարուստ ¬
Գնացողին` բարի ճամբայ
Ու եկողին` բարի գալուստ:
Խմենք կենացն այս նոր տարու,
Մի քիչ բացուինք ու արթնանանք,
Տխրութիւնը միշտ կը լինի,
Այսօր մի լաւ ուրախանանք,
Մեր սրտերում ուրախութեան
Կրակն այսպէս թող ճարճատի,
Որ ծիծաղներ ծաղկին` ծալ-ծալ
Ակօսներում մեր ճակատի:
Ուրախանանք նոր տարու հետ,
Նոր տարու հետ նորանալով,
Դալարելո՛վ մեր կեանքն ապրենք,
Ոչ թէ դանդաղ չորանալով …
Խաղաղութիւն մաղթենք հողին,
Մաղթենք` ամէն սար ու ձորում
Բողբոջներին բացուելու բախտ
Եւ ծիլերին` հասկաւորում:
Սիրողներին մաքուր սիրոյ
Հաւատ մաղթենք մի հաստատուն,
Իմաստունին կորով մաղթենք,
Եւ կտրիճին` իմաստութիւն:
Մերձաւորին վստահութիւն,
Մեծաւորին ներող հոգի,
Բարուն ազատ թեւեր մաղթենք
Եւ բարութիւն` ամէն ոքի:
Բոլոր մարդկանց մաղթենք` իրար
Ջերմացնող մի ջերմութիւն,
Մի մտերիմ, մի մտերիմ,
Մի մտերիմ մտերմութիւն:
Ուրախանանք նոր տարու հետ
Նոր տարու հետ նորանալով,-
Մեզ աւելի լաւ ճանաչենք
Մեր հոգու մէջ խորանալով…
Եկէք խմենք մեր այս միակ,
Անկրկնելի կեանքի կենաց,
Մեր ձեռքերի ճարտարութեան
Ու մեր արդար ջանքի կենաց,
Այս նոր տարուայ առաջին ձեան
Եւ առաջին ծաղկի կենաց …
Զարկենք թասերն ու դատարկենք
Մեր այս սեղան-սինու կենաց,
Քանի գինին մեզ չի խմել,
Խմենք նաեւ գինու կենաց …
Մեր սրտերում ուրախութեան
Կրակն այնպէս թող ճարճատի,
Որ էլ հոգսի հետք չմնայ
Կնճիռներում մեր ճակատի:
Ուրախանանք նոր տարու հետ,
Նոր տարու հետ զօրանալով, –
Շտկենք սապատն այս աշխարհի,
Թէկուզ մի քիչ կորանալով:

ՀԱՄՕ ՍԱՀԵԱՆ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Իսկական դալար ծառը աւելի կը դիմանայ եւ փուշերը նուազ կը թափին, եթէ անոր բունը խաչաձեւ ճեղքենք եւ զայն տնկենք խոնաւ հողով դոյլի մը մէջ:

* * *

Նախքան տօնածառը զարդարելը, թելադրելի է անոր վրայ սրսկել հաւասար համեմատութեամբ կլիսերինի եւ ջուրի խառնուրդ մը:

* * *

Որպէսզի տօնածառը երկար դիմանայ, անոր հողին կոճղին շուրջը 3-4 օրը անգամ մը սառոյցի կտորներ զետեղել: Սառոյցներուն ջուրը քիչ-քիչ կը թափանցէ հողին մէջ, առանց ծառին արմատները փտեցնելու:

* * *

Որպէսզի տօնածառը երկար ժամանակ դալար եւ թարմ մնայ, մինչեւ զարդարելը զայն դրէք ջուրով լեցուն դոյլի մը մէջ: Որպէսզի ջուրը լաւ ներծծուի, տօնածառին բունէն բարակ շերտ մը կտրեցէք:

Մեր Մեծերուն Անժամանցելի
Ամանորի Խօսքերը

«Նոր տարուան առիթով ցանկանում եմ, որ մեր զոհուած մարտիկների եւ կենդանի մնացածների արդար փափաքը` թշնամու ոչնչացումը արագ կատարի»:

ԱՒԵՏԻՔ ԻՍԱՀԱԿԵԱՆ
1 յունուար 1942, Երեւան

* * *

«Ցանկանք, որ այս տարի ով բաժան է` միանայ, ով անսէր է` սիրահարի, ով հիւանդ է, առողջանայ, առողջները երջանիկ լինեն եւ ով ինչ նուիրական իղձ ունի` կատարուի՜…»:

ԳԷՈՐԳ ԷՄԻՆ

* * *

«Ինչպէս մի երգ` սիրուած ու հին, շշնջում եմ անգիր, շնորհաւոր քո Նոր տարին, իմ Հայաստան երկիր, կանաչ մնաս եղեւնուդ պէս, ապրես կեանքով երկար, եւ ինչքան Նոր տարի տեսնես դու, նորանաս այնքան…»:

ԱՐԱՄԱՅԻՍ ՍԱՀԱԿԵԱՆ

* * *

«Տագնապալից սրտով այս նոր տարուան էլ յիշում եմ հայոց սփիւռքը: Այնտեղ կեանքի եւ մահուան կրակի մէջ է հայոց լեզուն: Ուրեմն հարկաւոր է հայոց լեզուի պաշտպանութիւնն ամէնօրեայ դարձնել ամէնուրեք»:

Այսօր շնորհաւորելով ամէնքիդ Նոր տարին, ուզում եմ ահազանգել, որ ամէն մի ազգի զաւակ պիտի պաշտէ մայրենին: Այն պատանին, որը գիտէ եօթ լեզու, եօթ անգամ համբուրելի է, բայց այն նոյն պատանին եթէ չի գիտեր իր մայրենի լեզուն, եթէ ամէնօրեայ օդ չէ նրա բերանում իր մայրենին, նա եօթը հազար անգամ նզովելի է»:

ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ՇԻՐԱԶ

 Նուռ Ուտելու  10 Համոզիչ
Պատճառներ

1.- Կը բարձրացնէ հեմոկլոպինը եւ կը պայքարի արեան տկարութեան դէմ:
2.- Կը չափաւորէ արեան ճնշումը: Իսկ նուռին չորցուած կեղեւով պատրաստուած թէյը կը հանգստացնէ ջղային համակարգը եւ կը բարելաւէ քունին որակը:
3.- Կը վարակազերծէ կոկորդն ու բերանը:
4.- Այն քիչ պտուղներէն է, որ կ՛արտօնուի նոյնիսկ շաքարախտաւորներուն:
5.- Կը դարմանէ փորհարութիւնը:
6.- Կը մաքրէ մորթը եւ կը դարմանէ բշտիկները:
7.- Կը պաշտպանէ բորբոքային հիւանդութիւններէն:
8.- Կը կանխարգիլէ ուղեղին բջիջներուն կանխահաս ծերութիւնը եւ կը պաշտպանէ Ալզայմըր կոչուած հիւանդութենէն:
9.- Կը դիւրացնէ մարսողութիւնը:
10.- Կը պակսեցնէ գէշ քոլեսթրոլին տոկոսը:

Ինչպէ՞ս կեղուել ու մաքրել նուռը

Նախքան նուռը մաքրելը` նախ հագէք խոհանոցի գոգնոց մը, որպէսզի ձեր հագուստը պաշտպանէք հաւանական արատներէ:

Սուր դանակի մը միջոցով կտրեցէք նուռին երկու ծայրամասերը, ապա քառորդներու վերածեցէք:

Ջուրով լեցուն ամանի մը մէջ իւրաքանչիւր քառորդի հատիկները բաժնեցէք: Ճերմակ մաշկերը պիտի ծփան իսկ կարմիր հատիկները պիտի մնան յատակին:

Ասիկա նուռ մաքրելու յարմարագոյն ձեւն է:

Տօնական Սեղանի
Յարդարանքներ

Նոր տարին դիմաւորելու հետաքրքրական պահերէն մէկը տան յարդարանքն է, իսկ ամէնէն գեղեցիկը` Ամանորի սեղանի յարդարանքը:

Ստորեւ կը ներկայացնենք Ամանորի սեղանը յարդարելու իւրայատուկ, բայց նաեւ ոչ ծախսալից եւ արագ պատրաստուող տարբերակներ:

Քանի մը մոմ, գինիի կամ շամփանիայի բաժակներ, Կաղանդի զարդարանքներ, տուրմ կամ ընկուզեղէն բաւարար են ձեր տօնական սեղանը աւելի ջերմ ու հիւրընկալ դարձնելու համար:

Ստորեւ` հետաքրքրական նմուշներ:

Խոհագիր

Կաղանդ Պապուկի
Գլխարկով Կարկանդակ

Պատրաստեցէք սովորական տուրմով կարկանդակ մը եւ զայն եփեցէք քառանկիւն ափսէի մը մէջ:

Պաղելէն ետք կլոր կաղապարի մը միջոցով կտրտեցէք պզտիկ, կլոր կարկանդակներ ստանալու համար:

Կարկանդակները շարեցէք ներկայանալի բաց ամանի մը մէջ, իւրաքանչիւրին վրայ զետեղեցէք խոշոր ելակ մը, շուրջը զարդարեցէք սերով, նոյնպէս ալ` «գլխարկին» սրածայր բաժինը:

Այս կարկանդակը թէ՛ տեսքով եւ թէ՛ չափով շատ յարմար տարբերակ մըն է տօնական հիւրասիրութեան համար:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Այս տարի,
Սեղանին շուրջ Կաղանդի
Բոլորուեցանք ութ հոգի`
Ես ու կինս լռակեաց,
Երկու բաժակ կիսով լի
Եւ չորս պատեր մերկացած
Ութը անձ…
Սպասեցինք ընդերկար,
Որ շնչաւոր մէկը գար,
Զարնէր մեր դուռը ամուր
Եւ սրտալի բարեւ տար:

Սպասեցինք մենք ի զուր
Մեր հիւրերուն, մեր զաւկին,
Ու երբ որ ձայնը զանգին
Մնաց երկար քարացած,
Կինս ըսաւ. «Խմենք, մա՛րդ,
Խմենք կենացը անգին
Մեր սիրելեաց բացակայ»:

Լռութեան մէջ անձկագին
Բաժակը լոկ զրնգաց,
Շրթները լուռ մնացին,
Պատերը` մերկ մեր դիմաց
Եւ չտուին արձագանգ:
Տօնածառը գլխահակ,
Իր լոյսերով ամօթխած,
Նայեցաւ մեզ ու գթաց…

ՄՈՒՇԵՂ ԻՇԽԱՆ

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Նոր տարին ու Ս. Ծնունդը ուրախ առիթներ են` նուէրներ փոխանակելու, հաճոյք պատճառելու եւ, ինչո՞ւ չէ, նուէրի մը ճամբով պատգամ մը յղելու:

Ձեզի համար նուէր մը ընտրելն ու գնելը հաճո՞յք, տաղտո՞ւկ, թէ՞ պարտականութիւն է…

Կարդացէ՛ք ստորեւ տրուած հարցումները, պատասխանեցէ՛ք, ապա կարդացէք արդիւնքը:

– 1 –

Ձեր կարծիքով, նուէր մը պէտք է ըլլայ`

ա.- Մեծ եւ տպաւորիչ,
բ.- Անսովոր եւ իւրայատուկ,
գ.- Պարզ եւ խորհրդանշական:

– 2 –

Ձեր կարծիքով նուէրը`

ա.- Կ՛արտացոլէ մեր միտքն ու զգացումները,
բ.- Խորհրդանիշ մըն է,
գ.- Ազնիւ արարք մըն է:

– 3 –

Նուէր մը ընտրելու համար`

ա.- Մինչեւ մսխում կ՛երթաք,
բ.- Գինն ու արժէքը կշիռքի վրայ կը դնէք,
գ.- Ամէնէն աժանը կ՛ընտրէք:

– 4 –

Ի՞նչ հակազդեցութիւն կ՛ակնկալէք նուէր ստացող անձէն:

ա.- «Սքանչելի՛ է»,
բ.- «Շատ գործնական է»,
գ.- «Շնորհակալ եմ»:

– 5 –

Ինչպէ՞ս կ՛ընտրէք նուէր մը:

ա.- Առնուազն տասը խանութ կ՛այցելէք,
բ.- Գիտէք` ո՛ւր կը վաճառուին յարմարագոյն նուէրները,
գ.- Համացանցի վրայ կը փնտռէք:

– 6 –

Ձեր մտադրած նուէրը արդէն սպառած է շուկային մէջ…

ա.- Ուրիշի մը մասին կը մտածէք,
բ.- Տարբեր մասնաճիւղեր կը դիմէք,
գ.- Կը զայրանաք, քանի որ ստիպուած էք այլընտրանքի մը մասին մտածել:

– 7 –

Ձեր ստացած նուէրը չսիրելու պարագային,

ա.- Թէեւ չէք հակազդեր, բայց ձեր յուսախաբութիւնը յստակ է,
բ.- Կը փորձէք նուէրին լաւ երեսը տեսնել,
գ.- Ուրախ կը ձեւանաք:

ԱՐԴԻՒՆՔ

Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «ա» է, նուէր ընտրելն ու մատուցելը հաճոյք են ձեզի համար: Նուէրի ընտրութեան ատեն, գինէն աւելի, կը մտածէք նուէրին պատճառելիք հաճոյքին մասին, ստացողին հակազդեցութեան եւ ձեր գոհունակութեան մասին: Սակայն ուշադիր եղէք, որովհետեւ շատ թանկարժէք նուէր մը կրնայ նեղ կացութեան մատնել դիմացինը, մանաւանդ եթէ միջոցը չունի նոյն ձեւով փոխադարձելու:

***

Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «բ» է, ստեղծագործ միտք ունիք եւ նուէրի մը ընտրութիւնը ուղղակի վայելք է ձեզի համար: Լաւ կազմակերպուած անձ էք, ձեր ժամանակը կ՛առնէք, որպէսզի յարմարագոյնը ընտրէք ամէ՛ն իմաստով:

Յաճախ ձեր նուէրները հաճոյք կը պատճառեն, կը զարմացնեն, բայց մանաւանդ կը բաւարարեն ձեզ:

***

Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «գ» է, կը սիրէք տօնական հաւաքոյթները, բայց աւելորդ կը գտնէք շուկայէ շուկայ թափառումները եւ մտքի չարչարանքները` նուէրի մը համար:

Նուիրելը, հաճոյքէ աւելի, պարտականութիւն է ձեզի համար եւ շատ յաճախ, տաղտկալի պարտականութիւն:

Հետաքրքրական

Մեր Մեծերուն Առաջին Սէրը

«Կինը բանաստեղծի կեանքում մեծ ու վճռական դեր է խաղում, եւ յաճախ մի կնոջ պատճառով բանաստեղծի կեանքը խորտակւում է եւ կամ փրկւում», ըսած է Յ. Թումանեան:

– Յովհաննէս Թումանեան առաջին անգամ սիրահարած է 11 տարեկանին: Ան կը յաճախէր Ջալալօղլուի դպրոցը եւ շատ կը սիրէր կարդալ: Դպրոցին տեսուչը` Տիգրան Տէր Դաւիթեանը մեծ գրադարան ունէր տունը, եւ այդ պատճառով ալ փոքրիկ Յովհաննէսը յաճախ կ՛այցելէր անոր տունը: Եւ օր մըն ալ ան կը սիրահարի տեսուչի աղջկան` գեղեցիկ Վերգինէին: Վերջինս կը նախատէ Յովհաննէսը, որպէսզի իրմով չտարուի եւ ուսումով զբաղի: Թումանեան Վերգինէին կը նուիրէ իր առաջին բանաստեղծութիւնը.

