Հետաքրքրական. Փողոցի Մը Պատմութիւնը «Տաուտ Փաշա» Փողոց

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

1860-ին Լիբանանի տարածքին ծայր կ՛առնեն ներքին խռովութիւններ, որոնք կը սկսին աննշան թուացող դէպքով մը, որ տեղի կ՛ունենայ Պէյթ Մերի գիւղին մէջ: Կարճ ժամանակի մը ընթացքին եղբայրասպան կռիւ մը կը ծագի մարոնի եւ տիւրզի համայնքներուն միջեւ` պատճառ դառնալով մեծաթիւ զոհերու եւ աւերներու:

Այս խռովութիւնները մեծ յուզում կը յառաջացնեն Եւրոպայի մէջ եւ առիթ կը դառնան եւրոպական պետութիւններու միջամտութեան: Այս վերջինները, Ֆրանսայի գլխաւորութեամբ կը յաջողին Լիբանանը կիսանկախ հռչակել` Բարձր դրան պարտադրելով որոշ զիջումներ, որոնց կարգին` հոն նշանակել օսմանեան պետութեան քաղաքացի քրիստոնեայ կառավարիչ մը:

Այսպէս, Լեռնալիբանանի առաջին կառավարիչ կը նշանակուի ծագումով հայ կաթողիկէ Տաուտ փաշան, որ կը կառավարէ 1861-1868: Լիբանանի եօթը կառավարիչներէն երկուքը հայեր կ՛ըլլան, վերջինը` Յովհաննէս Գույումճեան փաշան (1912-1915):

Տաուտ փաշայի առաջին գործը կ՛ըլլայ կիրքերը հանդարտեցնել եւ կեանքի ու ինչքի ապահովութիւն հաստատել երկրին մէջ, ապա ան կ՛անցնի շինարարութեան ու ժողովուրդին վիճակը բարեկարգելու աշխատանքներուն:

Տաուտ փաշան մեծ կարեւորութիւն կու տայ երկրագործութեան, կը նուազեցնէ տուրքերը, կը բարեկարգէ ճամբաները, շինել կու տայ Տամուրի կամուրջը, զարկ կու տայ կրթութեան եւ կը յաջողի հիմնել բազմաթիւ նախակրթարաններ:

Յաւերժացնելու համար կառավարիչին յիշատակը` Պէյրութի փողոցներէն մէկը կը կոչուի Տաուտ Փաշա անունով. անիկա կը գտնուի Սերայի շրջանի, Զոքաք Պլաթ թաղամասին մէջ: Այս փողոցին վրայ կը գտնուին Համազգայինի Նշան Փալանճեան Ճեմարանը եւ ՀՄԸՄ-ի Պէյրութի ակումբը: Հոս ապրած է նաեւ բանաստեղծ Մուշեղ Իշխանը:

ԼՈՌԻ ԹԱՇՃԵԱՆ
Աղբիւր` «Պէյրութի հայանուն փողոցները»

Առողջապահական

 Ձմեռը Գուլպայով Քնանալու
Առաւելութիւնները

Բոլորս ալ շատ լաւ գիտենք, որ որակեալ եւ խոր քունը կարեւոր է թէ՛ մեր առողջութեան եւ թէ՛ մեր ասպարէզին համար, յատկապէս` ցուրտ եղանակին, երբ մեր մարմինը ընկճախտի կ՛ենթարկուի ցած ջերմաստիճանի պատճառով:

Որակեալ քունը անհրաժեշտ է, քանի որ քունի ընթացքին մարմինը կ՛աշխուժացնէ վերականգնողական հոլովոյթները, որոնք անհրաժեշտ են առողջութեան պահպանման համար: Մենք շատ լաւ կը հասկնանք քունին կարեւորութիւնը եւ թոյլ ու հիւանդ կը զգանք, երբ լիարժէք չենք քնանար:

Ինչո՞ւ գուլպայով քնանալ ձմրան ցուրտ օրերուն

Եթէ գուլպայ հագնինք, աւելի արագ քունի կ՛անցնինք, քանի որ մեր ոտքերը կը տաքնան, արիւնատար անօթները կ՛ընդլայնին, իսկ ուղեղը ազդանշան կը ստանայ, որ քնանալու ժամանակն է:

Գուլպաներով քնանալը ուրիշ առաւելութիւն մըն ալ ունի: Գուլպաները կը փափկացնեն չոր մաշկը. շատեր արթննալէ ետք կը նկատեն, որ կրունկները ճաքճքած են, եւ ասիկա կը պատահի յատկապէս ձմրան եղանակին:

Մենք այս անպատեհութեան առաջքը կ՛առնենք, եթէ քնանալէ առաջ մեր մաքուր ոտքերուն օգտագործենք խոնաւցնող քսուք մը եւ հագնինք բամպակեայ մաքուր գուլպաներ:

Գուլպաներով քնանալը կը կանխարգիլէ քրտնարտադրութիւնը, քանի որ կը կարգաւորէ մարմնին ջերմաստիճանը, ի՞նչի շնորհիւ կը բարելաւուի քունը:

Տեսողութիւնը Պահպանելու
7 Հնարքներ

Տեսողութեան հետ կապուած խնդիրները անխուսափելի՞ են: Ոչ այնքան: Ճիշդ է, որ կայ ժառանգականութեան ազդակը, որմէ պաշտպանուիլը թերեւս անհնարին է, բայց կան դիւրին գործադրելի հնարքներ, որոնք կ՛ապահովեն մեր աչքերուն առողջութիւնը եւ կը պահպանեն մեր տեսողութիւնը: Եւ այսպէս, ակնաբուժին կարծիքով`

1.- Ձեր աչքերը պաշտպանեցէք արեւի ճառագայթներէն` պարզապէս արեւի ակնոցներ կրելով:
2.- Դադրեցուցէք ծխախոտը:
3.- Ձեր ճաշացուցակէն անպակաս ըրէք` ստեպղինը, լոլիկը, շոմինը, պրոքոլին, հաւկիթը, նուշը, ընկոյզը, իւղոտ ձուկերը, Սէ. կենսանիւթով հարուստ մթերքները եւ այլն…
4.- Վերահսկեցէք արեան ճնշումը:
5.- Վերահսկեցէք շաքարի տոկոսը:
6.- Մարզանք ըրէք:
7.- Եթէ երկար ժամանակ համակարգիչի դիմաց կ՛անցընէք, 20 վայրկեանը անգամ մը դադար տուէք ձեր աչքերուն` զանոնք թարթելով կամ 20 երկվայրկեան զանոնք յառելով կանաչ տարածութեան մը վրայ:

Կախուածութիւն`
Յառաջացնող 5 Մթերքներ

Միչիկընի համալսարանի գիտնականները նշած են մեծ կախուածութիւն առաջացնող հինգ մթերքներ: Հետազօտութեան արդիւնքը հրապարակած են Addiction ամսաթերթին մէջ: Եւ այսպէս, բարձր մշակուած մթերքները (խոզապուխտը, երշիկը եւ այլ տարբերակներ) նոյնքան կախուածութիւն կը յառաջացնեն, որքան` ծխախոտը:

Կախուածութիւն պատճառող մնացեալ մթերքներն են` չիփսերը, պաղպաղակը, հաւի նակեթները, կրկնեփի տեսակները եւ տապկուած գետնախնձորը:

Անառողջ վերամշակուած մթերքներու կանոնաւոր օգտագործումը կրնայ յանգեցնել ստիպողական գերսնման, քանի որ անոնք, ինչպէս նիքոթինը, կ՛ազդեն տրամադրութեան ու ինքնազգացողութեան վրայ եւ կախուածութիւն կը յառաջացնեն:

Տան Յարդարանք

Տոհմածառ

Կասկած չկայ, որ տոհմածառ պատրաստելը յարգանքի տուրք է բոլոր անոնց յիշատակին, որոնք նախորդեր են մեզի եւ իրենց կեանքով նպաստեր են մեր ընտանիքի պատմութեան: Տոհմածառը կ՛օգնէ հասկնալ, թէ որոնք եղած են մեր նախնիները եւ, ուրկէ՞ եկած են. այլ խօսքով, կ՛օգնէ մեզի ծանօթանալու մեր արմատներուն:

Ստորեւ կը ներկայացնենք տոհմածառի 3 հետաքրքրական նմուշներ:

Խոհագիր

Չոր Թուզով Անուշ

Բաղադրիչներ

– 1 քիլօ չոր թուզ
– 1 լիթր ջուր
– Կէս քիլօ շաքար
– Ընկուզեղէն` ըստ ճաշակի (ընկոյզ, նուշ, հալէպի պիստակ)
– Մէկ թէյի դգալ կիտրոնի աղ
– 3-4 ապուրի դգալ բովուած շուշմայ

Պատրաստութիւն

Չոր թուզերը հոսող ջուրի տակ ցօղուել` փոշին մաքրելու համար, կոթերը հանել եւ ձեռքով երկուքի կիսել` առանց ամբողջովին բաժնելու:

Կաթսային մէջ լեցնել ջուրն ու շաքարը եւ եփել` ծորի վերածելու համար: Ծորին աւելցնել կտրատուած թուզերը եւ եփել` մինչեւ որ փափկանան (շուրջ 1 ժամ), մերթընդմերթ երեսը հաւաքուած փրփուրը մաքրելով:

Եփելէն ետք խառնուրդին աւելցնել կիտրոնի աղը եւ ապա շուշման:

Եթէ ձեռքի տակ ընկուզեղէն ունիք, նախապէս բովեցէք եւ պաղելէն ետք անուշին աւելցուցէք ու խառնեցէք:

Այս շատ համեղ եւ սննդարար անուշը սառնարանը պահելու կարիք չկայ, կափարիչով օժտուած ապակեայ շիշերու մէջ լեցուցէք ու վայելեցէք երկա՜ր ժամանակ:

Թուզ Ուտելու 6 Համոզիչ Պատճառներ

Բնաթելերով, երկաթով, Պէ. եւ Սէ. կենսանիւթերով, անթիօքսիտաններով, կիրով, ֆոսֆորով, մակնեզիումով եւ փոթասիոմով հարուստ թուզը ունի բազմաթիւ բուժիչ յատկութիւններ, ահա թէ ինչո՛ւ պէտք է զայն յաճախ օգտագործենք թարմ կամ չոր վիճակով` նայած տարուան եղանակին:

1.- Կը պաշտպանէ կուրծքի քաղցկեղէ:
2.- Կը պաշտպանէ սրտանօթային հիւանդութիւններէ, կը կարգաւորէ քոլեսթերոլի մակարդակը:
3.- Կը բուժէ կոկորդի ցաւն ու բորբոքումները:
4.- Կը կանխարգիլէ տարիքի հետ կապուած աչքի հիւանդութիւնները:
5.- Կը կարգաւորէ շաքարի մակարդակը:
6.- Կը կարգաւորէ մարսողական դրութիւնը եւ կը պաշտպանէ յամրաղիքի քաղցկեղէն:

*
*   *

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Այս մի մոմն էլ ես վառում եմ…
Աստուա՛ծ, ինձնից դու լաւ գիտես,
Հազար անգամ աղօթում եմ…
Աղօթքներս անգիր գիտես:
Չեմ թուարկում, չեմ քննարկում,
Ես` ներքեւում, դու` վերեւում,
Կորուստներն եմ մեր խնկարկում,
Որ ունեցանք վերջին տարում…
Այս մի մոմն էլ ես վառում եմ…
Աստուա՛ծ, գուցէ խանգարո՞ւմ եմ…

ՀԱՅՔ