Quantcast
Channel: Կնոջական – Aztag Daily –Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
Viewing all 530 articles
Browse latest View live

Հացին Խորհուրդը` Հայերուս Մէջ

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Հայերուս մէջ դարերէ ի վեր հացը նոյնացած է ճաշի, հիւրընկալութեան, խաղաղութեան, հաշտութեան, խնճոյքի եւ տօնի հետ:

Հայերս մինչեւ օրս հացասէր եւ հաց շատ ուտող ժողովուրդ ենք: Հին Հայաստանի մէջ հացը եղած է առատութեան, հիւրասիրութեան եւ խաղաղութեան խորհրդանիշ: Եթէ հայը հիւրին առջեւ հաց դնէր, կը նշանակէր, որ իր տան դռներն ու սիրտը բաց են անոր համար: Հոնկէ ալ եկած է աղուհացով դիմաւորելու հայկական սովորութիւնը:

Հացին Հետ Կապուած Հետաքրքրական Գիտելիքներ

– Հայաստանի հեռաւոր գիւղերուն մէջ մինչեւ օրս ալ հացը դանակով չեն կտրեր, այլ կը բաժնեն ձեռքով, որպէսզի հացը ցաւ չզգայ դանակի սուր շեղբէն:

– Հայկական աւանդական հարսանեկան արարողութեան մէջ հացը գլխաւոր դեր ունի. տան շեմին փեսային հայրը մէկական լաւաշ կը փռէ նորապսակներու ուսերուն, որպէսզի հարսը «հացով մտնէ տուն»:

– Հայերը սուրբ համարած են թոնիրը, որուն մէջ հացը թխուած է: Բոլոր գիւղերուն մէջ թոնիր շինելու ատեն կանչած են քահանան, որպէսզի օրհնէ: Թոնիրէն հանուած առաջին հացը կը ղրկուէր այն տունը, ուր հիւանդ կար: Հացը տեսնելով` հիւանդը ապաքինելու հաւատքով կը լեցուէր:

– Հին Հայաստանի մէջ հացթուխը չէին դատեր ու չէին սպաններ, ան անձեռնմխելի էր: Դատարաններուն մէջ մեր ժողովուրդը երդուած է հացով` զայն սուրբ համարելով:

– Հացերէն ամէնէն երկարակեացը լաւաշն է. անիկա իր թարմութիւնը կը պահէ շուրջ վեց ամիս: Լաւաշը կարելի է չորցնել, յետոյ տեղ-տեղ վրան ջուր ցանելով` ստանալ նախկին փափկութիւնը:

– Կը պատմուի, որ Գրիգոր Մագիստրոս Պահլաւունին սովորութիւն ունէր մագաղաթին վրայ գրելու ժամանակ կտոր մը հաց դնելու իր առջեւը. ատիկա նշան էր, որ ինք ճշմարտութիւնը կը գրէր. «Հացին նայելով մարդ եօթնապատիկ ճշմարտախօս կը դառնայ», կ՛ըսէր ան:

– Հեթանոս հայերը Ոսկեմայր կը կոչէին Անահիտ աստուածուհին: Արտերը հնձելէ ետք, առաջին բերքի հասկափունջերով կը ծածկէին անոր արձանը` այն հաստատ համոզումով, որ զոհաբերութեամբ կ՛ապահովէին իրենց բերքին առատութիւնը եւ զայն կը պաշտպանէին բնութեան աղէտներէն:

– Հայկական սովորութիւն է Կաղանդի ծիսական  տարեհացի պատրաստութիւնը, անիկա կ՛ըլլայ կլոր կամ ձուաձեւ, իսկ չափը` ըստ ընտանիքի անդամներու թիւին: Տարեհացին երեսը կը զարդարուի սերմերով եւ չոր ու մանր պտուղներով: Հացին մէջ կը դնեն «միջինք»` լուբիա, կորիզ, մետաղեայ դրամ: «Միջինք»-ը տան այդ տարուան բախտաբերութեան եւ հարստութեան խորհրդանիշն է. ուտելու ատեն, որու որ բաժին իյնայ, այդ անձը կը դառնայ տարուան բախտաւորը:

—————————————–

Լաւաշի Օրհներգը

Մեր լաւաշ հացը մեր պարզութիւնն է,
Որ բաց ենք անում ամէնքի առաջ,
Մեր լաւաշ հացը մեր պատմութիւնն է,
Կրակի բոցում թրծուած ու յառնած:
Մեր լաւաշ հացը մեր տրտմութիւնն է,
Համբերութիւնն է, մեր կարկտահար:
Մեր լաւաշ հացը մեր էութիւնն է,
Մեր հաց-հաւատը` աղօթքն ու նշխար…
Մեր լաւաշ հացը մեր սրբութի՜ւնն է,
Երդուե՜լ, երդւո՜ւմ ենք միշտ հացի՛ առաջ:

ԱՆԱՀԻՏ ՊԱՐՍՈՒՄԵԱՆ

—————————————–

– Հայերս ստեղծած ենք հացի բազմաթիւ տեսակներ` լաւաշ, տարեհաց, գարեհաց, ժենգիւլով հաց, դոն, մատնաքաշ, բաղարջ, կոլոճ, կուտհաց, քուլիճա, կթնահունց եւ տասնեակ ուրիշներ…

– Հայկական հին սովորութեան համաձայն, կարելի չէ հացը հակառակ երեսի վրայ դնել, նոյնպէս` կարելի չէ հացը գետին նետել կամ գետին ինկած հացը չվերցնել: Հացը գետին նետելը մեղք է, քանի որ անիկա թոնիր մտած, մաքրուած եւ սրբացած է:

– Հայկական լաւաշը կը խորհրդանշէ հայ ժողովուրդի կեանքն ու իմաստութիւնը: Անցեալին լաւաշը կ՛օգտագործուէր կռիւներու, պատերազմներու ժամանակ: Մայրերը լաւաշ կը թխէին, կը չորցնէին եւ կը դնէին զինուորներուն ուսապարկերուն մէջ: Երկար ժամանակ պահպանուող լաւաշը զինուորները սովէ կը փրկէր…

– Անցեալին եւ այսօր Հայաստանի տարածքին եղած են ու կան «հաց» արմատը կրող հայկական գիւղեր` Հացեկաց, Հացկնի, Հացաւան, Հացաշէն, Հացառատ, Հացիկ եւ այլն…

—————————————–

Չարենցը Եւ Հացը

Գրական ասուլիսի մը ժամանակ գրականագէտ Հայկ Գիւլիքեւխեանը կծու խօսքեր կ՛ըսէ բանաստեղծ Ե. Չարենցի մասին: Երբ լուրը կը հասնի Չարենցին, ան կ՛որոշէ հանդիպիլ եւ պախարակել Գիւլիքեւխեանը: Ան գիտէր, որ Աբովեան փողոցը գրականագէտին ամէնօրեայ ճամբան է, որ կը կանգնի հոն եւ անցորդներուն կը պատմէ եղելութիւնը. «Թող գայ, հիմա ըսելիքս կ՛ըսեմ, ամբողջ Երեւանը թող իմանայ»: Վերջապէս կը յայտնուի Գիւլիքեւխեանը` ձեռքին մատնաքաշ տեսակի հաց մը:

Չարենց երբ կը տեսնէ մատնաքաշը, կարծէք լեզուն կը կապուի, գրականագէտը սովորականին պէս կը բարեւէ Չարենցին ու կը շարունակէ ճամբան: Երբ շուրջինները Չարենցին կ՛ըսեն` «Խօսքիդ տէրը չեղար». Չարենց կը պատասխանէ. «Հացը խանգարեց զիս: Ես չեմ կրնար թէկուզ մէկ չոր խօսք ըսել այն մարդուն, որուն ձեռքին հաց կայ: Կ՛ամչնամ հացէն»:

—————————————–

– Մշեցիները փոքրիկ քսակի մը մէջ բուռ մը ցորեն կը լեցնէին եւ կը կախէին նորածինին օրօրոցէն, մայրը երեխային կ՛օրօրէր ու կ՛ըսէր. «Տունդ միշտ ցորեն գտնուի, կեանքդ եւ արտդ երաշտ չտեսնեն, հոգիդ մաքուր մնայ մինչեւ խոր ծերութիւն, եւ մարդիկ քեզ սիրեն արդար ցորենի պէս»:

– Հացը անտարբեր չէ ձգած նաեւ մեր բանաստեղծները, Դանիէլ Վարուժան «Հացին երգը» գրած է 1913-1915 տարիներոն. ժողովածուն տպուած է 1921-ին: Բանաստեղծը պատկերած է հացի ստեղծման աշխատանքներու ամբողջ ընթացքը` կանուխ գարունէն մինչեւ բերքահաւաքի աշուն:

– Մեր գեղանկարիչները եւս անմահացուցած են հացը` իրենց կտաւներուն ճամբով: Այսպէս, Գ. Խանճեանի «Հացը լեռներում», Մ. Աւետիսեանի «Լաւաշ են թխում» եւ Ս. Գրիգորեանի «Թոնրի լաւաշ» գործերը խօսուն նմուշներ են:

 

Կնոջ Բնաւորութիւնը
Մատնող Սանտրուածքներ

Կիները ժամանակ առ ժամանակ սանտրուածք կը փոխեն. այդ փոփոխութիւնը կը վկայէ իրենց հոգեվիճակին մասին: Ստորեւ տրուած նմուշներէն ընտրեցէք ձեր սանտրուածքին յարմարողը, ապա կարդացէք, թէ անիկա ինչ կը վկայէ ձեր մասին…

-1-

Ալեձեւ Քառէ

Փոփոխական տրամադրութեամբ անձ էք: Փառասէր էք, բառին դրական իմաստով, կը սիրէք գլխաւորել եւ ղեկավարել եւ դիւրաւ կը հասնիք մասնագիտական բարձունքներու:

-2-

Յատակ, Երկրաչափական Գիծերով Քառէ

Դուք պահպանողական անձ էք, օժտուած` ստեղծագործական բնաւորութեամբ: Շատ յստակ գիտէք, թէ ի՛նչ կը սպասէք կեանքէն: Յաճախ կը փորձէք թաքցնել ձեր զգացումները եւ չբացայայտել բոլորին:

-3-

Երկար, Սահուն Մազեր

Կը սիրէք բոլորին ուշադրութիւնը գրաւել եւ կ՛ախորժիք հաճոյախօսութիւններէն: Մեծ քարիզմա կը վայելէք եւ շատ ինքնավստահ էք:

-4-

Կարճ Մազեր

Ըմբոստ էք, իւրայատուկ եւ տղամարդու յատկութիւններով օժտուած: Երբեք կախեալ չէք ուրիշներու կարծիքէն. ձեր գործնական եւ ճարտար քայլերը հիացում կը պատճառեն բոլորին: Որքան կարճ է ձեր սանտրուածքը, այնքան համարձակ կին էք:

-5-

Ճակատին Մազափունջով Սանտրուածք

 

Ճակատի մազափունջը ինքնապաշտպանութեան միջոց է: Որքան խիտ ու երկար է մազափունջը, այնքան շեշտուած է ձեր մէջ արտաքին աշխարհէն պաշտպանուելու ցանկութիւնը: Դուք ռոմանթիք էք, բայց նաեւ շատ խոցելի էք:

-6-

Եթէ Յաճախ Սանտրուածք Փոխող Էք…

Պրպտող միտք ունեցող անձ էք, նաեւ կը սիրէք փոփոխութիւնը: Ուրիշներու կարծիքով չէք առաջնորդուիր, կ՛ուզէք պրպտել, փորձել եւ կազմել ձեր ինքնուրոյն կարծիքը: Ընթերցումն ու ճամբորդութիւնը սիրող անձ էք: Դժբախտաբար բարեկամութեան ամուր կապերու չէք հաւատար:

 

Սննդագիտական – Առողջապահական

3 Ուտելիքներ, Որոնք Կ՛օգնեն
Ձեզի Աւելի Լաւ Քնանալու

Եթէ քնանալու դժուարութիւն ունիք եւ անիկա առողջական լուրջ հարցի մը պատճառով չէ, ապա հետեւեցէք ամերիկացի սննդագէտներու խորհուրդին եւ երեկոյեան նախապատուութիւնը տուէք հետեւեալ ուտելիքներուն, որոնք կը նպաստեն հանգիստ եւ արագ քնանալու:

1.- Ճասմին Ռայս բրինձի տեսակը իր բաղադրութեամբ շատ յարմար է երեկոյեան ուտելու` արագ եւ հանգիստ քնանալու համար: Հրաժարեցէք սովորական բրինձէն, ձաւարէն եւ ընդեղէններէն, որոնք «քնաբեր» չեն:

2.- Կաթը եւ ընդհանրապէս կաթնեղէնները կ՛օգնեն, որ առանց երկար տապլտկելու` քունի անցնիք: Բաժակ մը գաղջ կաթը լաւ «քնաբեր» մըն է:

3.- Դդումի կուտը նոյնպէս կ՛օգնէ, որ քունին նպաստող հորմոնները լաւապէս կատարեն իրենց դերը:

«Ճասմին Ռայս Փուտինկ»

Վերը յիշուած ուտելիքներէն առաւելագոյնը օգտուելու համար փորձեցէք հետեւեալ քաղցրեղէնը եւ կերէք քնանալէ 2-3 ժամ առաջ` առանց չափազանցելու:

Բաղադրութիւն

3 1/2 գաւաթ կէս իւղոտ հեղուկ կաթ
2/3 գաւաթ ջուր
1/3 գաւաթ մեղր
Պտղունց մը «քոշըր» աղ
3/4 գաւաթ ճասմին ռայս
Քիչ մը վանիլ
6 ապուրի դգալ «քրեմպըրի» կամ չամիչ…
6 ապուրի դգալ խորոված դդումի կուտի հունտ:

Պատրաստութիւն

Կաթսային մէջ լեցնել կաթը, ջուրը, մեղրն ու աղը եւ միջակ կրակի վրայ խառնել ու լուծել: Աւելցնել բրինձը, կրակը թեթեւցնել եւ շարունակել եփել յաճախ խառնելով եւ առանց կափարիչը գոցելու:

30 վայրկեան ետք, երբ արդէն բրինձը եփած է,  եւ հեղուկը` թանձրացած, կրակին տակը մարեցէք եւ վանիլ աւելցուցէք:

Ստացուած թանձրուկը բաժնել 6 փոս ամաններու մէջ եւ երեսը զարդարել դդումի կուտով եւ «քրեմպըրի»ով: Կարելի է նաեւ փոշի կասիա օգտագործել:

 

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Անդաստան

Արեւելեան կողմն աշխարհի
Խաղաղութի՜ւն թող ըլլայ…
Ոչ արիւններ, քրտինք հոսին
Լայն երակին մէջ ակօսին
Ու երբ հընչէ կոչնակն ամէն գիւղակի`
Օրհներգութի՜ւն թող ըլլայ:
Արեւմտեան կողմն աշխարհի
Բերրիութի՜ւն թող ըլլայ…
Ամէն աստղէ ցօղ կայլակի,
Ու ամէն հասկ ձուլէ ոսկի.
Եւ ոչխարներն երբ սարին վրայ արածին`
Ծիլ ու ծաղի՜կ թող ըլլայ:
Հիւսիսային կողմն աշխարհի
Առատութի՜ւն թող ըլլայ…
Ոսկի ծովուն մէջ ցորեանին
Յաւէտ լողայ թող գերանդի.
Ու լայն ամբարն աղուններուն երբ բացուի`
Բերկրութի՜ւն թող ըլլայ:
Հարաւային կողմն աշխարհի
Պտղաբերութի՜ւն թող ըլլայ…
Ծաղկի` մեղրը փեթակներուն,
Յորդի գինին բաժակներուն.
Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի`
Սիրերգութի՜ւն թող ըլլայ:

ԴԱՆԻԷԼ ՎԱՐՈՒԺԱՆ

`

 

 


Ինչպէ՞ս Օգնել Քննութեան Պատրաստուող Երեխային

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Դպրոցական քննութիւնները կը մօտենան, եւ մեծ թիւով ծնողներ արդէն ընկճախտի մատնուած են… ի՞նչ ընել, ինչպէ՞ս օգնել զաւկին, որպէսզի ան լաւ արդիւնքներ ձեռք բերէ: Անշուշտ ծնողքը չի կրնար զաւկին փոխարէն դաս սորվիլ, քննութիւն պատրաստել, սակայն կրնայ նեցուկ կանգնիլ անոր հոգեպէս եւ մանաւանդ կազմակերպել անոր աշխատանքը` քննութեան նախօրեակին եւ ընթացքին:

Ստորեւ քանի մը գործնական թելադրանք` մտահոգ ծնողներու:

Քննութեան պատրաստուող մանուկը պէտք ունի ծնողքին քաջալերական խօսքերուն: Գովեցէք եւ յիշեցուցէք իր դպրոցական ձեռքբերումները, վստահեցուցէք, որ կը հաւատաք իր կարողութիւններուն, հրաժարեցէք նուաստացուցիչ արտայայտութիւններէ, նոյնպէս ալ` սպառնալիքներէ:

Թող ձեր զաւակը ինքնավստահ, լաւ տրամադրութեամբ եւ խաղաղ հոգիով լծուի աշխատանքի:

***

Ձեր ներքին տագնապն ու մտահոգութիւնները կը վարակեն ձեր զաւակը: Որպէս ծնողք` ձեր պարտականութիւնն է հանդարտեցնել զինք ձեր պահուածքով եւ խօսքերով:

***

Ձեր զաւկին համար ստեղծեցէք դաս սորվելու լաւագոյն պայմանները: Ան թող ունենայ խաղաղ եւ յարմարաւէտ անկիւն մը` իր քննութիւնները պատրաստելու համար: Պատկերասփիւռը, հիւրասենեակի խօսակցութիւնները, բջիջայինը եւ բարձր երաժշտութիւնը բաւարար պատճառներ են ցրուելու:

***

Սերտողութիւնները թող ըլլան քանի մը կարճատեւ դադարով: Մի՛ ստիպէք, որ ան քանի մը ժամ սենեակը բանտարկուի եւ ժամերու վրայ աշխատի:

***

Հսկեցէք ձեր զաւկին քունի ժամերը. ան առնուազն 8 ժամ պէտք է քնանայ նոյնիսկ քննութեան շրջանին: Բաւարար քունն է, որ պիտի օգնէ անոր կեդրոնացումին եւ յիշողութեան:

***

Ուշադրութիւն դարձուցէք ձեր զաւկին սնունդին. նախապատուութիւնը տուէք յիշողութեան նպաստող ուտելիքներուն, ինչպէս` հաւկիթը, ձուկը, ընկուզեղէնը, լոլիկը, պտուղները եւ սեւ տուրմը: Զանց առէք զովացուցիչները եւ թէյը, զանոնք փոխարինեցէք Սէ. կենսանիւթով հարուստ թարմ պտուղի հիւթերով: Վերջապէս, քաղցրեղէնները փոխարինեցէք չոր միրգերով` ծիրան, սալոր, չամիչ եւ այլն…

***

Եթէ ձեր զաւակը դասի հետ կապուած բացեր ունի, վերջին օրերուն մի՛ սպասէք մասնագէտի մը օգնութեան դիմելու համար: Արդէն իսկ պէտք է դիմէք յարմար անձի մը միջամտութեան, որպէսզի դպրոցը կատարուող վերաքաղի աշխատանքներուն զուգահեռ, ան ջանայ ծածկել ձեր զաւկին կրթական բացերը:

Սննդագիտական-Առողջապահական

Չոր Միրգերու Հազար Ու Մէկ
Բարիքները

Տօնական օրերը անցան, սակայն շատերու տուներէն անպակաս են ընկուզեղէնն ու չոր միրգերը: Մի՛ անտեսէք զանոնք. փոխադրեցէք ներկայանալի ամանի մը մէջ եւ դրէք ձեր խոհանոցի սեղանին վրայ, օրական 2-3 հատ չոր միրգ կերէք եւ օգտուեցէք անոնց անհամար բարիքներէն:

Գիտենք, որ պտուղները չորցուելու միջոցին կը կորսնցնեն իրենց պարունակած ջուրին 70 առ հարիւրը` դառնալով ջերմուժով հարուստ, քան` թարմ պտուղները:

Չոր պտուղները հարուստ են բնաթելերով, հանքային նիւթերով, կը պարունակեն փոթասիոմ եւ մակնեզիոմ` 3-6 անգամ աւելի, քան` թարմ պտուղները: Չոր պտուղները հարուստ են Պէ. խումբի կենսանիւթերով` ի տարբերութիւն թարմ պտուղներու որոնք հարուստ են Սէ. կենսանիւթով:

Ծիրանի եւ սալորի չիրերը ոչ միայն կը բարձրացնեն տրամադրութիւնը, այլ կը մաքրեն աղիքները: Սեւ սալորաչիրը յայտնի է որպէս աղիքներու գործունէութիւնը խթանող միջոց: Այդ նպատակով նախընտրելի է առաւօտեան ուտել երեկոյեան ջուրի մէջ թրջուած սալորաչիրերը: Արեւի տակ չորցուած սեւ սալորաչիրը նախընտրելի է ծծումբով չորցուածէն, քանի որ անիկա ստամոքսին մէջ խմորում չի յառաջացներ:

Ծիրանի չիրը հարուստ է պեթաքարոթենով, կը մաքրէ աղիքները, անիկա կը պարունակէ 5 անգամ աւելի փոթասիոմ, քան` թարմ ծիրանը: Ծիրանաչիրը նպաստելով շնչառութեան բարելաւման` կը զօրացնէ թոքերը, պարունակած մակնեզիոմին եւ ֆոսֆորին շնորհիւ` կը բարելաւէ յիշողութիւնը, ուղեղի եւ սիրտի աշխատանքը: Քաղցկեղի բուժման զուգահեռ, խորհուրդ կը տրուի ամէն օր ուտել նախորդ իրիկուընէ թրջուած 20 հատ չիր:

Թուզի չիրը արժէքաւոր սնունդ է, մանաւանդ` ընկոյզին կողքին: Հազը բուժելու համար եռացնել 3-4 չոր թուզը մէկ գաւաթ կաթով եւ տաք վիճակով խմել: Չոր թուզով պատրաստուած թէյը ունի քրտնեցնելու եւ ջերմութիւնը իջեցնելու յատկութիւն:

Նորաձեւութիւն

2018-ի Ձմրան «Must Have»-երը

Ձեւագէտներու կարծիքով, նորաձեւութեան հետ քայլ պահող իւրաքանչիւր կին իր հագուստի պահարանին մէջ պէտք է որ ունենայ`

– «Միտի» հագուստ մը: Այո՛, ծունկէն վար` մինչեւ սրունքներուն կէսը ծածկող հագուստները շատ նորոյթ են այս ձմեռ:

– Կլոր պայուսակ մը: Բոլոր չափի եւ ձեւի պայուսակները նորոյթ են այս ձմեռ, բայց բոլորին մէջէն կը զանազանուին կլոր պայուսակները:

– Տաբատ-բաճկոն համազգեստ մը: Այս դասական ոճը առաւելաբար կը յարմարի աշխատող կիներուն:
– Ճերմակ մարզակօշիկներ: Այո՛, ամենադասական հագուստներուն իսկ կարելի է կրել ճերմակ մարզակօշիկներ:

– «Քիթըն հիլ» բարձրակրունկներ: Այս կրունկներուն բարձրութիւնը 3,5 – 4,75 սմ կ՛ըլլայ, բարակ եւ թեթեւակի դէպի ներս քաշուած:

– Պերէ մը: Անժամանցելի այս գլխարկը կրկին շատ նորոյթ է եւ կը շեշտէ կնոջ իգականութիւնը:

Խոհագիր

 Ձուկի Ֆիլէ

Բաղադրութիւն 4 անձի համար

– 800 կրամ ձուկի ֆիլէ (ըստ ճաշակի)
– 4 լոլիկ
– 2 պզտիկ սոխ
– 1 կիտրոն
– Կէս կապոց մանրուած ազատքեղ
– Խնկունիի ճիւղ մը (ռոմարեն)
– 10 սանթիլիթր ճերմակ գինի
– 60 կրամ կարագ
– Ապուրի դգալ մը մանանեխ
– Թէյի դգալ մը կանաչ գնդիկ համեմ
– Աղ, սեւ պղպեղ

Պատրաստութիւն

Փուռը տաքցնել 250 ջերմաստիճան: Ձուկի ֆիլէները ցօղուել ծորակի ջուրին տակ, ցամքեցնել եւ փոխադրել փոս ամանի մը մէջ, աղել, համեմել եւ կիտրոնի հիւթը աւելցնել:

Փուռ գացող ափսէի մը յատակը կարագով ծեփել, շարել լոլիկի շերտերը, վրան աւելցնել մանրուած սոխը:

Պատառաքաղի մը միջոցով ճզմել մնացեալ կարագը, աւելցնել մանանեխը, մանրուած ազատքեղը եւ խառնել: Ստացուած թանձրուկով ծեփել ձուկի ֆիլէները եւ զանոնք փոխադրել ափսէին մէջ, լոլիկի շերտերուն վրայ: Աւելցնել ճերմակ գինին, կանաչ համեմի գնդիկները եւ խնկունիի ճիւղը:

Եփել, մինչեւ որ ձուկին միսը փափկանայ:

Շաբթուան Մտածումները

Լաւ ապրելու համար հարկաւոր է լաւ աշխատիլ, ոտքերուն վրայ ամուր կանգնելու համար հարկաւոր է շատ իմանալ:

***

Չկայ աւելի հզօր ուժ` քան` գիտելիքը, գիտելիքներով զինուած մարդը անպարտելի է:

***

Մարդ որքան շատ բան իմանայ, այնքան աւելի ուժեղ կը դառնայ:

***

Քաղաքակրթութեան պատմութիւնը կարելի է արտայայտել վեց բառով. որքան շատ գիտես, այնքան շատ կարող ես:

***

Գիտելիքը զրահ է բոլոր դժբախտութիւններուն դէմ:

***

Այն, ինչ մենք գիտենք, սահմանափակ է, իսկ այն, ինչ մենք չենք գիտեր, անվերջանալի:

***

Մարդ կը ձգտի դէպի գիտելիքները, եւ երբ անոր մէջ կը մարի գիտելիքներու ծարաւը, ան կը դադրի մարդ ըլլալէ:

***

Անգիտութիւնը դժբախտութիւններու առաջնորդող  ուղին է:

Փորձ-Հարցարան. Ձեր Զաւկին Բաւարար Ազատութիւն Տուա՞ծ Էք

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Այս հարցումին պատասխանը իմանալու համար պատասխանեցէք ստորեւ տրուած 15 հարցումներուն, ապա կարդացէք արդիւնքը:

– 1 –

Ձեր ինկած մանչուկին ձեռք կ՛երկարէք, որ ելլէ, հակառակ որ ան ի վիճակի է առանձին ոտքի ելլելու:

այո
ոչ

– 2 –

Ուշադիր կը լսէք ձեր զաւակը եւ կը պատճառաբանէք ձեր հրահանգները` նախքան զանոնք արձակելը:

այո
ոչ

– 3 –

Երբ նկատէք, որ ձեր զաւակը ճիգ կը թափէ եւ բարելաւումներ կ՛արձանագրէ, կը գնահատէք ճիգը եւ ցոյց կու տաք, որ հպարտ էք իրմով:

այո
ոչ

– 4 –

Ամէն անգամ որ պիտի պատժէք ձեր զաւակը, վերջաւորութեան տեղի կու տաք ու կը հրաժարիք:

այո
ոչ

– 5 –

Երբեմն ժամանակ կը տրամադրէք եւ անոր հետ կը խաղաք, գիրք կը կարդաք կամ ժապաւէն մը կը դիտէք:

այո
ոչ

– 6 –

Ձեր զաւկին սորվեցուցած էք լողալ, սուզուիլ, հեծիկ քշել, ծառ բարձրանալ…

այո
ոչ

– 7 –

Տարուէ տարի ձեր զաւկին տրուած ազատութիւնները կ՛աւելնան:

այո
ոչ

– 8 –

Ձեր զաւկին կ՛արտօնէք, որ ծովափ կամ գիւղ երթայ ծանօթ ընտանիքի մը հետ:

այո
ոչ

– 9 –

Ձեր զաւկին կ՛արտօնէք, որ ինք ընտրէ իր հագուելիքները, նոյնիսկ եթէ ձեր կարծիքով լաւ համադրուած չեն:

այո
ոչ

 – 10 –

Ձեր զաւկին կ՛արտօնէք, որ երբեմն դասընկերը տուն հրաւիրէ:

այո
ոչ

– 11 –

Ձեր զաւկին կ՛արտօնէք, որ իր խնայած դրամով իր ուզածը գնէ, նոյնիսկ եթէ մսխում կը համարէք արարքը:

այո
ոչ

– 12 –

Ձեր զաւկին սենեակին դուռը առանց զարնելու ներս չէք մտներ:

այո
ոչ

– 13 –

Ձեր զաւկին ազատութիւն տուած էք, որ ինք ընտրէ իր արտադպրոցական զբաղումը (պար, պասքեթպոլ, նուագ, ֆութպոլ…):

այո
ոչ

– 14 –

Առանց ձեր արտօնութեան` ձեր զաւակը իրաւունք չունի ընկերներուն հետ ծրագիրներ մշակելու:

այո
ոչ

– 15 –

Ձեր զաւակը իրաւունք ունի կարծիք յայտնելու եւ «ոչ» ըսելու այս կամ այն հարցին մասին, եւ դուք պատրաստ էք զինք լսելու:

այո
ոչ

ԱՐԴԻՒՆՔ

Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «այո» է, ձեր զաւկին բաւարար ազատութիւն տուած մայր էք, գիտէք լսել եւ յարգել անոր կարծիքը:

Ձեր զաւակը արդէն իսկ բաւական ինքնավստահ եւ պատասխանատու անձ դարձած է, իսկ այս բոլորը մէկ օրէն միւսը չեն եղած, այլ հաւասարակշռուած դաստիարակութեան մը արդիւնք է:

***

Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «ոչ» է, որպէս մայր` պէտք է վարժուիք յաղթահարել կարգ մը դժուարութիւններ. զաւկին հետ հրամայական եւ անդրդուելի ոճով խօսիլը, անոր հանդէպ ձեր վստահութեան պակասը լուրջ հարցեր կը ստեղծեն ձեր միջեւ: Դադրեցէք վախնալէ եւ քիչ մը ազատութիւն տուէք ձեր զաւկին, որպէսզի ինքնավստահ եւ ինքնաբաւ դառնայ:

***

Եթէ ձեր պատասխաններուն համեմատութիւնը գրեթէ կէս առ կէս է, գիտէք ուշադիր լսել ձեր զաւակը, նաեւ` գնահատել անոր կարգ մը առաւելութիւնները, սակայն տակաւին պատրաստ չէք զայն ձեր փէշերէն հեռացնելու:

Վստահեցէք անոր, առիթ տուէք, որ ինքնուրոյն քայլեր առնէ եւ իր կարողութիւնները յայտնաբերէ:

 

 Նորաձեւութիւն

Սեւ Հագուստ Կրելու
Երկու Տարբերակ

Գօգօ Շանելին սեւ զգեստը պարտադիր կտոր է բոլոր երիտասարդուհիներուն եւ կիներուն համար:

Ստորեւ 2 հետաքրքրական տարբերակ` սեւ հագուստ կրելու:

Սեւ հագուստը կարելի է կրել պաշտօնական առիթով` հետը համադրելով բարձրակրունկ պեժ կօշիկ եւ պայուսակ:

Ոչ պաշտօնական առիթով կարելի է սեւ հագուստին հետ համադրել ճինզ բաճկոն մը եւ ճերմակ մարզակօշիկներ:

Դուք ձեր կարգին կրնաք ձեր տարբերակը ստեղծել:

 

Ձեռային Աշխատանք

Ինչպէ՞ս Հին Շրջանակ Մը
Մատուցման Նոր Ափսէի Վերածել

Շատ հաճելի բան է հինը նորի վերածելը, յատկապէս եթէ ձեռքի ճարտարութիւն ունեցող անձ ենք:

Շատերու տուներուն մէջ կան անկիւն մը նետուած ու փոշոտած հին շրջանակ մը եւ կամ պատէն կախուած եւ սրտի չխօսող շրջանակ մը, որմէ կ՛ուզենք ձերբազատիլ, բայց չենք գիտեր` ինչպէ՛ս:

Հին շրջանակ մը մատուցման ափսէի վերածելու համար շատ բան հարկաւոր չէ: Հիմնականը երկու ճաշակաւոր բռնակներ ճարելն է, մնացեալը ձեր ճաշակին կը ձգենք:

Ստորեւ տրուած չորս նմուշները բաւարար խօսուն են: Հնարամիտ եւ ճաշակաւոր մարդիկ օգտագործած են գրատախտակի սեւ քարը, նուէր ծրարելու ճաշակաւոր թուղթ, թուղթէ անձեռոցիկներու «փեչուըրք» մը եւ պատրաստած` հոյակապ ափսէներ: Իսկ դուք կրնաք օգտագործել` լուսանկարներ, ասեղնագործ մը կամ չոր ծաղիկներու թերթիկներ եւ պատրաստել ձե՛ր տարբերակը:

 

Ապուր Ուտելու
8 Համոզիչ Պատճառներ

Ձմրան ցուրտ օրերուն չկայ աւելի հաճելի բան, քան` պնակ մը տաք ապուրը: Ստորեւ կը ներկայացնենք 8 համոզիչ պատճառներ` ձմրան եղանակին յաճախ ապուր ուտելու:

– 1 –

Ապուրը դիւրին եւ արագ պատրաստուող ուտելիք է: Անիկա նաեւ դիւրին կը պահուի եւ կը տաքցուի:

– 2 –

Ապուրին բաղադրիչները անսահման են: Ապուր կարելի է պատրաստել մէկ կամ տասնեակ մը բանջարեղէններով: Տունը ձեռքի տակ գտնուող որեւէ բանջարեղէնով կարելի է համեղ ապուր պատրաստել:

– 3 –

Ապուրը առողջապահական եւ աժան ուտելիք է:

– 4 –

Ապուրը քիչ ջերմուժ կը պարունակէ. միջին հաշուով  100 կրամ ապուրը 25 ջերմուժ կը պարունակէ: Հետեւաբար անիկա յանձնարարելի է բոլոր անոնց, որոնք նախանձախնդիր են իրենց ծանրութեան եւ առողջութեան:

– 5 –

Ապուրը կենսանիւթերով եւ հանքայիններով հարուստ ուտելիք է, սխալ է անկէ հրաժարիլը:

– 6 –

Ապուրը մարմնին ջուրը կը հաւասարակշռէ: Ձմրան եղանակին շատերու մօտ ջուր խմելու պահանջը կը նուազի, ապուրը լաւ միջոց մըն է այդ բացը գոցելու: Ինչ կը վերաբերի տարեցներուն, անոնք եւս ապուր պէտք է ուտեն, քանի որ տարիքի հետ ծարաւի զգացումը կը նուազի եւ անոնց մարմինը կը ջրազրկուի:

– 7 –

Ապուրը կը նուազեցնէ քաղցկեղի եւ սրտանօթային հիւանդութիւններու հաւանականութիւնը: Այո՛, կենսանիւթերով եւ անթիօքսիտաններով հարուստ բանջարեղէնները կը պաշտպանեն մանաւանդ յամրաղիի քաղցկեղէն:

– 8 –

Ապուրը կուշտ կը պահէ` շնորհիւ իր պարունակած բնաթելերուն: Թելադրելի է բանջարեղէնները հարիչէ չանցընել, քանի որ հարիչը «կը կոտրէ» բնաթելերը:

Խոհագիր

Լոլիկով Եւ Ռեհանով
Ապուր

Բաղադրութիւն 6-8 անձի համար

– 1 ապուրի դգալ կարագ
– 2 ապուրի դգալ ձէթ
– 2 սոխ (մանրուած)
– 2 պճեղ սխտոր (ճզմուած)
– 6 խոշոր, հասուն լոլիկ (խորանարդաձեւ կտրտուած)
– Ապուրի դգալ մը մանրուած թարմ ռեհան
– Ապուրի 2 դգալ մանրուած թարմ օրեկանօ
– 1 թէյի դգալ մեղր
– 5 գաւաթ բանջարեղէնի հիւթ կամ պարզ ջուր
– Կէս գաւաթ սեր կամ կարագ
– Աղ, սեւ համեմ
– 4 ապուրի դգալ լոլիկի մածուկ

Պատրաստութիւն

Թեթեւ կրակի վրայ կաթսային մէջ հալեցնել կարագը, աւելցնել ձէթը, ապա` մանրուած սոխը եւ եփել 5 վայրկեան` մերթընդմերթ խառնելով: Աւելցնել սխտորը, 3 վայրկեան եւս եփել:

Սոխին եւ սխտորին աւելցնել կտրտուած լոլիկը, լոլիկի մածուկը, ռեհանը, օրեկանոն, մեղրը, աղը, համեմը եւ բանջարեղէնի հիւթը: Բարձր կրակի վրայ եփել, մինչեւ որ խառնուրդը եռայ: Եռալէն ետք կրակը թեթեւցնել եւ 35 վայրկեան եւս եփել:

Կրակին վրայէն հանել եւ հարիչէ անցընել` խիւսի վերածելու համար:

Ապուրը կրկին կաթսային մէջ փոխադրել, աւելցնել սերը, տաքցնել, բայց ոչ` եռացնել:

Զարդարել ռեհանի տերեւներով կամ մանրուած ռեհանով:

 

 Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Ես Ամբողջ Գիշեր

Ես ամբողջ գիշեր քեզ էի կանչում,
Քեզ էի յիշում ես ամբողջ գիշեր,
Ինձ ամբողջ գիշեր քո սէրն էր տանջում,
Ախ էի քաշում ես ամբողջ գիշեր:

Ինչո՞ւ ես դրել գլուխդ բարձին,
Անցնող ժամերին չկայ վերադարձ,
Արի չսպասենք մենք լուսաբացին,
Արթնացիր, թռչենք դէպի լուսաբաց:

Կեանքը տրւում է միայն մի անգամ,
Երկու կեանք երբեք չի ունեցել մարդ,
Վայելիր վերջին ակնթարթն անգամ,
Մի յանձնիր քնին ոչ մի ակնաթարթ:

Ինչո՞ւ ես դրել գլուխդ բարձին,
Անցնող ժամերին չկայ վերադարձ,
Արի չսպասենք մենք լուսաբացին,
Արթնացիր, թռչենք դէպի լուսաբաց:

Լսել եմ սրտիդ զարկերը հեռու
Եւ ամբողջ գիշեր զրկուել եմ քնից,
Եթէ իմ ձայնից չես արթնանալու,
Գոնէ արթնացիր սրտիդ զարկերից:

Ինչո՞ւ ես դրել գլուխդ բարձին,
Անցնող ժամերին չկայ վերադարձ,
Արի չսպասենք մենք լուսաբացին,
Արթնացիր, թռչենք դէպի լուսաբաց:

ՀԱՄՕ ՍԱՀԵԱՆ

 

Ձեր Առօրեան Դիւրացնող 8 Հնարքներ

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

-1-

Որպէսզի մոմ վառելու ատեն ձեր մատները չայրէք, պարզապէս օգտագործեցէք սփակեթթիի ձողիկ մը:

-2-

Որպէսզի մոմերը երկար դիմանան եւ շուտով չհալին ու չսպառին, զանոնք սառցարանը պահեցէք:

-3-

Եթէ կ՛ուզէք, որ ձեր սառոյցները թափանցիկ ըլլան, նախքան սառցամաններուն մէջ լեցնելը` ջուրը եռացուցէք, քանի որ այդ ընթացքին ջուրը կը բիւրեղանայ եւ կը մաքրուի մանր-մունր աղտերէ եւ օդի մնացորդէ:

-4-

Եթէ կ՛ուզէք, որ բաղնիքը անուշ բուրէ` առանց ծանր հոտով սփրէյներ օգտագործելու, ընտրեցէք ձեր ճաշակին համապատասխանող ուիլ էսանսիել կոչուած, պզտիկ սրուակներով վաճառուող հեղուկները եւ անկէ քանի մը կաթիլ կաթեցուցէք բաղնիքի թուղթին խաւաքարտին վրայ:

-5-

Եթէ կ՛ուզէք, որ ձեր գունատած ճերմակ ասեղնագործերը կրկին դառնան կատարեալ սպիտակ, կաթսային մէջ ջուր տաքցուցէք, աւելցուցէք 2 ապուրի դգալ փոշի կաթ, խառնեցէք եւ գաղջ կաթին մէջ առնուազն մէկ ժամ թրջեցէք ձեր ասեղնագործը: Ժամ մը ետք զայն չորցուցէք բացօթեայ` սեղանի մը վրայ տարածելով:

-6-

Պնակեղէն, լուալու սպունգները մանրէի բոյն են: Զանոնք քանի մը վայրկեան մանրալիքին մէջ դրէք, եւ մանրէներուն 90 տոկոսը կը չքանայ:

-7-

Ձեր բոյսերէն կատուները հեռացնելու համար հողին երեսը քիչ մը սեւ համեմ տարածեցէք: Կատուները հոտէն խրտչելով կը հեռանան:

-8-

Մկրատը սրելու համար առէք աւազաթուղթի կտոր մը եւ զայն կտրտեցէք, մկրատին բթացած շեղբերը շուտով կը գտնեն, իրենց նախկին վիճակը:

 

 Նորաձեւութիւն

Էլի Սաապի Հոթ Քութիւր
Հաւաքածոն

Վերջերս Փարիզի մէջ Էլի Սաապ ներկայացուց հոթ քութիւրի իր վերջին հաւաքածոն:

Կանացիութեան ճոխութեան յաւերժ գովերգակ լիբանանցի ձեւագէտը այս անգամ եւս նախապատուութիւնը տուած է նուրբ շղարշին, առատ ասեղնագործութեան եւ մետաքսին:

Սաապի հագուստներուն օձիքները ճոխացուած էին մերթ փետուրներով եւ մերթ մեծ ժապաւէններով, որոնք մանըքեններու կերպարները աւելի գրաւիչ ու վիպական դարձուցին:

Ստորեւ քանի մը նմուշ` Սաապի վերջին հաւաքածոյէն:ց հոթ քութիւրի իր վերջին հաւաքածոն:

 

Հետաքրքրական

Առանձնութեան Նախարարութիւն

Բրիտանիոյ վարչապետ Թերեզա Մէյը վերջերս ստեղծեց նոր նախարարութիւն մը` առանձնութեան նախարարութիւն եւ նախարար նշանակեց Թրէյսի Քրաուչը:

«Կ՛ուզեմ վերցնել այս մարտահրաւէրը` մեր ընկերութեան համար: Կ՛ուզեմ, որ բոլոր միջոցները ձեռք առնուին, որպէսզի առանձնութենէ տառապող տարեցները, սիրելիներ եւ հարազատներ կորսնցնողները զրուցակից ունենան, լսող ունենան եւ իրենց փորձառութիւնը բաժնեն ուրիշներու հետ», յայտարարեց վարչապետ Մէյ մամլոյ ասուլիս մը ընթացքին:

Տուեալներու համաձայն, առանձութիւնը նոյնքան վնասակար է առողջութեան, որքան` օրական 15 ծխախոտ ծխելը:

9 միլիոն բրիտանացի երիտասարդներ եւ տարեցներ կը տառապին առանձնութենէ:

75-ը թեւակոխած տարեցներուն 50 տոկոսը, շուրջ` երկու միլիոն տարեց` օրեր եւ շաբաթներ կ՛անցնէ չորս պատերու մէջ փակուած, ամբողջական առանձութեան մէջ:

Խումբով Երգելը Կ՛երջանկացնէ

Բիտանական ուսումնասիրութիւն մը վերջերս ապացուցած է, որ խումբով երգելը կ՛օգնէ անձկութենէ եւ ընկճախտէ տառապող անձերուն:

Բրիտանիոյ Իսթ Անգլիա եունիվըրսէթիի գիտնականները ապացուցած են, որ խումբով երգելը, երգչախումբի մը մաս կազմել, քարաօքէները կ՛երջանկացնեն խնդրոյ առարկայ անձերը, յատկապէս` ընկճախտէ եւ անձկութենէ տառապողները:

Գիտնականները այս եզրակացութեան եկած են ի միջի այլոց գործակցելով «Սինկ եուր հարթ աութ» ծրագրի կազմակերպիչներուն հետ: Վերջիններս 2005-էն ի վեր շաբաթական դրութեամբ խմբերգներ կը կազմակերպեն, որոնց կրնան մասնակցիլ բոլորը` առանց նկատի առնելու անոնց ձայնային կարողութիւնները կամ հոգեկան տագնապները:

 

Գիտնականները Պարզած Են, Որ Մեծ Տարիքով Հայրերուն
Որդիները Աւելի Յաճախ Հրաշք-Մանուկներ Կը Դառնան

Բրիտանացի եւ ամերիկացի գիտնականները պարզած են, որ մեծ տարիքով հայրերուն որդիները, երիտասարդ ծնողներուն համեմատութեամբ, օժտուած են այնպիսի բնութագիրներով, որոնք անոնց թոյլ կու տան մեծ հաւանականութեամբ դառնալ հրաշք-մանուկներ: Համապատասխան ուսումնասիրութիւնը հրապարակուած է «Թրենսլէյշընըլ Սայքիաթրի» հանդէսին մէջ, յայտնած է Լոնտոնի Թագաւորական քոլեճը:

Մեծ տարիքով հայրերուն որդիները, ինչպէս կը նկատեն գիտնականները, աւելի շատ կեդրոնացած են իրենց նախասիրութիւններուն եւ աւելի քիչ` հասարակական խնդիրներուն վրայ. զանոնք, իբրեւ կանոն, գրեթէ չի հետաքրքրեր միւսներուն կարծիքը իրենց մասին: Այդպիսի երեխաներուն մօտ յառաջդիմութիւնը գիտութեան, արուեստագիտութեան, ճարտարագիտութեան ու թուաբանութեան եւ ուշիմութեան քանորդի մէջ աւելի բարձր է, քան` միւս հասակակիցներուն մօտ:

Գիտնականները նման եզրակացութիւններու հասած են` հետեւելով Մեծն Բրիտանիոյ աւելի քան 15 հազար երկուորեակներուն զարգացման (վարքագիծին եւ ճանաչողական ընդունակութիւններու փոփոխման) վրայ: Այն պատճառներէն մէկը, որ կ՛ապահովէ մեծ տարիքով հայրերու զաւակներուն իմացական լաւ ցուցանիշներ, մասնագէտները նկատած են որակեալ կրթութիւնը:

 

Խոհագիր

Նուռի Հատիկներով Եւ Նուշով
Հումմոս

Բաղադրութիւն

200 կրամ խաշած սիսեռ
3 պճեղ սխտոր
3 ապուրի դգալ թահին
6 ապուրի դգալ կիտրոնի հիւթ
6 ապուրի դգալ ձէթ
3 ապուրի դգալ մանրուած ազատքեղ
20 հատ կտրտուած եւ խարկուած նուշ
Կէս նուռի հատիկներ
Աղ, փոշի քիմիոն

Պատրաստութիւն

Խորունկ ամանի մը մէջ լեցնել խաշուած սիսեռը, ճզմուած սխտորը, թահինը, կիտրոնի հիւթը, քիմիոնը, աղը, ձէթը եւ զգուշութեամբ խառնել: Եթէ շատ թանձր ստացուի` կարելի է սիսեռի եփի ջուրէն քանի մը դգալ աւելցնել:

Հրամցնելէ առաջ խառնուրդը փոխադրել ներկայանալի, փոս ամանի մը մէջ, երեսը զարդարել նուշով եւ նուռի հատիկներով եւ, ինչո՞ւ չէ, քիչ մը ձէթով:

Բարի՛ ախորժակ:

 

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Բաժանում

Բաժանում կայ, որ արժէ իսկապէս,
Հազար միացում,
Ինչպէս քոնն հիմա, ուր կայ եւ զղջում,
Եւ խղճի մորմոք,եւ արցունք ու ցաւ.
Եւ տարիների կորուստ կայ հարկաւ…
Գնում ես որպէս հեռացող մի վիշտ,
Եւ ոչ թէ պանդուխտ,
Որն ունի միշտ էլ տունդարձի ճամբայ…
Գնում ես որպէս փրկութեան մի ուխտ,
Տանելով քեզ հետ թուլութեանդ ողջ
Կարողութիւնը,
Որ իւրացնել չկարողացայ,
Չկարողացայ տանել կանացի
Ուսերով յոգնած
Տուածդ հարուստ տառապանքների
Գանձերը աղքատ,
Ուր ափսոսանքի մի ոսկի չկայ…
Առ տար, տար քեզ հետ
Քո սիրուց շահած կուտակումներս,
Որ պատկերով լի յոյսեր են փշրած,
Փթթած յոյզեր են` մախաղներով լի
Ու քուրձեր` լցուած հաւատով դատարկ…
Տար քեզ հետ բարձած խեղճ տարիներիս
Վագոնները ձիգ,
Որ բերնէբերան լցուած են ցհագ
Յուսախաբութեամբ…
Ես գիտեմ, որ մեր ճակատագրում
Լաւատեսութեան ոչ մի շոգեքարշ
Չի շարժի տեղից այդ գնացքը բութ,
Քանզի շուռ կը գայ ուժասպառութեան
Երկաթգծերին
Ու կը կործանուի հիասթափութեամբ…
Առ տար, տար քեզ հետ բեռները սիրուդ,
Որ չհանգուցուեն կեանքիս վթարին,
Ու ծանրանալով աճիւնիս հոգուն
Այն աշխարհում սեղմ
Կտրեն շիրիմիս շունչը հողեղէն…
Տար սիրտս, առ տար,
Սէրն ունի հզօր նախազգացում,-
Բաժանումներ կան որ արժեն հազար
Մահ ու միացում…

ՄԵՏԱՔՍԷ

Ճանչնանք Մեր Տօները. Բարեկենդան

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Բարեկենդան` կը նշանակէ բարի կենդանութիւն: Անիկա ուրախութեան եւ զուարճանքի տօն է, կը յիշեցնէ Ադամի եւ Եւայի դրախտային կեանքը, երբ անոնք կ՛ապրէին վայելքի եւ անհոգութեան մէջ:

Նախապէս հեթանոսական այս տօնը հաւանաբար կապ ունէր գարնանամուտին հետ,  եւ պատահական չէին զուարճութիւնները, որոնք զարթնող բնութիւնը ուրախ դիմաւորելու, մարդիկը վերակենդանացնելու խորհուրդը ունէին: Հետագային քրիստոնէութիւնը Բարեկենդանը դարձուց Մեծ պահքի նախորդող շաբթուան տօն, որ կը նշուէր կերուխումով, խաղերով, մրցումներով, թատերախաղերով, պարերով եւ այլն…

Բուն Բարեկենդանի նախորդող օրը` շաբաթ երեկոյեան, ժամերգութեան ընթացքին եկեղեցւոյ խորանի վարագոյրը կը քաշուի, խորանը կը փակուի եւ այնպէս փակ կը մնայ քառասնօրեայ պահքի ընթացքին:

Անցեալին հայկական տօներէն ամէնէն ուրախն ու ամէնէն սպասուածը Բարեկենդանն էր: Այս առիթով կը պատրաստուէին տարբեր տեսակի ճաշատեսակներ եւ քաղցրեղէններ, կ՛օգտագործուէր առատ խմիչք, իսկ հարբեցողութիւնը բնականաբար ներելի էր այդ օրերուն: Յատկանշական էր այն, որ խնճոյքներուն կը մասնակցէին նաեւ կիները: Եթէ այլ տօներու անոնք կ՛առանձնանային, ապա Բարեկենդանին կը տիրէր սեռի, տարիքի եւ խաւի հաւասարութիւն:

Իրական կեանքի ընթացքին չարտօնուածը կարելի էր կատարել Բարեկենդանի օրերուն` խաղերու ընդմէջէն: Այդ օրը մէկը միւսէն նեղուելու իրաւունք չունէր, բոլորը կրնային կատակել, ծաղրել, քննադատել:

Բարեկենդանի առտուընէ մինչեւ երեկոյ տեւող խնճոյքները բացօթեայ կ՛ըլլային: Հակառակ ձմրան ցուրտին` անոր կը մասնակցէին ծերեր, երիտասարդներ, կիներ ու տղամարդիկ: Ուրախ պարերը Բարեկենդանի անբաժան ուղեկիցներն էին, անոնք կը սկսէին փոքր խումբերով, ապա կը դառնային համընդհանուր, համագիւղական եւ համաթաղային:

Բարեկենդանի գլխաւոր զուարճութիւնը, սակայն, խաղերն ու թատերական ներկայացումներն էին, որոնց կը մասնակցէին երեխաներէն մինչեւ ծերերը, հարս ու աղջիկ, չափահաս կիներ ու տղամարդիկ:

Բարեկենդանի խաղերէն յիշենք «լախտախաղ»-ը, «գնդակախաղ»-ը, «ճօճախաղ»-ը, «վէգ»-ը, «մատնի»-ն, եւ այլն… Իսկ թատերախաղերէն` «խնամխօս»-ը, «գող եւ փաշա»-ն, «պարոն գզիր»-ը եւ այլն…

Բարեկենդանի օրերուն եկեղեցին կը նշէր Աւարայրի ճակատամարտի հերոս Վարդան զօրավարի տօնը: Այդ օրերուն տարբեր գաւառներու մէջ յաճախ կը ներկայացնէին Աւարայրի ճակատամարտէն որեւէ դրուագ:

Բարեկենդանի խոհանոց

Բարեկենդանի օրերու ամենաբնորոշը, սակայն,   կերակուրներու առատութիւնն ու այլազանութիւնն էր: Անպայման իւրաքանչիւր ընտանիք, նիւթական իր հնարաւորութիւններուն չափով, կը մորթէր հորթ, այծ, ոչխար կամ հաւ:

Սովորական օրերուն գիւղացին հազուադէպօրէն կը մորթէր իր տան անասունները, սակայն Բարեկենդանի աւանդոյթի արմատներուն մէջ կայ զոհաբերութեան գաղափարը, յանուն յաջողակ երկրագործական տարեսկիզբի, մատաղով սիրաշահած են աստուածները` խնդրելով բերքի առատութիւն:

Բարեկենդանի տօնի աւանդական ճաշատեսակներն են` փաթիլլան (պանիրով կամ միսով տապկուած խմորեղէն), ամիճը (լեցուած հաւ կամ հնդկահաւ), հալվան, փախլաւան, սըռոնը (թանապուրի մէջ եփած խմորէ գնդիկներ), սեմսեկը, ձուածեղը, գաթայի տեսակները, աղանձը, փոխինձը, կոլոլակները, խորովածներն ու խաշլաման:

Ակլատիզը

«Պաս պապի»-ն կամ ակլատիզը Բարեկենդանի կերուխումի աւարտը «աւետող» տիկնիկն է: Անիկա պատրաստուած կ՛ըլլայ սոխէ կամ գետնախնձորէ` վրան 7 փետուր խրած:

Եօթը փետուրները, որոնք Մեծ պասի եօթը շաբաթները կը խորհրդանշեն, օրացոյցի դեր կը կատարեն. իւրաքանչիւր շաբաթավերջի մէկ փետուր կը պոկուի եւ այսպէս, յաջորդաբար` մինչեւ Մեծ պասը աւարտի: Մեծ պասի վերջին օրը ակլատիզը պէտք է թաթխել մածունի մէջ եւ նետել տանիքը: Ըստ աւանդութեան, սոխը կը դառնայ մկան, խռիւը թեւեր, իսկ ինքը` ակլատիզը` թռչուն, որ կը թռչի ու կ՛երթայ յաջորդ տարի վերադառնալու պայմանով…

Բարեկենդանի առիթով ծպտուելու, ինչպէս նաեւ ակլատիզներ պատրաստելու ու տօնին խորհուրդը նոր սերունդին փոխանցելու առաքելութիւնը մեծ նախանձախնդրութեամբ կը կատարեն շատ մը հայկական վարժարաններ` աշխարհի չորս ծագերուն: Ինչ կը վերաբերի պարերուն եւ խաղերուն, անոնք դժբախտաբար նահանջած են: Թէեւ Հայաստանի մէջ վերջին տարիներուն

Ազատութեան հրապարակին, ինչպէս նաեւ Հիւսիսային պողոտային վրայ եւ այլուր Բարեկենդանը կը նշուի բաւական մեծ շուքով: Ամէնուրեք կը հնչեն ազգային եւ հոգեւոր երգեր, կը ներկայացուին խաղեր, խմբային պարեր, կը կազմակերպուին ուտեստներու ցուցադրութիւն-վաճառք` ժպիտ, լաւատեսութիւն եւ յոյս գծագրելով հազարաւոր հանդիսականներու դէմքերուն վրայ:

 

Կենցաղավարութիւն

Սրճարանը Կամ Տունը`
Սեղանին Շուրջ

Կենցաղավարութիւն կոչուածը սահմանուած կանոններու շարք մըն է, որ կ՛որոշէ, թէ ի՛նչ բան կարելի է ընել եւ ի՛նչ բան ոչ` այս կամ այն իրավիճակին մէջ: Այլ խօսքով,  կենցաղավարութիւնը ընկերային չափանիշներու որդեգրումն է:

Ժամանակակից աշխարհին մէջ այդ օրէնքներէն շատերը կը համարուին հինցած, ժամանակավրէպ, սակայն կենցաղավարութեան կանոններուն հետեւողը միշտ ալ լաւ տպաւորութիւն կը ձգէ: Կենցաղավար մարդը առհասարակ թէ՛ ինքզինք եւ թէ՛ զինք շրջապատողները յարգող մարդ է:

Երբ սրճարանն էք, բարեկամներու հետ, բան մը մի՛ դնէք սեղանին վրայ: Այսպէս` բանալիներուն տրցակը, ակնոցները, ձեռնոցները եւ,  մանաւանդ, բջիջայինը դրէք կողքի աթոռին, եւ կամ տեղաւորեցէք պայուսակին մէջ:

***

Երբ ճաշարանը կամ սրճարանը բարեկամներու հետ նստած էք եւ բջիջայինը դրած էք ձեր կողքին, կը նշանակէ, որ ձեզի համար անկարեւոր են ձեր սեղանակիցները: Դուք պատրաստ էք ամէն վայրկեան աչք նետել ձեր բջիջայինին` հետեւելու եւ պատասխանելու ձեզի ուղղուած գրութիւններուն… Բջիջայինը դրէք քովի աթոռին վրայ եւ կամ` պայուսակին մէջ:

***

Եթէ դո՛ւք հրաւիրուած էք սրճարան, բնականաբար դուք ալ պէտք է ըլլաք վճարողը: Այլապէս, ձեզ հրաւիրող տղամարդը կը փակէ հաշիւը եւ կամ բոլորով կը բաժնուիք գումարը:

***

Ճաշի սեղանին շուրջ անձեռոցիկը դրէք ծունկերուն վրայ, իսկ ուտելէ ետք` պնակին ձախ կողմը:

***

Եթէ սեղանին շուրջ կան անծանօթներ, պէտք է անպայման ներկայացնել ու ծանօթացնել մնացեալներուն: Ծանօթացումի ատեն պէտք է տալ խնդրոյ առարկայ անձին անունն ու մականունը:

***

Ճաշի հիւրերը ընդունելէ առաջ ուշադիր եղէք, որպէսզի սեղանին չափն ու հրաւիրեալներուն թիւը համապատասխան ըլլան:

***

Ճաշասեղանին սփռոցը պէտք է անթերի ըլլայ: Մաքուր, առանց արատներու եւ արդուկուած:

***

Եթէ ճաշի սեղանին շուրջ տաքցած էք, երբեք անձեռոցիկը որպէս հովահար չօգտագործէք: Եթէ ձեր տունն էք, օդափոխիչը աշխատցուցէք կամ պատուհանը բացէք: Իսկ սրճարանը գտնուելու պարագային, մատուցողը կանչեցէք, որպէսզի լուծում մը գտնէ:

***

Սեղանին շուրջ, նախքան ձեր բաժակին մէջ ջուր լեցնելը, հարցուցէք ձեր կողքին նստող անձին, թէ արդեօք ինք ալ կը փափաքի՞…

***

Մատուցման ամանին առջեւ շատ երկար մի՛ մտածէք: Վերցուցէք այն, ինչ որ ամենամօտն է ձեզի:

***

Ճաշի սեղանին շուրջ կարելի չէ շպարը վերաթարմացնել: Ներկաներէն հրաժեշտ առէք, ուղղուեցէք բաղնիք եւ հոն կատարեցէք անհրաժեշտ թարմացումները:

***

Քովինին հաց կու տաք հացամանը երկարելով եւ ոչ թէ` հացը ձեռքով բռնելով:

***

Ոչ մէկ պարագայի դանակը բերան կը տանիք:

***

Հրամցուած կերակուրին աղ չէք աւելցներ համտեսելէ առաջ:

***

Բերանը անձեռոցիկով կը մաքրէք թեթեւ հպումներով եւ ոչ թէ շուրթերը ամուր շփելով:

***

Ապուր ուտելու ժամանակ կ՛օգտագործէք դգալին սուր մասը եւ ոչ թէ կողմը: Ապուրին պնակը երբեք չէք ծռեր` վերջին կաթիլներէն օգտուելու համար:

 

Հետաքրքրական

 Առանձին Խօսելու Առաւելութիւնը

Վիսքոնսընի գիտնականներուն կարծիքով, առանձին խօսիլը կ՛աշխուժացնէ յիշողութիւնը:

Այսպէս, եթէ բան մը կորսնցուցած ենք եւ կը փնտռենք, առարկային անունը տալով եւ բարձրաձայն ինքնիրեն խօսելով` աւելի դիւրին կը գտնենք կորսուածը, քան` լուռ ու մունջ փնտռելով:

Գիտնականներուն կարծիքով, լեզուն, խօսակցութիւնը կ՛օգնեն ուղեղին, որպէսզի աւելի լաւ տեսնէ ու ճանչնայ զինք շրջապատող իրերը:

Ծանր Պայուսակը Ընկճախտ Կը Պատճառէ

Որքան ծանր է ձեր պայուսակը, այնքան մեծ է հոգեկան խանգարման մատնուելու հաւանականութիւնը: Այս եզրակացութեան յանգած են Սինկափուրի եւ Հոնք Քոնկի ազգային համալսարաններու գիտնականները:

Լուրջ ուսումնասիրութեան մը աւարտին գիտնականներ պարզեր են, որ պայուսակին ծանրութիւնը ուղղակիօրէն կ՛ազդէ մարդու տրամադրութեան վրայ եւ հոգեկան խանգարում կը յառաջացնէ: Անոնց կարծիքով ծանր բեռ ունենալը տխուր մտքեր կը յառաջացնէ մարդոց մէջ: Մասնագէտները կը նշեն, որ  ատիկա տեղի կ՛ունենայ ենթագիտակցութեան մակարդակով, եւ այդ գործընթացը վերահսկելը անհնար է:

Այս հաստատումը կրկնակիօրէն կը մտահոգէ, երբ մտածենք մեր դպրոցականներուն արտակարգօրէն ծանր պայուսակներուն մասին:

 

Խոհագիր

Պրոքոլիով Քինոա

Բաղադրութիւն

1 սոխ
1 միջակ պրոքոլի
5 ափ քինոա
1 խորանարդ խտացած մսահիւթ
1 ապուրի դգալ ձէթ
Սեւ համեմ
1 ապուրի դգալ փարմըզան պանիր

Պատրաստութիւն

Սոխը մանրել եւ տաք ձէթին մէջ եփել, աւելցնել քինոան:

Քինոան ծածկելու չափ ջուր աւելցնել, աւելցնել նաեւ խտացուած արգանակը: Բոլորը միատեղ խառնել, վստահ ըլլալ, որ վերջինս ջուրին մէջ լուծուեցաւ: Եփել շուրջ 10 վայրկեան:

Պրոքոլին պզտիկ կտորներու վերածել եւ քինոային վրայ շարել: Կափարիչը գոցել եւ 10-15 վայրկեան եւս եփել:

Քինոան կարծր մնալու պարագային քիչ մը եւս ջուր աւելցնել:

Հրամցնելու ատեն երեսը փարմըզան ցանել:

 