Հոգուս հատոր, սրտիս կտոր,
Դասիս համար դու մի՛ հոգար,
Թէ կան դասեր, կայ նաեւ սէր,
Եւ ի՜նչ զարմանք, իմ աղաւնեակ,
Որ կենդանի մի պատանի
Սէրը սրտում դաս է կարդում:

Աւելի ուշ, երբ տեսուչը կը տեղեկանայ անոնց սիրոյ մասին, կ՛ուզէ պատժել պատանին, բայց Վերգինէին միջամտութեամբ Թումանեանը կ՛ազատի…

***

– Եղիշէ Չարենցը առաջին անգամ սիրահարած է 15 տարեկանին` Աստղիկ Ղոնդաղճեանին, որ կը յաճախէր Կարսի ռուսական դպրոցը: «Չարենցի հետ ծանօթացել  ենք Կարսում, Յովսէփ հօրեղբօրս տունը: Նա հօրեղբօրս տղաների ընկերն էր, իսկ աւելի ուշ սկսեց հետեւել ինձ: Չափազանց ամչկոտ էր, եւ էլ` սիրուն, վառվռուն, չարաճճի աղջիկ: Սկսեց աւելի յաճախ գնալ հօրեղբօրս տուն: Հօրեղբօրս տղաները Եղիշէին յայտնում էին իմ ներկայութեան մասին, ու նա անմիջապէս գալիս էր», իր յուշերուն մէջ գրած էր Աստղիկ Ղոնդաղճեանը:

Չարենցը իր «Երեք երգ տխրադալուկ աղջկան» ժողովածուն նուիրած էր Աստղիկին: Սիրահարած Չարենցը իր սէրը արտայայտած է նաեւ վարդ նուիրելով, որուն թերթիկները Աստղիկ չորցուցեր ու պահեր էր մինչեւ խոր ծերութիւն…

***

– Մարտիրոս Սարեանը առաջին անգամ սիրահարած է 9 տարեկանին` Փոլինա անունով ուքրանուհիի մը: Գեղանկարիչին առաջին մեծ սէրը եղած է իր մօրաքրոջ թոռնուհին` Նինա Թազեխուլաթեանը: 28 տարեկան Մարտիրոսը սիրած էր պղատոնական սէրով, քանի որ ընտանիք կազմելը անհնար էր: Աւելի ուշ` 36 տարեկանին պաշտելու աստիճան կը սիրէ Լուսիկ Աղայեանը, որ Սարեանին համար կանացի իտէալի մարմնաւորումն էր: Շուտով ան կը դառնայ նկարիչին կինը:

 Տօնական Պատառիկներ

Տօնական սեղանին զարդերն են տօնական պատառիկները, որոնք թէ՛ տեսքով եւ թէ՛ համով չափազանց ախորժաբեր են:

– Պատառիկները կարելի է պատրաստել տարբեր տեսակի հացերով, աղի կրկնեփներով եւ նոյնիսկ յատուկ դգալներու մէջ:

– Կարելի է կաղապարներու միջոցով սրտաձեւ, աստղաձեւ, եռանկիւն հացեր ձեւաւորել:

– Տօնական պատառիկներու գլխաւոր բաղադրիչներն են` սոմոն ֆիւմէն, ֆուս կրան, պանրեղէնը, ձկնկիթը, թթուաշը, խոզապուխտը, բանջարեղէնները եւ այլն… Այս բաղադրիչները կարելի է ընտրել ըստ քիմքի եւ պիւտճէի:

– Պատառիկները կարելի է զարդարել ցպիկներով` թէ՛ ուտելը դիւրացնելու եւ թէ՛ անոնց գեղեցիկ տեսք տալու համար:

– Տունը պատրաստուած պատառիկները կրնան շատ աւելի համեղ, մաքուր եւ առողջապահական ըլլալ, քան` տօնական օրերուն մեծաքանակ պատրաստուող ու վաճառուող տեսականին:

