Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ
Երեւանի կառավարութեան շէնքը նախագծելու ժամանակ ճարտարապետ Ալեքսանդր Թամանեանը նախատեսեր էր շէնքին աշտարակը զարդարել հսկայ ժամացոյցով մը: 1938-ին շէնքին կառուցումը գրեթէ աւարտեր էր, բայց աշտարակին վրայ դեռ մնացեր էր մեծ տրամագիծով խոռոչ մը: Սակայն ուրկէ՞ ճարել այդ չափով ժամացոյց մը…
Ժամացոյցը պատրաստելու պատուէրը կը ստանայ Մոսկուայի Չայքովսկիի անուան երաժշտանոցի ճարտարապետ Մակնուշեւսքին: 1941-ին ժամացոյցը արդէն պատրաստ էր: Զայն անմիջապէս Մոսկուայէն Երեւան կը փոխադրեն, սակայն նկատի ունենալով որ 1941-ի յունիսին հայրենական պատերազմը սկսած էր, ուստի Մակուշեւսքին չէր կրնար Հայաստան գալ: Հետեւաբար որո՞ւ վստահիլ ժամացոյցին տեղադրումը:
Երկար փնտռտուքներէ ետք ի վերջոյ գործը կը վստահուի այդ օրերու Կապի նախարարութեան ճարտարապետ Արծրուն Եաւուրեանին: Կարճ ժամանակի ընթացքին վերջինս մայրաքաղաք Երեւանի գլխաւոր հրապարակը կ՛օժտէ բոլորիս ծանօթ հնչող ժամացոյցով:
Մազերու Կապուած Սխալ Սովորութիւններ,
Որոնցմէ Պէտք Է Հրաժարիլ
Եթէ կ՛ուզէք առողջ եւ գեղեցիկ մազեր ունենալ, ապա պէտք է անմիջապէս հրաժարիք կարգ մը սխալ սովորութիւններէ, որոնք անդարձ վնասներ կը պատճառեն, թէ՛ գլխու մաշկին, եւ թէ մազերու հիւսուածքին:
– Ձեր մազերը մի՛ սանտրէք, երբ անոնք տակաւին թաց են: Թաց մազերը շատ թոյլ եւ դիւրաբեկ կ՛ըլլան. հետեւաբար զանոնք ուժ տալով սանտրելը կը քայքայէ անոնց հիւսուածքը:
– Ձեր մազերը չորցնելու, սահունցնելու կամ ալեաձեւ ձեւաւորելու համար, մի՛ դիմէք ամենաբարձր ջերմաստիճանին: Այդ գործիքները նոյն գործը կը կատարեն նուազ ջերմաստիճանով ալ: Այլապէս դուք կ՛այրէք թէ՛ ձեր գլխուն մաշկը, եւ թէ մազերը:
– Անհամապատասխան շամփուէններ մի՛ օգտագործէք ձեր մազերուն համար: Նախ ճշդեցէք ձեր մազին տեսակը (իւղոտ, չոր, սովորական, ներկուած), ապա գնեցէք շամփուէնը: Ընտրեցէք որակեալը, ոչ թէ աժանը:
– Եթէ ձեր մազերը ձեւաւորելու համար մուս կամ ժել կը գործածէք զանոնք քսեցէք մազերու միջին մասին եւ ծայրամասերուն: Այլ խօսքով, գլխամաշկն ու մազարմատները հեռու պահեցէք այդ նիւթերէն:
– Թաց մազերով մի՛ քնանաք, այդ վիճակով մազերը կը դառնան գանգուր եւ հակուած կոտրելու: Նախքան քնանալը, զանոնք ցամքեցուցէք անձեռոցով կամ սեշուարով, ապա` թեթեւակի սանտրեցէք:
Գիտէ՞ք, Թէ…