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Երգ Երգոց

Ինձ շատ բան տուեց բախտը աշխարհում,
միայն չտուեց երջանիկ մի սէր.
չտուեց, որ ես հոգով անդադրում
դեռ տենչամ, փնտռեմ, չգտնեմ ես դեռ,-
չտուեց, որ միշտ ազնիւ մի կարօտ
մեղեդու նման թրթռայ իմ մէջ,
որ ինձ հետ զարթնի ամէն առաւօտ
ինչ որ մի տագնապ, անհասի մի տենչ,-
որ մենակ լուսնի տեսքից հառաչեմ,
կանչող ծառերի լեզուն հասկանամ,
որ թաղծոտ երգը օդի պէս շնչեմ,
որ Վերթերի հետ տառապեմ ու լամ.-
որ իմ մէջ առնեմ աշխարհն անյագուրդ
ու տամ աշխարհում սիրտ հոգի ու գանձ,
ապրեմ իմ այս խենթ վատնումով հարուստ,
իմ կորուստներով` ահսահման գտած,
չտուեց, որ ես միայն չլցուեմ
խուլ երջանկութեամբ` անընտել ցաւին,
չլացող աչքի արցունքը տեսնեմ,
լսեմ խօսքը` չասուած տակաւին,
որ բիւր քոյրերիս խռովքն անհատում
զգամ իմ արեամբ, էութեամբ իմ ողջ,
որ մի էջ` հայոց երգի մատեանում
լցուի յաւերժող հառաչով կնոջ:

ՍԻԼՎԱ ԿԱՊՈՒՏԻԿԵԱՆ

Առողջապահական. Գլխացաւի Հինգ Պատճառներ

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Եթէ անդադար գլխացաւ կ՛ունենաք, հետեւաբար գիտէք, որ անիկա ի յայտ կու գայ ամէնէն անսպասելի պահերու` խանգարելով ձեր կեանքին սովորական ընթացքը:

Դեղարանները կրնաք գտնել գլխացաւի ցաւազրկիչներու մեծ տեսականի, բայց այդ դեղահատերը ժամանակաւոր լուծումներ կը բերեն եւ կը վնասեն ձեր առողջութեան: Նախքան դեղահատերու դիմելը` կարեւոր է հասկնալ, թէ որո՛նք են գլխացաւ պատճառող հիմնական ազդակները:

1

Քաֆէինը

Գլխացաւ կը յառաջանայ մարմնի ջրազրկման պատճառով, իսկ մարմնին մէջ քաֆէինի մեծ քանակը կը ջրազրկէ ձեր մարմինը եւ գլխացաւ կը պատճառէ: Ահա թէ ինչո՛ւ պէտք է զգուշանաք քաֆէինէն:

2

Քունի պակասը

Եթէ գիշերը բաւարար չէք քնանար, ոչ միայն գլխացաւեր պիտի ունենաք, այլեւ` ջղային վիճակ, կեդրոնացումի պակաս, յիշողութեան հարցեր… Օրական ութ ժամ քունը անհրաժեշտ է բոլորին:

3

Երկ ժամեր չուտելը

Եթէ օրուան ընթացքին կանոնաւոր ձեւով սնունդ չէք ստանար, արեան մէջ շաքարի մակարդակը կը բարձրանայ, իսկ ասիկա հիմնական պատճառներէն մէկն է գլխացաւ ունենալու:

4

Ընկճախտը

Իւրաքանչիւր ընկճախտ բացասաբար կ՛անդրադառնայ ձեր առողջութեան վրայ, իսկ առաջին հերթին կը տուժէ ձեր գլուխը:

Թերեւս ժամերով աշխատիլը ձեզի համար նեղացուցիչ չէ, բայց մարմնին համար ամենալուրջ պատճառներէն է, որ մարմինը կը սկսի ազդանշան ուղարկել` գլխացաւի տեսքով:

 

Դպրոցականներու Սնունդին Հետ
Կապուած Յանձնարարութիւններ

Դպրոցական երեխաները պէտք է, որ անպայման նախաճաշ ընեն: Այլազանեցէք անոնց նախաճաշը փոխնիփոխ առաջարկելով` կաթ, թարմ պտուղի հիւթ, պանիր, մեղր, հացահատիկ, հաւկիթ եւ այլն:

Եթէ ձեր զաւակը ախորժակ կամ ժամանակ չունի եւ կ՛աճապարէ դպրոց հասնելու, բաւարարուեցէք կէս բաժակ կաթով կամ հիւթով եւ վերը յիշուած ուտելիքներէն մէկով սենտուիչ մը պատրաստեցէք, որպէսզի ուտէ ճամբուն ընթացքին եւ կամ` առաջին զբօսանքին:

Եթէ կան երեխաներ, որոնք ընդհանրապէս կը մերժեն կաթ խմել, կարելի է կաթը փոխարինել կաթնապուրով, քասթըրտով եւ այլն… Բոլորս ալ գիտենք, որ կաթը հարուստ է կիրով, իսկ այս վերջինը անհրաժեշտ է երեխաներու աճման:

Երբ հնարաւոր ըլլայ, ձեր երեխային կողքին նստէք, երբ ան կը ճաշէ: Մի՛ այպանէք զայն ու մի՛ վիճիք անոր հետ, եթէ ան  մերժէ ուտել այս կամ այն ուտելիքը: Ճաշի ընթացքին չէ, որ պիտի սրբագրէք անոր կարգ մը կամակորութիւնները: Ճաշի ընթացքին ծագած վէճերը կը թունաւորեն երեխան եւ կերածը կիսով անօգուտ կը դառնայ:

Եթէ ձեր երեխան ախորժակ չունի ընդհանրապէս եւ չի սիրեր ուտել կամ դժուարահաճ է, հրաւիրեցէք անոր մօտիկ ընկերներէն մէկը, որպէսզի ան օրինակ առնէ ընկերոջմէ, ախորժակը բացուի եւ քիչ-քիչ վարժուի այլազան ուտելու:

Երեխային ոչ սիրելի կարգ մը ուտելիքներ կարելի չէ մէկ օրէն միւսը պարտադրել անոր: Մտածեցէք այդ ուտելիքները ներկայացնել տարբեր, բայց մանաւանդ ախորժելի ձեւով:

Երբեք չդիմէք ախորժակ բացող դեղերու, որպէսզի ձեր երեխան քանի մը պատառ աւելի ուտէ. այդ դեղերը աւելի ուշ իրենց ժխտական անդրադարձը կ՛ունենան երեխայի աճման վրայ:

Վնասակար զիջումներ չկատարէք եւ մնայուն ձեւով պնակ մը կերակուրը չփոխարինէք տապկուած գետնախնձորով, փիցցայով կամ սովորական սենտուիչով մը: Այսպիսով, կը սահմանափակէք ձեր երեխային ճաշացուցակը, եւ ան սխալ ձեւով սնանելու վարժութիւն ձեռք կը բերէ:

Եթէ ձեր զաւակը չափազանց կ՛ուտէ, կամ ընդհակառակը, կը մերժէ ուտել, կրնայ ըլլալ, որ բան մը կ՛անհանգստացնէ զինք` դպրոցը կամ տունը: Փորձեցէք պատճառը գտնել եւ հարթել անոր դժուարութիւնները:

 

 Կ՛արժէ Մտածել…

Փոխուիլ` Դառնալու Համար
Աւելի Լաւ

Կեանքը նոր էջէ մը սկսելու կարիք չկայ, բայց կարգ մը բաներ սրբագրելը կամ աւելցնելը սխալ չէ, ըսած է չին փիլիսոփայ մը…

Ահա՛, թէ ինչ կը թելադրէ ան.

– Ըրէք այն, ինչ երկար ժամանակէ ի վեր կը ցանկաք ընել, բայց չէք համարձակիր:
– Ձեր առջեւ նպատակներ դրէք եւ աշխատեցէք հասնիլ անոնց:
– Աւարտեցէք սկսուածը եւ երբեք մի՛ յանձնուիք:
– Մի՛ փորձէք փոխել այն, ինչը փոխել անհնարին է:
– Ձեր հոգիին հարազատ զբաղում մը գտէք:
– Փորձեցէք ամէն ինչ ընել ժամանակին, վաղուան բան մի՛ ձգէք:
– Եթէ դժգոհ էք ձեր գործէն, նորը գտէք:
– Ճիշդ ձեւով սնանեցէք եւ մարզանք ըրէք:
– Ժամանակ առ ժամանակ ուրախացուցէք դուք ձեզ:
– Որքան կրնաք, ճամբորդեցէք եւ նոր գիտելիքներ ամբարեցէք:
– Յարաբերեցէք ձեզի հաճելի անձերու հետ:
– Դուրս նետեցէք աւելորդ բաները ոչ միայն տունէն, այլեւ` գլուխէն:
– Դարձէք բնութեան ընկերը:
– Պզտիկ խնայողութիւն մը մէկ կողմ դրէք «սեւ օր»-ուան համար:
– Ներեցէք, ոխակալ մի՛ ըլլաք:
– Ականջ դրէք ձեր սրտի ձայնին:

 

Նորաձեւութիւն

Տիոր Նորաձեւութեան Տան
Վերջին Հաւաքածոն

Վերջերս Փարիզի մէջ Տիոր նորաձեւութեան տունը ներկայացուց 2018-ի գարուն-ամառ հոթ քիւթիւրի իր հաւաքածոն:

Ֆրանսական Տիոր ապրանքանիշի սիրահարները հաւաքուեր էին Ռոտենի թանգարանը, իսկ հրաւիրեալներու առաջին շարքին էին` Մոնիքա Պելլուչին, Նաոմի Քեմպըլը, Ալեքսա Չանկը եւ ուրիշներ:

Տիորի գարուն-ամառ 2018 հաւաքածոն ոգեշնչուած էր արժանթինցի գերիրապաշտ նկարչուհի Լէոնոր Ֆինիի «աւանկարտ» ոճէն` սեւ ու սպիտակ երանգներ, դիմակներ, փետուրներ, թափանցիկութիւն…

Կինը արուեստին մէջ թեման ներկայացուած էր գերիրապաշտական պարահանդէսի տեսքով: Ստորեւ կը ներկայացնենք հետաքրքրական նմուշներ:

Ինչպէս կը հաստատէք, հաւաքածոյին գլխաւոր աքսեսուարը դիմակն է, իսկ շատ մը մանըքէններ, մանեակի փոխարէն` իրենց վիզին շուրջ կը կրեն Անտրէ Պրըթոնի խօսքերէն դաջուածքներ:

 

Հինը Նորի Վերածել

Պիստակի Կեղեւներով
Պատի Զարդարանք

Այո՛, որքան ալ զարմանալի թուի, կարելի է մինչեւ իսկ Հալէպի պիստակի կեղեւները օգտագործել` պատի գեղեցիկ զարդարանք պատրաստելու համար:

Պատի զարդին համար պէտք ունիք` Հալէպի պիստակի կեղեւներու, սեւ կամ սրճագոյն թաղիք ներկի, խէժի, կեղեւները ներկելու համար` սփրէյ ներկի, կամ եղունգի ներկի կամ թաղիք ներկի:

Կեղեւները նախ լուացէք, ցամքեցուցէք եւ ապա թերթի մը վրայ տարածելով` զանոնք ներկեցէք (կապոյտ, դեղին, կարմիր, նարնջագոյն, ճերմակ…) եւ ձգեցէք, որ չորնան:

Պատին վրայ թեթեւ մատիտով նախ գծեցէք առատ ճիւղերով ծառ մը, ապա հաստ թաղիքով գծագրութեան վրայէն անցէք:

Ինչպէս նկարը ցոյց կու տայ, պիստակի կեղեւները փակցուցէք պատին` իւրաքանչիւրին աչք, կտուց եւ ոտքեր գծելով:

Եւ ահա կ՛ունենաք պատի հաճելի զարդ մը:

 

Խոհագիր

Գետնախնձորով Եւ Պրոքոլիով
«Քոթլեթ»-ներ

Բաղադրութիւն.-

– 500 կրամ խաշած գետնախնձոր
– 300 կրամ պրոքոլի
– 50 կրամ ալիւր
– 50 կրամ շուշմայ
– 100 կրամ կանաչ սոխ
– 100 կրամ ազատքեղ
– Աղ
– Բուսաիւղ` տապկոցի համար

Պատրաստութիւն.-

Պրոքոլին եռացած ջուրին մէջ 5 վայրկեան եփել, քամոցէ անցընել եւ ապա մանրել:

Խաշած գետնախնձորը պատառաքաղով ճզմել:

Մեծ ամանի մը մէջ փոխադրել` գետնախնձորը, պրոքոլին, աղը եւ միատեղ խառնել, աւելցնել մանրուած սոխն ու ազատքեղը, գունդեր ձեւաւորել, քիչ մը տափակցնել:

Ալիւրը եւ շուշման խառնել, ձեւաւորուած «քոթլեթ»-ները ալիւրին մէջ թաթխել եւ տապկել տաք իւղին մէջ, մինչեւ ոսկեգոյն դառնան:

 

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Մոխրագոյն Աչքեր

Ինձ չի տուել հողը հայոց
Հնոց գեղերը հայուհու,
Ոչ սէգ հասակ, ոչ հուր հայեացք,
Ոչ հիւսքերի բոցեր հլու.
Պարգեւել է նա ինձ խորունկ
Զոյգ մոխրագոյն աչքեր միայն
Լցուած մոխրով իր դարերի,
Խորքում` անթեղը ներշնչման…
Հայկական աչքեր
Ո՛ւր էլ լինենք, ինչ դէմքի վրայ`
Խորշոմած մի մօր, թէ մանկան մի թուխ,
Յոգնած հարսների դէմքին արեւհար,
Հայկակա՛ն աչքեր, գեղեցի՜կ էք դուք:
Դուք, տեսած այդքան լաց ու արհաւիրք,
Ինչպէ՞ս կարեցաք դարերից այն հին
Մնալ այսքան մե՜ղմ, այսքան գեղեցի՜կ,
Այսքան գեղեցի՛կ նայել աշխարհին…

ՍԻԼՎԱ ԿԱՊՈՒՏԻԿԵԱՆ

Մեր Զաւակները Եւ Մենք. Ինչպէ՞ս Վերլուծել Երեխաներուն Գծագրութիւնները

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԳԱԼԵԱՆ

Երբ ձեր երեխան կը գծէ, մի՛ խանգարէք զայն: Գծագրութիւնը աւարտելէ ետք ուշադիր դիտեցէք եւ փորձեցէք բացայայտել անոր ներաշխարհը:

– Նկարին վրայ ընտանիքի անդամներուն հերթականութիւնը շատ բան կրնայ յուշել երեխային եւ տան անդամներու յարաբերութիւններուն մասին: Սովորաբար երեխաները առաջինը կը գծեն այն անդամը, զոր շատ կը սիրեն: Եթէ ան մոռցած է գծել տան անդամներէն մէկը, այդ կը նշանակէ, որ երեխան չի սիրեր կամ կարեւորութիւն չի տար այդ անձին:

– Ընդհանրապէս երեխան ինքզինք կը գծէ տան անդամներուն կեդրոնը, ինչ որ կը նշանակէ, թէ ինք սիրուած է ծնողներուն կողմէ: Իսկ եթէ երեխան ինքզինք չէ գծած նկարին վրայ, այդ կը նշանակէ, որ ինքզինք լքուած եւ անպէտք կը զգայ:

– Որքան շատ կը սիրէ տան անդամներէն մէկը, այնքան մեծ չափերով կը գծէ զայն:

– Եթէ ընտանիքին մէջ սէր եւ համերաշխութիւն կը տիրէ, երեխան տան անդամները կը գծէ իրարու շատ մօտ: Եթէ ան ծնողներէն մէկը իրեն աւելի մօտ գծած է, կը նշանակէ, որ անոր հետ կապուածութիւն ունի:

– Նկարին վրայ մարդոց միջեւ գծուած ծառերը, ծաղիկներն ու իրերը կը նշանակեն, որ այդ մարդոց միջեւ հարցեր կան:

Գոյներ

Երեխային հաճելի ամէն ինչ գծուած կ՛ըլլայ տաք ու վառ գոյներով: Եթէ նկարին վրայ տան անդամներէն մէկուն հագուստը երեխան կապոյտ ներկած է, կը նշանակէ, որ այդ անձին հետ ինք հոգեպէս հանգիստ կը զգայ, եթէ հագուստը կանաչ է, այդ անձը կը յարգէ եւ կը կարեւորէ. սեւ հագուստի պարագային, երեխան այդ անձին հետ անհաշտ զգացական կապեր ունի:

Մարմնի Մասեր

– Մանրակրկիտ գծուած դէմքի մասերը կը բացայայտեն երեխային սէրը դէպի այդ անձը: Եթէ երեխան տան անդամներէն մէկուն բերանը շատ մեծ գծած է, կը նշանակէ, որ ան երեխային շատ դիտողութիւն կ՛ընէ եւ յաճախ կը յանդիմանէ:

– Բերնին մէջ ակռաներու ներկայութիւնը յարձակողական տրամադրութիւնը կը յուշէ, մեծ աչքերը` վախ, իսկ փոքր աչքերը կրնան յուշել, որ երեխան բան մը կ՛ուզէ թաքցնել:

– Եթէ երեխան տան անդամներէն մէկուն շատ երկար ձեռքերով կամ առհասարակ առանց ձեռքերու գծած է, կը նշանակէ, որ տուեալ անձը ուժ կը կիրարկէ իրեն նկատմամբ:

– Ձեռքերը վեր պարզած երեխան ուշադրութեան եւ ինքզինք արտայայտելու հարց ունի:

***

Երեխան իր գծագրութիւններով ոչ միայն կրնայ օգնել մեզի` գտնելու ընտանիքին մէջ առկայ հարցերը, այլեւ` վերացնելու զանոնք:

Թուղթ եւ գունաւոր մատիտներ տանք մեր երեխային եւ խնդրենք, որ ան իր ընտանիքը գծէ թուղթին վրայ:

 

Լուրեր Նորաձեւութեան Աշխարհէն

 «Ես Դերձակ Եմ» Ցուցահանդէսը

Փարիզի նորաձեւութեան շաբթուան ընթացքին Մարէ թաղամասին մէջ բացուեցաւ Ազզետին Ալայայի «Ես դերձակ եմ» ցուցահանդէսը, ուր ներկայացուած են անուանի ձեւագէտին յղացած 41 լաւագոյն հագուստները: Ցուցահանդէսը բաց պիտի մնայ մինչեւ յունիս 10-ը:

Նշենք, որ Ազզետին Ալայա ծնած է Թունուզ. ան մնացեալ ձեւագէտներէն կը տարբերի իր իւրայատուկ աշխատելաոճով: Ան չէր մասնակցեր նորաձեւութեան շաբաթներուն, որոնք տարեկան կը կազմակերպուին Փարիզի, Միլանոյի, Լոնտոնի մէջ եւ այլուր: Ալայա նաեւ դէմ էր ծանուցումներու արշաւին: Նեղ շրջանակներու նորաձեւութեան վարպետին հագուստները կրած են` Միշէլ Օպաման, Մատոնան, Լէյտի Կական, Պիոնսէն եւ շատ մը ուրիշներ:

Ազզետին Ալայա մեռաւ անցեալ տարի, 77 տարեկանին:

Մուչինոյի 2018-19 Աշուն-Ձմեռ
Հաւաքածոն

Միլանոյի նորաձեւութեան շաբթուան ընթացքին իտալական Մուչինօ նորաձեւութեան տունը ցուցադրեց յառաջիկայ աշուն-ձմեռ իր հաւաքածոն:

Փառատօնին աշխարհահռչակ մանըքենները տողանցեցին Մ. Նահանգներու նախկին առաջին տիկին Ժագլին Քենետիի, ինչպէս նաեւ համբաւաւոր դերասանուհի Մարլին Մոնրոյի կերպարներով:

Մասնագէտներու կարծիքով, Մուչինօ նորաձեւութեան տունը այս հաւաքածոյով բաւական շեղած է իր նախկին ոճէն` թեքելով դէպի աւելի զուսպն ու դասականը:

Բացի Ժ. Քենետիի եւ Մ. Մոնրոյի կերպարներէն` մանըքեններէն ոմանք ներկայացուած էին վարդագոյն եւ երկնագոյն ներկուած մարմիններով` նմանելով այլմոլորակայիններու:

Կուչչի Նորաձեւութեան Տան
Տարօրինակ Աքսեսուարները

Միլանի նորաձեւութեան շաբթուան ընթացքին Կուչչի նորաձեւութեան տունը իր կարգին ներկայացուց յառաջիկայ աշուն-ձմեռ նորաձեւութեան հաւաքածոն, որուն ընթացքին մանըքենները բարձրահասակ ելան որպէս աքսեսուար կրելով… իրենց գլուխները:

Բացի գլուխներէ, ձեռքի պայուսակներու փոխարէն, մանըքենները բռնած էին վիշապի ձագեր եւ օձեր:

Կուչչի նորաձեւութեան տան տնօրէնը բարձրահարթակի տարածքը ներկայացուցած էր վիրահատարանի տեսքով, կեդրոնը` վիրահատութեան սեղանը. «Մեր աշխատանքը վիրահատական աշխատանք է. կը կտրենք, կը հաւաքենք եւ կը փորձարկենք վիրահատական սեղանին վրայ», յայտարարած է ան:

 

 Կենցաղավարութիւն

 Անախորժ Ձայներ,
Անյարմար Ձեւեր

Ա.- Հազ

Ձմրան եղանակին շատ ընթացիկ երեւոյթ է հազը: Երբ կը հազանք, պէտք է ձեռքը դնենք բերնին առջեւ` նախընտրաբար` թաշկինակով մը: Երկարատեւ, կրկնուող հազի պարագային, թելադրելի է ներկաներէն ներողութիւն խնդրել եւ սենեակէն դուրս գալ` բաժակ մը ջուր խմելու եւ հանգստանալու համար:

Հազի ժամանակ կարելի է բերանը ծածկել նաեւ արմուկին ներսի բաժինով: Այսպիսով, ձեռքը մանրէազերծ կը մնայ, եւ ձեռքսեղմումի պարագային ուրիշներ ալ չենք վարակեր:

***

Բ.- Կոկորդը Եւ Քիթը Մաքրել

Շատեր իրենց խցուած կոկորդն ու քիթը մաքրելու համար չեն վարանիր ուրիշներու ներկայութեան անախորժ ձայներ հանելու:

Նոյնպէս ալ խնջելը ոմանց մօտ արարողութիւն է:

Խնջելը պէտք է ըլլայ կարելի եղածին չափ զուսպ եւ անձայն: Իսկ թաշկինակով քիթին ծակերը մաքրելը, կամ խնջելէ ետք թաշկինակը բանալ եւ մէջը նայիլը չափազանց անյարմար եւ անախորժ է ներկաներուն համար:

Կոկորդ ու քիթ մաքրելու համար թելադրելի է դուրս գալ սենեակէն եւ չխանգարել ներկաները:

***

Գ.- Փռնգտալ

Այս մէկը կարելի չէ նախատեսել, իսկ ոմանց մօտ անիկա կրնայ տասնեակ անգամներ կրկնուիլ: Թելադրելի է շատ արագ, թաշկինակով մը ծածկել քիթն ու բերանը եւ որոշ հեռաւորութիւն մը պահել շուրջիններէն:

***

Դ. Յօրանջել

Յօրանջելը յաճախ անքնութեան, բայց նաեւ ձանձրոյթի նշան է: Յօրանջելը պէտք է աննկատ անցընել` շրջապատը չվիրաւորելու համար: Քիչ մը կամք գործադրելով` կարելի է զսպել զայն:

 

 Խոհագիր

Պահքի Անուշեղէն

Բաղադրութիւն

– 2 բաժակ կեղեւը հանուած արեւածաղիկի սերմ
– 1,5 բաժակ ալիւր
– 1 բաժակ շաքարաւազ
– 0,5 բաժակ ջուր
– 150 մլ արեւածաղիկի իւղ

Պատրաստութիւն

Արեւածաղիկի սերմերը խարկել եւ հարիչէ անցընել:

Ալիւրը նոյնպէս խարկել, մինչեւ որ բաց ոսկեգոյն դառնայ:

Այս երկու բաղադրիչները իրարու խառնել:

Ջուրով եւ շաքարաւազով ծոր պատրաստել` եռալէն ետք 10 վայրկեան եփել:

Ստացուած ծորը աւելցնել խառնուրդին եւ խառնել քիչ-քիչ իւղ աւելցնելով:

Երբ զանգուածը միատարր դառնայ, տեղափոխել կաղապարի մէջ, տափակցնել, երեսը սելոֆան թուղթով ծածկել եւ վրան ծանրութիւն մը դնել:

Մէկ ժամի չափ սպասել, ապա` կտրտել եւ հիւրասիրել:

Բարի՛ ախորժակ:

 

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Կտակը

Մահանում Էր բազմավաստակ բանաստեղծը ծերունին,
Մահճի շուրջը բազմել էին երկրի մարդիկն անուանի,
Լռութիւնը այնքան խորն էր տիրակալում դահլիճում,
Որ լսւում էր, թէ նորատունկ վարդը ինչպէ՛ս է շնչում:
Երկիրն արագ ըսպասում էր բանաստեղծի կտակին,
Բայց նա աչքերը անխօս փակեց ու համրացաւ մեծ հոգին®
Երբ տուն դարձան գերեզմանից, մարդիկ նրա բարձի տակ,
Գտան մի թուղթ` վըրան այսպէս ձեռագրուած մի կտակ,

«Երգ սիրեցէք կեանքից, գինուց, ամէն բանից աւելի.
Երգն է միակ բալասանը անդընդախոր ցաւերի.
Երգ հիւսեցէք, առանց երգի` վիշտն աշխարհը կ’աւերի»:

ՍԱՐՄԷՆ

Տարիներ առաջ, այս օրը (1 մարտ, 1901) ծնած է բանաստեղծ Սարմէնը: Անոր բանաստեղծութիւններէն շատեր երգի վերածուած են հայ անուանի երաժիշտներու կողմէ: Այդ երգերէն յիշենք` «Կտակ»-ը, «Հայի աչքեր»-ը, «Երգ ցնծութեան»-ը, «Հայոց աշխարհ»-ը, «Խաչատուր Աբովեան»-ը եւ շատ ուրիշներ: Սարմէն նաեւ հեղինակն է Խորհրդային Հայաստան օրհներգին, որուն երաժշտութիւնը յօրինած է Արամ Խաչատուրեանը:

 

Այսօր Կիներու Միջազգային Օր Է

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Այս օրուան հետ առնչուող առաջին պատմական իրադարձութիւնը տեղի ունեցաւ 1908-ին, երբ աւելի քան 1500 կիներ ցուցատախտակներ պարզած` տողանցեցին Նիւ Եորքի փողոցներուն մէջ` բողոքելու համար իրենց ցած աշխատավարձին եւ աշխատանքի ծանր պայմաններուն դէմ:

Ժամանակ մը այս օրը նշուած է փետրուարի վերջին կիրակին, բայց 1977-ին ՄԱԿ-ը մարտ 8-ը հռչակեց «Կիներու իրաւունքներու միջազգային օր»:

Ամէն տարի մեծ թիւով երկիրներ յատուկ շուքով կը նշեն այս օրը` յիշեցնելով եւ պահանջելով, որ կինը տղամարդուն համահաւասար իրաւունքներ ունենայ: Այդ իրաւունքներէն յիշենք` քուէարկելու, աշխատելու, ուսում ստանալու, օրէնքին առջեւ հաւասար դատուելու, գործի մէջ արդար վարձատրուելու, սեռային խտրականութենէ զերծ մնալու եւ այլ իրաւունքներ:

– 1909-էն ի վեր, ամէն տարի Կիներու միջազգային օրը բնաբան մը կ՛որդեգրէ. 2018-ինը հետեւեալն է` «Ժամանակը հասած է. գիւղերու եւ քաղաքներու գործիչները կը յեղաշրջեն կիներու կեանքը»:
– Ընդունուած սովորութիւն է մարտ 8-ին ծաղիկ կամ խորհրդանշական բան մը նուիրել կնոջ, մօր, քրոջ կամ աղջկան:
– Հայաստանի մէջ, Խորհրդային Միութեան փլուզումէն ետք, մարտ 8-ի տօնակատարութիւնները կորսնցուցին իրենց շուքը: Փոխարէնը` մեծ ժողովրդականութիւն գտած է «Գեղեցկութեան եւ մայրութեան օր»-ը, որ որպէս պետական տօն` կը նշուի ապրիլ 7-ին:
–  Իտալիոյ, Ռուսիոյ, Ալպանիոյ մէջ սովորութիւն է դեղին միմոզա կամ տուրմ նուիրել կիներուն:
– Փորթուգալի մէջ կիները առանձին կը հաւաքուին եւ կերուխումի խնճոյքներ կը կազմակերպեն:
– Չինաստանի, Մատակասքարի եւ Նեփալի մէջ մարտ 8-ը արձակուրդի օր է միայն կիներուն համար:
– Տղամարդիկ եւս ունին իրենց միջազգային օրը, որ հաստատուած է 1997-ին եւ կը նշուի նոյեմբեր 19-ին:

Ցանկալի է, որ Կիներու միջազգային օրը ձեւականութիւններու սահմաններուն մէջ չմնայ, եւ աշխարհի բոլոր կիները տիրանան իրենց իրաւունքներուն:

 

Մեր Զաւակները Եւ Մենք

Ինչպէ՞ս Օգնել, Որպէսզի
Ան Խաղալիքները Հաւաքէ

Յաճախ ծնողք-զաւակ կը հակադրուին, երբ կարգը կու գայ սենեակը կոկելու եւ խաղալիքները հաւաքելու հարցին:

Պէտք է երեխային բացատրել, որ խաղալիքները հաւաքելը պատիժ չէ, այլ լաւ միջոց մը` աւելի ուշ զանոնք գտնելու եւ կրկին խաղալու:

Ահաւասիկ` պարզ հնարքներ, որոնք կ՛օգնեն երեխային թափած խաղալիքները հաւաքելու:

– Որպէսզի երեխան չդժուարանայ իր սենեակը կոկելու եւ թափած խաղալիքները հաւաքելու, անոր սենեակին մէջ ստեղծենք որոշ յարմարութիւններ: Այսպէս, անոր տրամադրութեան տակ դնենք կերպընկալէ կամ խաւաքարտէ խոշոր, խորունկ տուփեր, որպէսզի ան, ըստ տեսակի, դիւրաւ եւ արագ հաւաքէ իր խաղալիքները:

Կարելի է տարբեր գոյնի արկղներու մէջ դասաւորել` գիրքերը, լեկոները, փոքրիկ ինքնաշարժները եւ այլն…

– Որպէսզի երեխան չյուսահատի իր իսկ ստեղծած անկանոնութենէն, քանի մը խաղալիք միեւնոյն ատեն մէջտեղ չձգենք: Յատկապէս Կաղանդէն եւ տարեդարձէն ետք ստացած խաղալիքներուն մէկ մասը վերցնենք, իսկ քանի մը հատը մէջտեղ ձգենք:

Փոխնիփոխ զանոնք վերցնելով ու մէջտեղ հանելով` նախ թափթփած խաղալիքներուն թիւը կը պակսեցնենք, երկրորդ` ան առիթը կ՛ունենայ խաղալիքները կարօտնալու:

– Օրինակ ծառայենք եւ երեխային ձեռք երկարենք, որպէսզի ան չյուսահատի: Կարելի է երկուքով այս աշխատանքը մրցում-խաղի վերածել, ձեւերը շատ են…

– Ծեծը, պատիժը կամ դրամական վարձատրութիւնը սխալ միջոցներ են երեխան դաստիարակելու: Պէտք է ձեւը գտնել համոզելու, որ սենեակը կոկելը, խաղալիքները հաւաքելը պատիժ կամ չարչարանք չէ, այլ` իր կեանքը դիւրացնող անհրաժեշտութիւն մը:

Եթէ վարձատրութիւնը յարմար միջոց մը կը համարէք, այդ մէկը դրամական թող չըլլայ: Խոստացէք քնանալէն առաջ պատմութիւն մը պատմել եւ այլն…

 

Նորաձեւութեան Աշխարհէն

Տոլչէ Էնտ Կապանայի Յառաջիկայ
Գարուն- Ամրան Կօշիկները

Իտալական Տոլչէ էնտ Կապանա նորաձեւութեան տունը վերջերս ցուցադրեց 2018-ի գարուն-ամառ եղանակի կօշիկի եւ պայուսակի իր հաւաքածոն:

Մետաղեայ տուփեր, արհեստական ծաղիկներ, թղթախաղի քարտեր, կէս թանկագին քարեր, վառ երեւակայութիւն… Անկասկած, որ շատ-շատեր անտարբեր պիտի չմնան Կապանայի կօշիկներուն հանդէպ. ահաւասիկ` քանի մը հետաքրքրական նմուշ:

 

Բոյսերու Խնամք

Բնական Պարարտացուցիչներ`
Տնային Բոյսերուն Համար

Բնական պարարտացուցիչները ձրի եւ անվտանգ միջոց են տնային բոյսերուն աճն ու ծաղկումը ապահովելու համար:

Օրական աղբաման կը թափենք նիւթեր, որոնք հրաշալի պարարտացուցիչներ են մեր բոյսերուն համար, եւ կ՛երթանք ու ծաղկանոցէն կը գնենք սուղ եւ քիմիական պարարտացուցիչներ:

Ստորեւ կը ներկայացնենք բնական պարարտանիւթերու ցանկը, եւ շատեր բերանբաց պիտի մնան:

– 1 –

Փայտէ մոխիրը եւ կերակուրներու եփի ջուրը

Շատ յարմար է բոյսերուն սնուցման եւ հիւանդութիւններու կանխարգիլման համար: Մէկ ապուրի դգալ մոխիրին վրայ մէկ լիթր տաք ջուր լեցուցէք, կափարիչով ծածկեցէք եւ մէկ շաբաթ սպասեցէք` մերթ ընդ մերթ խառնելով: Ապա բոյսերը ջրեցէք 10 օրը անգամ մը` նախապէս ստուգելով հողին խոնաւութեան աստիճանը:

– 2 –

Սխտորը

Կը զօրացնէ բոյսերուն դիմադրականութիւնը` պաշտպանելով տարբեր հիւանդութիւններէ: Նաեւ կ՛ապահովէ խոլորձին (օրքիտէ) աճը եւ ծաղկումը: Չորսէն հինգ պճեղ սխտորին վրայ մէկ լիթր եռացած ջուր աւելցուցէք, կէս ժամ սպասեցէք, քամոցէ անցուցէք եւ ձգեցէք, որ պաղի: Ծաղիկը ջրելու ատեն ջուրին մէկ ապուրի դգալ այս լուծոյթէն աւելցուցէք:

– 3 –

Սոխի կեղեւը

Սէ. Փէ. Փէ. եւ Էօ. կենսանիւթերով եւ հանքայիններով հարուստ սոխի եփուկը ձեր բոյսերը կը պաշտպանէ հիւանդութիւններէ եւ միջատներէ:

Ջարդել սոխը` կեղեւովը միասին, վրան եռացած ջուր աւելցնել, կափարիչով փակել եւ առնուազն երկու ժամ ձգել: Քամել եւ պաղելէն ետք օգտագործել:

– 4 –

Աքուարիոմի ջուրը

Եթէ տունը ձուկ կը պահէք, այսուհետեւ աքուարիոմին ջուրը լուացարանը թափելու փոխարէն` օգտագործեցէք ձեր բոյսերը ջրելու: Անիկա կը խթանէ բոյսերուն աճը:

– 5 –

Սուրճի մրուրը

Սուրճի մրուրը չորցուցէք եւ հողին երեսը ցանեցէք, անիկա կ՛արգիլէ հողին քարացումը: Անիկա նաեւ կը խթանէ ծաղկող շատ մը բոյսերու առողջ եւ արագ ծաղկումը:

– 6 –

Պանանին կեղեւը

Փոթասիոմով հարուստ պանանին կեղեւը կտրտեցէք եւ հողին մէջ թաղեցէք զանոնք:

Բացի առողջ աճ ապահովելէ` պանանի կեղեւները բոյսերը կը պաշտպանեն վնասակար միջատներէն:

– 7 –

Հաւկիթին կեղեւը

Արեւին չորցնելէ եւ մանր կտորներու վերածելէ ետք հաւկիթի կեղեւը հողին խառնեցէք եւ բոյսին չորս կողմը ցանեցէք: Այս խառնուրդը բոյսը կը պաշտպանէ բոլոր տեսակի վնասակար միջատներէն, խխունջներէն, մրջիւններէն…

 

Խոհագիր

Ընկոյզով Շոմին
(Պահքի Ուտեստ)

Բաղադրութիւն

– 1 քիլօ շոմին
– 1 բաժակ ընկոյզ
– 2 – 3 ապուրի դգալ քացախ
– Կէս բաժակ ջուր
– Աղ, սեւ պղպեղ – սխտոր (2 պճեղ)
– 2 ապուրի դգալ մանրուած ազատքեղ

Պատրաստութիւն

Շոմինը խաշել, քամել եւ աղալ: Ընկոյզը աղալ, հարելով քիչ-քիչ ջուր լեցնել, մինչեւ որ թթուասերի թանձրութեամբ խառնուրդ մը ստացուի: Յետոյ յաջորդաբար աւելցնել` քացախը, աղը, պղպեղը, մանրուած ազատքեղը, ճզմուած սխտորը եւ լաւ խառնել:

Ստացուած թանձրուկը խառնել աղացած շոմինին հետ, ըստ ճաշակի ձեւաւորել եւ ներկայանալի, բաց ամանի մը մէջ շարել ու զարդարել նուռի հատիկներով, ընկոյզի կտորները, ազատքեղի տերեւներով…

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Տեսարան

Ամառ օրով
Ծառերուն տակ փռուեր նստեր են մարդիկ
Բարձ ու փսիաթ, սան ու տապակ, կուժ ու պնակ,
Կրակարան, օրօրոց
Բան չեն մոռցեր. եւ ամէնքով օրուան համը կը հանեն…

Յանկարծ ամպ մը, տեղատարափ մը սաստիկ
Տակնուվրայ կ՛ընէ ամէնքն – ամէնբան…

Բոլոր ծառերն անմիջապէս կ՛ուզեն մէկ մէկ հովանոցի վերածուիլ
Բայց կայծակէն կը վախնան

Օդը կ՛ուզէ անջրանցիկ մեծ վրանի մը փոխուիլ
Սակայն հովէն կը վախնայ

Հողը կ՛ուզէ գիրկը բանալ – ըլլալ շուտով պատսպարան մ՛առժամեայ
Բայց եւ այնպէս ջրհեղեղէն կը վախնայ

Լոյսը կ՛ուզէ միակտուր ապակիի շերտ մը դառնալ գլխուն վերեւ ամէնուն
Սակայն ան ալ որոտումէն կը վախնայ.

Իսկ արեւը վար կը նայի ու կը դիտէ տեսարանն այս եզական
Եւ կը զուարճանայ…:

Զ. ԽՐԱԽՈՒՆԻ

 

 

 


Կին Դէմքեր Զապէլ Եսայեան Ճեմուղի` Փարիզի Մէջ

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Անցեալ հինգշաբթի, մարտ 8-ին, կիներու իրաւունքներու միջազգային օրուան առիթով, լոյսերու քաղաք Փարիզի 20-րդ եւ 11-րդ թաղամասերը իրարու կապող Մենիշմոնթան պողոտայի ճեմուղին անուանուեցաւ Զապէլ Եսայեան:

Փարիզի քաղաքապետուհի Անն Հիտալկօ կատարեց բացումը Սփինոզա եւ Թլեմսեն փողոցներու խաչմերուկին:

«Կինը աշխարհ չէ եկած միայն հաճելի ըլլալու համար: Կինը եկած է իր խելքը, մտային, բարոյական եւ ֆիզիքական յատկութիւնները զարգացնելու համար: Ինքզինքնին յարգող բոլոր կիներուն իտէալը միայն հաճելի ըլլալը պէտք չէ ըլլայ, այլ` երկրիս վրայ գործօն բարերար տարր մը դառնալը»:

Զապէլ Եսայեան

Քանի մը տողով դժուար է ըսել, թէ ի՛նչ մեծ գործ կատարած է հայ գրականութեան մեծագոյն դէմքերէն, բայց շատերու համար անծանօթ այս հայ կինը:

Ցեղասպանութեան տարիներուն Զապէլ Եսայեանը Միջին Արեւելքի երկիրներուն մէջ կը զբաղէր հայ տարագիրներու խնամքով, ան հնարաւորութիւններ կը ստեղծէր, որպէսզի հայ երեխաները ապաստարաններ ունենան: Անոր շնորհիւ շատեր կրցան Արեւելեան Հայաստան հասնիլ: Ցեղասպանութեան յաջորդող տարիներուն Զապէլ Եսայեանը ֆրանսական եւ եւրոպական կարգ մը պարբերաթերթերու մէջ Հայոց ցեղասպանութիւնը դատապարտող յօդուածներ, ակնարկներ գրեց եւ եւրոպացի ժողովուրդը հաղորդակից դարձուց Հայոց ցեղասպանութեան հարցին:

Զապէլ Եսայեանը ստալինեան բռնապետութեան զոհերէն դարձաւ: Ան ձերբակալուեցաւ 1937-ին, աքսորուած է Սիպիր եւ մահացաւ 1943-ին: Մինչ եւ օրս մութ եւ անյայտ են Զապէլ Եսայեանի մահուան հանգամանքները:

Մեր Զաւակները Եւ Մենք

Քայլակին Առաւելութիւններն
Ու Անպատեհութիւնները

Շատ մը ծնողներու համար քայլակը ապահով եւ խելացի միջոց է, որուն շնորհիւ երեխան անվտանգ կը շրջի տան մէջ, թէ բակը, կը ծանօթանայ շրջապատին եւ, վերջապէս, կը զբաղի առջեւի սեղանին վրայ եւ շուրջ տեղադրուած տարբեր տեսակի խաղալիքներով, գնդակներով, ազդանշաններով ու լոյսերով:

Ոմանց կարծիքով, քայլակ օգտագործող երեխաները աւելի կանուխ քալելու կը սկսին, քան` ուրիշներ:

Սակայն կայ նաեւ հակառակը կարծիքը, թէ` այն երեխան, որ երկար ժամանակ կ՛անցընէ քայլակին  մէջ, քիչ մը աւելի ուշ կը սորվի ինքնուրոյն քալել:

Մանկաբուժներու կարծիքով, քայլակին մէջ երեխային ծանրութիւնը կը ճնշէ ոտքերուն վրայ, եւ ան կռնակը ծռած, կուրծքով առջեւի սեղանին յենած, ծուռ դիրքով կը յառաջանայ:

Եթէ դուք ձեր կարգին որոշած էք քայլակ գնել ձեր երեխային, նկատի առէք, որ 7-8 ամսու երեխան եւ ոչ աւելի փոքրը կրնայ քայլակ գործածել: Յիշեցէք, որ քայլակին մէջ երեխան կարելի է պահել կէսէն մինչեւ մէկ ժամ, բայց` ոչ աւելի, ապահովելով սենեակին անվտանգութիւնը:

Կարեւոր է նաեւ յարմարցնել նստատեղիին բարձրութիւնը, այնպէս, որ երեխան կախուած դիրքով չմնայ: Թելադրելի է, նաեւ գնել համապատասխան կօշիկներ:

Գեղեցկագիտական

Մեղրով Եւ Կասիայով
Դիմակ

Բշտիկներէն ձերբազատելու համար պարտադիր չէ միայն քիմիական միջոցներ օգտագործել: Մեղրն ու կասիան նոյնքան ազդու միջոցներ են:

Բաղադրութիւն

– 1 ապուրի դգալ մեղր
– Կէս թէյի դգալ փոշի կասիա

Օգտագործում

– Մեղրն ու կասիան խառնել եւ բշտիկներուն վրայ քսել:
– Կէս ժամ ետք պաղ ջուրով լուացուիլ:

Այս դիմակը կարելի է օգտագործել շաբաթը երկու անգամ:

Սննդագիտական – Առողջապահական

8 Համոզիչ Պատճառներ`
Պանան Ուտելու

1.- Կ՛օգնէ կիրի իւրացմանը:

Պանանը կը պարունակէ նիւթեր, որոնք կ՛օգնեն աւելի լաւ իւրացնելու կիրն ու մակնեզոմը: Այս հանքանիւթերը անհրաժեշտ են ոսկորներուն, ակռաներուն, եղունգներուն եւ մազերուն ամրութեան:

2.- Կը բարելաւէ տեսողութիւնը:

3.- Կ՛իջեցնէ արեան գերճնշումը:

4.- Կը բարելաւէ ուղեղին աշխատանքը:

5.- Կը կանխարգիլէ ջղաձգումները:

6.- Կը պայքարի ընկճախտին դէմ:

7.- Կը թուլացնէ մկանները եւ կ՛օգնէ քունին:

8.- Օրը սկսելու լաւագոյն միջոց է: Կը յաղթահարէ քրոնիք յոգնածութիւնը, իսկ կաթի եւ մեղրի հետ` կ՛աշխուժացնէ թէ՛ ուղեղը եւ թէ՛ մարմինը:

Նորաձեւութեան Աշխարհէն

Շանելի Վերջին Հաւաքածոն`
«Անտառին» Մէջ

Ֆրանսական Շանել նորաձեւութեան տունի ստեղծագործ ձեւագէտ Քարլ Լակըրֆելը ծանօթ է իր վառ երեւակայութեամբ եւ նոր հաւաքածոները արտասովոր վայրերու մէջ կազմակերպելու ունակութեամբ:

Այս անգամ Լակըրֆելը նոր հաւաքածոն ցուցադրեց «Կրան փալէի» մէջ` ներսը ստեղծելով կախարդական անտառ մը…

Տասնեակ մը մանըքեններ նոր հագուստները ցուցադրեցին ծառերու ետեւէն դուրս գալով:

Նորաձեւութեան աշխարհի մասնագէտներուն կարծիքով, այս անգամ եւս հանճարեղ ձեւագէտը գովերգեց ժամանակակից, ուժեղ ու անկախ կնոջ կերպարը:

Ցուցադրութեան առաջին շարքերուն նստած էին Լակըրֆելտի մուսաները` Գարլա Պրունին, Վանեսա Փարատին, Լիլի Ալենը եւ ուրիշներ:

Ստորեւ` քանի մը հետաքրքրական նկարներ:

Ինչպէ՞ս Մաքրել Ներքնակը

Մահճակալներուն ներքնակները, եթէ ոչ` 6 ամիսը անգամ մը, առնուազն տարին անգամ մը պէտք է մաքրել` քրտինքի հետքերէն, մեռած բջիջներէն եւ պարզ աչքով անտեսանելի աքարիէններէն ձերբազատուելու համար:

Ներքնակ մը մաքրելու համար պէտք է անցնիլ երկու փուլերէ.

1.- Փոշազերծել

Մաղի մը միջոցով պէյքինկ սոտան տարածել ներքնակին ամբողջ մակերեսին: Մէկ ժամ ձգել, ապա ելեկտրական փոշեկուլով մաքրել զայն:

2.- Լուալ

Փոշազերծուած ներքնակը մաքրել ճերմակ քացախով եւ կամ ջուրի մէջ լուծուած կանաչ գոյնի տէրոլով: Օգտագործել փափուկ լաթի կտոր մը, որ լաւ քամուած ըլլայ:

3.- Մանրէազերծել

Ներքնակը լաւապէս չորնալէ ետք անոր վրայ սփռել մանրէազերծող եւ միաժամանակ անուշ բուրող սփրէյ մը:

Այս գործին ձեռնարկելու համար ընտրել պայծառ, արեւոտ օր մը եւ աշխատանքի լծուիլ առաւօտեան, որպէսզի ներքնակը լաւ չորնայ եւ խոնաւ չմնայ: Խոնաւութիւնը աքարիէններու յարմար միջավայր է:

 

 Խոհագիր

Սիսեռով Աւոքա

Թացան

– 1/3 գաւաթ մածուն
– 2 ապուրի դգալ թահին
– 2 ապուրի դգալ կիտրոնի հիւթ
– 2 ապուրի դգալ ջուր
– 1/2 ապուրի դգալ մեղր
– 1 ճզմուած սխտոր

Աղցան

– 1 պզտիկ տուփ խաշած սիսեռ
– 1/2 գաւաթ մանր կտրտուած վարունգ
– 1/2 գաւաթ մանր կտրտուած լոլիկ
– 1 պզտիկ սոխ, մանր մանրուած
– 1 1/2 ապուրի դգալ մանրուած թարմ գինձ
– 2 խոշոր աւոքա

Պատրաստութիւն

Խորունկ ամանի մը մէջ խառնել թացանին բաղադրիչները, աղել, համեմել եւ մէկ կողմ ձգել:

Ուրիշ ամանի մը մէջ խառնել` սիսեռը, վարունգը, լոլիկը, սոխն ու գինձը: Աղել, համեմել:

Աւոքաները երկայնքին կիսել, կուտը հանել եւ դգալի մը միջոցով միջուկէն քիչ մը հանել` աղցանին տեղ բանալու համար:

Կիսուած աւոքաները կիտրոնի հիւթով ծեփել, լեցնել սիսեռով աղցանը, աւելցնել թացանը:

 

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Ձեռքեր

Երբ ես տեսնում եմ
Մանր հոգսերից շուտ ընկճուողի,
Իսկոյն յիշում եմ
Իմ ընկերոջը, որ ձեռքեր չունի:
Դեռ կարելի է`
Առանց ոտքերի, առանց աչքերի:
Բայց մտածե՞լ էք,
Որ անհնար է առանց ձեռքերի:
Նոյնիսկ երբ մէկին բռնում են, զսպում,
Ամէնից առաջ ձեռքե՛րն են կապում:
Եթէ ուզում են գերի վերցնել,
Հրամայում են. շուտ ձեռքերդ վեր:

Իսկ իմ ընկերը
Քանի՜ տարի է, որ ձեռքեր չունի:
Բայց չէ՛ որ նա էլ
Պէտք է լուացուի՛, սանրուի՛, թէյի՛,
Ծխի՛, կամ գրի՛,
Մէկին գուրգուրի՛…
Դուք մտածե՞լ էք,
Որ նա չի կարող երբեք նուագել,
Իր տան դռները բացել ու փակել,
Չի կարող լողալ,
Վոլէպոլ խաղալ,
Մեքենայ վարել
Կամ թիավարել,
Ձեզ նման պարել
Կամ ծափահարել:
Իսկ եթէ փորձեն նրա դէմ ելնել,
Երբեք չի կարող հրացան բռնել:
Եւ, այնուհանդերձ,
Կարողանում է ծիծաղե՜լ անկեղծ:

Իսկ ինչպէ՞ս է, որ
Շատերը ունեն բազուկներ հզօր,
Որոշ կանայք էլ`
Աննման ձեռքեր,
Բայց մի աննշան հոգսից աշխարհում
Յուսահատւում են, տխրում, դժգոհում:

Նման դէպքերում
Ես շատ եմ խնդրում`
Ամէն մարդ նայի իր զոյգ ձեռքերին,
Ձեռքերը դնի սեփական խղճին,
Եւ յիշի, ինչպէս վէրքը թռչունի,
Իմ ընկերոջը, որ ձեռքեր չունի:

ԱՐԱՄԱՅԻՍ ՍԱՀԱԿԵԱՆ

Թեսթ. Այս Տղամարդը Ձեզի՞ Կը Նայի, Թէ՞ Կողմնակի

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Ուշադիր դիտեցէք նկարը եւ տեսէք, թէ ձեր ուղեղը ինչպէ՛ս կ՛արձագանգէ անոր: Նկարին վրայ պատկերուած տղամարդը ձեզի՞ կը նայի, թէ՞ կողմնակի, պատասխանեցէք այս պարզ հարցումին եւ կարդացէք արդիւնքը:

Եթէ, ձեր կարծիքով, տղամարդը կողմնակի կը նայի, շատ հնարաւոր է, որ դուք նախ նկատեր էք քիթն ու բերանը եւ խուսափեր էք աչք-աչքի շփումէ:

Ասիկա կը բացայայտէ ձեր ամչկոտութիւնը, դուք առհասարակ ինքնամփոփ, ներամփոփ անձ էք, չէք սիրեր ուշադրութիւն գրաւել, ձեզի համար շատ դժուար է անծանօթ մարդու հետ յարաբերիլը:

Դուք ընդհանրապէս թերահաւատ էք մարդոց նկատմամբ, միշտ աչալուրջ էք եւ փակ: Կը նախընտրէք ժամանակ անցընել փոքրաթիւ ընկերներու հետ եւ կը խուսափիք աղմկոտ երեկոյթներէ:

Դուք ազնիւ ընկեր էք, պատրաստ` օգնութեան ձեռք մեկնելու: Դուք նաեւ օժտուած էք հետաքրքրական միտքերով, սակայն բաւարար ինքնավստահութիւնն ու համարձակութիւնը չունիք զանոնք հանրութեան պարզելու:

***

Եթէ, ձեր կարծիքով, տղամարդը ձեզի կը նայի, կը նշանակէ, որ դուք անկեղծ եւ բաց մարդ էք, որ երբեք չի վարանիր իր մտածումը արտայայտելու եւ իր տեսակէտը պաշտպանելու:

Դուք շատ հաղորդական եւ անմիջական մարդ էք, ձեր շուրջ շատ բարեկամներ ունիք եւ լաւ յարաբերութիւններու մէջ էք բոլորին հետ: Սակայն հակուած էք ամէն ինչ վերահսկել, կ՛ախորժիք, երբ ամէն ինչ ձեր ուզած ձեւով կ՛ընթանայ:

Շատեր հիացած են ձեզմով. անոնց կարծիքով, դուք իսկական ղեկավար մըն էք:

Նորաձեւութիւն.

40-ը Թեւակոխած Կիները
Պէտք Է Հրաժարին…

Հագուստի ընտրութեան ժամանակ կարեւոր է նկատի առնել տարիքային սահմանափակումները, որոնք մեծապէս կ՛ազդեն արտաքին տեսքին վրայ:

Արդէն տարիներ առաջ անուանի ձեւագէտ Իվ Սեն Լորան միջին տարիքի կիներուն թելադրած է հրաժարիլ այն հագուստներէն, զորս կրած էին, երբ 18-20 տարեկան էին:

Սեն Լորանին տեսակէտը մեր օրերուն ալ կը բաժնեն շատ մը ձեւագէտներ` ճշդելով հագուստի 5 տեսակ, որոնցմէ կ՛արժէ, որ հրաժարի 40-ը թեւակոխած կինը: Այսպէս`

ա.- Ուսերը բաց, տեքոլթէ հագուստը,
բ.- Շատ կարճ շորթը,
գ.- Պատռտած ճինզ տաբատը,
դ.- Շատ կարճ հագուստը,
ե.- Փորը բաց, կարճ վերնաշապիկը:

Տնային 6 Բոյսեր, Որոնք Օդը
Մաքուր Եւ Զով Կը Պահեն

Որոշ տնային բոյսեր օժտուած են բազմաթիւ օգտակար յատկութիւններով: Քիչեր գիտեն սակայն, որ տնային բոյսեր ունակ են բնակարանին օդը մաքրելու եւ ջերմաստիճանը նուազեցնելու:

-1-
Ֆիքիւս

Կայ ֆիքիւսի աւելի քան 800 տեսակ` սովորական թուփէն մինչեւ բարձր ծառի տեսքով: Մշտադալար բոյս, յաճախ ձուաձեւ տերեւներով, բաց եւ մութ կանաչի երանգներով:

Հայաստանի մէջ կարելի է գտնել Տաւուշի եւ Սիւնիքի մարզերու լեռնային գօտիներուն մէջ:

-2-
Սանսեւիերիա

Այս բոյսը ժողովրդական լեզուով ծանօթ է` որպէս զոքանչի կամ կեսուր մամայի լեզու: Ունի երկարաւուն սրածայր կարծր տերեւներ: Գիշերները թթուածին արտաշնչելով` այս բոյսը օդէն կը ներծծէ թունաւոր նիւթերը եւ կը զովացնէ մթնոլորտը:

-3-
Արեքա

Կը համարուի արմաւենիի ընտանիքին ամէնէն ժողովրդականութիւն վայելող բոյսը` տան յարդարանքի համար: Անիկա ոչ միայն կը չէզոքացնէ թունաւոր նիւթերը, այլ նաեւ զգալիօրէն կը զովացնէ տարածութիւնը:

-4-
Ձարխոտ

Բոլորիս ծանօթ ֆուժերն է: ՆԱՍԱ-ի գիտնականները ձարխոտը կը համարեն օդը մաքրող ամենաարդիւնաւէտ բոյսերէն մէկը: Բացի ասկէ` ձարխոտը կը մաքրէ օդը եւ սենեակը կը լեցնէ հաճելի, զով խոնաւութեամբ:

-5-
Ալոէ Վերա

Ալոէ վերան ոչ միայն կը բուժէ այրուածքներէ տուժած մորթը, նաեւ կը մաքրէ եւ կը զովացնէ տան մթնոլորտը:

-6-
Էբիբրեմնում

Այս բոյսը յանձնարարելի է բոլոր անոնց, որոնք բոյս խնամելու ունակութիւն չունին, քանի որ անիկա ոչ պահանջկոտ բոյս է:

Էբիբրեմնում ոսկեզօծը մեծ խնամքի չի կարօտիր եւ ասով մէկտեղ հրաշալի կերպով կը զովացնէ եւ կը մաքրէ օդը:

Կանկառ Ուտելու Համոզիչ Պատճառներ

– Կանկառը քիչ ջերմուժ կը պարունակէ (33,2 կրամ ջերմուժ իւրաքանչիւր 100 կրամի մէջ):
– Հարուստ է բնասպիտով, ինչ որ կուշտ պահելու առաւելութիւնը կու տայ անոր:
– Կանկառը հարուստ է բնաթելով:
– Կանկառը կը պարունակէ կենսանիւթեր, յատկապէս` ՔԱ. կենսանիւթը եւ հանքայիններ` փոթասիոմ, մակնեզիում, կիր…
– Կը դարմանէ պնդութիւնը:
– Կ՛ապահովէ աղիքներուն առողջ գործունէութիւնը:
– Կ՛աշխուժացնէ մարսողութիւնը:
– Բնական միզեցնող մըն է:
– Քոլեսթերոլը եւ թրիկլիսերիտը կը նուազեցնէ:

Գիտէ՞ք, որ…

– Խոշոր կանկառ մը կրնայ մինչեւ 500 կրամ եւ աւելի կշռել, բայց անոր միայն մէկ երրորդը օգտագործելի է:
– Կանկառ գնելու ատեն պէտք է ընտրել ծանր եւ պիրկ տեսակը, տերեւները պէտք է ըլլան խիտ, մութ կանաչ:
– Կանկառը երկար ժամանակ թարմ պահելու համար պէտք է զայն ծաղիկի նման կոթին բաժինը ջուրի մէջ պահել:
– Կանկառը յանձնարարելի չէ կաթ տուող մայրերուն, քանի որ անիկա թէ՛ լեղի համ մը կու տայ կաթին եւ թէ՛ կը դժուարացնէ կաթին ժայթքումը

Խոհագիր

Կանկառի Սրտիկներով Կրաթեն

Բաղադրութիւն` 4 անձի համար.

Կանկառի 8 սրտիկ (պահածոյ)
20 կրամ կարագ
100 կրամ խորանարդաձեւ կտրտուած խոզապուխտ
Խոշոր սոխ մը
2 պճեղ սխտոր
20 սլ թարմ սեր
Հաւկիթ մը
100 կրամ տաշուած փարմըզան պանիր
Աղ, սեւ պղպեղ

Պատրաստութիւն.

Կարագը հալեցնել եւ աւելցնել մանրուած սոխը, կանկառը, ճզմուած սխտորն ու խոզապուխտը:

Փուռը տաքցնել 180 ջերմաստիճանով:

Փուռ գացող անհատական, փոքրիկ ամաններու մէջ լեցնել վերոյիշեալ խառնուրդը:

Փոս ամանի մը մէջ թարմ սերն ու հաւկիթը զարնել, աղել, համեմել եւ աւելցնել խառնուրդին վրայ:

Երեսը փարմըզան ցանել եւ տաք փուռին մէջ եփել 15-20 վայրկեան:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Առաջին Սէրը

Պէ՛տք չէ, սիրելի՜ս.
Զո՜ւր ես երդւում:

Առանց երդման էլ ես հաւատում եմ,
Որ հիմա օրըդ մի դար է տեւում,
Որ փուշ կարօտը քեզ ծուատում է,
Որ գիշերն ի լոյս չես քնում յաճախ,
Որ իմ անունն ես կրկընում յաճախ,
Որ աղջկական քո մաքուր բարձին
Թեքուած ես տեսնում մի ծերուկ արծիւ
(Անգղ էլ լինէի` արծիւ է թւում),
Որ քեզ աշխարհում ոչի՜նչ չի թովում,
Որ առանց սիրուս կեանքդ կորած է,
Որ…

Գիտե՛մ, ջա՜նըս.
Զո՜ւր ես երդւում:

Բայց գիտեմ եւ այն,
Ինչ դո՛ւ չգիտես.