– Նկարներէն ներշնչուելով` կարելի է համեստ պիւտճէով մը ներկայանալի եւ համադամ պատառիկներ պատրաստել: Ստորեւ` քանի մը հետաքրքրական նմուշ:

Ձեռային Աշխատանք

Ճաշակաւոր Ծրարումներ

Սիրով ու հաճոյքով ընտրուած ու գնուած նուէրները պէտք է ունենան համապատասխան ծրարում:

Ստորեւ ներկայացուած ծրարումի 4 տարբերակները թէկուզ ժամանակ պահանջող, սակայն դիւրին եւ ոչ ծախսալից նմուշներ են. իսկ ժամանակ տակաւին ունինք…

Խոհագիր

Կաղանդի Աստղեր`
Փարմըզանով Եւ Խնկունիով

20 աստղի համար անհրաժեշտ են.-

– 180 կրամ ալիւր
– 70 կրամ կարագ
– 45 կրամ ձէթ
– Քառորդ թէյի դգալ աղ
– 50 կրամ փարմըզան պանիր
– 1 հաւկիթ
– 1 թէյի դգալ չոր խնկունի
– 1 թէյի դգալ չոր կանաչ ծոթրին
– Աղի փաթիլներ

Պատրաստութիւն

Կարագը սառնարանէն նախապէս հանել, որպէսզի կակուղնայ:

Վերոյիշեալ բաղադրիչները, բացի ալիւրէն եւ աղի փաթիլներէն, խորունկ ամանի մը մէջ լեցնել եւ խառնել:

Աւելցնել ալիւրը եւ շաղել, մինչեւ որ խմորի գունդ մը ստացուի:

Սեղանին վրայ մոմ-թուղթի կտոր մը բանալ, վրան խմորի գունդը դնել, երկրորդ մոմ-թուղթով մը ծածկել գունդը եւ խմորի գլանով խմորը տարածել 0,5 սմ թանձրութեամբ:

Տարածուած խմորը սառնարանը պահել շուրջ մէկ ժամ:

Փուռը տաքցնել 180 ջերմաստիճանով:

Խմորը սառնարանէն հանել, մոմ-թուղթը հանել եւ աստղաձեւ կաղապարի մը միջոցով խմորը ձեւաւորել եւ ստացուած աստղերը փոխադրել փուռի ափսէի մը մէջ այնպէս մը, որ իրարու չփակչին:

Վրձինով մը աստղերը հաւկիթի դեղնուցով ծեփել, վրան խնկունի եւ աղի փաթիլներ ցանել, մատով քիչ մը ճնշել եւ փուռին մէջ եփել 10-15 վայրկեան:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Կաղանդի Գիշեր

Ամէն ինչ ծայրէն վերսկսելու
Ի վերջոյ նորէն այդպէս ըլլալու
Տօնն է այս գիշեր –

Լոյսեր վառեցէք – եթէ չի բաւեր
Ձեզ տաքցնելու ձեր լոյսը ներքին –
Տօն է այս գիշեր –

Պահ մը ամէն ինչ վերջացնելու
Ամէն ինչ ծայրէն վերսկսելու
Տօնն է այս գիշեր –

Յոյսեր վառեցէք – եթէ չեն բաւեր
Ձեզ տաքցնելու ձեր յոյսերը հին –
Տօն է այս գիշեր –

Ի վերջոյ նորէն այսպէս մնալու
Քիչ մը աւելի յուսալքուելու
Տօնն է այս գիշեր –

Երգել փորձեցէք – եթէ չէք մոռցեր
Խանդոտ երգերը ձեր պարմանութեան –
Տօն է այս գիշեր –

Զուր տեղ վատնուած օրերն յիշելու –
Գոյութեան տխուր հաշուեկշիռին
Տօնն է այս գիշեր –

Լոյսեր ու յոյսեր վառեցէք գոյն գոյն –
Երգեր երգեցէք հինէն ու նորէն –
Տօն է այս գիշեր –
Գոյատեւելու տօնն է այս գիշեր

ԶԱՀՐԱՏ