Ձեր մազերուն խնամքին համար թանկարժէք սերեր, մազի ծեփուկներ գնելու կարիքը չունիք: Ձեր խոհանոցին մէջ կան բազմաթիւ մթերքներ, որոնք կենսանիւթերով եւ հանքայիններով հարուստ իսկական գանձեր են: Կը բաւէ, որ զանոնք պարբերաբար օգտագործէք լոգանքէն առաջ կամ վերջ: Ձեր մազերը սնանելու, զօրացնելու, փափկացնելու, այլ խօսքով` անոնց տեսքն ու առողջութիւնը երաշխաւորելու համար: Այդ մթերքներէն կը թուենք
ա.- Մայոնէզը
բ.- Պանանը
գ.- Կաթը
դ.- Ձիթապտուղի ձէթը
ե.- Մեղրը
զ.- Հաւկիթին դեղնուցը
է.- Գարեջուրը
ը.- Խնձորի քացախը
թ.- Թէյը
ժ.- Կոճապղպեղը
ժա.- Աւոքատոն
Ցերեկուան Քունին
Առաւելութիւնները
Դուք ալ անդրադարձած էք, որ օրուան ընթացքին 5-10 վայրկեաննոց մրափը երբեմն աւելի կազդուրիչ է, քան երկարատեւ գիշերային քունը` յարմարաւէտ, տաք մահճակալին մէջ…
Եթէ հնարաւորութիւնը ունիք օրուան ընթացքին առնուազն կէս ժամ քնանալու, առիթը մի՛ փախցնէք: Ստորեւ կը ներկայացնենք ցեղեկուան քունի զարմանազան առաւելութիւնները:
ա.- Մարմնին մէջ կ՛արտադրուի երջանկութեան հորմոնը` սերոթոնինը: Այդ պատճառով ալ մեր տրամադրութիւնը հետզհետէ զգալիօրէն կը բարելաւուի ցերեկուան հանգիստէն ետք:
բ.- Կը բարելաւուի կեդրոնացումի ունակութիւնը: Գիտնականներու հաստատումով, ցերեկային ժամերու քունը համարժէք է 200 մլկ քաֆէինի: Ասոր համար անհրաժեշտ է քնանալ ընդամէնը 1 ժամ:
գ.- Կ՛աճի ստեղծագործական կարողութիւնը: Պարզուած է, որ մեծ գիտնականները, փիլիսոփաները, արուեստագէտները յաճախ ցերեկները կը քնանան: Օրինակ, Լէոնարտօ տա Վինչին շատ յաճախ քնացած է, այն պահերուն, երբ նկարեր է իր գլուխ գործոցները:
դ.- Կը բարելաւուի յիշողութիւնը: Օրինակ բանաստեղծութիւններ, զորս շատ դժուար կ՛ըլլայ գոց սորվիլ, արագ կը վերյիշուին օրուան ընթացքին կարճ մրափ մը առնելէ ետք:
ե.- Հինգ զգայարանները կը դառնան աւելի սուր: Ուտելիքը կը թուի աւելի համեղ, երաժշտութիւնը` աւելի լսելի, գոյները` պայծառ:
զ.- Մարմինին մէջ կը նուազի քորթիզոլի մակարդակը, որուն մեծ քանակութիւնը ընկճախտը, հոգեկան անկում եւ ոչինչով պայմանաւորուած բարկութիւն կը պատճառէ:
Գիտէ՞ք, Թէ…
5 ժամէն պակաս քունը կը բարձրացնէ բազմաթիւ հիւանդութիւններու վտանգը: Այսպէս, Լոնտոնի համալսարանական քոլէճի գիտնականներու աշխատանքը հրապարակուեցաւ PLOS բժշկական ամսագիրին մէջ: Գիտնականներու հետազօտութեան մասնակցած են 50-70 տարեկան 8 հազար կամաւորներ: Մասնակիցներու առողջութեան հետեւած են ամբողջ 25 տարիներ:
Գիտնականները պարզած են, որ այն մարդիկ, որոնք օրական 5 ժամէն պակաս կը քնանան, 20 տոկոսով աւելի շատ կը տառապին սրտի հիւանդութիւններէ, քաղցկեղէ եւ շաքարախտէ, քան անոնք, որոնք գիշերը 7 ժամէն աւելի կը քնանան:
Հետազօտողներուն կարծիքով` իրենց բացայայտումները կ՛ընդգծեն մարդու առողջութեան համար բաւարար քունի կարեւորութիւնը:
Սննդագէտին Կարծիքով
Թարմ Պտուղները
Աւելի Առողջապահական Են
Սննդագէտին կարծիքով, նախընտրելի է դպրոց յաճախող երեխաներուն ճաշամանին մէջ թարմ պտուղ դնել, չոր միրգերուն փոխարէն, քանի որ վերջինները շատ շաքար կը պարունակեն եւ կպչուն են, ու երեխաներուն ակռաներուն վրայ շաքարը շատ աւելի երկար ժամանակ կը մնայ: Եւ այսպէս`
– 100 կր թարմ անանասը 10 կր շաքար կը պարունակէ, մինչդեռ չորը 100 կր:
– 100 կր խաղողը 15 կր շաքար կը պարունակէ, չամիչը 73 կր:
– 100 կր խնձորը 12 կր շաքար կը պարունակէ, չորը` 57 կր:
– Եւ տակաւին շարքը շատ երկար է: Հետեւաբար կ՛արժէ մտածել այս մասին:
Խոհագիր.
Սմբուկով Նախուտեստ
Բաղադրիչներ
– 2 հատ միջակ չափի կլոր սմբուկ խորոված
– 1 հատ լոլիկ` մանր կտրատուած
– Կէս հատ կանաչ պղպեղ` մանր կտրատուած
– 2 ապուրի դգալ մանրուած ազատքեղ
– 2 պճեղ ճզմուած սխտոր
– 2 ցօղուն մանրուած կանաչ սոխ
– 2-3 ապուրի դգալ կիտրոնի հիւթ
– Աղ
– Նուռի ռուպ
– Նուռի հատիկներ` զարդարանքի համար
Պատրաստութիւն
Ամանի մը մէջ լեցնել մանրուած լոլիկը, պղպեղը, ազատքեղը, սոխն ու սխտորը, աւելցնել երկու ապուրի դգալ կիտրոնի հիւթը, աղել եւ ձգել:
Մինչ այդ կեղուել խորոված սմբուկները եւ շատ մանր կտրատել` ինչպէս լոլիկն ու պղպեղը:
Սմբուկը աւելցնել բանջարեղէններուն վրայ, խառնել, ստուգել աղն ու կիտրոնի հիւթը` ի հարկին երրորդ դգալ մը աւելցնելով:
Խառնուրդը փոխադրել առանց յատակի, կլոր կաղապարի մէջ` ձեւաւորելու համար:
Մատուցելու պահուն երեսը զարդարել նուռի հատիկներով եւ նուռի ռուպով:
*
* *
Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը
Աշուն
Ինչ-որ մէկն անտես
Անտարբեր ու լուռ
Մազերիս եղեամ է նետում,
ինչ-որ, հէնց այնպէս,
Անսէր ու անհուր
Աշունը հոգիս է թերթում:
Ես մոլոր կրակ եմ փնտռում,
Գարունն եմ փնտռում իմ կորած,
Արեւի շողն իմ չեմ գտնում
Եւ իմ աչքերից
Աշուն է կաթում…
Ուր որ է, ահա,
Ինչ-որ մէկն անտես,
Անտարբեր ու լուռ
Մազերս ճերմակ կը ներկի,
Ինչ-որ մէկին ես կը գրկեմ ամուր,
Բայց գարուններս չեմ գտնի:
ԱՆԱՀԻՏ ՅՈՎՍԷՓԵԱՆ