Առաջին սէրը, ինչպէս որ հացը,
Ի՜նչ էլ որ անես` միշտ կուտ է գնում…

ՊԱՐՈՅՐ ՍԵՒԱԿ

Փորձ-Հարցարան. Անցեալի Էջը Դիւրաւ Կը Դարձնէ՞ք

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Գործի փոփոխութիւն, երկիր փոխելու հարկադրանք, սիրած անձէն բաժանում… Նման փոփոխութիւններու ինչպէ՞ս կը հակազդէք: Անցեալի էջը ամբողջովին կը դարձնէ՞ք, թէ՞ անցեալը կը շարունակէ ապրիլ ձեր մէջ:

Պատասխանեցէք ստորեւ տրուած փորձ-հարցարանին, ապա կարդացէք արդիւնքը:

***

– 1 –

Բարեկամ մը ձեզ կը ձանձրացնէ իր հեռաձայններով եւ յաճախ ու ամէնուրեք կը հետեւի ձեզի:

ա.- Բան չէք ըսեր, որովհետեւ կը զգուշանաք զայն վիրաւորելէ:
բ.- Կը փորձէք կարելի եղածին չափ հեռաւորութիւն պահել:
գ.- Իր սահմանները կը ճշդէք եւ կ՛ըսէք, որ ձեզ հանգիստ ձգէ:

– 2 –

Ձեր սիրած անձը կը յայտնէ, թէ կ՛ուզէ վերջ տալ ձեր միջեւ գոյութիւն ունեցող յարաբերութեան:

ա.- Շատ կը խնդրէք, որ վերատեսութեան ենթարկէ որոշումը:
բ.- Կը լսէք առանց հակազդելու:
գ.- Կը փորձէք մխիթարուիլ` մտածելով, որ անկեղծ բարեկամներ չեն պակսիր ձեր շուրջ:

– 3 –

Գործի բերմամբ պիտի ստիպուիք քանի մը տարիով երկիրը ձգել եւ ուրիշ երկիր հաստատուիլ:

ա.- Կը մտածէք գործը ձգել:
բ.- Կը մտածէք, որ քանի մը տարին շուտ կ՛անցնի:
գ.- Կը մտածէք, որ լաւ առիթ է միջավայր փոխելու եւ նոր մարդոց ծանօթանալու:

– 4 –

Ձեր հագուստի պահարանը կը կոկէք եւ, ահա՛, քանի մը կտոր հագուստ կայ, որոնք տարիներէ ի վեր կախուած են հոն եւ երբեք չեն հագցուած:

ա.- Կը պահէք, քանի որ անոնց հետ կապուած յիշատակներ ունիք:
բ.- Կը պահէք` սպասելով յարմար անձին, որուն կրնաք տալ զանոնք:
գ.- Զանոնք կու տաք ձեր մաքրութեան կնոջ:

– 5 –

Գիրքի մը մէջէն հին լուսանկարներ կը գտնէք:

ա.- Զանոնք անմիջապէս ալպոմի մը մէջ կը տեղաւորէք, որպէսզի չկորսուին:
բ.- Կը դիտէք եւ դարձեալ գիրքին էջերուն մէջ կը տեղաւորէք:
գ.- Կը թափէք, քանի որ ալպոմները արդէն լեցուն են, եւ այդ նկարները ձեր սրտին չեն խօսիր:

– 6 –

Ի՞նչ բան չէք հանդուրժեր:

ա.- Ապերախտութիւնը:
բ.- Կրաւորական կեցուածքը:
գ.- Անտարբերութիւնը:

– 7 –

Առաւօտ մըն ալ կ՛արթննաք եւ կը տեսնէք, որ տարիներէ ի վեր խնամած ձեր թռչնիկը վանդակէն փախուստ տուած է:

ա.- Շատ կը տխրիք եւ օրերով այդ մասին կը պատմէք բոլորին:
բ.- Կը մտածէք խեղճը ազատեցաւ:
գ.- Կ՛երթաք եւ նոր մը կը գնէք:

Արդիւնք

– Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «ա» է, մեծ դժուարութեամբ կ՛անջատուիք անցեալէն: Իւրաքանչիւր իր, նամակ, լուսանկար յիշատակ մը կ՛արթնցնէ ձեր մէջ, հետեւաբար կը պահէք զայն եւ կը գուրգուրաք անոր վրայ: Նոյնպէս ալ դժուար կը բաժնուիք ձեզի սիրելի, հարազատ անձերէն եւ բաժանումի վէրքը երբեք չի սպիանար ձեր պարագային:

***

– Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «բ» է, անցեալը կարեւոր նշանակութիւն ունի ձեզի համար, բայց եւ այնպէս անոր գերին չէք: Կ՛ընդունիք ձեր կեանքին մէջ կատարուող փոփոխութիւնները եւ ըստ այնմ կը կազմակերպէք ձեր կեանքը եւ կը յարմարիք որոշ հարկադրանքներու:

***

– Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «գ» է, անցեալը շատ բան չ՛ըսեր ձեզի եւ դիւրաւ կը շրջանցէք զայն: Կ՛ապրիք օրը օրին` առաւելաբար նայելով դէպի ապագան: Այս պատճառով ալ ձեր կեանքը քիչ թէ շատ հեզասահ կ՛ընթանայ, անցեալը որեւէ ձեւով չի կաշկանդեր ձեզ:

 

Հետաքրքրական

 Երեխաներու Ծնելու Հերթականութիւնը
Կ՛ազդէ Անոնց Բնաւորութեան Վրայ

Յաճախ կը լսենք, որ աւագ երեխաները աւելի պատասխանատու եւ ինքնուրոյն են, մինչդեռ մէկհատիկները հակուած են եսակեդրոնութեան:

Ծնելու հերթականութեան եւ երեխաներու բնաւորութեան վերաբերող գիտական հետազօտութիւններ եւս յանգած են այն համոզումին, որ ընտանիքին մէջ երեխային «քանիերորդը» ըլլալը կ՛ազդէ անոր բնաւորութեան վրայ:

Ծնելու հերթականութեան տեսութեան անդրադարձած է Ալֆրետ Ատլերը` Ֆրէօյտի ընկերն ու պաշտօնակիցը: Ան հաւատացած էր, որ` «Այն հերթականութեամբ, որ երեխան կը ծնի ընտանիքի մէջ, անքակտելիօրէն կ՛ազդէ անոր մարդ տեսակի ձեւաւորման վրայ»:

Ատլերի համաձայն`

– ԱՒԱԳ ԵՐԵԽԱՆ հակուած է դառնալու պահպանողական եւ իշխանութեան ձգտող: Ան օժտուած կ՛ըլլայ առաջնորդի յատկանիշներով:

– ՄԻՋՆԵԿ ԵՐԵԽԱՆ շարունակ կը փորձէ գերազանցել աւագը: Անոր զարգացումը աւելի արագ կ՛ընթանայ: Միջնեկ երեխան հակուած է փառասէր ըլլալու, սակայն եսասէր չէ: Ան չափէն աւելի մեծ ու անհասանելի նպատակներ կը դնէ իր առջեւ, ինչ որ դուռ կը բանայ անյաջողութիւններու դիմաց, սակայն անյաջողութիւնները դիմակայելը կը կոփէ զինք:

– ԿՐՏՍԵՐ ԵՐԵԽԱՆ չափազանց ուշադրութիւն եւ հոգածութիւն կը ստանայ թէ՛ ծնողներէն եւ թէ՛ աւագ քոյր-եղբայրներէն: Այդ պատճառով ալ ան նուազ փորձառու եւ ինքնուրոյն է: Այսուհանդերձ, ան հակուած է գերազանցելու իր աւագ քոյրը-եղբայրը: Պատմութեան մէջ ծանօթ են բազմաթիւ կրտսեր երեխաներ, որոնք դարձած են բացառիկ մարզիկներ, մեծ երաժիշտներ եւ տաղանդաւոր նկարիչներ:

– ՄԷԿՀԱՏԻԿ ԵՐԵԽԱՆ չունենալով ո՛չ քոյր, ո՛չ եղբայր` բնականաբար չունի նաեւ մրցակից: Բամպակներու մէջ մեծցած այս երեխան նոյն հոգատար եւ հիացական վերաբերմունքը կ՛ակնկալէ նաեւ անծանօթներէն: Եսակեդրոնութիւնը մէկհատիկին բնորոշ գիծերէն մէկն է: Ան դժուարութիւն ունի իրեն տարեկիցներուն հետ յարաբերելու: Մէկհատիկը նաեւ կատարելապաշտ է եւ ամէն գնով կը հասնի իր նպատակին:

***

Գերմանացի գիտնականներ տարիներու վրայ հետազօտած են ամերիկացի, բրիտանացի եւ գերմանացի շուրջ 20 հազար չափահասներ եւ յանգած են այն եզրակացութեան, որ աւագ երեխաները աւելի բարձր արդիւնքներ ցուցաբերած են IQ քննութիւններուն (ուշիմութեան քանորդ): Անոնք աւելի ազնիւ են, զգայուն, բայց` նուազ ընկերային:

Նոյն հետազօտութեան հիմամբ`

– Կրտսեր երեխան ուրախ, յարաբերող, մարդամօտ, եսակեդրոն եւ խորամանկ է:

– Մէկհատիկ երեխան զգայուն, առաջնորդ, ինքնավստահ, պատասխանատու եւ կատարելապաշտ է:

– Աւագ երեխան պատասխանատու, ինքնուրոյն, վստահելի, առաջնորդ եւ կատարելապաշտ է:

– Միջնեկ երեխան փառասէր, գործունեայ, մարդամօտ, հաշտարար եւ յարմարող է:

Այսուհանդերձ, պէտք է ընդունիլ, որ այսպիսի հետազօտութիւնները բաւական շատ բացթողումներ կ՛ունենան. նկատի չեն առնուիր ազգագրական գործօնները, ներընտանեկան փոխյարաբերութիւնները, դաստիարակութիւնը, ընտանիքի դրամական վիճակը եւ այլն…

Կ՛արժէ մտածել:

 

Զատկուան Յարդարանք

Քանի մը օրէն Զատիկ է, բայց դուք աշխատող մայր էք եւ տակաւին առիթը չէք ունեցած տունը յարդարելու… Ձեզի կը ներկայացնենք յարդարանքի հետաքրքրական տարբերակներ` սեղանի, անձեռոցիկի, պսակի, ծառի եւ այլն… Զանոնք իրականացնելու համար կարելի է օգտուիլ «Ուան տալըր»-ի խանութներէն, ուր յարդարանքի իրերու մեծ եւ աժան տեսականի կրնաք գտնել:

Որքան որ բազմազբաղ ըլլաք, տան պզտիկ յարդարանք մը պատրաստելու մի՛ զլանաք: Թող գարունն ու Զատիկը նոր կեանք եւ լաւատեսութիւն բերեն թէ՛ տան մթնոլորտին եւ թէ՛ անոր պատերէն ներս ապրող անձերուն:

 

Խոհագիր

Պուլանժեր

Ֆրանսացիները պուլանժերին բոլոր բաղադրիչները կը պատրաստէին տունը, բայց եփելու համար կ՛երթային մօտակայ հացի փուռը եւ հոն կ՛եփէին զայն: Ներկայիս պուլանժերը ամէնուրեք տունը կը պատրաստեն, բայց անունը մնացած է նոյնը:

Բաղադրիչներ

– 1 քիլօ գետնախնձոր
– 2 սոխ
– 60 կրամ կարագ
– 200 մլ. բանջարեղէնի արգանակ
– 200 մլ. կաթ
– Աղ, սեւ պղպեղ

Պատրաստութիւն

Գետնախնձորները կեղուել, լուալ, ցամքեցնել եւ շատ բարակ շերտերով կտրել (կարելի է մոնտոլին գործածել): Օղակաձեւ կտրատել նաեւ սոխը: Գետնախնձորը համեմել աղով եւ սեւ պղպեղով:

Փուռ գացող ամանին յատակն ու պատերը ծեփել կարագով, փոխնիփոխ շարել յարկ մը գետնախնձոր, յարկ մը` սոխ: Վերջին շարքը գետնախնձորի շերտերով պէտք է աւարտել եւ ուշադիր ըլլալ,որ համաչափ ու ձեւաւոր շարուած գետնախնձորը գեղեցիկ տեսք ունենայ:

Տաք կաթն ու արգանակը խառնել եւ թափել գետնախնձորին վրայ. անիկա պէտք է հասնի մինչեւ վերջին շերտ, բայց չծածկէ զայն: Նախքան փուռ փոխադրելը վերի շերտին վրայ հալած կարագ լեցնել:

Ափսէն ծածկել փայլաթիթեղով եւ նախապէս տաքցուած փուռին մէջ 40 վայրկեան եփել` 200 ջերմաստիճանով: Յետոյ հանել փայլաթիթեղը, նուազեցնել ջերմաստիճանը 180-ի եւ 40 վայրկեան եւս եփել: Պէտք է որ երեսը ոսկեգոյն դառնայ:

 

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

 Նայիրեան Դալար Բարտի

Նազում ես ու շորորում զմրուխտէ քո շորերում,
Շուք արած ճամբի վրայ մանկութեան կանաչ արտի,
Քո կանչը զնգում է զիլ իմ սրտի խոր ձորերում,
Իմ հեռո՜ւ, հեռո՜ւ, հեռո՜ւ Նայիրեան դալար բարտի:

Ա՜խ, ասես խարոյկ լինես` բռնկուած կանաչ բոցով,
Ես հեռուից քեզ եմ գգւում կարօտով կրակ սրտի.
Լցնում ես դաշտերն ամէն հարազատ քո խշշոցով,
Իմ հեռո՜ւ, հեռո՜ւ, հեռո՜ւ Նայիրեան դալար բարտի:

Իմ արտոյտ-մանուկն ահա խաղում է քո շուաքում,
Քո փառքին երգ է շրշում շուրթերով կոկոն վարդի,
Զով արա նրա կեանքին, հօր նման գգուիր անքուն,
Իմ հեռո՜ւ, հեռո՜ւ, հեռո՜ւ Նայիրեան դալար բարտի:

Ես երգիչ հրի, սրի, շահ չունեմ քո սիրուց զատ,
Քեզ նման կանաչ կեանքով քեզ համար ելած մարտի,
Կը մեռնեմ, միայն թէ դու դարերում ազատ խշշաս,
Իմ հեռո՜ւ, հեռո՜ւ, հեռո՜ւ Նայիրեան դալար բարտի:

Խօսք` ՀԱՄՕ ՍԱՀԵԱՆ
Երաժշտութիւն` ԳՈՒՍԱՆ ՇԱՀԷՆ

Մեր Զաւակները Եւ Մենք. Արտայայտութիւններ, Որոնց Պատճառով Երեխան Կը Դառնայ Բարդութաւորուած Չափահաս Մը

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Քու Տարիքիդ Ես Դասարանին Առաջինն Էի…
Մինչեւ 6 տարեկան ծնողները երեխաներուն համար գրեթէ աստուածներ են, որոնք գիտեն ամէն ինչ: Վերոյիշեալ խօսքով դուք մրցակցութիւն կը ստեղծէք. կարծէք` կ՛ուզէք ըսել. «Դուն երբեք չես հասնիր իմ մակարդակիս»: Այսպիսի մթնոլորտի մէջ մեծցած ձեր զաւակը ամբողջ կեանքին ընթացքին պիտի փորձէ հաւասարիլ ձեզի եւ ապացուցել, որ ինք ալ լաւ եւ կարող է:

Սակայն հարցը այն է, որ այդ պարագային ձեր չափահաս զաւակը տեղ հասած է ոչ թէ իր, այլ ձեզի համար, որպէսզի դուք տեսնէք, որ ինք արժանի զաւակ է: Հետագային նման երիտասարդներ երբեք չեն ուրախանար իրենց յաջողութիւններով, սակայն կ՛ուրախանան, երբ ծնողները նկատեն այդ յաջողութիւնը:

***

Տե՛ս, Ընկերդ 18 Ստացեր Է, Իսկ Դուն` 16…
Սովորաբար դուք այս համեմատութիւնը կ՛ընէք «լաւ» նպատակով: Շատ հաւանաբար դուք ալ ձեր կարգին նոյն խօսքերը լսած էք ձեր ծնողներէն, բայց դժբախտաբար մոռցած էք, թէ որքա՛ն ցաւոտ է երեխային համար, երբ ծնողը զինք կը մերժէ եւ կը գնահատէ մէկ ուրիշը:

Ձեր զաւակը այս ցաւոտ փորձառութիւնը իրեն հետ կը տանի մինչեւ հասուն տարիք: Ան մինչեւ իսկ կը սկսի ատել այն անձը, որուն հետ զինք մնայուն ձեւով համեմատեր էք:

Յիշեցէ՛ք, որ ձեր զաւկին համար շատ տհաճ է, երբ զինք կը համեմատէք դասընկերոջ, քրոջ, եղբօր կամ մէկ ուրիշին հետ: Չափահաս տարիքին ձեր զաւակը անգիտակցաբար պիտի շարունակէ ինքզինք համեմատել ուրիշին հետ եւ հոգեպէս անհանգիստ երիտասարդ մը պիտի դառնայ:

***

Ճիշդ Հօրդ (Մօրդ) Կը Նմանիս…
Անշուշտ այս արտայայտութիւնը ցոյց կու տայ, այս պարագային ծնողներուն միջեւ տիրող անհամերաշխութիւնը, որուն գինը կը վճարէ ձեր խեղճ զաւակը: Որպէս այր ու կին` իրարու բան չէք ըսեր, սակայն զիրար կը մեղադրէք ձեր երեխային ճամբով, ինչ որ շատ անընդունելի է:

Եթէ պատահի, որ ձեր զաւկին ըսէք` «Հօրդ նման յամառ ես» (եւ կամ` հակառակը), այնպէս մը կը հասկցուի, որ հայրը վատ մարդ է, եւ բնական է, որ ձեր զաւակը պիտի չփափաքի հետագային դառնալ հօրը նման յամառ ու վատ մարդ:

Զգուշացէք նման փոխադարձ մեղադրանքներէ, որոնք ընտանիքը կը քայքայեն:

***

Հեռացի՛ր Եւ Այլեւս Աչքիս Չերեւաս…
Ձեր զաւկին ուղղուած այս խօսքէն երեխան հետեւեալը կը հասկնայ. «Դուն փճացուցած ես կեանքս: Անհետացի՛ր: Դուն հոս պէտք չէ ըլլաս»:

Որպէս հետեւանք` ձեր զաւակը կ՛ունենայ մեղքի զգացում, քանի որ ինք խանգարեր է ձեր երջանկութիւնը… եւ այսպէս, ամբողջ կեանքը խղճի խայթի զգացումով կ՛ապրի:

***

Առհասարակ երեխային որեւէ բան ըսելէ առաջ հարկաւոր է լաւ մտածել: Զայրոյթի պահուն չմտածուած եւ արագ ըսուած խօսքեր անդարձ աւերներ կը գործեն եւ ձեր աչքին լոյս զաւակը կը դարձնեն դժբախտ եւ բարդութաւորուած չափահաս մը:

Մենք հոս ներկայացուցինք ծնողներուն կողմէ զաւակներուն ուղղուած սխալ արտայայտութիւններու մէկ քանի օրինակ: Առանց մանրամասնութիւններու մէջ մտնելու` տանք նոյնքան վիրաւորական այլ օրինակներ.

Եթէ այսպէս շարունակես, ես ա՛լ քեզ պիտի չսիրեմ:
Զիս խայտառակեցիր:
Եթէ այսպէս շարունակես, քեզ ուրիշին կու տանք:
Քիչ յետոյ, տունը դասդ կու տամ:
Եթէ այսպէս շարունակես, տունը կը ձգեմ ու կ՛երթամ:

 

Սննդագիտական-Առողջապահական.

Գլխացաւը Բուժող 3 Միջոց

Ուղեղի անօթներուն կանոնաւոր մաքրումը կը վերացնէ գլխացաւը եւ կը բարելաւէ տրամադրութիւնը:

Ստորեւ` 3 արդիւնաւէտ բաղադրատոմսեր, որոնք կը մաքրեն ուղեղին անօթները:

-1-

Մեղր Եւ Ընկոյզ

5 ընկոյզի միջուկ մանրել եւ խառնել մէկ ապուրի դգալ մեղրի հետ, աւելցնել պտղունց մը փոշի կասիա եւ կոճապղպեղ: Ստացուած խառնուրդը մէկ օր սառնարանը պահել, ապա օրական մէկական ապուրի դգալ ուտել ճաշի ժումերէն առաջ:

-2-

Սոխի Հիւթ Եւ Մեղր

Մէկ բաժակ սոխի հիւթին աւելցնել մէկ բաժակ մեղր: Օրական մէկական թէյի դգալ խմել ճաշի ժումերէն կէս ժամ առաջ: Այս միջոցը թէ՛ կը մաքրէ անօթները եւ թէ՛ կը զօրացնէ մարմնին դիմադրականութիւնը:

-3-

Նուռի, Խնձորի, Ստեպղինի Հիւթ

Ամէն օր կէսօրուան ճաշէն եւ երեկոյեան ընթրիքէն կէս ժամ առաջ խմեցէք բաժակ մը նուռի կամ խնձորի եւ կամ ստեպղինի թարմ հիւթ:

 

Նորաձեւութիւն

Ծաղկաւորը Տիրական
Գարուն-Ամառ Հաւաքածոներուն Մէջ

Գարնան խորհրդանիշ ծաղիկները նրբութիւն, իգականութիւն, թարմութիւն եւ լաւատեսութիւն կ՛աւետեն նոյնիսկ նորաձեւութեան մէջ:

Ծաղկաւոր տաբատ, վերնաշապիկ, հագուստ, կօշիկ թէ պայուսակ չափազանց նորոյթ են այս գարնան եւ ամրան. հետեւեցէ՛ք նորոյթին, բայց ջանացէք համադրել զանոնք եւ չափազանցութեան ծուղակը չիյնալ:

Ստորեւ քանի մը հետաքրքրական նմուշ:

 

Լուսաւոր Գաղափարներ

Քամոցը Որպէս Պատի Զարդ

Եթէ ասեղնագործով հետաքրքրուած էք եւ պատրաստ էք ձեր ժամանակը լեցնել հաճելի եւ օգտակար զբաղումով մը, ապա լծուեցէք աշխատանքի եւ իրագործեցէք այս գեղեցիկ պատի զարդը:

Այս զարդին համար անհրաժեշտ են` քամոց մը, ասեղնագործի յատուկ գունաւոր թելեր եւ, անշուշտ, ասեղ մը:

Ընտրեցէք ձեր սրտին խօսող նախշ մը, քամոցին ցանցը օգտագործեցէք որպէս կտաւ եւ անոր վրայ վերարտադրեցէք նախշը:

Յաջողութի՛ւն:

 

Խոհագիր

Կարիդոս` 3 Տարբեր Թացաններով

Խաշած կամ խորոված կարիդոսը աւելի համեղ կ՛ըլլայ, եթէ անոր ընկերակցի համեղ թացան մը:

Ստորեւ կը ներկայացնենք համեղ թացանի 3 տարբերակ:

Քոքթէյլ Թացանը (Սոս Քոքթէյլ)

Փոս ամանի մը մէջ խառնել գաւաթ մը մայոնեզը, 3 ապուրի դգալ քեչափը, թէյի դգալ մը լոլիկի խիւսը, ապուրի դգալ մը ուիսքին կամ քոնիաքը, պտղունց մը աղը, պտղունց մը սեւ համեմը եւ 3-4 կաթիլ թապասքօ թացանը:

Միատարր թանձրուկ մը ստանալէ ետք սառնարանը պահել` մինչեւ սեղան բերելը:

***

Վարունգով Թացան

Փոս ամանի մը մէջ խառնել 50 մլ մածունը, 50 մլ մայոնեզը, քերոցէ անցած վարունգը, քերոցէ անցած պզտիկ սոխը, քառորդ դգալ փոշի մանանեխը եւ 2 ապուրի դգալ մանրուած թարմ սամիթը, պտղունց մը աղը եւ պտղունց մը սեւ համեմը:

Բոլորը հարիչէ անցընել, որպէսզի միատարր նիւթ մը ստացուի: Սառնարանը պահել առնուազն 1-2 ժամ:

***

Մանանեխով Թացան

Փոս ամանի մը մէջ խառնել կէս գաւաթ մայոնեզը, 2 ապուրի դգալ համեմուած մանանեխը, թէյի դգալ մը կիտրոնի հիւթը, թէյի դգալ մը մեղրը, կէս թէյի դգալ փոշի մանանեխը, կէս թէյի դգալ Worcestershire թացանը, մէկ թէյի դգալ շէկ շաքարը եւ պտղունց մը աղը: Թել գործիքով զարնել` միատարր թանձրուկ մը ստանալու համար: Սառնարանը պահել մինչեւ սեղան բերելը:

Ներկայանալի ամանի մը մէկ կողմը շարել կարիդոսները, փոքրիկ փոս ամաններու մէջ փոխադրել 3 տեսակի թացանները, շարել ամանին կեդրոնը եւ ամբողջութիւնը զարդարել կիտրոնի շերտերով:

 

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Կեանք Ու Կռիւ

Խաղաղութեան մէջ ամէնքիս
Ճակատագրերն են տարբերուող
Բայց Հայրենիք պաշտպանելիս
Դառնում ենք մի երկինք ու հող

Անփորձ անվախ հոգիներից
Հաւաքուեցինք բանակ դարձանք
Մեր անցեալի հերոսներից
Ժառանգեցինք մի երազանք
Երկիրը սէր է հողը կեանք

Թէ կռուից չգամ, ու քո համբոյրը չզգամ,
Արցունքներդ լի թող յաղթանակը սրբի,
Կը ներես դու ինձ մայր քո որդուն
Ես խաղաղ երկնքով կը գամ տուն
Թող գրկի քեզ ընկերս հիմա
Իմ կողմից քեզ թող ասի իմ Մայր

Հին օրերից մինչեւ ներկայ
Յիշողութեան կամուրջը կայ
Փոխուած դէմքեր սերունդ մի նոր
Որ իմ կռիւն ունի այսօր

Կայ երազանք որի համար
Պիտի պայքար լինի յամառ
Ձեռքեր որ նոր են զէնք բռնել
Ուժ կ՛ունենայ ծաղիկ տանել
Մահուան դէմ կեանքն է առաւել

Թէ կռուից չգամ ու քո համբոյրը չզգամ
Արցունքներդ լի թող յաղթանակը սրբի
Կը ներես դու ինձ մայր քո որդուն
Ես խաղաղ երկնքով կը գամ տուն
Թող գրկի քեզ ընկերս հիմա
Իմ կողմից քեզ թող ասի իմ Մայր

Ես կռուից կը գամ ու քո համբոյրը կը զգամ
Արցունքներդ լի թող յաղթանակը սրբի
Հաւատա դու ինձ մայր քո որդուն
Ես խաղաղ երկնքով կը գամ տուն
Պահապան քո աղօթքի շնորհիւ
Ես անցայ ողջ մի կեանք ու կռիւ:

Խօսք`
ԱՒԵՏ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ

Այսօր` ապրիլ 5-ին- դադրեցան քառօրեայ պատերազմի ռազական գործողութիւնները:

 

 

 

Մեր Զաւակները Եւ Մենք. Երեխան Երաժշտութիւն Պէտք Է Լսէ Ծնած Օրէն

0
0

Բժիշկներն ու հոգեբանները կը պնդեն, որ երեխան պէտք է երաժշտական հնչիւններուն ծանօթացնել շատ կանուխէն, երբ ան տակաւին մօր արգանդին մէջ է… Յղի կիներուն կը թելադրուի դասական երաժշտութիւն լսել, նոյնիսկ` երգել: Կարեւոր չէ երգին ընտրութիւնը, կարեւորը այն է, որ երեխան իր մօր ձայնը լսէ:

Ի՞նչ Երաժշտութիւն Պէտք Է Լսէ Երեխան

– Դասական երաժշտութիւն: Այն հաստատ համոզումը կայ, որ երեխաներուն համար յարմարագոյն կտորները Մոցարթի, Պեթհովենի եւ Շուպերթի ստեղծագործութիւններն են: Անոնք դրական ազդեցութիւն կ՛ունենան երեխային հոգեբանութեան վրայ, կը հանգստացնեն եւ կը պաշտպանեն ընկճախտէն:

– Մանկական երգեր: Ոչ բարդ երաժշտութիւն, սովորական եւ հասկնալի բառեր, հաճելի կշռոյթ… մանկական երգերը անկասկած կ՛ուրախացնեն եւ կը հանգստացնեն նախադպրոցական տարիքի երեխաները:

– Օրօրոցայինները: Մարդու ձայնը շատ հաճելի է երեխաներուն համար: Կանուխէն թող լսեն մեր օրօրոցայինները, որպէսզի ձեւաւորուի անոնց երաժշտական ճաշակը: Հայկական երաժշտութիւնը հարուստ է օրօրոցայիններով:

Ինչպէ՞ս Լսել Երաժշտութիւնը

– Յիշենք, որ երաժշտութիւնը պէտք չէ շատ բարձր բանալ, զայն ըմբոշխնելու համար անիկա պարզապէս պէտք է յստակ լսելի ըլլայ:

– Մի՛ արտօնէք, որ ձեր երեխան երաժշտութիւն ունկնդրէ ականջակալերով: Բարձր երաժշտութիւնը ժամանակի ընթացքին կրնայ վնասել անոր լսողութեան:

– Անշուշտ երեխան երկար շունչ չունի սենֆոնի մը ծայրէ ծայր լսելու: Երաժշտութիւնը մեղմ բացէք, երբ ան կը խաղայ, տան մէջ կը վազվզէ, կը կարդայ…

***

Բոլորիս ծանօթ է, որ երաժշտութիւնը կ՛օգտագործուի նաեւ բուժման նպատակներով: Առաւելաբար կ՛օգտագործուի դասական երաժշտութիւնը, երբեմն նաեւ` ջուրի, հովի, թռչուններու ձայները:

Երաժշտութիւնը շատ կարեւոր է երեխային համար: Անիկա կը զարգացնէ ուղեղը, կը մարզէ յիշողութիւնը, ուշադրութիւնը, լսողութիւնը: Վերջապէս, երաժշտութիւնը կ՛ազնուացնէ հոգիները եւ կը բարձրացնէ տրամադրութիւնը:

 

Ձեռային Աշխատանք

Երեխային Զգայարանները
Խթանող Խաղալիք

Եթէ տունը քանի մը ամսու երեխայ կայ, այս խաղալիքը անպայման պիտի հետաքրքրէ ձեզ: Արագ եւ դիւրին պատրաստուող այս օղակը պիտի զուարճացնէ ձեր երեխան եւ պիտի խթանէ անոր զգայարանները:

Խաղալիքի խանութէ մը գնեցէք օղակ մը եւ անոր շուրջ փաթթեցէք տարբեր գոյնի եւ հիւսուածքի (թաւիշ, մետաքս, թիւլ, սպունգ, սաթեն…) կտորներ եւ ժապաւէններ: Ապա տեղ-տեղ հաստատեցէք փոքր փըլիւշ խաղալիքներ, բոժոժներ, փոն-փոններ եւ այլն…

Երեխան փորիկին վրայ դրէք օղակին կեդրոնը, որպէսզի շօշափէ, լսէ, տեսնէ ու զուարճանայ:

Զգուշացում. խաղալիքներն ու բոժոժները պէտք է շատ լաւ եւ ապահով հաստատուած ըլլան, որպէսզի երեխան բերանը չտանի եւ վտանգ չպատահի:

 

Նորաձեւութեան Աշխարհէն

Հալիմա Ատեն

Քենիացի քսանամեայ Հալիմա Ատենը, որ ընդամէնը 1,66 մ հասակ ունի, ցնցած է նորաձեւութեան աշխարհը իր գեղեցկութեամբ: Ան ներկայիս կը համարուի ամենագեղեցիկ եւ ամենացանկայարոյց մահմետական մանըքենը, որ ամէնուրեք միայն հիժապով կը ներկայանայ:

Հալիման առաջին անգամ ուշադրութիւն գրաւեց Նիւ Եորքի նորաձեւութեան շաբթուան ընթացքին. այնուհետեւ ան կը զարդարէ առաջատար ամսաթերթերու կողքերը:

Առայժմ Հալիման հիժապով առաջին եւ միակ կինն է, որ յաջողած է պայմանագրութիւն ստորագրել աշխարհի մեծագոյն նորաձեւութեան գործակալութիւններէն IMG MODELS-ին մէջ:

 

Առողջապահական

Ի՞նչ Յաճախականութեամբ Լուալ Սաւանեղէնները

Նիւ Եորքի համալսարանի բժշկական դպրոցի ամերիկացի գիտնականները պարզած են, որ չլուացուած սաւանեղէններուն մէջ առկայ են բազմաթիւ մանրէներ, որոնք դուռ կը բանան շնչառական տեսակաւոր հիւանդութիւններու:

Ամերիկացի մանրակենսաբան Ֆիլի Դիերնոյի խօսքերով, մեր անկողինները լեցուն են սունկերով, մանրէներով, փոշիով, ինչպէս նաեւ գեղեցկագիտական արտադրութիւններու քիմիական նիւթերու մնացորդներով:

Հետազօտութիւններու շնորհիւ` գիտնականները պարզած են, որ բարձերը, զորս մարդիկ կ՛օգտագործեն երկուքէն մինչեւ քսան տարի, աւելի քան 17 տեսակի սունկեր կրնան պարունակել: Անոնք ալ իրենց կարգին տարբեր տեսակի հիւանդութիւններու պատճառ կրնան դառնալ:

Ֆիլիփ Դիերնոն կը յանձնարարէ շաբաթական դրութեամբ լուալ սաւանեղէնները, յաճախ արեւին պարզել բարձերը եւ զանոնք տարեկան դրութեամբ փոխարինել նորով մը:

Մատնայարդարումը Եղունգի Քաղցկեցի Պատճա՞ռ

Գերմանացի գիտնականներ փաստած են, որ անդրմանիշակագոյն լամբերը քաղցկեղի պատճառ կրնան դառնալ, մասնաւորաբար` մատնայարդարման սարքերը:

Գիտնականները կ՛ընդգծեն, որ նոյնիսկ մէկ անգամ երկար ժամանակով այդ սարքերը օգտագործելը առողջութեան չի վնասեր, սակայն յաճախակի օգտագործման պարագային, եղունգներու եւ մորթի չարորակ ուռուցքներ կրնան յայտնուիլ:

Փորձագէտները խորհուրդ կու տան կիներուն մատնայարդարման ժամանակ արեւապաշտպան սեր օգտագործել` մասամբ վերացնելու վտանգին հաւանականութիւնը:

Ճերմակ Թութ Ուտելու 7 Համոզիչ Պատճառներ

Ճերմակ թութը հինէն ի վեր որպէս դեղ օգտագործուած է շատ մը ժողովուրդներու մէջ: Ստորեւ համոզիչ պատճառներ` զայն օգտագործելու:

1.- Կը կարգաւորէ արեան մէջ շաքարին մակարդակը:
2.- Հարուստ է անթիօքսիտաններով:
3.- Ճերմակ թթենիին տերեւները կը կարգաւորեն արեան մէջ քոլեսթերոլի մակարդակը:
4.- Սննդարար է:
5.- Կը զօրացնէ մարմնին դիմադրականութիւնը:
6.- Ճերմակ թթենիին տերեւները կը դարմանեն մորթային որոշ հիւանդութիւններ:
7.- Կը բարելաւէ տեսողութիւնը:

 

Մեր Առօրեան Դիւրացնող
Հնարքներ

– 1 –

Շապիկին արատները (շրթներկի, իւղի, մելանի…) մաքրելու համար անոնց վրայ սափրուելու փրփուր օճառ սփռեցէք. սպասեցէք քառորդ ժամ, ապա լուացէք: Նոյնը կարելի է ընել գորգի արատներուն պարագային:

– 2 –

Ականջակալներուն թելերը տեւաբար ոլորուած ու իրար անցած են… Պարզապէս օգտագործեցէք լուացքի լաթակալները եւ վերջնականապէս լուծեցէք հարցը:

– 3 –

Եթէ ձեր պատրաստած կերակուրը շատ աղի է, անոր մէջ քիչ մը քացախ եւ փոշի շաքար աւելցուցէք, եւ շեշտուած աղի համը շուտով կը չքանայ: Քացախն ու շաքարը կարելի է փոխարինել գետնախնձորով եւ կամ թարմ սերով:

– 4 –

Եթէ երկար վիզով հրահան չունիք փուռը վառելու եւ կամ խորունկ ամանի մէջ զետեղուած մոմը վառելու, օգտագործեցէք սփակեթթի ցպիկ մը, ան վայրկենական կը լուծէ ձեր հարցը:

– 5 –

Կարմիր գինիին արատը մաքրելու լաւագոյն միջոցը անոր վրայ ճերմակ գինի թափելն է… Որքան որ ալ զարմանալի թուի, ասիկա լաւագոյն միջոցն է:

 

Խոհագիր

Ճակնդեղով, Նարինջով Եւ
Ստեպղինով Աղցան

Բաղադրութիւն 4 անձի համար

– 2 խաշած ճակնդեղ
– 2 նարինջ
– 1 ստեպղին
– 3 ապուրի դգալ նարինջի հիւթ
– Պճեղ մը սխտոր
– 3 ապուրի դգալ ձէթ
– 1 սուրճի դգալ մանանեխ (Տիժոնի)
– Աղ, սեւ պղպեղ

Պատրաստութիւն

Խաշած ճակնդեղը կեղուել եւ խորանարդաձեւ կտրտել: Նոյնպէս ալ նարինջը կեղուել, բարակ մաշկն ալ հանել եւ խորանարդաձեւ կտրտել: Ստեպղինը լուալ եւ երկայնքին բարակ երիզներու վերածել:

Խորունկ ամանի մը մէջ պատրաստել թացանը` վերը յիշուած բաղադրիչներով:

Ներկայանալի ամանի մը մէջ փոխադրել` կտրտուած ճակնդեղը, նարինջը եւ ստեպղինը, վրան թափել թացանը, խառնել եւ հրամցնել:

 

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Շարուել ենք շարուած, կողք կողքի-
Շախմատի քարերի նման-
Ուզում ենք յաղթել մէկ մէկի-
Շախմատի քարերի նման.
Բայց մէկ է, զինուոր թէ արքայ`
Յաղթենք էլ, իջնելու ենք ցած
Տախտակին նորերն են շարքի-
Շախմատի քարերի նման…

ՍԻԼՎԱ ԿԱՊՈՒՏԻԿԵԱՆ

 

 

Մեր Զաւակները Եւ Մենք. Ինչպէ՞ս Կը Վարուիք Ձեր Զաւկին Հետ

0
0

Պատրաստեց՛ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Վստահաբար դուք ձեզի հարց տուած էք, թէ արդեօք ինչպիսի՞ մայր էք, ճիշդ ձեւով կը դաստիարակէ՞ք ձեր զաւակը, փոխադարձ սէր, յարգանք եւ վստահութիւն կա՞յ ձեր միջեւ…

Կարդացէք նիւթը, ապա որոշեցէք, թէ ինչպիսի՛ մամա էք ձեր երեխային համար:

1

Դուք միշտ ձեր զաւակը կը համեմատէք ուրիշ երեխաներու հետ:
Այսպիսով, դուք կ՛ազդէք ձեր երեխային ինքնագնահատականին վրայ: Աւելի ճիշդ մօտեցում է բացայայտել այն յատկանիշները, որոնցմով կը փայլի ան եւ հպարտանալ անով` այդ յատկանիշներուն համար:

2

Դուք չէք վստահիր ձեր երեխային:
Երբեք մի՛ փորձէք կարդալ ձեր զաւկին եւ անոր ընկերներուն նամակագրութիւնները: Փոխարէնը` ստեղծեցէք ընկերական եւ վստահելի միջավայր, որպէսզի երեխան ինքը ձեզի պատմէ ամէն ինչ:

3

Դուք երեխային կ՛արգիլէք որեւէ բան ընել:
Դուք կը վախնաք, որ ծաղիկները ջրած ատեն վրան թրջէ, բաժակը խոհանոց տարած ատեն ձեռքէն ձգէ, սահնակէն սահած ատեն իյնայ եւ հագուստները աղտոտէ…

Յիշեցէք, որ բոլորն ալ կը սորվին իրենց սեփական սխալներէն:

4

Դուք կ՛ուզէք, որ ձեր զաւակը ենթարկուի ձեզի:
Շատ մեծ սխալ է: Երեխան պէտք չէ ընէ այն, ինչ որ դուք կը ցանկաք իրեն համար` բժշկութիւն ուսանիլ, ջութակ նուագել եւ այլն… երեխան պէտք չէ ընտրէ այն մասնագիտութիւնը, որ դուք կը փափաքիք, կամ ձեր անկատար երազանքը եղած է: Ձգեցէք, որ ան որոշումներ կայացնէ իր կարողութիւններէն եւ նախասիրութիւններէն մեկնելով:

5

Դուք ձեր բարեկամուհիներուն կը պատմէք երեխային մէկ գաղտնիքը:
Երբ երեխան ձեզի իր մէկ գաղտնիքը կը պատմէ, կը նշանակէ, որ կը վստահի ձեզի: Դուք կը կորսնցնէք այդ վստահութիւնը, եթէ բոլորին պատմէք իր գաղտնիքները:

Կ՛արժէ մտածել այս բոլորին մասին:

 

Հետաքրքրական

Ատամնահատիկ

Ատամնահատիկը հին հայկական ժողովրդական տօն է: Անցեալին անիկա ունէր պտղաբերութեան եւ առատութեան խորհուրդ: Տարբեր բարբառներու մէջ անիկա տարբեր անուններ ունէր. օրինակ` Վայոց Ձորի մէջ` կեռահատիկ, Արարատեան դաշտի մէջ` հատիկ, Շիրակի մէջ` ակռահատիկ, Սիւնիքի մէջ` ատամնամսոտիկ կամ սեղքահատիկ:

Ի՛նչ ալ կոչուի, ազգագրագէտները այս նշումը կը համարեն ծէս եւ ոչ թէ` խնճոյք: Սովորութիւն էր, որ տան տատիկը պէտք էր ընդեղէնի եւ ոլոռազգիներու խառնուրդ պատրաստէր` խաշած ցորենի, սիսեռի, լուբիայի, գարիի հատիկներով. երբեմն նաեւ կ՛աւելցնէին պտուղներ, օրինակ` չամիչ, ծիրան, սալոր եւ ընկոյզ:

Ազգագրագէտներուն կարծիքով, 7 տեսակի հատիկ լեցնելու սովորութիւնը պարտադիր չէ, այլ` սնահաւատութեան պէս բան մը: Ինչպէս ծանօթ է, հատիկեղէնները առատութիւն կը խորհրդանշեն: Այդ խորհրդանիշը փոխանցելու եւ մնացեալ ակռաներուն «ծլում»-ը դիւրացնելու նպատակով երեխային շուրջ կը հաւաքուէին հարազատները, զայն կը նստեցնէին սեղանին վրայ, գլուխը կը ծածկէին քողով եւ հատիկները կը թափէին վրան:

Տարիներու ընթացքին ատամնահատիկի ծէսը վերածուեցաւ մասնագիտութիւն կանխագուշակելու սովորութեան: Նախապէս փոքրիկին առջեւ կը դնէին երեք պարտադիր իր` հայելի, սանտր եւ դանակ: Հայելին կը խորհրդանշէր առատութիւնը, չէ՞ որ ան կը բազմապատկէ այն ամէնը, ինչ կը յայտնուի իր արտացոլանքին մէջ, դանակը կը խորհրդանշէր ուժը, իսկ սանտրը` ակռաներու հաւասարութիւնը:

Մեր օրերուն ծէսը կերպարանափոխուած է: Ծնողները զայն վերածած են իսկական խնճոյքի: Նախապէս տունը կը յարդարեն ակռայի պատկերներով, ճոխ սեղան կը պատրաստեն, ակռայի տեսքով կարկանդակ կը պատուիրեն, մինչեւ իսկ տարոսիկներ կը բաժնեն: Յետոյ կը հասնի ամենասպասուած պահը. ներկայիս երեխային առջեւ կը դնեն մասնագիտութիւն խորհրդանշող իրեր` դրամապանակ, բժշկական գործիք, գիրք, գրիչ, մկրատ, համակարգիչի մկնիկ, մուրճ, խաղալիք օդանաւ եւ այլն… Ոմանք մասնագիտութիւնները կը գրեն թղթիկներու վրայ, կը ծալեն ու կը դնեն փոքրիկին ոտքերուն մօտ: Շատեր ալ նոյն այդ թղթիկները կը դնեն գունաւոր փուչիկներու մէջ:

Իրերով կամ գրութեամբ պայմանաւորուած` ծնողները կը կանխատեսեն, թէ ի՛նչ մասնագիտութիւն պիտի ընտրէ երեխան, երբ մեծնայ:

****

Այս ծէսը ընկալենք որպէս խաղ եւ միշտ յիշենք, որ ամենամեծ կանխագուշակը ծնողքի դաստիարակութիւնն է: Ինչ արժէքներ սերմանենք փոքրիկին մէջ, այդպիսի արժէքներով առաջնորդուելով` ան կ՛ընտրէ իր մասնագիտութիւնը: Իսկ թէ` ի՞նչ մասնագիտութիւն, ձգենք, որ ան որոշէ:

 

Բաներ, Զորս Աւելի Յաճախ
Պէտք Է Մաքրենք

Մեր շուրջ գտնուող ամէն բան մաքրութեան կը կարօտի, սակայն մենք կը լուանք պնակները, սալայատակը, լաթերը` նուազ ուշադրութիւն դարձնելով այլ իրերու վրայ, որոնք նոյն յաճախականութեամբ մաքրութեան կը կարօտին, եթէ կ՛ուզենք մանրէազերծել տունը եւ ապահովել տան անդամներուն առողջութիւնը: Ստորեւ` քանի մը յատկանշական օրինակ.

Խոհանոցի մաքրութեան լաթերն ու սրբիչները:

Խոհանոցը գործածուող ձեռքի, ամանեղէնի կամ մաքրութեան ծառայող բոլոր տեսակի սրբիչները օրուան աւարտին պէտք է փոխարինուին նորերով: Անոնք ամէն տեսակ աղտի եւ մանրէներու բոյն են: Նման սրբիչներ պէտք է լուացուին բարձր ջերմաստիճանով եւ հականեխուին յատուկ դեղերով:

***

Շպարի վրձինները:

Երբեք չգործածել ուրիշին շպարի վրձինները: Ինչ կը վերաբերի անձնականներուն, զանոնք պէտք է լուալ շաբաթական դրութեամբ, տաք ջուրով եւ օճառով:

***

Ինքնաշարժին ղեկը:

Որո՞ւ մտքէն կ՛անցնի, որ ինքնաշարժի ղեկ մը աւելի աղտ եւ մանրէ կրնայ պարունակել, քան` հանրային զուգարան մը… Լոնտոնի Քուին Մերի համալսարանի գիտնականները այս եզրակացութեան յանգած են:

***

Ելեկտրական հոսանքի կոճակները:

Հիուսթըն համալսարանի գիտնականները կը զգուշացնեն ելեկտրական կոճակներու մանրէներէն: Անոնք կը թելադրեն, որ շաբաթական դրութեամբ մաքրուին հականեխիչ դեղով: Իսկ հանրային վայրերու պարագային, մեր մատները գործածելու փոխարէն, օգտագործենք մեր արմուկը եւ կամ լուացուինք, եթէ հնարաւորութիւնը կայ:

***

Ռիմոթ քոնթրոլները:

Արիզոնայի համալսարանի գիտնականներուն կատարած փորձերուն հիմամբ, հիւանդանոցներու ռիմոթ քոնթրոլները ամէնէն աւելի մանրէ պարունակող իրերն են: Իսկ մենք ե՞րբ վերջին անգամ մաքրած ենք մերինները…

***

Արտաքնոցի խոզանակին բռնակը:

Շաբաթական դրութեամբ պէտք է հականեխել  արտաքնոցի խոզանակներուն բռնակները, իսկ խոզանակները 6 ամիսը անգամ մը պէտք է փոխարինել նորով մը:

***

Ձեռքերը:

Օրուան ընթացքին յաճախ ձեռքերը պէտք է լուալ: Այսպէս, պարտադիր է զանոնք լուալ առաւօտեան, ճաշի ժումերէն առաջ եւ ետք, արտաքնոց մտնելէ ետք, ճաշի պատրաստութենէ առաջ, հում ուտելիքներ ձեռնելէ ետք:

Ձեռքերը ջուրին տակ ցօղուելը բաւարար չէ: Պէտք է զանոնք լուալ օճառով:

 

Այլազան

Հանրութեան Պիտի Ներկայացուին
Տայանայի Զգեստները

Քենսինկթընի պալատին մէջ ապրիլ 26-ին կը բացուի «Տայանա – հըր ֆեշըն սթորի» ցուցադրութիւնը` նուիրուած իշխանուհի Տայանայի ոճին: Ցուցահանդէսին պիտի ներկայացուին 8 նոր կերպարներ, որոնք նախապէս չեն ցուցադրուած:

Ցուցադրութիւնը կը պատմէ Տայանայի կեանքը` անոր հագուստներուն ընդմէջէն: Ցուցադրուելիք նմուշներուն շարքին են «Արմանի»-ի տաբատն ու սպիտակ վերնաշապիկը, որոնցմով իշխանուհին այցելեր էր Անկոլայի ականապատ տարածքները` Կարմիր խաչի կազմակերպութեան անդամներուն հետ: Նաեւ պիտի ցուցադրուի մանիշակագոյն զգեստը, որ պատրաստած էր Ճիաննի Վերսաչին, Շիքակոյի թանգարանին մէջ բարեգործական ճաշկերոյթին առիթով:

 

Խոհագիր

Աղի Կարկանդակներ

Բաղադրութիւն

– 300 կրամ ալիւր
– 150 կրամ կուտը հանուած կանաչ ձիթապտուղ
– 75 մլ ձէթ
– 65 մլ կաթ
– 1 հաւկիթ
– 4 ապուրի դգալ փարմըզան պանիր
– 2 ապուրի դգալ թթխմոր
– 2 պտղունց փոշի ռեհան
– Պտղունց մը աղ
– Պտղունց մը սեւ պղպեղ

Պատրաստութիւն

Փուռը տաքցնել 180 ջերմաստիճանով:

Խառնել` ալիւրը, փարմըզանը, թթխմորը, ռեհանը, աղն ու սեւ պղպեղը:

Փոս ամանի մը մէջ զարնել հաւկիթը, աւելցնել ձէթն ու կաթը եւ խառնել:

Ալիւրին մէջտեղը փոսիկ մը բանալ, մէջը պարպել հաւկիթով խառնուրդը եւ փայտեայ դգալով մը խառնել:

Ձիթապտուղները մաքրել եւ կլոր շերտերէ ետք աւելցնել խմորին, կրկին խառնել:

Ափսէին յատակը յատուկ թուղթով ծածկել, խմորները կլոր, ոչ շատ տափակ ձեւաւորել եւ իրարմէ որոշ հեռաւորութեան վրայ շարել եւ նախապէս տաքցուած փուռին մէջ եփել 20-25 վայրկեան:

Փուռէն հանելէ ետք սպասել, որ քիչ մը պաղի, հրամցնել գաղջ վիճակով:

 

ՁՕՆ

Եղեգնեայ գրչով երգեցի փառքեր.
– Քեզի ընծա՜յ, իմ հայրենիք –
Սօսեաց անտառէն էի զայն կըտրէր…
– Քեզի ընծա՜յ, հին հայրենիք –
Եղեգնեայ գրչով երգեցի քուրմեր.
Ընդ եղեգան փող լո՜յս ելանէր:

Եղեգնեայ գրչով երգեցի կարօտ.
– Ձեզի ընծա՜յ, հայ պանդուխտներ –
Ան տարաշխարհիկ բոյսի մ’էր ծըղօտ…
– Ձեզի ընծա՜յ, հէգ պանդուխտներ –
Եղեգնեայ գրչով երգեցի հարսեր.
Ընդ եղեգան փող ո՜ղբ ելանէր:

Եղեգնեայ գրչով երգեցի արիւն,
– Ձեզի ընծա՜յ, սուրի զոհեր –
Ան ծլած էր մոխրի մէջ իբրեւ կընիւն…
– Ձեզի ընծա՜յ, կրակի զոհեր –
Եղեգնեայ գրչով երգեցի վէրքեր.
Ընդ եղեգան փող սի՛րտս ելանէր:

Եղեգնեայ գըրչով որբ տունս երգեցի.
– Քեզի ընծա՜յ, հայր ալեհեր –
Ցամքած աղբիւրէն մեր զայն յօտեցի…
– Քեզի ընծա՜յ, մայր կարեվէր –
Եղեգնեայ գրչով օճախս երգեցի,
Ընդ եղեգան փող ծո՛ւխ ելանէր:

Ու պայքա՜ր, պայքա՜ր, պայքա՜ր երգեցի.
– Ձեզի ընծայ, հայ մարտիկներ –
Գրիչս եղաւ անթրոց սըրտերու հնոցի…
– Ձեզի ընծա՜յ, քաջ մարտիկներ –
Եղեգնեայ գըրչով վըրէժ երգեցի.
Ընդ եղեգան փող բո՛ց ելանէր:

ԴԱՆԻԷԼ ՎԱՐՈՒԺԱՆ

Վաղը (20 ապրիլ 1884), Դանիէլ Վարուժանի ծննդեան օրն է:

 

 

 

Մայրերու Տօն

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Աշխարհի չորս ծագերուն մայրերու օրը կը նշուի տարբեր թուականներու:

– Հայաստանի մէջ ապրիլ 7-ը «Մայրութեան եւ գեղեցկութեան օր» է: Ամէն տարի այդ օրը Հայ առաքելական եկեղեցին կը նշէ Ս. Աստուածածինի աւետման օրը:

Հայոց դիցաբանութեան մէջ Անահիտ աստուածուհին կը կոչուէր Ոսկեմայր:

* * *

– Արաբական երկիրներուն մեծամասնութիւնը մայրերու տօնը կը նշէ մարտին, Եւրոպան, Միացեալ Նահանգները, Քանատան, Աւստրալիան, Հարաւային Ամերիկան` մայիսին, Արժանթինը` հոկտեմբերին, Ռուսիան` նոյեմբերին, Մոնկոլիան` յունիսին…

* * *

– Մայրերու օրը ծագում առած է հին Յունաստանէն: Մայրերու հանդէպ առաջին պաշտամունքները ի յայտ եկած են հոն: Գարնան մեծ շուքով կը պատուէին Ռէան` Զեւսին մայրը: Աւելի ուշ հռոմէացիք Ռէան փոխարինեցին Սիպէլով, որ ճանչցուած էր որպէս «Մեծ դիցուհի» եւ «Աստուածներու մայր»:

* * *

– Եգիպտոս մայրերու տօնը կը նշէ Լիբանանի նման` մարտ 21-ին: Նախագահ Կամալ Ապտել Նասեր սկիզբը ծիծաղելի համարած է մայրերու տօնի առաջարկը, բայց յետոյ տեղի տուած է: 1956-ին մարտ 21-ը Եգիպտոսի մէջ հռչակուած է մայրերու օր:

* * *

– Նախագահ Ուիլսընի օրով մայրերու տօնը պաշտօնապէս ճանչցուեցաւ Մ. Նահանգներու մէջ: 1872-ին Ճուլիա Ուարտ Հաու ամայրերու տօնի գաղափարը յղացաւ Միացեալ Նահանգներու մէջ: 1907-ին Աննա Ճարվիս անունով այլ ամերիկուհի մը վերակենդանացուց գաղափարը եւ այդ օրերուն ճերմակ մեխակը դարձաւ մայրերու տօնի խորհրդանիշ:

1914-ին նախագահ Ուիլսընի մայիսի երկրորդ շաբաթը հռչակեց մայրերու տօնի պաշտօնական թուական:

* * *

– Եթովպիոյ մէջ մայրերու տօնը կախեալ է անձրեւներէն. եթովպիացիք կը սպասեն, որ անձրեւները դադրին… Այսպէս, հոկտեմբերին կամ նոյեմբերին, երբ երկինքը պայծառանայ, ընտանեկան բացօթեայ խրախճանքներ կը կազմակերպուին: Եռօրեայ այդ խրախճանքները կը կոչուին «Անթրոշթ»:

* * *

– Սպանիոյ մէջ մայրերու տօնը կը նշուի մայիսի առաջին շաբաթը: «Էլ տիա տը լա մատէ»-ի օրը սպանացիք ճաշարանները կը խուժեն: Այդ օրը մայրերը աճաշ չեն պատրաստեր: Աւանդութեան համաձայն, ճաշարանները ծաղիկ կը նուիրեն ներկայ մայրերուն:

* * *

– Չինաստանի մէջ միայն երիտասարդ մայրերուն վերապահուած է մայրերու տօնը: Մինչեւ 35 տարեկան մայրերը առնչուած են այս տօնին հետ: Արդէն այս տօնը պաշտօնապէս օրացոյցին վրայ անցած չէ…

* * *

– Գերմանիոյ մէջ այդ օրը մայրերը չեն աշխատիր, զաւակները կ՛ընեն ամէն բան: Նախ` մայրերը օրը կը սկսին ճոխ նախաճաշով մը, ապա ընտանեկան պտոյտներ կը կազմակերպուին… Ոմանք ծաղիկ կամ տուրմ կը  նուիրեն իրենց մայրերուն:

* * *

– Արդէն տասնհինգերորդ դարուն անգլիացիք «Մաթըրինկ սանտէյ» անունով տօն ունէին: Այդ օրը ուրիշներուն տունը ծառայող մայրերուն կ՛արտօնէին տուն երթալ եւ ընտանիքին հետ անցընել օրը:

Մայրերու տօնին առիթով կը պատրաստուէր չոր պտուղներով եւ մարզիփանով պատրաստուած «Մաթըրինկ քէյք» կարկանդակը:

Կին Դէմքեր

«Ես Նման
Յաւակնութիւններ Չունեմ…»

Վերջերս մամլոյ ասուլիսի մը ընթացքին, պատասխանելով հարցումին` արդեօ՞ք հնարաւոր է Յասմիկ Պապեանը տեսնել մշակոյթի նախարարի պաշտօնի վրայ, աշխարհահռչակ օփերայի երգչուհին ըսած է. «Նման յաւակնութիւններ չունեմ: Իմ բոլոր հնարաւոր յաւակնութիւններն ու փառասիրութիւնը բազմաթիւ անգամներ իրեն լիարժէք կերպով յագուրդ տալու հնարաւորութիւն է ունեցել աշխարհի ամենատարբեր ու հեղինակաւոր օփերայի բեմերում: Թէ ինչպիսի՛ն կը լինի իմ դերակատարութիւնը նոր պետականաշինութեան գործօնը, ամենայն անկեղծութեամբ հաւաստիացնում եմ` պատրաստ եմ ցանկացած ձեւով նպաստել մեր մշակոյթի զարթօնքին` կը լինի անհատական դասերի կամ խորհուրդների ձեւով, կամ Օփերային թատրոնի ներկայացումների ներգրաւուածութեամբ, կարեւոր չէ: Ես պատրաստ եմ իմ փորձառութիւնը որեւէ կերպով փոխանցել մեր երիտասարդներին»:

Յասմիկ Պապեանի գնահատումով, այն, ինչ որ կատարուեցաւ վերջին ամսուան ընթացքին, նաեւ մշակութային յեղափոխութիւն էր. «Հետեւաբար, ինչպիսին էլ որ լինի այս ճշմարիտ եւ արդար ճանապարհի ընթացքը, որ ընտրել են մեր երկրի երիտասարդները` իրենց արժանապատուութիւնը վերադարձնելու ճանապարհին, այս շարժուող գնացքն արդէն կանգնեցնել հնարաւոր չէ:

Ի հարկէ, շատ կարեւոր է, թէ ինչպիսի՛ն կը լինի նոր վարչապետի աշխատանքային խումբն ու շրջապատը, որովհետեւ դրանից շատ բան է կախուած: Ալիքը եկաւ ու սրբեց-տարաւ հինը, հիմա պէտք է զտուի իր շուրջն ու շրջապատը»:

Տան Յարդարանք

Ի՞նչ Կախել Տան Պատերէն

Ֆրանսական «Էլլ» ամսաթերթը կը ներկայացնէ 5 հետաքրքրական գաղափարներ բոլոր անոնց, որոնք ձանձրացած են պատերէն կախուած նկարներէն եւ կը փափաքին զանոնք փոխարինել այլ առարկաներով` սենեակին թարմութիւն եւ ժամանակակից տեսք փոխանցելու համար:

ՀԱՅԵԼԻՆԵՐ-ը աւելի լուսաւոր եւ ընդարձակ կը դարձնեն սենեակը:
ՊՆԱԿՆԵՐ-ը արդիական եւ հիւրընկալ տեսք կու տան սենեակին:
ԽՍԻՐԷ ԿԱՐՊԵՏ-ը շատ կը յարմարի շալէներուն եւ գիւղի տուներուն:

ԼՈՒՍԱՇՂԹԱՆ կը գոհացնէ պարզութիւնը սիրող երիտասարդ զոյգերը:
ԾՂՕՏԷ ԳԼԽԱՐԿՆԵՐ-ը դիւրին եւ աժան միջոց են գիւղական տունի մը մերկ պատերը զարդարելու համար:

Տարբերակները շատ են. ըստ ճաշակի, կրնաք դուք ալ յղանալ ձեր տարբերակը եւ նոր շունչ տալ ձեր տան պատերուն:

Այլազան

«Հայաստանը Միայն Ազնաւուր
Եւ Ցեղասպանութիւն Չէ»

Ֆրանսահայ շեֆ խոհարար «Միշըլեն»-ի երկու աստղի արժանացած Ալեն Ալեքսանեանը կ՛երազէ հայկական խոհանոցը տեսնել միջազգային խոհարարական քարտէսին վրայ: Ան համոզուած է, որ ասիկա կարելի է քրտնաջան աշխատանքով, ինչպէս նաեւ` հայկական ժենգեալով հացը հանրահռչակելով:

«Հայկական խոհանոցի ուտեստներ  կը պատրաստեմ, որպէսզի մարդիկ իմանան թէ՛ այդ ուտեստներուն եւ թէ՛ Հայաստանի մասին: Բացի այդ` Հայաստանէն Լիոն խոտաբոյսեր կը բերեմ եւ թէյի տեսակներ կը պատրաստեմ: Կ՛ուզեմ, որ հայկական սփիւռքն ու միւս ժողովուրդները իմանան` Հայաստանը միայն Շարլ Ազնաւուր եւ Ցեղասպանութիւն չէ: Չկարծէք, որ Ազնաւուրը չեմ սիրեր կամ չեմ ընդունիր Հայոց ցեղասպանութիւնը: Ո՛չ, պարզապէս կ՛ուզեմ, որ նոր սերունդը եւ ամբողջ աշխարհը իմանայ Հայաստանի մասին, ճանչնայ հայկական հարուստ խոհանոցը», կ՛ըսէ հայ շեֆը եւ կ՛աւելցնէ. «Երբ մենք  իտալական կամ ֆրանսական կերակուրներ կ՛ուտենք, անմիջապէս կը պատկերացնենք այդ երկիրները: Կ՛ուզեմ, որ ճիշդ այդպէս իմանան Հայաստանի մասին: Իմ կարծիքովս, ժենգեալով հացը այսօրուան դրութեամբ ազգային ուտեստներէն միակ բանն է, որ միայն հայերը կը պատրաստեն: Հանրահռչակելով ժենգեալով հացը` կրնանք հանրահռչակել նաեւ հայկական խոհանոցը:

Խոհագիր

Տուրմով Ելակ

Բաղադրիչներ

– 500 կրամ ելակ
– 150 կրամ տուրմ (սեւ կամ ճերմակ)

Պատրաստութիւն

Ելակները լուալ եւ շատ լաւ ցամքեցնել, որպէսզի տուրմը լաւ փակչի վրան:

Տուրմը «պեն մարի»-ի սկզբունքով հալեցնել, ելակներուն ծայրամասերը հալած տուրմին մէջ թաթխել եւ ամանի մը վրայ շարել, ապա սառնարանը պահել առնուազն կէս ժամ:

Հրամցնել պաղ վիճակով:

Թելադրելի է ելակներուն կանաչ  կոթերը վրան պահել յաւելեալ գոյն եւ գեղեցկութիւն տալու համար:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Մայրի՛կ, ինձ յաճախ
Ապտակում էիր
Սխալիս համար
Եւ սաստում էիր,
Որ լաց չլինեմ:
Բայց ցաւած տեղըս
Համբուրում էիր
Եւ իմ փոխարէն
Ինձանից թաքուն
Լաց էիր լինում:
Ախ, վերջին անգամ,
Չեմ իմանում, ո՞ր
Սխալիս համար
Ինձ ապտակեցիր
Կորուստով քո մեծ…
էլ սաստող չեղաւ,
Որ լաց չլինեմ,
Եւ ցաւած տեղըս
Համբուրող չեղաւ,
Եւ իմ փոխարէն
Իմ ցաւս զգացող
Ու լացող չեղաւ:
Ի՜նչ անեմ, մայրի՛կ:

ՀԱՄՕ ՍԱՀԵԱՆ

 


Առողջապահական. Ինչպէ՞ս Պահպանել Տեսողութիւնը Հասուն Տարիքին

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Մինչեւ 65 տարեկան շատեր կը բախին տեսողական խնդիրներու, մինչեւ իսկ` կուրութիւն պատճառող հիւանդութիւններու. այդ հիւանդութիւններէն յիշենք` մաքիւլար տեճեներէյշընը,  կլոքոմիան, քաթարաքթը եւ այլն… Տրուած ըլլալով, որ այս հիւանդութիւնները ցաւեր չեն պատճառեր եւ յաճախ երկար ժամանակ առանց ախտանշանի կը մնան, մարդիկ երկար ժամանակ ակնաբուժին չեն դիմեր: Ինչպէ՞ս կարելի է խուսափիլ այդ հիւանդութիւններէն… Ահաւասիկ 5 օգտակար խորհուրդ` Ամերիքըն Աքատեմի աֆ Օֆթալմոլոճի հիմնարկի մասնագէտներուն կողմէ:

-1-

Աչքի ամբողջական քննութիւն անցուցէք 40 տարեկանէն սկսեալ:Հիւանդութիւններու կամ տեսողութեան փոփոխութիւններու ախտանշանները այդ տարիքին կը դրսեւորուին: Այդ պատճառով ալ ակնաբուժին այցելելը զանոնք ժամանակին յայտնաբերելու միակ հնարաւորութիւնն է:

-2-

Պարզեցէք ժառանգականութեան տուեալները.

Աչքերու որոշ հիւանդութիւններ ժառանգական են: Վերը յիշուած աչքի հիւանդութիւնները սերտօրէն կապուած են ժառանգականութեան հետ: Ձեր ընտանիքի անդամներուն հետ պարզեցէք այս հարցերը եւ զանոնք փոխանցեցէք ձեր ակնաբուժին:

-3-

Առո՛ղջ ապրեցէք:

Մեր մարմինը, նոյնքան ալ մեր աչքերը առողջ սնունդի պէտք ունին: Աչքերուն համար յատկապէս օգտակար են Սէ. կենսանիւթով հարուստ պտուղները, ընդեղէնները, բուսական իւղերը, կանաչ տերեւով բանջարեղէնները եւ ձկնեղէնը:

-4

Հրաժարեցէ՛ք ծխախոտէն:

Ծխախոտը կը բարձրացնէ աչքի որոշ հիւանդութիւններու զարգացման հաւանականութիւնը: Ծխախոտը կը յառաջացնէ նաեւ սրտանօթային հիւանդութիւններ, որոնք կրնան անմիջականօրէն ազդել աչքերու վիճակին վրայ: Կրաւորական ծխելու ժամանակ ձեր շնչած ծխախոտի ծուխը աչքերու չորացում կը պատճառէ:

-5-

Արեւի ակնոց կրեցէ՛ք:

Արեւի անդրմանիշակագոյն ճառագայթները կը բարձրացնեն աչքերու հիւանդութեան հաւանականութիւնը, այդ պատճառով ալ պայման է, որ զանոնք պաշտպանէք այդ վնասակար ճառագայթներէն:

Առողջապահական

Թաց Լուացքը Տան Մէջ
Չորցնելը Վտանգաւոր Է

Իրլանտացի գիտնականներ եկած են այն եզրակացութեան, որ թաց լուացքը տան մէջ չորցնելը շատ վնասակար է առողջութեան: Անոնց կարծիքով, խոնաւ լաթերը տունը փռելով` մենք արհեստականօրէն կ՛աւելցնենք օդին խոնաւութիւնը 30 առ հարիւրով: Իսկ օդի բարձր խոնաւութիւնը հիանալի պայմաններ կը ստեղծէ մանրէներու եւ որոշ տեսակի սունկերու եւ բորբոսի յառաջացման ու զարգացման համար:

Նոյն գիտնականները նշած են, որ տուեալ պայմաններուն մէջ առաւել եւս խոցելի են երեխաներն ու տարեցները, ինչպէս նաեւ` բոլոր անոնք, որոնք ազմ կամ շնչառական այլ հարցեր ունին: «Այդ սունկերը, անշուշտ, անզէն աչքով տեսանելի չեն, բայց կրնան շատ արագ տարածուիլ տան մէջ եւ գերզգայնութիւններու պատճառ դառնալ», ըսած է գիտնականներէն մէկը:

Լաթերը չորցնելու լաւագոյն տարբերակը դուրսը կախելն է կամ չորցնող մեքենայ օգտագործելն է: Իսկ տան օդի խոնաւութիւնը նուազեցնելու համար պէտք է աւելի յաճախ բանալ պատուհանները եւ օդափոխել սենեակները:

Ծանր Պայուսակները`
Ընկճախտի Պատճառ

Սինկափուրցի գիտնականներ կը հաստատեն, որ մեր կրած ծանր պայուսակները ուղղակիօրէն կ՛ազդեն մեր տրամադրութեան վրայ եւ հոգեկան խանգարումներ կը պատճառեն:

Լուրջ ուսումնասիրութեան մը աւարտին նոյն գիտնականները փոխադարձ կապ գտած են պայուսակի ծանրութեան եւ հոգեկան վիճակի միջեւ: Անոնց կարծիքով, ծանր բեռ ունենալը տխուր միտքեր կը յառաջացնէ մարդուն մօտ, եւ ատիկա տեղի կ՛ունենայ ենթագիտակցութեան մակարդակով, իսկ այդ գործընթացը վերահսկելը անհնար է:

Այս լուրջ հաստատումէն ետք ինչպէ՞ս չմտահոգուիլ մեր դպրոցականներով, որոնց դպրոցական պայուսակները անհամեմատելիօրէն ծանր են:

Ծաղկեփունջը Երկար Ժամանակ
Թարմ Պահելու Համար

Ձեզի կը ներկայացնենք կանոններ` ծաղկեփունջ մը երկար ժամանակ թարմ պահելու համար:

-1-

Գնելու ժամանակ պէտք է ուշադիր ըլլանք մեր ընտրած ծաղիկներու ցօղուններուն, անոնց բաժակին եւ թերթիկներուն թարմութեան:

-2-

Եթէ շուկայ մեկնած ենք գնումի, թելադրելի է ծաղիկները վերջին վայրկեանին գնել եւ ոչ թէ անոնց հետ ժամերով թափառիլ: Ի հարկին զանոնք փաթթենք խոնաւ թերթի մը մէջ, յատկապէս` տաք օրերուն:

-3-

Տուն բերելէ ետք ծաղիկները ձերբազատենք իրենց կապէն, ցօղուններուն ծայրամասերը մկրատով կամ դանակով շեղակի կտրենք, թեթեւցնենք աւելորդ խոտերը, եւ ապա ծաղիկներուն հասակներուն համապատասխան ծաղկաման մը ընտրենք եւ զանոնք մէջը տեղաւորենք, նախընտրաբար` սենեակի ջերմաստիճանով ջուրի մէջ:

Չափի իմաստով ծաղկամանին ընտրութիւնը կարեւոր է: Պէտք է, որ ծաղիկները ծաղկամանին մէջ հանգիստ տեղաւորուին եւ ցօղունները հանգիստ շարժին:

-4-

Որպէսզի ծաղկամանին ջուրը գէշ չհոտի, նախքան ծաղիկները մէջը զետեղելը` ցօղունները ձերբազատենք իրենց տերեւներէն, միայն այն բաժինը, որ ջուրին մէջ մխրճուած է:

Դարձեալ ծաղկամանին ջուրը մաքուր պահելու նպատակով թելադրելի է, որ անոր մէջ քանի մը կաթիլ «օ տը ժաւել» աւելցնենք:

-5-

Որպէսզի ծաղիկներուն կեանքը առաւելագոյն չափով երկարի, անոնց ջուրին մէջ աւելցնենք ասփիրինի դեղահատ մը կամ թէյի դգալ մը փոշի շաքար` միջակ չափի ծաղկամանի մը պարագային:

Ձեռային Աշխատանք

Գեղեցիկ Թաղարներ

Գեղեցիկ բոյսերը պէտք ունին գեղեցիկ թաղարներու. իսկ դժուար չէ սովորական հողէ թաղարի մը շունչ տալը` քիչ մը ժամանակ տրամադրելով: Չմոռնանք, որ բոյսերու խնամքը, ինչպէս նաեւ ձեռային աշխատանքները թէ՛ մեր ժամանակը կը լեցնեն, թէ՛ կը մեղմեն մեր լարուածութիւնը եւ թէ՛ կը պաշտպանեն ընկճախտէ:

Ստորեւ կը ներկայացնենք հողէ թաղարներ զարդարելու, երկու տարբերակ: Զանոնք իրագործելու համար անհրաժեշտ են`

– Ոստրէներ
– Ժանեակներ
– Կլու կան գործիք

Նկարները բաւարար խօսուն են. կը բաւէ, որ անհրաժեշտ իրերը հաւաքէք ու գործի լծուիք: Յաջողութի՛ւն:

Ստուգենք Մեր Գիտելիքները

 Կարմիր Միսը

100 կրամ միսը կը պարունակէ երեք անգամ աւելի երկաթ, քան` կարգ մը ընդեղէններ եւ սոյան: Միսին պարունակած երկաթը մարմնին կողմէ աւելի դիւրին ներծծուելու առաւելութիւնը ունի:

***

Միսերէն ամէնէն դիւրամարսը նապաստակի միսն է, ապա` հաւու, կովու, խոզի… Ամէնէն դժուարամարսը ոչխարինն է:

***

Եփած միսը աւելի բնասպիտ կը պարունակէ եւ աւելի դիւրամարս է, քան հումը:

***

Թարմ միսը պէտք է ըլլայ վարդագոյն, իւրայատուկ հաճելի հոտով:

***

Ուշ եփող միսը կը փափկանայ, եթէ կտորները ծեծուին փայտէ յատուկ մուրճով:

***

Միսը աւելի շուտ կ՛եփի, եթէ անոր ջուրին աւելցուի 1 դգալ քացախ եւ 1 դգալ կիտրոնի հիւթ:

***

Յօշած միսը պէտք է անմիջապէս գործածել, որովհետեւ շուտ կը քայքայուի, նոյնիսկ` սառնարանը պահելու պարագային:

***

Մէկ քիլօ միսը քաշելէ ետք կը մնայ 600 կրամ, իսկ տապկելէ ետք` 620-650 կրամ:

***

Որպէսզի միսը լաւ կարմրի, տապկելէ առաջ զայն ծծուն թուղթով ցամքեցնել:

***

Խաշուած միսը հիւթեղ կ՛ըլլայ, եթէ կտորները եռացուած ջուրի մէջ, թեթեւ կրակի վրայ եփուին:

***

Շատ երկար տապկելու պարագային միսը կը կորսնցնէ իր համը, տեսքը եւ սննդական արժէքը:

Խոհագիր

 Դդումով Եւ Լոլիկով
Ձուածեղ

Բաղադրութիւն 4 անձի համար

– 6 հաւկիթ
– 2 միջակ չափի լոլիկ
– 2 միջակ չափի դդում
– Աղ, սեւ համեմ
– Կարմիր, փոշի պղպեղ
– Կէս թէյի դգալ փոշի գինձ

Պատրաստութիւն

Խորունկ ամանի մը մէջ կոտրել, ապա զարնել հաւկիթները, աւելցնել բոլոր համեմները եւ կրկին զարնել, մինչեւ որ միատարր նիւթ մը ստացուի:

Լոլիկները լուալ եւ խորանարդաձեւ կտրտել:

Դդումները երկայնքին կիսել, ապա բարակ շերտերու վերածել:

Կտրտուած բանջարեղէնները հաւկիթին եւ աւելցնել խառնել:

Չկպչող կաղապար մը ձէթով ծեփել, խառնուրդը մէջը փոխադրել եւ նախապէս տաքցուած փուռին մէջ 180 ջերմաստիճանով եփել շուրջ 20 վայրկեան:

Կարելի է բանջարեղէնները փոխարինել սմբուկով, թարմ կանաչ պղպեղով եւ այլն…

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Հայրերի Հող

Ես այս երգը երգում եմ կանգնած,
որովհետեւ դու նա ես,
ում խաղաղութեան համար զոհւում են առանց կասկածելու,
որովհետեւ դու նա ես.
ում համար կռուի են ելնում առանց հրամանի,
որին ասում են` միակ, կարօտում են հեռուից,
եւ կարօտից արտասւում են օտար սրճարաններում
եւ չգիտես թէ ուր լողացող նաւերի վրայ:
Ես այս երգը երգում եմ սկզբից,
որովհետեւ դու նա ես, որին կորցնելուց յետոյ
էլ ոչինչ չենք ունենայ կորցնելու,
որովհետեւ առանց քեզ անձրեւը ջուր է սովորական,
լեռները` քարերի կուտակում,
սէրը` շքեղութիւն աւելորդ
եւ որդի ծնելը` հանցագործութիւն:
Ես այս երգը երգում եմ գլխաբաց,
որովհետեւ դու նա ես,
ում ձեռքը պէտք է իջնի մեր գլխին օրհնութեան նման,
երբ մենք ճանապարհ ենք ընկնում,
երբ մենք սկսում ենք օրը,
երբ մենք ծնունդ ենք տալիս տողին ու մտքին…

ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ԳՐԻԳՈՐԵԱՆ

 

 

 

Մեր Զաւակները Եւ Մենք. Երեխայի «Առողջ» Ննջասենեակի Մը Նախապայմանները

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Մանկաբուժ Մարի-Քլոտ Քլենթալի կարծիքով, երբ երեխան տարուան ընթացքին յաճախ կ՛անհանգստանայ, քիթը կը հոսի, շունչի նեղութիւն կը զգայ, մորթային հարցեր կ՛ունենայ, պէտք է առաջին հերթին մտածել անոր ննջարանին պայմաններուն մասին: Շատ չոր կամ շատ խոնաւ մթնոլորտը, բարձր կամ ցած ջերմաստիճանը, փոշին եւ այլ ազդակներ վատառողջ կը դարձնեն փոքրիկին ննջարանը, ուր ան կ՛անցընէ օրուան մէկ կարեւոր մասը: Կարդանք, թէ ի՛նչ կ՛առաջարկէ Մարի-Քլոտ Քլենթալը ծնողներուն:

– Երեխային ննջասենեակին իտէալ ջերմաստիճանը 19-20 պէտք է ըլլայ, իսկ խոնաւութեան տոկոսը` 35-50 առ հարիւր:

– Սովորական աչքով անտեսանելի աքարիենները տեսակաւոր գերզգայնութիւններ կը պատճառեն. անոնք կ՛ախորժին խոնաւ միջավայրէն եւ շուտով կը բազմանան` բոյն շինելով գորգերուն, ներքնակներուն, բարձերուն մէջ: Օրական 10-15 վայրկեան պատուհանը բանալով, սենեակին օդը փոխելով, արեւի ճառագայթներուն սենեակ թափանցելու առիթ տալով կարելի է 70 տոկոսով կասեցնել աքարիեններուն բազմացումը:

– Շաբաթական դրութեամբ թաց լաթով պէտք է մաքրել կահոյքին եւ խաղալիքներուն փոշին:

– Շաբաթական դրութեամբ ելեկտրական փոշեկուլով պէտք է մաքրել գորգը, մոքեթը, փարքէն:

– Սենեակին մէջ մէկ կամ երկու փըլիւշ (փափուկ խաղալիք) բաւարար են. չմոռնալ, որ անոնք փոշիի բոյնի կրնան վերածուիլ: Հետեւաբար պէտք է զանոնք լուալ տաք ջուրով ու օճառով եւ սառցարանը պահել քանի մը ժամ` աքարիենները չէզոքացնելու համար:

– Երեխային մահճակալին տակ ապրանք (խաղալիքի տուփեր, կօշիկի տուփեր եւ այլն…) չպահել` յաւելեալ փոշի չկուտակելու համար:

– Երեխային վերմակն ու բարձը թող ըլլան սենթեթիք նիւթէ պատրաստուած, որպէսզի յաճախ լուացուին:

– Շաբաթական դրութեամբ պէտք է տաք ջուրով եւ օճառով լուալ երեխային սաւանեղէնը:

Հետաքրքրական

Տան Բոյսերուն
Բարերար Ազդեցութիւնը

Ուսումնասիրութիւններու համաձայն, սենեկային բոյսերը բարերար ազդեցութիւն ունին մեր առողջութեան եւ ջղային դրութեան վրայ: Անոնց ներկայութիւնը եւ խնամքը խթան կը հանդիսանան որոշ հիւանդութիւններէ հեռու մնալու. արդարեւ, անոնք կը վերականգնեն ջղային համակարգի ներդաշնակութիւնը, կը հանգստացնեն, կը մեղմացնեն ընկճախտը եւ կը բարձրացնեն տրամադրութիւնը:

Ոչ միայն տուներու, այլ նաեւ գրասենեակներու մէջ բոյսերը կը ստեղծեն որոշ յարմարաւէտութիւն եւ կը վերացնեն աշխատանքային միօրինակութիւնը:

Գիտէ՞ք, թէ…

– Բոյսերը կը ստեղծեն ուրախ եւ պայծառ մթնոլորտ եւ կը բարելաւեն թթուածինի որակը:

– Բոյսերը դրական ազդեցութիւն կը գործեն ստեղծագործական միտքին վրայ եւ կը նպաստեն կեդրոնացումին:

– Այն հիւանդանոցները, ուր կան կանաչ գօտիներ, հիւանդները աւելի արագ կ՛ապաքինին, քան` այն հիւանդները, որոնց հիւանդանոցներուն մէջ բոյսեր չկան:

– Բոյսերը զարմանալիօրէն կը կլանեն աւելորդ ձայները, վտանգաւոր նիւթերը եւ կը պահպանեն խոնաւութեան մակարդակը:

– Գրասենեակներուն մէջ բոյսերը կը բարձրացնեն աշխատանքին արտադրողականութիւնը:

– Բոյսերը օդը կը մաքրեն փոշիէն եւ աղտերէն:

– Բոյսերը ունին զովացնելու յատկութիւն:

Նորաձեւութիւն

2018-ի Ամրան Նորաձեւ
Ակնոցները

Արդէն ժամանակն է մտածելու արեւի ակնոցներուն մասին:

Վերջին «նորաձեւութեան շաբաթ»-ներուն ընթացքին աքսեսուարներուն մէջ յատուկ տեղ գրաւեցին արեւի ակնոցները:

2018-ի արեւի ակնոցները բաւական այլազան են իրենց ոճով: Վերադարձած են 1990-ականներու ակնոցները, նոյնպէս ալ` կլոր եւ թիթեռնիկ ակնոցները եւ այլն…

– Ճոն Լենընի եւ Հերի Փոթըրի ակնոցները կրկին պիտի զարդարեն կլոր շրջանակով ակնոցներու սիրահարներուն դէմքերը:

– Նախորդ տարուան նման` գունաւոր ապակիներով ակնոցները եւս նորոյթ են այս ամառ: Կապոյտ, վարդագոյն, նարնջագոյն ապակիներով ակնոցները շատ կը յարմարին սեւ կամ մութ գոյնի հագուստներուն հետ:

– Թիթեռնիկ ակնոցները կը յարմարին բոլոր դէմքերուն, անոնք աւելի նուրբ կը դարձնեն ծնօտները եւ կլոր դէմքերը:

– Օդաչուի ակնոցները եւս նորաձեւ են այս տարի, ընտրեցէք յատկապէս գունաւոր կամ հայելի ապակիով տեսակները:

Սոխի Հիւթին 10 Բարիքները

Կենսանիւթերով եւ հանքայիններով հարուստ սոխը բոլորս ալ առատօրէն կը գործածենք մեր կերակուրներուն եւ աղցաններուն մէջ, սակայն անոր հիւթը օգտագործելու մասին քիչեր կը մտածեն:

Ստորեւ կը ներկայացնենք սոխին հիւթը օգտագործելու 10 համոզիչ պատճառներ.

1.- Սոխին հիւթը կը կանխարգիլէ շաքարախտը` շնորհիւ պիոթին կոչուած նիւթին:
2.- Անիկա թարմ եւ առողջ կը պահէ մորթը, կը զօրացնէ դիւրաբեկ եղունգները եւ կը պաշտպանէ հերաթափութենէ:
3.- Սոխին հիւթը, շնորհիւ քերսեթին կոչուած նիւթին, կը պաշտպանէ քաղցկեղէն:
4.- Նոյնինքն քերսեթինը կը թեթեւցնէ ընկճախտը:
5.- Սոխին հիւթը հակաբորբոքային յատկութիւն ունի. անիկա նաեւ կը մեղմացնէ յօդացաւի զանազան տեսակները:
6.- Քերսեթինը կը հաւասարակշռէ արեան գերճնշումը, կը պաշտպանէ սրտանօթային հիւանդութիւններէ եւ կը կանխարգիլէ երակներու խցումը:
7.- Բնաթելով հարուստ սոխը եւ անոր հիւթը կը բուժեն մարսողական խանգարումները:
8.- Սոխին հիւթը յատկապէս թելադրելի է տարեց կիներուն, քանի որ անիկա կը պաշտպանէ ոսկորները, որոնք տարիքի բերմամբ տկարացած եւ դիւրաբեկ կ՛ըլլան:
9.- Սոխին հիւթը կը զօրացնէ մարմնին դիմադրականութիւնը:
10.- Վերջապէս, սոխին հիւթը կը նպաստէ լաւ քոլեսթերոլի (HDL) բարձրացման:

Մեր Առօրեան Դիւրացնող
Հնարքներ

1

Պանաններուն կեանքը երկարելու համար անոնց կոթերուն շուրջ կերպընկալ թերթով փաթթեցէք:

2

Որպէսզի ելակները երկար ատեն թարմ մնան, զանոնք քացախ-ջուրով լուացէք, ապա ցամքեցուցէք եւ սառնարանը պահեցէք:

3

Հազարը, շոմինը, անանուխը երկար ատեն թարմ պահելու համար զանոնք լուալ, ցամքեցնել եւ լաւ փակուող կերպընկալ տոպրակներու մէջ տեղաւորել եւ նախքան փակելը` խոհանոցի թանձր թուղթէ թաշկինակ մը զետեղել յաւելեալ խոնաւութիւնը ծծելու համար: Տոպրակներուն օդը շատ լաւ պարպել, զանոնք փակել եւ սառնարանը պահել:

4

Եթէ մեծաքանակ սխտոր ունիք եւ կը վախնաք, որ անոնք կը փճանան, պճեղները կեղուեցէք, ապակեայ շիշի մը մէջ լեցուցէք եւ մինչեւ երեսը ձէթով ծածկեցէք ու սառնարանը կամ սառցարանը պահեցէք: Ամէն անգամ, որ պէտք ունենաք չոր, մաքուր դգալով մը քանի մը պճեղ հանեցէք ու օգտագործեցէք:

5

Որքան որ ալ զարմանալի թուի, ըստ երեւոյթին, կարելի է կիտրոնը աւելի քան 3 ամիս թարմ պահել, հետեւեալ հնարին դիմելով:

Լման կիտրոնները տեղաւորել լայն բերանով ապակեայ շիշի կամ կափարիչով օժտուած ապակեայ ամանի մը մէջ, վրան ջուր աւելցնել եւ վստահ ըլլալ, որ ջուրը լաւապէս ծածկեց զանոնք: Շիշին կամ ամանին բերանը ծածկել եւ սառնարանը պահել:

Խոհագիր

Դդումով Շօթեր

Բաղադրութիւն.

– 2 դդում
– 75 կրամ ալիւր
– 2 հաւկիթ
– 3 հատ կանաչ սոխ
– Արեւածաղիկի իւղ
– 2 ապուրի դգալ մանրուած ազատքեղ
– 1 ապուրի դգալ սամիթ
– Աղ, սեւ պղպեղ

Պատրաստութիւն.

Սոխը մանրել, աւելցնել քերիչէ անցած դդումը, ազատքեղը, սամիթը աղն ու պղպեղը եւ բոլորը միատեղ խառնել:

Քիչ-քիչ աւելցնել ալիւրը, զարնուած հաւկիթները, կրկին խառնել` միատարր խառնուրդ մը ստանալու համար:

Տապակին մէջ քիչ մը իւղ տաքցնել, շերեփով մը խառնուրդէն մաս մը դնել եւ երկու երեսով եփել, մինչեւ որ ոսկեգոյն դառնայ:

Սեղան բերելու ատեն շօթերը չորսի բաժնել եւ սոյայի թացանով հրամցնել:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

***

Իմ ոտքերի տակ հովիտն է ծաղկած,
Եւ գլխիս վերեւ ամպեր են ոսկի…
Չգիտեմ` ինչո՞ւ յիշեցի յանկարծ
Վաղուց մոռացուած խորհուրդն այն խօսքի,
Որ դու ասացիր ուրիշ մի հովտում,
Երբ հրաժեշտի ամպն էր որոտում:
Ամպերն են լողում մայրամուտի մէջ
Գնում են գալիս, գգւում իրարու,
Հորիզոնն ի վար ձգւում են անվերջ,
Անջատւում նորից եւ գնում հեռու:
Երկու ամպ եկան, հասան իրարու, –
Մէկը ոսկեմորթ եղնիկ թուաց ինձ,
Մէկը լեռներից փախած եղջերու…
Փարուեցին նրանք քնքշանքով մի մեծ,
Յետոյ հեռացան անհոգ ու անփոյթ,
Վառուեցին ոսկէ հրդեհների մէջ,
Կապոյտների մէջ ծուխ դարձան կապոյտ…
Բայց վաղը անձրեւ կը դառնան նրանք
Եւ կը հանդիպեն ծովերում հեռու,
Իսկ մենք աշխարհում ինչ էլ որ դառնանք,
Էլ ոչ մի անգամ չենք հանդիպելու:
Այդ մասին գիտէ հովիտն այս ծաղկած,
Եւ գիտեն անգամ ապերը ոսկի…
Դրանից չէ՞ որ յիշեցի յանկարծ
Վաղուց մոռացուած խորհուրդն այն խօսքի,
Որ դու ասացիր ուրիշ մի հովտում,
Երբ հրաժեշտի ամպն էր որոտում:

ՀԱՄՕ ՍԱՀԵԱՆ

 

 

Հետաքրքրական. Մանըքեն Փիսը Նշեց Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան 100-ամեակը

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Անցեալ կիրակի, 3 յունիսին, Պրիւքսելի նշանաւոր Մանըքեն Փիսը առաւօտեան ժամը 9:00-էն երեկոյեան ժամը 6:00-ը հայկական ազգային տարազ կրեց նշելու համար Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան 100-ամեակը:

Մանըքեն Փիսը մերկ մանչուկի տեսքով պրոնզեայ փոքրիկ արձան-շատրուան մըն է, որ տարեկան միլիոնաւոր այցելուներ կ՛ընդունի աշխարհի չորս կողմերէն:

Նշենք, որ յատուկ ցուցակի մը հիմամբ, արձանը ամիսը քանի մը անգամ տարազ կը փոխէ այդ արարողութեան նաեւ կը մասնակցի փողային նուագախումբ մը:

Արձան-շատրուանէն ոչ շատ հեռու, քաղաքին կեդրոնական հրապարակին վրայ, թագաւորական թանգարանին մէջ ցուցադրուած են Մանըքեն Փիսի «զգեստապահարան»-ի աւելի քան 900 զգեստներ:

Փորձ – Հարցարան. Խնայողասէ՞ր,
Թէ՞ Մսխող Անձ Էք

Խնայողասէր ըլլալը մեծ յատկութիւն է, պայմանաւ որ ժլատութեան չհասնի: Ոմանք կ՛ապրին օրը օրին` վաղուան հաշիւը չընելով, ուրիշներ` ընդհակառակը…

Իսկ դուք ո՞ր խումբին կը պատկանիք: Պատասխանեցէք ստորեւ տրուած 10 հարցումներուն, ապա կարդացէք արդիւնքը:

-1-

Ճիշդ կը գտնէ՞ք, որ զոյգերուն միջեւ եկամուտի եւ ծախսերու մասին տեւական նիւթ արծարծուի:

– Այո 3
– Ոչ 0
– Ինչո՞ւ չէ 1

-2-

«Ժամանակը դրամ է» խօսքը ձեր կեանքին ընթացքը կը ճշդէ՞:

– Երբեք 0
– Երբեմն 1
– Թերեւս 3

-3-

Նոյնիսկ երբ նիւթապէս հանգիստ էք, խնայողաբա՞ր կ՛ապրիք:

– Ոչ 0
– Այո 3
– Ոչ միշտ 1

-4-

Հին ապրանքներ կը պահէ՞ք` մտածելով, որ օրին մէկը կրնանք պէտք ունենալ անոնց:

– Ոչ միշտ 1
– Անշուշտ 3
– Ոչ 0

-5-

Որքան ալ փորձէք, միշտ չնախատեսուած ծախսեր կ՛ելլեն:

– Դժբախտաբար 0
– Հազուադէպօրէն 3
– Երբեմն 1

-6-

Շուկայէն վերադարձին ձեր դրամապանակին մէջի գումարը լրիւ ծախսա՞ծ կը վերադառնաք:

– Երբեմն 3
– Կախում ունի… 1
– Այո, միշտ 0

-7-

Որեւէ բան գնելէ առաջ նախ գինը կը հարցնէ՞ք:

– Ոչ միշտ 1
– Մի՛շտ 3
– Երբեք 0

-8-

Դուք կ՛արդարացնէ՞ք այն անձերը, որոնք բան մը գնելէ առաջ բազմիցս կը մտածեն:

– Իրաւացի են 3
– Չափազանցութիւն է 0
– Թերեւս իրաւունք ունին 1

-9-

Անտեղի շռայլութիւնը կը նշանակէ, որ մարդ` չի մտածեր վաղուան մասին:

– Պէտք է ապրիլ ներկայով 0
– Ըստ երեւոյթին` այո 1
– Այդպէս է 3

-10-

«Սեւ օրերու» վերապահուած գանձանակ մը ունի՞ք:

– Այո 3
– Ոչ 0
– Հազիւ քառորդը լեցուն է 1

ԱՐԴԻՒՆՔ

Եթէ 0-10 կէտ հաւաքեցիք, դուք վատնող անձ մըն էք, խնայողութեան ի՛նչ ըլլալը չէք գիտեր, ձեզի համար «սեւ օր» գոյութիւն չունի: Շռայլ հոգի ունիք, կ՛ապրիք ներկայով, անպատասխանատու էք ձեր ընտանիքին հանդէպ:

Ժամանակն է, որ փոխէք ձեր ընթացքը: Նոյնիսկ եթէ դրամ խնայելու միջոց չունիք, առնուազն խնայողութեամբ ծախսեցէք ձեր եկամուտը:

***

Եթէ 11-24 կէտ հաւաքեցիք, դուք ո՛չ ժլատ էք, ո՛չ  շռայլ: Կը սիրէք չնախատեսուած գնումներ ընել, կեանքը ապրիլ, վայելել, բայց գիտէք ատենին ձեր ծախսերը վերատեսութեան ենթարկել եւ ի հարկին սահմանափակել ծախսերը:

***

Եթէ 25-30 կէտ հաւաքեցիք, երբեմն ժլատութեան հասնող խնայողութիւններ կ՛ընէք. սակայն ընդհանուր առմամբ հեռատես եւ խնայողասէր էք, գիտէք շատ լաւ տնտեսել ձեր եկամուտը եւ ոչ մէկ անգամ անհաճոյ անակնկալներու առջեւ գտնուած էք:

Եթէ նիւթապէս հանգիստ էք, վայելեցէք կեանքը, ատիկա ձեր իրաւունքն է:

Առողջապահական

Մեզ Շրջապատող Իրեր,
Որոնք Մանրէներու Բոյն Են…

Ակռայի խոզանակները մանրէներու բոյն են. միլիոնաւոր մանրէներ հոն բոյն դրած են: Լաւագոյն միջոցը զանոնք տաք ջուրով եւ պէյքինկ սոտայով լուալն է: Ակռայի խոզանակը պէտք է նորով մը փոխարինուի 3 ամիսը անգամ մը:

***

Սառնարանը նոյնպէս մանրէներու բոյն է, յատկապէս` բանջարեղէններու դարակը: Մանրէներու բազմացումը արգիլելու համար պէտք է մնայուն ստուգել, որ սառնարանին ջերմաստիճանը 0-էն 4-ի միջեւ ըլլայ: Նաեւ պէտք է զգուշանալ տաք կերակուրներ սառնարանը դնելէ:

***

Սուրճի գործիքը նոյնպէս կը սպառնայ մեր առողջութեան… Սպանացի հետազօտներու կարծիքով գործատեղիներու մէջ օգտագործուող այս գործիքը կրկնակի անապահով է, տրուած ըլլալով, որ օրական քանի մը  տասնեակ ոչ մաքուր ձեռքեր կը ձեռնեն զայն, իսկ միւս կողմէ` օգտագործուած «քափսիւլ»-ներու գզրոցը, որ թէ՛ տաք է եւ թէ` խոնաւ, մանրէներու յարմար միջավայր է…

Հետեւաբար այս գործիքը մնայուն ձեւով պէտք է մաքրուի, թէ՛ դուրսէն եւ թէ ներսէն:

***

Բջիջային հեռախօսը 500 անգամ աւելի մանրէ կը պարունակէ քան… բաղնիքին նստարանը: Այսպէս, զայն կը դնենք աշխատանքի սեղանին կամ ճաշի սեղանին վրայ, մեզի հետ կը տանինք ամէնուրեք, կը փակցնենք մեր այտին կամ շուրթին, երբեմն ստիպողաբար կը բռնենք աղտոտ ձեռքերով…

Միակ ճարը` օրական առնուազն մէկ անգամ զայն մաքրելն ու հականեխելն է:

***

Մարզանքի գորգերը, որոնց վրայ քրտնած մարմնով կը պառկինք, կամ գետինը կը փռենք,  դարձեալ մանրէներու բոյն են: Իւրաքանչիւր անգամ պէտք է հականեխել զանոնք եւ կամ մաքուր անձեռոց մը փռել վրան:

***

Ճաշարաններու ճաշացուցակները հազարաւոր մարդոց ձեռքերէն կ՛անցնին: Ապացուցուած է, որ կրիփի մանրէ մը 18 ժամ կրնայ գոյատեւել ճաշացուցակի մը կողքին վրայ: Միւս կողմէ`  E.coli-ի մանրէն եւ salmօnelle-ները կրնան գոյատեւել յաջորդաբար 24 եւ 72 ժամ:

Զանոնք օգտագործելէ ետք եւ նախքան ճաշի նստիլ թելադրելի է ձեռքերը թաց թաշկինակով հականեխել:

Տակաւին ցանկը շատ երկար է… կնոջական ձեռքի պայուսակները, մարզարաններու գործիքները, դրամը, աղամանները, բաղնիքի եւ խոհանոցի անձեռոցները նոյնպէս մանրէներու բոյն են: Մաքրութեան տարրական կանոնները կիրարկելով` կարելի է 70 տոկոսով պաշտպանուիլ մանրէներէն: Ինչ կը վերաբերի մնացեալին, կ՛ըսուի, որ մեր մարմինը պէտք է վարժուի անոնց:

Ստուգենք Մեր Գիտելիքները

 Մեր Եղունգները

Եղունգներուն վրայ յայտնուող ճերմակ բիծերը կիրի անբաւարարութեան մասին կը վկայեն:

Սխալ: Առատ կաթնեղէն սպառող անձերն իսկ ենթակայ են այս երեւոյթին: Այս ճերմակ բիծերը շատ հաւանաբար փոքրիկ հարուածներու պատճառով յայտնուած անվնաս եւ անվտանգ հետքեր են:

Եղունգ կրծող կամ յաճախ եղունգները յղկող անձերը աւելի ենթակայ են այս երեւոյթին:

-1-

Ձմրան եղանակին եղունգները աւելի դանդաղ կ՛աճին:

Ճիշդ: Գիտականօրէն փաստուած է, որ ցուրտին ազդեցութիւնը քերաթինի վրայ պատճառ կը դառնայ, որ անոնք աւելի ուշ երկարին, մինչդեռ ամրան պատկերը բոլորովին հակառակն է:

Գիտէ՞իք, թէ ձեռքերուն եղունգները կրկնակի արագ կ՛աճին, քան ոտքինները…

-2-

Կիտրոնը կը սպիտակացնէ եղունգները:

Ճիշդ: Կիտրոնը շատ ազդու միջոց է դեղնած եղունգները մաքրելու համար: Պէտք չէ մոռնալ սակայն, որ կիտրոնի յաճախակի գործածութիւնը երկար ժամանակի վրայ կը տկարացնէ եղունգները եւ զանոնք կը դարձնէ փխրուն եւ դիւրաբեկ:

-3-

Եղունգի ներկերը կը փճացնեն եղունգները:

Ճիշդ եւ սխալ: Անորակ ներկերը անպայման որ կը վնասեն եղունգներուն: Սակայն եթէ օգտագործուին ընդունելի որակով եղունգի ներկեր եւ նախքան զանոնք գործածել եղունգները պաշտպանուին պահպանիչ նիւթով մը, ոչ մէկ հարց կը ստեղծուի:

-4-

Թելադրելի է, որ եղունգին շուրջի մորթերը կտրտուին ու մաքրուին:

Սխալ: Նախընտրելի է հրաժարիլ այդ սովորութենէն, քանի որ այդ մորթերը եղունգը կը պաշտպանեն խոնաւութենէն եւ մանրէներէն: Փոխարէնը` կարելի է այդ նպատակին ծառայող փայտեայ կամ մետաղեայ գործիքով մը մորթերը զգուշօրէն դէպի ետ հրել:

Խոհագիր

Ծաղկակաղամբով Եւ
Պրոքոլիով Թապպուլէ

Բացօթեայ պտոյտներու եւ խորովածներու եղանակը բացուած է, իսկ ի՞նչ բան աւելի լաւ կը յարմարի, քան թապպուլէն` համեղ խորովածի մը կողքին:

Ստորեւ կը ներկայացնենք ծաղկակաղամբով եւ պրոքոլիով պատրաստուած թապպուլէի մը բաղադրատոմսը, փորձեցէք զայն եւ վստահաբար գոհ պիտի մնաք:

Բաղադրութիւն

– Կէս ծաղկակաղամբ
– 1 պրոքոլի
– 1 խոշոր վարունգ
– 3 միջակ լոլիկ
–  6 չոր ծիրան (կարելի է զանց ընել)
– Ափ մը քաժօ
– Միջակ սոխ մը
– Ապուրի դգալ մը մանրուած ազատքեղ
– Ապուրի դգալ մը մանրուած անանուխ
– Մէկ կիտրոնի հիւթ
– 2 ապուրի դգալ ձէթ
– Աղ, կարմիր փոշի պղպեղ

Պատրաստութիւն.-

Ծաղկակաղամբն ու պրոքոլին լուալ, ցամքեցնել եւ ապա քերիչէ անցընել: Խառնուրդը փոխադրել աղցանի խորունկ ամանի մը մէջ:

Խառնուրդին աւելցնել խորանարդաձեւ մանր կտրտուած սոխը, վարունգը, լոլիկը, չոր ծիրանը, ինչպէս նաեւ` մանրուած կանաչեղէնն ու ոչ շատ մանր կտրտուած քաժոն:

Պզտիկ, փոս ամանի մը մէջ պատրաստել թացանը` կիտրոնի հիւթ, ձէթ, աղ, կարմիր պղպեղ…

Ստացուած խառնուրդը թափել խճողակին վրայ, խառնել եւ առնուազն ժամ մը սառնարանը պահել: Հրամցնել պաղ վիճակի մէջ:

 Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Այրուած Կտաւներ

Մինաս Աւետիսեանի յիշատակին

Շրջանակներ այրուած, շրջանակներ պարապ,
Շրջանակներ, որպէս սպիտակած բիբեր…
Եւ ներշնչման ոգին` մի նետահար կարապ,
Մոխիրների վրայ հոգեվառում է դեռ:

Բոցկլտում էր այնտեղ մի հրեղէն կարօտ,
Ու տեսիլն էր ցոլում ծուէններով ծաւի,
Մի ծարաւ էր այրւում կածաններին քարոտ,
Եւ մի կորչող աշխարհ գեղեցկանում ցաւից:

Ու ցաւի մէջ այդ տաք` որձաքարէ տներ,
Մի յոգնատանջ գեղջուկ ու թեւաթափ մի մայր…
Եւ չգիտեն նրանք, որ Յիսուս են ծնել`
Տառապանքի, ցաւի ու հրաշքի համար:

Շրջանակներ այրուած, շրջանակներ անդէմ,
Շրջանակներ, որպէս մութ վիհերի հառաչ…
Յետոյ կանգնել էի գերեզմանիդ հանդէպ`
Այդ ահաւոր, վերջին շրջանակի առաջ:

Կանգնել էին նրանք` մի յոգնատանջ գեղջուկ
Ու թեւաթափ մի մայր… Եւ անձրեւ էր մաղում…
Չգիտէին նրանք` ի՞նչ է եղել, ինչո՞ւ,
Չգիտէին նրանք, որ Յիսուս են թաղում:

Շրջանակներ այրուած, շրջանակներ պարապ,
Շրջանակներ, որպէս սպիտակած բիբեր,
Ո՞վ է նշան բռնել քեզ, ներշնչման կարապ,
Այդ ի՞նչ մրրիկ է սեւ քո թեւերին դիպել:

Պիտի շանթը շողար, բայց անձրեւն էր մաղում,
Պիտի որոտ լինէր, բայց շշուկ էր տխուր…
Երբ աշխարհում աշխարհ ու հրաշք են թաղում,
Ամպրոպ, ինչո՞ւ ես լուռ…

ՎԱՀԱԳՆ ԴԱՒԹԵԱՆ

1981

 

Մեր Զաւակները Եւ Մենք. Ինքնավստահ Երեխաներ Մեծցնելու Համար

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Խօսքը ունի հզօր ուժ:

Կան բառեր, որոնք կրնան «կախարդել» երեխան եւ անոր մէջ զարգացնել բնաւորութեան դրական գիծեր ու դարձնել յաջողակ: Ահաւասիկ` քանի մը «կախարդական» արտայայտութիւններ, որոնք կրնան ճակատագրական ըլլալ երեխային համար:

«Ես քեզ կը սիրեմ»: Ձեր սէրը երեխային կայացած ըլլալու հիմքն է: Ձեր տուած սիրոյ միջոցով ան կրնայ աշխարհը տեսնել գունաւոր եւ բարի:

***

«Ես քեզի կը վստահիմ»: Ձեր երեխան պէտք է գիտնայ, որ դուք ոչ միայն կը սիրէք զինք, այլ մեծ համարում ունիք իր կարելիութիւններուն վրայ:

***

«Դուն կրնաս»: Այսպիսով, դուք ինքնավստահութիւն կը ներշնչէք անոր:

***

«Ըսածդ մէջս նոր միտքեր արթնցուց»: Երեխան պէտք է զգայ իր եզակիութիւնը, պէտք է հպարտանայ, որ իրմէ մեծին մտածելու առիթ տուաւ:

***

«Ոչ ըսելու մի՛ վախնար»: Ձեր զաւակը պէտք է հասկնայ, որ հրաժարիլը յանցագործութիւն չէ, այլ` իւրաքանչիւր մարդու իրաւունք: Երբ ան մեծնայ, «ոչ» ըսելու կարողութիւնը բաւական կը դիւրացնէ անոր կեանքը:

***

«Դուն ունիս ընտրելու հնարաւորութիւն»: Նոյնիսկ եթէ այդ ընտրութիւնը պէտք է կայացնէ երկու խաղալիքի միջեւ, այնուամենայնիւ, վարժեցուցէք ձեր զաւկին ընտրութիւն կատարել եւ երբեք դուք իրեն փոխարէն որոշում մի՛ տաք:

***

«Դուն կրնաս սխալիլ»: Բոլորն ալ սխալելու իրաւունք ունին, չէ՞ որ իյնալով եւ բարձրանալով մենք կը սորվինք ապրիլ: Պէտք է համբերատար ըլլաք ձեր զաւկին հանդէպ:

***

«Ես համաձայն եմ քեզի»: Եւս մէկ աղիւս` ձեր երեխայի ճիշդ զարգացման հիմքին: Եթէ յարգէք ձեր երեխային փոքր որոշումներն ու կարծիքը, ան կը դառնայ աւելի ինքնավստահ:

***

«Ես մեծ սիրով կ՛օգնեմ քեզի»: Երեխան պէտք է միշտ գիտնայ, որ որեւէ պահու կրնայ դիմել ձեր օգնութեան:

Սննդագիտական

Պանանին Օգտակարութիւնը Կախեալ Է
Անոր Հասունութեան Աստիճանէն

Բոլորս ալ գիտենք, որ պանանը չափազանց օգտակար պտուղ է. անիկա հարուստ է` կենսանիւթերով, հանքայիններով եւ միքրօ- տարրերով: Սակայն երբ պանանը շուկայէն պիտի գնենք, պէտք է ուշադրութիւն դարձնենք անոր գոյնին, քանի որ պանանին օգտակար յատկութիւնները կը փոխուին` նայած անոր գոյնին:

Սննդագէտներու կարծիքով, ամենաբարձր սննդային արժէքը ունին կանաչ պանանները: Անոնք կը հաւասարակշռեն արեան մէջ շաքարին տոկոսը, կը պաշտպանեն երիկամի քաղցկեղէն, կը դարմանեն փորհարութիւնը, կը հաւասարակշռեն գէշ քոլեսթերոլին տոկոսը եւ, վերջապէս, կը կանխարգիլեն սրտանօթային հիւանդութիւնները:

Դեղին պանանները հարուստ են հակաօքսիտաններով, ածխաջուրով, կիրով, մակնեզիոմով… Այս բոլորը կը զօրացնեն մարմնին դիմադրականութիւնը եւ կը պաշտպանեն սրտանօթային համակարգը:

Շագանակագոյն (հասուն) պանանները կը պարունակեն մեծ քանակութեամբ շաքար, թրիբթոֆան, որ կ՛օգնէ պայքարելու անքնութեան եւ ընկճախտի դէմ:

Գեղեցկագիտական

Քաքաոյով Դիմակ

Ժամանակի ընթացքին մեր մորթը կը կորսնցնէ իր թարմութիւնն ու առաձգականութիւնը, եւ կնճիռներ ի յայտ կու գան: Բարեբախտաբար կան արդիւնաւէտ բնական միջոցներ, որոնք կ՛օգնեն պաշտպանելու անոր երիտասարդութիւնը:

Այսօրուան սիւնակով կը ներկայացնենք քաքաոյով պատրաստուած դէմքի դիմակ մը, որ յաճախակի գործածելու պարագային կ՛օգնէ զգալիօրէն երիտասարդացնելու ու թարմացնելու մաշկը:

Անհրաժեշտ բաղադրիչներ`

– 3 թէյի դգալ քաքաօ
– 2 ապուրի դգալ մածուն
– 6 կաթիլ ձէթ կամ խաղողի կուտի իւղ
– 1 թէյի դգալ մեղր

Ինչպէ՞ս օգտագործել

Բոլոր բաղադրիչները խառնել, մինչեւ որ ստացուի միատարր խիւս մը, զայն քսել դէմքին եւ պարանոցին: Սպասել 20 վայրկեան, ապա ցօղուել ծորակի ջուրով: Թելադրելի է այս դիմակը օգտագործել շաբաթը 2 անգամ:

Դիմակին բաղադրիչներուն օգտակար յատկութիւնները`

– Քաքաօն հարուստ է հակաօքսիտաններով. ան կը բարելաւէ արեան շրջագայութիւնը` խոնաւցնելով, թարմացնելով եւ երիտասարդացնելով մաշկը:
– Մածունը կաթնաթթու կը պարունակէ, անիկա կ՛օգնէ մորթին վերականգնման եւ ծակտիկներու մաքրութեան պահպանման:
– Ձէթը կ՛ապահովէ մորթին առաձգականութիւնը:
– Մեղրը կը վերականգնէ եւ կը խոնաւցնէ մորթը եւ անոր կը հայթայթէ կենսանիւթեր եւ հանքայիններ:

Մեր Առօրեան Դիւրացնող Հնարքներ

Մոմը

Որպէսզի մոմը վառած ատեն չհոսի եւ մոմակալն ու սեղանին ծածկոցը չաղտոտի, զայն ամբողջ գիշեր մը սառնարանը պահել:

***

Եթէ մոմը հաստ է եւ մոմակալին մէջ չի տեղաւորուիր, անոր վարի բաժինը քանի մը վայրկեան եռացած ջուրի մէջ մխրճել եւ երբ կակուղնայ անմիջապէս մոմակալին մէջ հաստատել:

***

Եթէ մոմը փայլքը կորսնցուցած է եւ ողորկ չէ, ձեռքին կանացի գուլպայ անցընել եւ շփել զայն, մինչեւ որ մոմը իր սկզբնական վիճակը գտնէ:

***

Եթէ մոմը կը մխայ, անոր պատրոյգը 6 մմ աւելի չերկարել եւ միշտ այդ հասակով պահել:

***

Որպէսզի մոմը աւելի դանդաղ սպառի, պատրոյգին շուրջը քանի մը կտոր քարաղ դնել: Այսպէս, մոմը աւելի երկար ժամանակ կը վառի:

Ձեռային Աշխատանք

Ինչե՜ր Կարելի Է Շինել
Փայտեայ Լաթակալներով

Հնարամիտ եւ ստեղծագործ մարդիկ սովորական փայտեայ լաթակալներով պատրաստած են մեր մտքէն չանցած հազարումէկ իր: Ինչպէս նկարները կը հաստատեն, անոնցմէ մէկ քանին մատչելի եւ դիւրին իրագործելի են, մանաւանդ եթէ ճարտար բարեկամ մը ձեռք երկարէ մեզի:

Ինչո՞ւ մենք ալ մեր կարգին չպատրաստենք` մեր վզկապերը դասաւորող կախիչներ, մեր պատերը զարդարող շրջանակներ, թաղարներ, մոմակալներ, լուսամփոփներ…

Կ՛արժէ փորձել:

Խոհագիր

Հում Բանջարեղէնով
Առողջապահական Ախորժաբեր

Բաղադրութիւն

– Երկայնքին կտրտուած բանջարեղէնի տեսականի (վարունգ, ստեպղին, կարոս, գունաւոր թարմ պղպեղ եւ այլն…)
– 200 կ ճերմակ կակուղ պանիր
– Շատ մանր մանրուած կանաչ սոխ
– 1 սուրճի դգալ մանանեխ
– 1 ապուրի դգալ գինիի քացախ
– 1 ապուրի դգալ կիտրոնի հիւթ
– Աղ, սեւ պղպեղ
– Թապասքօ թացան

Պատրաստութիւն

Սոխը շատ մանր մանրել, աւելցնել պանիրը, մանանեխը, քացախը, կիտրոնի հիւթը, քանի մը կաթիլ թապասքոն, աղն ու սեւ պղպեղը: Բոլորը միատեղ խառնել եւ ստացուած թանձրուկը սառնարանը պահել առնուազն 2 ժամ:

Մինչ այդ բանջարեղէնները լուալ, ցամքեցնել եւ երկայնքին կտրտել:

Ընտրել ապակեայ թափանցիկ բաժակներ, իւրաքանչիւրին յատակը լեցնել վերոյիշեալ խիւսէն, վրան աւելցնել բանջարեղէնի ցպիկները եւ հրամցնել:

Այս ախորժաբերը կրնայ փոխարինել վնասակար չիփսերը, պիստակեղէնը եւ այլն…

Հիմա որ կը գտնուինք «Մոնտիալ»-ի սեմին եւ մեզմէ շատեր ժամերով գամուած պիտի նստին պատկերասփիւռին առջեւ, բանջարեղէնով այս բաղադրատոմսը յարմարագոյն ուտելիքն է, որ թէ՛ պիտի զբաղեցնէ մեզ եւ թէ՛ պիտի պաշտպանէ վնասակար ախորժաբերներէ:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Եթէ

Եթէ կրնաս պահել գլուխդ առանձին,
Երբ խուճապի մէջ է չորս դիդ ամէն մարդ,
Եթէ կրնաս վստահ ըլլալ քու անձին,
Երբ ուրիշներ կը կասկածին քու վրադ,
Եթէ կրնաս միշտ սպասել անձանձիր,
Կամ չստել` շրջապատուած սուտերով,
Ատողներու միջեւ մնալ սիրալիր,
Եթէ կրնաս ըլլալ բարի, բայց ուժո՛վ.
Եթէ կրնաս դուն երազել եւ սակայն
Չըլլալ գերին երազներուդ գերիշխող,
Յաղթանակէն ետք հանդիպիլ պարտութեան
Եւ նո՛յն ձեւով ընդունիլ զոյգն այս խաբող.
Եթէ կրնաս լսել քու խօսքդ վճիտ
Չարափոխուած յիմարներու ծուղակի
Ու խորտակուած տեսնել մեծ երկը կեանքիդ,
Բայց վերստին զայն շինելու գաս ծունկի.
Եթէ կրնաս շահը հազար ճիգերու
Մէկ հարուածով յանձնել բախտի սեղանին
Եւ անտրտունջ, առանց երբեք ողբալու
Վերսկսիլ ծայրէն ամէն ինչ կրկին,
Եթէ կրնաս սիրտ ու ջիղեր ու մկան
Մաշումէն ետք նորէն լարել անդադար
Եւ դիմանալ, երբ կորած է ամէն բան,
Բացի կամքէն, որ կը մնայ մէջդ վառ.
Եթէ կրաս արքաներու հետ պարզուկ,
Ամբոխին մէջ` առաքինի ըլլալ միշտ,
Եթէ մարդիկ անզօր են քեզ առթել վիշտ
Եւ ամէնուն կու տաս արժէքն իր արդար,
Եթէ սիրես, բայց սիրոյ խենթ չդառնաս.
Քո՛ւկդ է երկիրն ու իր գանձերն անհամար
Եւ աւելին` այն ատեն Մա՛րդ ես, տղաս:

ՔԻՓԼԻՆԿ (անգլիացի բանաստեղծ)

Թարգմ.` ՄՈՒՇԵՂ ԻՇԽԱՆ

 

Առողջապահական. Շաքար Պարունակող 10 «Անմեղ» Ուտելիքներ

0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Առողջութեան միջազգային կազմակերպութիւնը (OMS) կը յանձնարարէ օրական 50 կրամէն աւելի շաքար չսպառել: 50 կրամ շաքարը համապատասխան է 10 կտոր շաքարի: Դժբախտաբար շատեր օրական 100 կրամ շաքարի սահմանները կ՛անցնին: Պատճառը` քաղցրեղէնի հանդէպ անդիմադրելի տկարութիւնը, բայց նաեւ «անմեղ» նկատուող ուտելիքները, որոնք թէեւ շաքարով հարուստ են, սակայն հակառակ տպաւորութիւնը ձգած են բոլորին մօտ…

Հետեւաբար առաջին հերթին պէտք է զգուշանալ եւ չափաւորել «անմեղ» ուտելիքներու սպառումը:

Չոր Պտուղները

Ծիրան, չամիչ, սալոր, թուզ… ուժ հայթայթող եւ անօթութիւնը «սանձող» այս պտուղները մեծ քանակութեամբ շաքար կը պարունակեն, մինչդեռ թարմ վիճակի մէջ համեմատութիւնը նոյնը չէ: Թելադրելի է, որ անոնց սպառումը փոքրիկ ափի մը սահմանը չանցնի:

«Սուշի»-ն

Ամերիկացի սննդագէտ Ռաշէլ Պէլըրի կարծիքով, «Սուշի»-ին եւ «համպըրկըր»-ին ջերմուժի քանակը գրեթէ նոյնն է: Նոյնիսկ եթէ թերահաւատութեամբ մօտենանք այս հաստատումին, չենք կրնար ժխտել, որ «սուշի»-ի համեղ, գունեղ եւ ախորժաբեր պատառիկներուն ընկերակցող թացանները շաքարի բոյն են: Ամէն անգամ որ պատառիկը կը թաթխենք թացանին մէջ, բրինձը կը ծծէ զայն եւ կարեւոր քանակութեամբ շաքար կը մտնէ մեր մարմնին մէջ թէ՛ ճերմակ բրինձին, եւ թէ՛ քաղցր թացանին ճամբով:

Մածունը

Սովորութիւն դարձած է գնումի ատեն ընտրել 0 առ հարիւր իւղ պարունակող կաթնեղէնները: Բայց 0 առ հարիւրը կը վերաբերի իւղի պարունակութեան, եւ ոչ թէ շաքարի: Իսկ գաղտնիք չէ, որ ուտելիքներուն իւղի քանակի պակսեցման դիմաց, սովորաբար, շաքարի քանակն է, որ կ՛աւելնայ: Բացի մածունէն, նոյնն է շաքարի քանակն է, որ կ՛աւելնայ: Բացի մածունէն, նոյնն է պարագան «լայթ» մայոնէզներուն, պանրեղէնին, եւ այլն… հետեւաբար, գնումի ատեն պէտք է ուշադիր կարդալ սննդական արժէքի պիտակը:

Հացահատիկի Ցպիկները

Շատեր հացահատիկի այս ցպիկներէն մէկ-երկու հատ կը նետեն իրենց պայուսակին մէջ` անօթութիւնը յագցնելու համար: Մինչդեռ ասոնք 0.4-էն մինչեւ 20 կրամ շաքար կրնան պարունակել: Այս պարագային եւս պէտք է ուշադիր կարդալ պիտակը եւ հրաժարիլ 5.5 կրամ շաքար պարունակողէն տարբեր տեսականին: 5.5 կրամ շաքարը համազօր է շուրջ մէկ կտոր շաքարի:

Պահածոյ Բանջարեղէնները

Բանջարեղէնները բոլոր տեսակի սննդականոններու լաւագոյն ուտելիքներն են, սակայն պէտք է ճիշդ ընտրութիւն կատարել: Պահածոյացուած բանջարեղէններուն համը պահպանելու համար յաւելեալ շաքար կ՛աւելցուի: Թելադրելի է հրաժարիլ պահածոյացուած ոլոռնէն, ստեպղինէն, լուբիայէն եւ այլն…

Բրինձով Շօթերը

Որպէս անօթութիւնը սանձող` բրինձով շոթերը եւս մեծ ընդունելութիւն գտած են. մինչդեռ անոնք կը պարունակեն նոյնքան շաքար, որքան «փէն տը մի»-ն (ֆրանսական քառակուսի հացը): Հետեւաբար պէտք է չափաւորել անոնց սպառումը:

Խեչափառի Ցպիկները

Անվնաս համարուած խեչափառի ցպիկները (քրապ սթիքս), այդքան ալ անմեղ ուտելիքներ չեն: Արուեստական ձեւով պատրաստուած խեչափառի ցպիկներուն մէջ կան շաքարով հարուստ պահպանիչներ:

Տաշուած Ստեպղինը

Շատեր կը մտածեն, որ տաշուած ստեպղինի աղցան մը կրնայ փոխարինել ճաշի ժում մը` հայթայթելով այլազան կենսանիւթեր եւ հանքայիններ: Ասիկա ճիշդ է այն պարագային, երբ տունը տաշուած եւ պատրաստուած է, առանց շաքարով հարուստ թացան կամ պահպանիչ օգտագործելու: Մինչդեռ պատրաստի վաճառուող տեսակները յաւելեալ շաքար մը պարունակեն:

Պաղ Թէյերը

Տունը պատրաստուած թէյը, այո՛, օժտուած է թէյին բոլոր լաւ յատկութիւններով, մինչդեռ շուկայէն գնուածները մեծ քանակութեամբ սոտա եւ բնականաբար շաքար կը պարունակեն:

Հացահատիկները

Կաթին հետ ուտուող հացահատիկներու տեսականին կը շլացնէ մեծերն ու փոքրերը: Ասոնք ո՛չ միայն վնասակար են մարմին այլ նաեւ` ակռաներուն, քանի որ մեծ քանակութեամբ շաքար կը պարունակեն: Գնելու ժամանակ պէտք չէ խաբուիլ անոնց տեսքէն, այլ պէտք է ուշադիր կարդալ պիտակը:

Օգտակար Գիտելիքներ

«Պէյքինկ Սոտա»-ն` Աւելի Մաքուր Լուացքի Համար

Փորձառուներու կարծիքով, լուացքի դեղին կողքին «պէյքինկ սոտա» գործածելով ճերմակ լաթերը աւելի կը ճերմկին, իսկ գունաւորները` աւելի վառ գոյն կը ստանան:

Եթէ մտադիր էք փորձել, հետեւեցէք բացատրութեան: Եթէ ձեր լուացքի մեքենային կափարիչը վերէն կը բացուի, պէտք ունիք կէս թէյի գաւաթ «պէյքինկ սոտա»-ի, իսկ կողմէն բացուողի պարագային` քառորդ գաւաթի:

Այսպէս, ձեր սովորական լուացքի դեղին աւելցուցէք «պէյքինկ սոտան» եւ աշխատցուցէք մեքենան: Արդիւնքը` դո՛ւք պիտի դատէք:

Կօշիկներուն Գէշ Հոտը Չէզոքացնելու Համար

Երկար օրուան մը աւարտին, յատկապէս ամրան եղանակին, տաքցած ու քրտնած ոտքերուն պատճառով կօշիկները հակամէտ են գէշ հոտելու: Այս անպատեհութեան առաջքը առնելու համար դարձեալ կրնաք դիմել «պէյքինկ սոտա»-ին:

Եթէ մտադիր էք փորձել, առէք թիւլէ ծրարիկներ, մէջը «պէյքինկ սոտա» լեցուցէք, բերանները գոցեցէք եւ, ինչպէս նկարը ցոյց կու տայ, զանոնք կօշիկներուն մէջ տեղաւորեցէք եւ ամբողջ գիշեր մը այդպէս պահեցէք:

Ծրարիկներ չունենալու պարագային կրնաք «պէյքինկ սոտա»-ն ուղղակի կօշիկին մէջ եւ յաջորդ առտու զանոնք լաւապէս թօթուել:

Կօշիկի Ընտրութիւն Եւ Խնամք

Շատեր կօշիկ գնելու ատեն նախապատուութիւնը կու տան ձեւին, քան` որակին: Մինչդեռ ամբողջ օրը մարմնին ծանրութիւնը կրող ոտքերը արժանի են հանգստաւէտ կօշիկներու:

Եթէ ի վիճակի չենք սուղ կօշիկ գնելու, փորձենք օգտուիլ տարեկան զեղչ-վաճառքներէն եւ կամ` հրաժարինք քանի մը զոյգ կօշիկ ունենալու գաղափարէն, բաւարարուինք մէկ հատով, պայմանաւոր որ անիկա ըլլլայ հանգստաւէտ ու որակաւոր:

Անգամ մը, որ կօշիկը գնեցինք եւ տուն բերինք, պէտք է հոգ տանինք անոնց, մաքրենք եւ ի հարկին` ձէթով, կլիսերինով կամ այլ նիւթերով շփենք զանոնք` կաշին սնուցանելու եւ պահպանելու համար:

Ահաւասիկ քանի մը գործնական թելադրանք` կօշիկի ընտրութեան եւ խնամքին հետ կապուած:

– Կօշիկ գնելու ատեն նախապատուութիւնը տանք կաշի տեսակներուն:

– Կօշիկ գնելու յարմարագոյն ժամանակը յետմիջօրէն է կամ երեկոյեան, քանի որ այդ ժամանակ մեր ոտքերը կ՛ըլլան իրենց իսկական ծաւալին եւ ձեւին մէջ:

– Հրաժարինք ուրիշին կրած կօշիկները հագնելէ, որքան ալ անոնք նոր ու լաւ վիճակի մէջ ըլլան:

– Կօշիկները չեն ճրճռար, եթէ ներբաններուն բուսական ձէթ քսենք եւ քանի մը ժամ ետք մաքրենք:

– Նեղ կօշիկները լայնցնելու համար անոնց մէջ ամբողջ գիշեր մը խոնաւ թերթ թխմենք: Նոյն նպատակով կարելի է անոնց մէջ սառոյցով լեցուն կերպընկալ տոպրակներ տեղաւորել:

– Լաքապատ կօշիկները մաքրելու եւ փայլեցնելու համար հեղուկ կաթ կամ ձեռքերը փափկացնող սեր օգտագործենք:

– Թաւշեայ (տեն) կօշիկներու արատները մաքրելու համար կարելի է սովորական ռետինը օգտագործել:

– Թաւշեայ (տեն) կօշիկներուն խաւը վերականգնելու համար օգտագործենք նուրբ աւազաթուղթը` թեթեւ, մակերեսային շարժումներ կատարելով:

– Բաց գոյնի կօշիկները թարմացնելու համար օգտագործենք օճառով ջուրը, ապա` անգոյն սերը:

– Կօշիկները մաքրենք ոչ թէ տունէն դուրս ելլելէ առաջ, այլ` ներս մտնելէ ետք: Կօշիկներուն վրայ քսուք քսենք եւ սպասենք մինչեւ առտու, այնուհետեւ` փայլեցնենք:

Խոհագիր

Մոհիթօ

Քուպական սա քոքթէլը շատ գնահատուած է ամրան տաք օրերուն: Անոր պատրաստութիւնը շատ դիւրին եւ արագ է. ստորեւ` բաղադրութիւնը եւ պատրաստութեան եղանակը:

1 բաժակ մոհիթոյի համար անհրաժեշտ են`

– 5 սլ. ճերմակ ռոմ խմիչք
– 7-8 թարմ անանուխի տերեւ
– Կէս կանաչ կիտրոնի հիւթ
– 2 թէյի դգալ փոշի շաքար
– 6 սլ. հանքային (կազէօ) ջուր
– 4 փշրուած սառոյց

Պատրաստութիւն

Թափանցիկ ապակեայ բաժակի մը մէջ դնել թարմ անանուխի տերեւները, աւելցնել շաքարը, կիտրոնի հիւթը եւ պատառաքաղի մը միջոցով տերեւները քիչ մը ճզմել, որպէսզի կիտրոնի հիւթին եւ շաքարին մէջ  թրծուին:

Աւելցնել հանքային ջուրը եւ փշրուած սառոյցը, խառնել եւ անմիջապէս հրամցնել:

Մոհիթօ Խմելու Չորս
Համոզիչ Պատճառներ

1.- Մոհիթոն առողջապահական է: Կիտրոնը հարուստ է Սէ. կենսանիւթով, անանուխը բնական անթիոքսիտան մըն է:
2.- Մոհիթոն զովացնող խմիչք է եւ քիչ ջերմուժ կը պարունակէ:
3.- Մոհիթոն համեղ է, արագ պատրաստուող եւ աժան:
4.- Մոհիթոն տրամադրութիւնը կը բարձրացնէ: Քիչ քանակութեամբ ալքոլը, ինչպէս նաեւ թարմ անանուխը դրական ազդեցութիւն կը գործեն տրամադրութեան վրայ:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Տարեդարձ

Այսօր դիպուածաւ
Երբ փողոցը կամ հանրակառքին մէջ
Կամ երկինքին վրայ – երկինքէն անդին
Երեսունըհինգ մոմ տեսնէք վառուած
Զահրատը յիշեցէք

Ձեր բանը գործը ձգեցէք մէկ դի
Պահ մը ձեր վիշտերն ու քէնը մոռցէք
Դիտեցէք մոմերու պուրակն այդ բռնկած
Ու մտածեցէք

Թէ օր մ՛ալ հով մը պիտի փչէ խօլ
Այս բոլոր մոմերը պիտի մարին
Ու պիտի ցրուին անջրպետին մէջ
Ուր ոչ մոմ կ՛ապրի – ոչ դուք – ոչ Զահրատ

Պահ մը խորհեցէք
Ու յետոյ դարձեալ
Դուք ձեր հոգերուն
Ես իմ մոմերուս

ԶԱՏՐԱՏ

19 մայիս 1959

 

 

Viewing all 530 articles
Browse latest View live




Latest Images