Quantcast
Channel: Կնոջական – Aztag Daily –Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
Viewing all 573 articles
Browse latest View live

Մեր Զաւակները Եւ Մենք. Գովասանքին Կարեւորութիւնը Եւ Անպատեհութիւնները

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Շատ կարեւոր է իմանալ, թէ ե՛րբ եւ ինչպէ՛ս ճիշդ խրախուսել, գովել երեխան. այս հարցը շատ կարեւոր է, քանի որ գովասանքը կրնայ ունենալ ինչպէս դրական, այնպէս ալ բացասական ազդեցութիւն:

Հոգեբաններու կարծիքով, գովասանքը վնասակար է, եթէ`

ա) Երեխան կը գովաբանենք բանի մը համար, որ արդէն ի ծնէ տրուած է իրեն, կամ` բանի մը համար, որ իրմէ ջանք չ՛ենթադրեր: Գովասանքը միայն բնատուր ունակութեան համար երեխային բան չի տար անոր հետագայ կայացման համար, փոխարէնը` կրնայ վնասել յաճախ կրկնուելու պարագային:

Առանց հիմքի գովասանքը թմրադեղերու նման կը գործէ. երեխան կը վարժուի անոր եւ տեւաբար ծնողներէն գովասանք կ՛ակնկալէ:

բ) Աւելի եւս վտանգաւոր է, երբ կը գովաբանենք երեխան բանի մը համար, որ իր մօտ շատ դիւրին կը ստացուի եւ անոր որպէս օրինակ կը ներկայացնենք այն երեխաներուն, որոնց մօտ նոյնը դժուարութեամբ կամ մեծ ջանքերով կը ստացուի:

Ջանքերու ոչ ճիշդ գնահատումը կ՛ազդէ երեխային հոգեկանին վրայ եւ կը նուազեցնէ այդ գործով զբաղելու իր ճիգն ու ցանկութիւնը:

գ) Վնասակար է, երբ երեխան կը գովաբանենք շատ յաճախ, տեղի ու անտեղի: Ասիկա կ՛արժեզրկէ գովասանքը եւ երեխային կը վարժեցնէ դիւրին եւ աժան յաղթանակներու:

Ինչպէ՞ս Ճիշդ Գովաբանել

Երեխան պէտք է գովաբանել անկեղծ, լուրջ, համոզիչ: Գովասանքը անհրաժեշտ է երեխային ինքնավստահութիւն, եռանդ հաղորդելու համար, կեանքի հանդէպ անոր լաւատեսութիւնը լրացնելու համար:

Իւրաքանչիւր գովասանքի որոշակի նպատակաուղղուածութիւն պէտք է ունենայ եւ երբեք պէտք չէ պատահականօրէն հնչէ:

 Ճիշդ Ձեւով Կրենք
Պահպանիչ Դիմակը

Քորոնայի վարակը կը շարունակէ իր նուաճումները: Բոլորս դիմակ կը կրենք, սակայն արդեօք այդ պահպանիչ դիմակը ճիշդ ձեւով կը կրե՞նք: Դիտե՛նք նկարը եւ զանազանենք ճիշդը սխալէն:

Նկարը բաւարար խօսուն է:

Հետաքրքրական

Գրագէտներու Եւ Մտաւորականներու
Կարծիքները` Պատերազմի Մասին

«Միայն սնանկ պետութիւնները կը դիմեն պատերազմի` որպէս վերջին միջոց: Պատերազմը պարտուող եւ յուսահատ խաղամոլի վերջին յաղթաթուղթն է, խաբեբաներու եւ խարդախներու նողկալի շահարկումը»:

Ռ. Ռոլան
Ֆրանսացի թատերագիր, վիպագիր, արուեստաբան

***

«Պատերազմի հաճոյքը զգալը զինուորին համար վաստակ է, սպային համար վտանգաւոր յատկանիշ, իսկ պետական գործիչին համար` անկասկածելի յանցագործութիւն»:

Ճ. Սանտայանա
Սպանական ծագումով ամերիկացի փիլիսոփայ

***

«Պատերազմը արկած եւ քաջագործութիւն չէ: Պատերազմը հիւանդութիւն է: Տիֆի նման»:

Ա. տը Սենթ-Էքզիւփերի
Ֆրանսացի գրագէտ

***

«Եթէ մենք չաւարտենք պատերազմը, պատերազմը կ՛աւարտի մեզ»

Հ. Ուելս
Անգլիացի գրագէտ, հրապարակախօս

***

«Ես կ՛ուզեմ, որ սէրը խաղաղութեան հանդէպ դադրի ժողովուրդներուն համար երկչոտ ձգտում ըլլալէ, այլ դառնայ ազնիւ խիղճի անսասան պահանջ»:

Թոլսթոյ
Ռուս գրագէտ

***

«Միայն նահատակները կը տեսնեն պատերազմին աւարտը»:

Պղատոն
յոյն փիլիսոփայ

***

«Պատերազմը աւարտելու ամենաարագ միջոցը պարտուիլն է»:

Ճ. Օրուել
Անգլիացի վիպագիր, լրագրող

Առողջապահական

6 Ուտելիքներ, Որոնք Կը Վնասեն
Մեր Ակռաներուն

Իւրաքանչիւր ճաշի ժումէ ետք ակռաները խոզանակելը բաւարար չէ առողջ եւ տոկուն ակռաներ ունենալու համար, կարգ մը ուտելիքներ անդարձ վնասներ կրնան պատճառել մեր ակռաներուն, եթէ չարաշահենք անոնց գործածութիւնը:

Ստորեւ` կը ներկայացնենք ուտելիքներ, որոնք կը վնասեն մեր ակռաներուն:

-1-

Թթու Եւ Քաղցր Հիւթերը

Համեղ, քաղցր հիւթերը իրենց մէջ կը պարունակեն թթուներ, որոնք կը վնասեն մեր ակռաներու էմալին: Հետեւաբար պէտք է չափաւորել անոնց սպառումը եւ նոյնիսկ հրաժարիլ անոնցմէ, քանի որ անոնք նաեւ շատ հարուստ են շաքարով ու կը նպաստեն գիրութեան:

Եթէ անկարելի է անոնցմէ հրաժարիլը, հիւթը խմելէ ետք անպայման ցօղուել բերանը եւ կամ` հիւթը խմել ընպեղէգով:

-2-

Լոլիկի Թանձրուկը

Լոլիկի թանձրուկը նոյնպէս թթուներ կը պարունակէ եւ, հետեւաբար, կը վնասէ ակռաներու էմալին, ան ոչ միայն խոցելի կը դարձնէ էմալը, այլեւ կը դեղնեցնէ ակռաները` չափազանց օգտագործման պարագային:

-3-

Թէյը

Բոլորիս սիրելի թէյը թանին կոչուած նիւթին պատճառով հակամէտ է դեղնեցնելու մեր ակռաները: Յաճախակի թէյ խմելու պարագային` թելադրելի է բերանը ցօղուել կամ ակռաները խոզանակել:

Շաքարով կամ մեղրով թէյը նոյնպէս կը վնասէ ակռաներու առողջութեան եւ փտախտ կը պատճառէ. յանձնարարելի է հրաժարիլ անոնցմէ:

-4-

Փոփքորնը

Համեղ, մեծերուն եւ փոքրերուն սիրելի փոփքորնը եւ յատկապէս չպայթած եգիպտացորենի հատիկները ակռային տակ գալով կրնան վնասուածքներ պատճառել, իսկ անոնց մնացորդները ակռաներուն եւ լինտին միջեւ տեղաւորուելով` փտախտի դուռ կը բանան:

-5-

Չիփսը

Չիփսը մշակուած գետնախնձոր է, որ լորձունքին հետ միաւորուելով կը վերածուի ակռաներուն համար վնասակար կլիւքոզի: Քաղցր չուտելով հանդերձ, բերնին մէջ կը գոյանան ակռաները քայքայող ածխաջրածիններ:

-6-

Ալքոհոլային Խմիչքները

Անկախ անկէ, որ ալքոհոլը եւ յատկապէս ճերմակ գինին թթուներ կը պարունակեն, ինչ որ էմալին թիւ մէկ թշնամին է, ալքոհոլային խմիչքները նաեւ կը նուազեցնեն լորձունքի արտադրութիւնը, իսկ ասիկա կը նշանակէ, որ ակռաներուն վրայ կը տեղաւորուին վտանգաւոր մանրէներ: Այս պատճառով ալ ճերմակ գինի խմելէ ետք յանձնարարելի է բաժակ մը ջուր խմել:

Մեր Առօրեան Դիւրացնող Հնարքներ

Տան Մաքրութեան Համար Քացախի
Օգտագործման Օգտակար Խորհուրդներ

Աւելի աժան եւ նուազ վնասակար, քան` շուկան վաճառուող քիմիական դեղերը, ճերմակ քացախը շատ լաւ միջոց է տան մաքրութեան համար:

Ահա, թէ ի՛նչ բաներ կարելի է մաքրել ճերմակ քացախով:

– Բաղնիքին նստարանը, լոգարանը, լուացարանը կարելի է մաքրել ճերմակ քացախով, որուն քիչ մըն ալ աղ աւելցուցած ըլլաք: Չմոռնաք, որ քացախը լաւ հականեխիչ մըն է:

– Կիր կապած ծորակները, խցուած տուշին ծակտիկները:

– Յատակի սալիկները եւ փարքէն, պայմանաւ որ ջուրի մէջ լուծուած ըլլայ:

– Տան ապակիները եւ հայելիները մաքրելու եւ փայլեցնելու համար: Մէկ լիթր ջուրի մէջ քառորդ գաւաթ ճերմակ քացախ աւելցնել, խառնուրդը լեցնել սփռիչ շիշի մէջ եւ օգտագործել:

– Գորգին կամ մոքեթին արատները մաքրելու համար: Կէս գաւաթ քացախի մէջ 2 ապուրի դգալ աղ լուծել եւ արատները շփել այդ խառնուրդով:

– Ժանգը մաքրելու համար: Ժանգոտ իրը ամբողջ գիշեր մը քացախի մէջ մխրճել:

– Լուացքի մեքենային կիրերը մաքրելու համար ամիսը անգամ մը մեքենան լարեցէք 60 ջերմաստիճանով, կէս լիթր ճերմակ քացախ լեցուցէք տուփիկին մէջ եւ պարապ վիճակով աշխատցուցէք:

– Ծաղկամաններուն ներսի պատերուն վրայ գոյացած կիրը մաքրելու:

– Բանջարեղէնները եւ պտուղները հականեխելու:

– Խոհանոցին սեղանը եւ բանջարեղէն կտրատելու տախտակը մաքրելու համար:

– Սառնարանը մաքրելու համար:

– Մանրալիքը մաքրելու եւ հականեխելու համար:

– Վարագոյրները մաքրելու համար: Եթէ յաճախ զանոնք լուալու առիթը չունիք, երկու գաւաթ տաք ջուրի մէջ 1 ապուրի դգալ ճերմակ քացախ լուծեցէք եւ ստացուած խառնուրդը սփռեցէք վարագոյրին վրայ:

Զգուշացո՛ւմ.

Խիստ հակացուցուած է մարմարեայ իրերն ու մակերեսները քացախով մաքրելը:

Նոյնպէս հակացուցուած է քարերով, ակերով օժտուած զարդեղէնները քացախով մաքրելը:

Որոշ տեսակի նուրբ կերպասներ նոյնպէս կարելի չէ քացախով մաքրել:

ԵՐԲԵ՛Ք քացախ եւ Օ տը ժաւել իրարու չխառնէք, վերջինս թունաւոր շոգի կրնայ արտադրել:

Խոհագիր

 Մածունով Կարկանդակ

Բաղադրիչներ

1 գաւաթ մածուն
2 գաւաթ շաքար
3 գաւաթ ալիւր
3 հաւկիթ
Կէս գաւաթ բուսական ձէթ
Վանիլա, կիտրոնի տաշուք
1 թէյի դգալ քիմիական թթխմոր

Պատրաստութիւն

Բաղադրիչները խառնել եւ ստացուած խառնուրդը լեցնել կարագով ծեփուած կաղապարի մը մէջ եւ նախապէս տաքցուած փուռի մէջ 180 ջերմաստիճանով եփել 30-40 վայրկեան:

Փուռէն հանելէ ետք ձգել, որ պաղի եւ ապա շերտել: Բարի՛ ախորժակ:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Նա կռուի դաշտում իր մահը գտաւ.
Կռուեց ու զոհուեց անխօ՜ս, անանո՜ւն,
Կ՛ուզես նախանձիր,
Ուզում ես` գթա,
Կծկուած քո բախտի տաքո՜ւկ դարանում:
Ի հարկէ՜, իրաւ, դու երկա՜ր կ՛ապրես,
Քո՛նը կը լինեն կեանք, սէր ու ցնորք,
Գինի՜ կը խմես, գրքե՜ր կը տպես,
Աղջիկների հետ կը զբօսնե՛ս անհոգ.
Բայց չե՛ս մոռանայ դու հուր յաւիտեան
Եւ չե՛ս ազատուի խայթից այն յուշի,
Որ ապրել ես դու միշտ… «խնամքի տա՜կ» –
Ուրիշի ջանքի, կամ արեան հաշուին…
Որ այս յաղթութեան չինարին ջահել,
Որի ստուերում նստած ես գինով,
Կանաչ կեանքի՜ց է նրա կեա՛նք առել
Եւ ջրուել նրա կարմի՜ր արիւնով…
Որ, երբ քեզ փնտռող գնդակը եկաւ,
Նա կուրծքը պահեց եւ… նրա՛ առջեւ,
Ու թէեւ ընկաւ, բայց ոչ մի վայրկեան
Ապրելու համար նա չի՛ ամաչել…

ԳԷՈՐԳ ԷՄԻՆ

 

 

 


Երեխաներու Դաստիարակութիւնը. Նիստուկացի 10 Հիմնական Կանոններ

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Եթէ տակաւին մօտիկ անցեալին երեխաներու նիստուկացին հետ կապուած կանոնները մեծ մասամբ դպրոցը կը փոխանցէր, ներկայիս այդ պարտականութիւնը աւելիով վերապահուած է ծնողներուն` առցանց դասաւանդութեան ստեղծած ծանօթ դժուարութիւններուն պատճառով:

Ստորեւ կը ներկայացնենք երեխաներու, նիստուկացին հետ կապուած 10 հիմնական կանոններ, զորս ծնողները պէտք է սորվեցնեն իրենց զաւակներուն:

– 1 –

Կիսուիլ ուրիշին հետ: Երեխան պէտք է վարժուի կարգ մը բաներ ուրիշին հետ բաժնեկցիլ, ինչպէս օրինակ` խաղալիքները: Եսակեդրոն, անձնասէր երեխան ապագային ընկերային լուրջ հարցեր կրնայ դիմագրաւել:

– 2 –

Շնորհակալութիւն յայտնել: Երեխան շատ կանուխէն պէտք է վարժուի շնորհակալութիւն յայտնելու: Ասիկա նաեւ կը զարգացնէ երախտապարտութեան ոգիի  զարգացումը:

– 3 –

Բարեւել: Յաճախ ամչկոտ երեխաները կը մերժեն բարեւել. նման պարագաներու, դիտողութիւնն ու յանդիմանութիւնը նպատակի չեն ծառայեր: Պէտք է բացատրել եւ օրինակ դառնալ:

– 4 –

«Խնդրեմ» ըսել: Կանուխէն երեխան պէտք է վարժուի «կը խնդրեմ» կամ «հաճիս» ըսելու:

«Տո՛ւր» կամ «կ՛ուզեմ» ձեւերէն պէտք է հրաժարի:

– 5 –

Մարզական ոգի ունենալ: Երեխան պէտք է սորվի լաւ խաղալ, յաղթել, բայց նաեւ պէտք է ընդունի պարտութիւնը: Ան պէտք է իմանայ, որ ինք աշխարհի կեդրոնը չէ, ենթադրուած չէ մնայուն ձեւով յաղթելու, հետեւաբար պարտութիւնը մերժելը, ողբերգութեան վերածելը, կռուիլը եւ լալը սխալ եւ անպարկեշտ հակազդեցութիւններ են:

– 6 –

Կարգի սպասել: Ձեր զաւակը պէտք է սորվի համբերատար ըլլալ եւ օրէնքը յարգել:

– 7 –

Դուռը բռնել: Երբ երեխան վերելակ կը մտնէ կամ որեւէ սենեակ, պէտք է սորվի դուռը բռնել, որպէսզի ետեւէն եկողը նոյնպէս մտնէ:

– 8 –

Տարբերութիւնները ընդունիլ: Ձեր զաւակը պէտք է կանուխէն սորվի իրմէ տարբերուողները ընդունիլ եւ յարգել: Այսպէս, անոնց պէտք է բացատրել, թէ ինչո՛ւ ոմանք սպիտակամորթ են, ուրիշներ` սեւամորթ, ոմանք հաշմանդամ են, կոյր, համր, լաչակաւոր եւ այլն…

– 9 –

Իմանալ սեղանի կանոնները: Երեխան կանուխէն պէտք է ծանօթանայ սեղանի կանոններուն` բերանը գոց ուտել, լուռ ուտել, արմուկները սեղանին չդնել, դանակ-պատառաքաղ գործածել եւ այլն…

– 10 –

Ներողութիւն ըսել: Սխալը ընդունիլ եւ ներողութիւն ըսելը մեծ առաքինութիւն է: Դուք ձեր կարգին օրինակ ծառայելով` վարժեցուցէք, որ ան տեղին ընդունի իր սխալը եւ ներողութիւն ըսէ:

 

Առողջապահական

Ալքոհոլը Դադրեցնելու
Օգտակար Հետեւանքները

Ալքոհոլային խմիչքներէ կախուածութիւնը առողջական լուրջ խնդիր է:

Ալքոհոլային խմիչքներու չափազանցութիւնը երկար ժամանակի վրայ կը վնասէ թէ՛ մեր ուղեղին եւ թէ՛ հոգեկանին: Իսկ ի՞նչ կը պատահի, եթէ անոնց սպառումը դադրեցնենք եւ կամ նուազագոյնին հասցնենք…

ա.- Աւելի աշխուժ եւ կատառ կը զգանք եւ կը ձերբազատինք յոգնածութեան զգացողութենէն:
բ.- Կը բարելաւուի կեդրոնացումի ունակութիւնը:
գ.- Կը բարելաւուի մեր մորթին տեսքն ու որակը:
դ.- Կը նիհարնանք: Այո՛, երկար ժամանակի վրայ այս խմիչքներէն հրաժարելով` զգալիօրէն կը նիհարնանք, տրուած ըլլալով, որ անոնք շատ ջերմուժ կը պարունակեն:
ե.- Կը բարելաւենք վնասուած լեարդին վիճակը:
զ.- Կը բարելաւենք մեր քունը:
է.- Կը բարձրացնենք մեր տրամադրութիւնը
ը.- Դրամ կը խնայենք: Այո, յատկապէս այս օրերուն, երբ անոնք բաւական սուղ կ՛արժեն:

Աղմկոտ Վայրերու Մէջ Ապրիլը
Կը Վնասէ Մտային Կարողութիւններուն

Ականջներուն մէջ զնգոց (աքուֆեն), լսողութեան տկարացում, խլութիւն… Աղմուկին հետեւանքները բազմաթիւ են, յատկապէս երբ ան ուժեղ է եւ երկարատեւ կամ մնայուն:

Աղմուկը կրնայ ազդել մեր քունին վրայ, նպաստել ընկճախտի զարգացման եւ պատճառել հոգեկան ու մտային խանգարումներ:

Ամերիկացի գիտնականներու մէկ նոր հետազօտութիւնը, որ վերջերս հրապարակուած է «Alzheimer’s and Dementia» պարբերաթերթին կողմէ, ցոյց տուած է, որ աղմուկը կրնայ ազդել տարեցներու մտային ունակութիւններու տկարացման վրայ:

Այսպէս, գիտնականները հետազօտած են 65 տարեկան եւ աւելի 5227 անձեր եւ յանգած են այն եզրակացութեան, որ երկարատեւ, բարձր աղմուկը 36% առ հարիւրով վնասած է տուեալ անձերու մտային-ճանաչողական ունակութիւններուն եւ 30% առ հարիւրով բարձրացած` ալզայմըրի հաւանականութիւնը:

 

Տեսողական Ընկալում

Կատուն Կը Բարձրանա՞յ, Թէ՞ Կ՛իջնէ…

Ձեր տեսողական ընկալումը սերտօրէն կապուած է ձեր մտածողութեան հետ:

Ուշադիր նայեցէք նկարին. ի՞նչ կը տեսնէք. կատուն կը բարձրանա՞յ, թէ՞ կ՛իջնէ…

– Եթէ ձեր կարծիքով, կատուն կը բարձրանայ`

Դուք մարդոց կողմէ շատ ընկալուող անձ էք, դիւրութեամբ կը մտերմանաք եւ կը հաղորդակցիք անոնց հետ եւ տեւաբար օգնելու պատրաստակամութիւն կը ցուցաբերէք: Դուք ձեր անձին հետ հաշտ էք, բարդոյթներ չունիք եւ առհասարակ հաւասարակշռուած ու հանդարտ էք: Մարդիկ հաճոյքով կը յարաբերին ձեզի հետ:

– Եթէ ձեր կարծիքով, կատուն կ՛իջնէ`

Դուք իրատես անձ էք, քարիզմա ունեցող անձնաւորութիւն էք: Ձեր կեանքը շատ լաւ կազմակերպած էք, կը զգուշանաք անկանխատեսելիէն եւ անակնկալներէն: Շատեր հիացած են ձեզմով եւ յաճախ կը դիմեն ձեր խորհուրդին:

 

Ախտանշաններ, Որոնք Կը Յուշեն
Մեր Մարմնին Մէջ Իոտի Պակասը

Իոտը (մանիշ, Ա.) մեր մարմնին համար ամենակարեւոր սննդանիւթերէն մէկն է, իսկ անոր պակասը կրնայ առողջական շատ լուրջ հարցեր ստեղծել: Իոտը շատ անհրաժեշտ է յատկապէս վահանագեղձի առողջ գործունէութեան համար:

Հաւասարակշռուած սննդականոնը կ՛օգնէ մեզի` խուսափելու այս շատ կարեւոր նիւթի անբաւարարութենէն: Իսկ անոր անբաւարարութիւնը կրնանք զգալ հետեւեալ ախտանշաններէն:

ա.- Թուլութեան զգացում,
բ.- Յոգնածութեան զգացում,
գ.- Մսկոտութիւն,
դ.- Գիրութիւն,
ե.- Մազաթափութիւն,
զ.- Վիզին շուրջ ուռուցքներու յայտնութիւն,
է.- Յիշողութեան եւ մտային այլ կարողութիւններու տկարացում:

Նշենք, որ իոտով հարուստ մթերքներ են` ծովու աղը, մլուխիէն, ձուկը, հաւկիթին դեղնուցը, այծի պանիրը, խեչափառը, խեցգետինը եւ այլն…

 

 Բոյսերու Խնամք

Ե՞րբ Եւ Ինչպէ՞ս Ջրել Տան Բոյսերը

Տան բոյսերը ջրելու համար պէտք է մատներուն ծայրով դպչիլ հողին. եթէ անիկա խոնաւ է եւ ձեր մատներուն կը փակչի, սպասեցէք, մինչեւ որ հողը չորնայ, յետոյ ջրեցէք:

Եթէ նկատէք, որ ձեր բոյսին թաղարը թեթեւցած է եւ մէջի հողը չորնալով` թաղարին պատերէն քաշուած եւ կծկուած է, պէտք է ջրէք զայն:

Խոշոր տերեւներով բոյսերը նախընտրելի է ջրել ցնցուղով կամ սափորով:

Օրքիտէն եւ սիքլամենը կ՛ախորժին ջուրի լոգանքէն: Անոնց թաղարները մխրճեցէք ջուրով լեցուն երկրորդ ամանի մը մէջ: Երբ զգաք, որ հողին երեսը թրջեցաւ, ջուրէն հանեցէք թաղարը:

Քաքթիւսի ընտանիքի բոյսերը պէտք է ջուրով ողողել, անոնք կ՛ախորժին ցամաք միջավայրէն: Նայած ձեր ունեցած տեսակին` զայն ջրեցէք շաբաթական դրութեամբ եւ ջուրի քիչ քանակով:

 

Խոհագիր

Քարամելով Կաթնապուր

Բաղադրիչներ

1 լիթր կաթ
3/4 գաւաթ բրինձ (կլոր հատիկ)
100-125 կրամ շաքար
Պտղունց մը վանիլա

Քարամելին համար`

125 կրամ շաքար (+ 1 ապուրի դգալ ջուր)
100 մլ հեղուկ սեր
20 կրամ կարագ

Պատրաստութիւն

Կանթապուրը եփելէ ետք զայն բաժնել ներկայանալի բաժակներու մէջ եւ երեսը զարդարել քարամելով: Հրամցնել գաղջ վիճակով:

 

Բանաստեղծութեան Մը Պատմութիւնը

Դուք Նկատե՞լ Էք…

Քառասուն տարի բըռնած ճանապարհ`
Շիտակ, անվեհեր
Գընում եմ ես վեր –
Դէպ Անյայտը սուրբ, աշխարհքը պայծառ:

Քառասուն տարի ճամբովն ահարկու
Անցել եմ էսպէս
Ու հասել եմ ես,
Խաղաղութեանն եմ հասել ես հոգու:

Թողել եմ ներքեւ, մեծ լերան տակին,
Ե՛ւ փառքը, ե՛ւ գանձ,
Ե՛ւ քէն, ե՛ւ նախանձ –
Ամէնը, ինչ որ ճընշում է հոգին:

Եւ էն ամէնը, արդ նայում եմ ես –
Տեսնում եմ նորից
Իմ լերան ծերից –
Էնպէս հասարա՜կ, դատարկ են էնպէ՜ս…

Եւ ես իմաստուն ու բեռըս թեթեւ,
Անհոգ ծիծաղով,
Երգով ու տաղով
Իջնում եմ զըուարթ իմ լերան ետեւ:

ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ԹՈՒՄԱՆԵԱՆ

«Վայրէջք»
1909

Այս բանաստեղծութիւնը գրուած է 1909-ին, Մետեխի բանտին մէջ, Յովհաննէս Թումանեանի ծննդեան 40-ամեակի օրը:

Աւետիք Իսահակեանը կը պատմէ. «1908 թուի դեկտեմբեր ամսին ցարական Ժանտարմերիան Օհաննէսին եւ ինձ ձերբակալեցին եւ զանազան հակապետական մեղադրանքներով վեց ամիս պահեցին Թիֆլիսի Մետեխի բանտում: Կամերաներով (խուցերով, Ա.) դրացի էինք իրարու: Բանտում լրացաւ, փետրուար ամսին, Օհաննէսի 40-ամեակը: Այդ առիթով նա գրեց «Վայրէջք» բանաստեղծութիւնը: Մենք տխրութեան ու ուրախութեան խառն զգացումներով տօնեցինք նրա տարեդարձը»:

 

Հետաքրքրական. Ալեքսանտր Սպենդիարեանի 6 Իրերը

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

1871-ի նոյեմբերին Ղրիմի մէջ ծնած է հայ մեծ երաժիշտ Ալեքսանտր Սպենդիարեանը: Կրթութեամբ իրաւաբան` Սպենդիարեանի յայտնի ստեղծագործութիւններէն է «Ալմաստ» օփերան, որուն վերջին գործողութեան գործիքաւորումը չհասաւ աւարտելու:

Ա. Սպենդիարեանի անունը կը կրէ Երեւանի օփերայի եւ պալէի պետական ակադեմիայի թատրոնը:

Երաժիշտին տուն-թանգարանը հիմնադրուեցաւ անոր դուստրերուն` Մարինայի եւ Թաթիանայի Հայաստան այցելութենէն ետք: Թանգարանը կը գտնուի Նալբանդեան փողոցի 21 համարին վրայ:

Ստորեւ կը ներկայացնենք թանգարանին մէջ ցուցադրուած 6 իրեր, որոնք շատ բան կը պատմեն մեծ երաժիշտին մասին:

– 1 –

Անուանական սպասքը

Սպենդիարեանի տան օգտագործուած սպասքը ցուցադրուած է տուն-թանգարանին մէջ: Սպասքը անուանական է, իր վրայ կը կրէ մեծ երաժիշտին անուն-ազգանունին սկզբնատառերով դրոշմակնիք:

Ընտանեկան սպասքին վրայ դրոշմուած «Ա. Ս.»-ն նաեւ տուն-թանգարանին խորհրդանիշն է:

– 2 –

Զարդատուփը

Զարդատուփը կը ծառայէր որպէս նամակներու եւ լուսանկարներու պահոց:

Խնամքով իրարու վրայ շարուած նամակներուն միջեւ կը գտնուի նաեւ սիրելի կնոջ` Վարվառա Մազիրովայի` 1915, փետրուար 5-ին գրած նամակը:

– 3 –

Դաշնամուրը

1926-ին Սպենդիարեանը Ղրիմէն շոգենաւով կու գայ Հայաստան, ան Նալբանդեան փողոցի նորակառոյց շէնքի մը մէջ բնակարան ստացած էր: Ոգեւորուած երաժիշտը իրեն հետ կը բերէ նաեւ C. BECHSTEIN դաշնամուրը, որ իր ստեղծագործական արարումներուն վկան է:

Ռոմանոս Մելիքեանը, որ շրջան մը Ս. Սպենդիարեանի հետ ապրած էր նոյն տան մէջ, իր յուշերուն մէջ կը պատմէ, թէ ինչպէ՛ս մեծ երաժիշտը ամէն առտու կ՛արթննար, թէյ կը պատրաստէր եւ յետոյ երկուքով կը նստէին դաշնամուրին մօտ ու կը զրուցէին Կոմիտասի մասին:

– 4 –

Սիկարները

Սպենդիարեանը շատ կը սիրէր սիկար ծխել: Իր աշակերտներուն վկայութեամբ, ան նուագախումբի փորձերուն ընթացքին իսկ սիկար կը ծխէր: Կը պատահէր, որ վառած սիկար մը ձեռքը բռնէր, իսկ երկրորդ մը զետեղած ըլլար ականջին ետեւ…

– 5 –

Պայուսակը

1926-ին այս պայուսակը Սպենդիարեան նուէր ստացած էր իր ուսանողներէն մէկէն` ստեղծագործական գործունէութեան 25-ամեակին առիթով:

Պայուսակին մետաղեայ փականը զարդարուած է խազերով եւ ձեռագիր արձանագրութեամբ, որ կը յուշէ նուիրողին անունը եւ նուէրին առիթը:

– 6 –

Գունաւոր մատիտներ

Ա. Սպենդիարեանի աշխատասեղանին վրայ միշտ գունաւոր մատիտ կը գտնուէր: Երաժիշտը իր ստեղծագործութիւններու սրբագրութիւնները կը կատարէր մեծ բծախնդրութեամբ` գունաւոր մատիտներով:

Գունաւոր մատիտները նաեւ վերապահուած էին երաժիշտին փոքր դստեր` Մարինային, որպէսզի գրասենեակ մտնելով` զինք չխանգարէր եւ գծագրութեամբ զբաղէր:

 Մեր Զաւակները Եւ Մենք

 Երեխաները Եւ «Քորոնա»-էն
Պաշտպանող Դիմակները

Առողջապահութեան Համաշխարհային Կազմակերպութեան` ԱՀԿ-ի (ՕMS) համաձայն, «Քորոնա» ժահրէն պաշտպանող դիմակ կրնան կրել 12 տարիքը թեւակոխած երեխաները: Կազմակերպութիւնը կը բացառէ 6 տարեկանէն վար երեխաներուն դիմակի գործածութիւնը. իսկ ինչ կը վերաբերի 6 – 11 տարեկան երեխաներուն, անոնք կրնան դիմակ կրել չափահասի մը հսկողութեամբ:

Թէ՛ ԱՀԿ-ի եւ թէ՛ ԵՈՒՆԻՍԵՖ-ի կարծիքով, պաշտպանող դիմակ պէտք չէ կրեն հաշմանդամութիւն, ուսումնական դժուարութիւններ եւ կամ շնչառութեան հետ կապուած հարցեր ունեցող երեխաներ:

Եթէ դպրոց յաճախող երեխային թելադրուած Է պաշտպանող դիմակ կրել, ան կրնայ ոչ բժշկական դիմակ կրել, եթէ առողջական հարցեր չունի: Սակայն պայման է, որ դիմակը յաճախ տաք ջուրով եւ օճառով լուացուի: Կտորէ դիմակը պէտք չէ որ թանձր ըլլայ, որպէսզի երեխան հանգիստ շնչէ: Շատ կարեւոր է նաեւ, որ կտորէ դիմակը համապատասխանէ երեխային դէմքին չափերուն եւ լաւ ծածկէ անոր քիթն ու բերանը:

Բժշկական դիմակ կրելը պարտադիր է առողջական լուրջ հարցեր եւ տկար դիմադրողականութիւն ունեցող երեխաներուն պարագային:

Մեր Առօրեան Դիւրացնող Հնարքներ

Սուրճի Մրուրի Օգտագործման
Հետաքրքրական Տարբերակներ

Սուրճի մրուրը թափօն է, մենք զայն օգտագործելէ ետք անմիջապէս աղբամանը կը թափենք, մինչդեռ մենք շատ լաւ կրնանք զայն կրկին գործածել մեր առօրեայ կեանքին մէջ:

Սուրճի մրուրը կարելի է օգտագործել տան որոշ իրեր մաքրելու եւ անախորժ հոտերու դէմ պայքարելու համար. կրնանք զայն օգտագործել նոյնիսկ մեր բոյսերուն համար: Այլ խօսքով, սուրճի մրուրի օգտագործման տարբերակները շատ են. եկէ՛ք` ծանօթանանք մէկ քանիին:

– Սուրճի գաւաթի մը մէջ լեցուցէք չոր մրուրը եւ զայն դրէք սառնարանին դարաններէն մէկուն վրայ` սառնարանին մէջի անախորժ հոտը չէզոքացնելու համար:

***

– Կիրով, մակնեզիոմով եւ ֆոսֆորով հարուստ սուրճի մրուրը հիանալի պարարտացուցիչ է ձեր պարտէզի եւ տան բոյսերուն համար: Անիկա նաեւ կ՛օգնէ, որ հողը չքարանայ ու փխրուն, փափուկ մնայ: Անիկա նաեւ բոյսերը կը պաշտպանէ զանազան տեսակի որդերէ եւ ճճիներէ:

***

– Սուրճի մրուրը նաեւ հիանալի միջոց է դէմքի, ձեռքերու եւ ընդհանրապէս մաշկին մեռած բջիջները մաքրելու, սելիւլիթ դարմանելու եւ մաշկին հարթ ու գեղեցիկ տեսք տալու համար:

***

– Թիւլէ ծրարիկներու մէջ (կարելի է կանացի բարակ գուլպայ ալ օգտագործել) սուրճի մրուր լեցնելով եւ նստասենեակին որոշ տեղեր զետեղելով կարելի է հաճելի բոյր եւ թարմ օդ ապահովել:

***

– Սուրճի մրուրը (1 ապուրի դգալ) եւ գաղջ ջուրը կ՛օգնեն բանալու լուացարանին խցուած խողովակը եւ չէզոքացնելու անախորժ հոտերը:

***

– Շան կամ կատուին վրայի լուերէն ձերբազատելու համար կարելի է անոնց յատուկ շամփուէնին սուրճի մրուր աւելցնել եւ ստացուած խառնուրդով շփել անոնց մարմինը…

***

– Սուրճի մրուրը հաճելի համ կու տայ ձեր տուրմով կարկանդակին: Իսկ միսը աւելի եւս կը փափկանայ եւ համեղ կը դառնայ, եթէ սուրճի մրուր օգտագործուի:

***

– Սուրճի մրուրը նաեւ փայլք եւ գեղեցիկ գոյն կու տայ մութ գոյնի վարսերուն:

***

– Մոխրամանին յատակին զետեղուած սուրճի մրուրը կը չէզոքացնէ անախորժ հոտը:

Խոհագիր

 Սիսեռով Աղցան

Բաղադրիչներ

– 1 բաժակ խաշած սիսեռ
– 2 աւոքատօ` խորանարդաձեւ կտրատուած
– 2 պզտիկ լոլիկ` խորանարդարձեւ կտրատուած
– 50 կ ֆեթա պանիր խորանարդաձեւ կտրատուած
– 2 ցօղուն մանրուած կանաչ սոխ
– 1 կիտրոնի հիւթ
– 2 ապուրի դգալ ձիթապտուղի ձէթ
– Աղ
– Սեւ կամ կարմիր պղպեղ

Պատրաստութիւն

Թացանին բաղադրիչները` կիտրոնի հիւթը, ձէթը, աղն ու պղպեղը փոս ամանի մը մէջ խառնել եւ մէկ կողմ ձգել:

Երկրորդ ամանի մը մէջ խառնել խաշած սիսեռը, աւոքատոն, լոլիկը, ֆեթա պանիրն ու սոխը:

Խառնուրդը փոխադրել ներկայանալի ամանի մը մէջ, վրան թափել թացանը եւ մատուցել:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

 Գնացին-Չեկան

Գնացին, չեկան տղաներն այն քաջ`
Կապո՜յտ աչքերով, խաժակն, սեւաչ:
Եւ նա, որ պիտի բժշկէ՛ր մարդկանց,
Սպաննուե՛ց յանկարծ:
Եւ նա, որ պիտի գրէր թանաքո՛վ,
Գրեց արիւնո՛վ: Գրեց իր կեանքո՛վ:
Նա, ով հո՛ղ պիտի մշակէր էլի,
Հո՛ղ է երեւի:
Նա, որ ուզում էր քարո՛վ կառուցել,
Մի քա՛ր է դարձել:
Նա, որ ուզում էր իր մօ՛րը գրկել,
Մա՛յր հողն է գրկել:
Նա, որ պատմաբա՛ն կը դառնար գիտուն,
Դարձաւ… պատմութի՛ւն:
Գնացին, չեկան տղաներն այն քաջ`
Կապոյտ աչքերով, խաժակն, սեւաչ:
Իսկ եթէ չեկան, որտե՞ղ են նրանք –
Որտեղ լաւ սի՛րտ կայ` այնտեղ են նրանք…

ԱՐԱՄԱՅԻՍ ՍԱՀԱԿԵԱՆ

 

Հետաքրքրական. Դ. Տեմիրճեանի Կեանքը Պատմող Իրեր

$
0
0

Պատրաստեց ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Գրող, թատերագիր, հրապարակախօս Դ. Տեմիրճեան ծնած է 1877-ի դեկտեմբերին, Ախալքալաք, մահացած է 1956-ի դեկտեմբերին, Երեւան:

Դ. Տեմիրճեան մեր գրականութեան պարգեւած է «Վարդանանք», «Քաջ Նազար», «Երկիր հայրենի» եւ այլ արժէքաւոր ստեղծագործութիւններ: Ան նաեւ մասնակցած է Յ. Թումանեանի «Վերնատուն» գրական ընկերութեան աշխատանքներուն:

Գրագէտին տուն-թանգարանը հիմնադրուած է 1977-ին, այն բնակարանին մէջ, ուր ապրած է 1929-էն մինչեւ մահը: Նշենք, որ տուն-թանգարանը կը գտնուի Աբովեան 29-ի վրայ:

Ստորեւ կը ներկայացնենք տուն-թանգարանը ցուցադրուած իրեն, որոնք շատ բան կը պատմեն մեծ մտաւորականին մասին:

* * *

Ջութակը

Իտալական «Կրէմոնա» ջութակը 1797-ի արտադրութիւն է: Տեմիրճեան զայն ձեռք բերած էր 1905-ին, Ժընեւի համալսարանը ուսանած տարիներուն: Որպէս ազատ ուսանող` ան հետեւած է Ժընեւի երաժշտանոցի ջութակի դասընթացքներուն:

Սահմանափակ միջոցներով գրագէտը իր սնունդին համար նախատեսուած գումարէն զեղչելով` մեծ դժուարութեամբ ձեռք բերած էր այդ ջութակը, որմէ երբեք չբաժնուեցաւ մինչեւ կեանքին վերջը:

Տեմիրճեան ոչ մէկ անգամ բեմերէ ջութակի ելոյթ չէ ունեցած, սակայն սեղմ շրջանակներու մէջ յաճախ ցոյց տուած է իր տաղանդը:

* * *

«Աւարայրի Ճակատամարտը»
Կտաւը

1943-ին, երբ Դ. Տեմիրճեան կը գրէր «Վարդանանք» վէպին առաջին հատորը, զուգահեռ` կտաւին կը յանձնէր իր պատկերացումները` Աւարայրի ճակատամարտին վերաբերեալ:

Կտաւին վրայ, վերը պատկերուած է յիշեալ ճակատամարտը վարը` 6 այլ տարբեր նկարներ:

Փոքր տարիքէն Տեմիրճեան իր գծագրութիւններով գրաւած է ուսուցիչներուն ուշադրութիւնը:

* * *

Իսահակեանին Ուղղուած Նամակը

Տուն-թանգարանին մէջ նաեւ ցուցադրուած է Դ. Տեմիրճեանէն Ա. Իսահակեանին ուղղուած նամակը: Նամակին էջերէն մէկուն վրայ մատիտով գծուած է ջրափոսի մէջ չորցած  ծառ մը: Նկարին տակ գրուած է «Եթէ Այվազովսկին սաղ է, կարող է գերեզման մտնել, եթէ գերեզմանում է, կարող է շուռ գալ միւս կողմ…»:

* * *

Մօր Զարդատուփը

Տեմիրճեանի ծնողները տարբեր ընկերային խաւերէ էին: Մայրը` Նաթալիան ազնուական ընտանքի զաւակ, զարգացած երիտասարդուհի էր եւ Թիֆլիս կ՛ապրէր, մինչ հայրը` Կարապետը անուս, համեստ ախալքալաքցի էր: Նաթալիային հայրը,  որ դէմ էր այդ ամուսնութեան, աղջիկը կը զրկէ օժիտէ, սակայն մայրը ամուսինէն գաղտնի, թանկարժէք զարդեղէններով լեցուն զարդատուփ մը կու տայ իր աղջկան:

Հետագային անոնք այդ զարդերը վաճառելով` կը հոգան իրենց 6 զաւակներուն ուսման ծախսերը:

Դ. Տեմիրճեան մօր իրերը մասունքի նման մեծ գուրգուրանքով կը պահէր:

* * *

Ճեմարանական Պնակը

Գէորգեան ճեմարան ուսանած Դ. Տեմիրճեանն ու Ա. Իսահակեանը օրին մէկը կ՛այցելեն Արմաւիրի մարզ ու կը գիշերեն գիւղացիի մը տունը վերջինս կը փափաքի յատուկ նուէրով պատուել իր հիւրերը եւ իւրաքանչիւրին կը նուիրէ ՃՍԷ (Ճեմարան Սուրբ Էջմիածին) գրութեամբ պնակ մը:

Երկու պնակներն ալ մինչեւ օրս կը ցուցադրուին յիշեալ գրագէտներուն տուն-թանգարաններուն մէջ:

Առող­ջա­պա­հա­կան

Դա­ջու­ածք­նե­րը Կր­նան
Վնա­սել Քրտ­նա­գեղ­ձե­րուն

«Journal of Applied Physiology» պար­բե­րա­թեր­թին մէջ լոյս տե­սած յօ­դու­ա­ծի մը հա­մա­ձայն, մարմ­նի դա­ջու­ածք­նե­րը կր­նան վնա­սել քրտ­նա­գեղ­ձե­րուն:

10 կա­մաւ­որ­նե­րու վրայ կա­տա­րու­ած հե­տա­զօ­տու­թիւն մը ցոյց կու տայ, որ մոր­թին դա­ջու­ածք­նե­րով պա­տու­ած հա­տու­ած­նե­րուն վրայ քրտ­նար­տադ­րու­թիւ­նը յս­տա­կօ­րէն նու­ա­զած է, իսկ ատի­կա կր­նայ լուրջ հարց դառ­նալ, քա­նի որ այդ գոր­ծըն­թա­ցը մարմ­նին կ՛­օգ­նէ ներ­քին ջեր­մա­կար­գաւ­որ­ման վե­րահս­կո­ղու­թե­ան:

Խոհանոցի Գաղտնիքներ

Խորհարարական իւրաքանչիւր աշխատանք կը պահանջէ որոշ հմտութիւններ, որոնց տիրապետելով` աւելի եւս կը բարելաւենք մեր խոհարարական ունակութիւնները:

Դդմաճի Պատրաստութիւն

Մեզի կը թուի, որ չկայ աւելի դիւրին բան, քան` դդմաճ պատրաստելը, բայց եւ այնպէս, մեզմէ շատեր չեն տիրապետեր դդմաճը ճիշդ ձեւով խաշելու կանոններուն եւ կը գործեն որոշ անդարձ սխալներ… Ստորեւ կը ներկայացնենք մէկ-երկու խորհուրդ:

ա.- Դդմաճը խաշելու համար պէտք է հրաժարիլ փոքր կաթսաներէն: Մեծ կաթսայի եւ առատ ջուրի մէջ դդմաճը աւելի համաչափ եւ լաւ կ՛եփի. հակառակ պարագային` դդմաճը կը դառնայ կպչուն եւ անհամ:

բ.- Իտալացիները իւրաքանչիւր 100 կրամ դդմաճ խաշելու համար կ՛օգտագործեն մէկ լիթր ջուր, Ջուրին մէջ անպայման աղ կ՛աւելցնեն, այլապէս դդմաճը կը դառնայ կպչուն եւ անհամ:

Խաշի ջուրին մէջ պէտք չէ ձէթ աւելցնել քանի որ աւելի ուշ թացանին հետ խառնելու ատեն իւղը կ՛արգելակէ դդմաճին մէջ թացանի ներծծումը:

գ.- Եթէ եփի ջուրը չէ եռացած, պէտք չէ դդմաճը լեցնել, քանի որ անիկա աւելի ուշ կ՛եփի եւ սպասուած արդիւնքը չի տար:

* * *

«Էօֆ Փոշէ»

«Էօֆ փոշէ»-ն կեղեւազերծուած հաւկիթը եռացող ջուրի մէջ եփելու տարբերակ է: Ֆրանսացիներուն սիրելի «Էօֆ փոշէ»-ն թէ՛ առողջապահական է եւ թէ շատ համեղ ու հիւթեղ: Եփի այս ձեւին տիրապետելու համար պէտք է հետեւիլ հետեւեալ փուլերուն.

ա.- Ընտրել թարմ հաւկիթ, որպէսզի ճերմկուցը չտարածուի այլ շրջապատէ դեղնուցը:

բ.- Եփի ջուրին ապուրի դգալ մը ճերմակ քացախ աւելցնել, որպէսզի ճերմկուցը ամուր եւ պիրկ մնայ:

գ.- Դգալի միջոցով ճերմկուցը դեղնուցին վրայ բերել, որպէսզի վերջինը ամբողջովին ծածկուի:

դ.- Երեք վայրկեանէն շերեփով մը  ջուրէն հանել եւ զետեղել ֆրանսական հացի շերտի մը, համեղ աղցանի մը կամ դդմաճի վրայ:

* * *

Խաշած Շագանակ

Համեղ խաշած շագանակներ ստանալու համար զանոնք պէտք է խաշել առատ եռացած ջուրի մէջ:

ա.- Շագանակներուն կեղեւները խաչաձեւ ճեղքել:

բ.- Խոշոր կաթսայի մը մէջ ջուր եռացնել:

գ.- Եփի ջուրին աղ եւ ապուրի դգալ մը ձէթ աւելցնել:

դ.- Ջուրը եռալէն ետք կրակը թեթեւցնել եւ շագանակները ջուրին մէջ եփել շուրջ կէս ժամ:

Խոհագիր

 Ճակընդեղով Եւ
Ֆեթա Պանիրով Աղցան

Բաղադրիչներ

– 4 միջակ խաշած ճակնդեղ
– Ափ մը ընկոյզ
– 200 կր. ֆեթա պանիր
– Թարմ ռեհանի տերեւներ` զարդարանքի համար
– 5 ապուրի դգալ պալսամիք քացախ
– 5 ապուրի դգալ ձիթապտուղի ձէթ
– 1 թէյի դգալ շաքար կամ մեղր
– 1 թէյի դգալ մանանեխ
– Աղ, սեւ պղպեղ

Պատրաստութիւն

Ճակնդեղները խաշել, կեղուել եւ խորանարդաձեւ կամ կլոր կտրատել:

Տապակի մը մէջ քանի մը կաթիլ ջուր լեցնել, աւելցնել ընկոյզը, շաքարը եւ պտղունց մը աղ ու խառնել, մինչեւ որ ջուրը շոգիանայ, իսկ ընկոյզները ամբողջութեամբ պատուին շաքարով:

Փոս ամանի մը մէջ պատրաստել թացանը` խառնելով քացախը, ձէթը, շաքարը, մանանեխը, աղն ու սեւ պղպեղը:

Ուշադիր եւ համաչափ կտրատել ֆեթա պանիրը, նախընտրաբար` խորանարդաձեւ:

Ներկայանալի ամանի մը մէջ լեցնել կտրատուած ճակընդեղը, վրան թափել թացանը, երեսը ծածկել ֆեթա պանիրով, զարդարել ընկոյզով  եւ ռեհանի տերեւներով:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Յիշողութիւնս
աչքեր ունի,
որ մնացել են
մեր գիւղի ճամբին
եւ սպասում են
ուշացող վերադարձիս…
Յիշողութիւնս ընկել է
մանկութեանս
գիժ խաղերի յետեւից
եւ վազում,վազո՜ւմ`
չի՜ հասնում նրանց…
Տատիս գոգնոցից
մի քանի չամիչ է ընկել
եւ յիշողութեանս
բերանը քաղցրացել է նորից.
ծամո՜ւմ,ծամո՜ւմ է…
Բակի տանձենուց
պապս ճոճք է կապել
եւ յուշերս կռիւ են տալիս
ճօճուելու համար…
Հին նստարանին
իրար կողք կողքի
նստոտել են կարօտներս
եւ շնչում են բոյրը
տաք թոնրահացի…
Յիշողութիւնս
ձեռքեր ունի,
որով ծամերս էին հիւսուում.
մազերիս մէջ
նորից զգում եմ
փափկութիւնը մօրս մատների…
Մի բուռ երկինք է
հաւաքել յիշողութիւնս
եւ աստղեր է նկարել.
աստղերը խաղալիքներ են,
որ չեմ ունեցել….
…………………

Յիշողութիւնս աչքեր ունի.
աչքերը վկաներ են,
որ ես ներկայ եմ եղել
այնտեղ…

ՀԵՐՄԻՆԷ

«Կորած հասցէներ» անտիպ գիրքէն

 

 

 

 

 

 

 

Հետաքրքրական. Կտաւի Մը Պատմութիւնը Էտուար Մանէի «Ծնեբեկ»-ը

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Փարիզի Օրսէյ թանգարանին մէջ ցուցադրուած է ֆրանսացի տպաւորապաշտ գեղանկարիչ Էտուար Մանէի «Ծնեբեկ» վերնագրուած կտաւը:

Շատեր հարց տուած են, թէ ինչու մեծ արուեստագէտը ջանք թափած է եւ ուշադրութեան արժանացուցած է ծնեբեկի ցօղուն մը: 16,5¬21,5 սմ չափերով  փոքրիկ կտաւը ունի իր ստեղծման պատմութիւնը, որ կ՛ընդգծէ նկարիչին իւրայատուկ սրամտութիւնը:

Եւ այսպէս, 1880-ին յայտնի մեկենաս եւ արուեստաբան Չարլզ Էֆրուսի Մանէին կը պատուիրէ գծել «Կապ մը ծնեբեկ» կտաւը. գինը նախապէս կը պայմանաւորուին` 800 ֆրանք: Մանէ կը նկարէ իր յայտնի ծնեբեկով նաթիւրմորթը, զոր պատուիրատուն այնքան կը հաւնի, որ նկարիչին 800-ի փոխարէն` 1000 ֆրանք կ՛ուղարկէ:

Մանէ, առանց երկար մտածելու, կը գծէ երկրորդ նաթիւրմորթ մը, ուր պատկերուած է ծնեբեկի ցօղուն մը եւ զայն կ՛ուղարկէ Էֆրուսիին` նկարին կցելով երկտող մը հետեւեալ բովանդակութեամբ:

«Ես կ՛ուղարկեմ ձեր փունջէն պակսող ցօղունը»:

Այսպիսով, Էֆրուսի 1000 ֆրանքով ձեռք կը բերէ երկու նաթիւրմորթ, իսկ Մանէ երբեք չէր երեւակայեր, որ իր կատակ նկարը օրին մէկը կը ցուցադրուի փարիզեան մեծագոյն թանգարաններէն մէկուն մէջ:

Առողջապահական

Յաճա՛խ Խնդացէք

Խնդուքը կը նպաստէ երջանկութեան հորմոնի` անտորֆինի արտադրութեան: Անտորֆինները ուղեղին կողմէ արտադրուած նիւթեր են, շատ նման` մորֆինին եւ ունին մորֆինին ազդեցութեան համազօր ազդեցութիւն:

Այլ խօսքով, խնդուքը ոչ միայն տրամադրութիւն կը բարձրացնէ, այլեւ կը մեղմացնէ ֆիզիքական ցաւերը:

Ստորեւ կը ներկայացնենք յաճախ խնդալու համոզիչ պատճառներ:

ա.- Տրամադրութիւնը  կը բարձրացնէ:
բ.- Կը պաշտպանէ սիրտը եւ կը նուազեցնէ սրտի կաթուածի հաւանականութիւնը:
գ.- Կը զօրացնէ մարմնին դիմադրողականութիւնը` շարք մը հիւանդութիւններու պարագային:
դ.- Կը պաշտպանէ շնչառական համակարգը բորբոքումներէ:
ե.- Կը մարզէ փորի եւ կուրծքի մկանները:
զ.- Կը մարզէ դէմքի մկանները:
է.- Կը բարձրացնէ յիշողութեան եւ ընկալումի մակարդակը:
ը.- Կը բարելաւէ ստեղծագործութեան մակարդակը:
թ.- Կը հանդարտեցնէ մարմինը եւ կը նուազեցնէ ընկճախտի հորմոնները` քորթիզոլը կամ ատրենալինը:

Ճափոնի եւ աշխարհի շատ մը երկիրներու մէջ հիւանդանոցները որդեգրած են ծիծաղի դարմանամիջոցներ: Իսկ Մալեզիոյ մէջ քննութիւններու նախօրէին ուսանողներուն կու տան շնչառական դասընթացքներ, ուր խնդուքը մեծ դեր ունի:

Ուսումնասիրութիւններ ցոյց տուած են, որ երեխաները աւելի կը խնդան, քան` չափահասները, կիները աւելի, քան` տղամարդիկ:

Այս բոլորը իմանալէ ետք կ՛արժէ՞ ինքզինք զրկել այս դեղէն:

Մեր Առօրեան Դիւրացնող Հնարքներ

 Լոլիկի Մածուկը`
Բորբոսէ Պաշտպանելու Համար

Յաճախ կը նեղանանք, երբ նկատենք, որ բացուած լոլիկի մածուկին մակերեսը բորբոս կապած է…

Այս անպատեհութեան առաջքը առնելու համար կան 3 ազդու միջոցներ.

ա.- Մի՛շտ մաքուր եւ չոր դգալ օգտագործել բղուղէն մածուկ առնելու համար: Կափարիչը լաւ փակել եւ անմիջապէս սառնարան վերադարձնել բղուղը:
բ.- Բացուած լոլիկի մածուկին մակերեսին ապուրի դգալ մը ձէթ աւելցնել:
գ.- Մածուկը սառի կաղապարներու մէջ լեցնել, սառեցնել եւ սառած խորանարդները օգտագործել:

Սոխը Օգտագործելու
Հետաքրքրական Տարբերակներ

– Եթէ տունէն դուրս պիտի ելլէք եւ գետինը սառոյց կապած է, ձեր կօշիկներուն տակը շփեցէք կիսուած սոխով:

– Եթէ կ՛ուզէք, որ տապկելու ընթացքին սոխը ստանայ գեղեցիկ ոսկեգոյն երանգ, քիչ մը շաքար աւելցուցէք:

– Սոխը երկար ժամանակ թարմ եւ առողջ պահելու համար օգտագործեցէք թուղթէ տոպրակներ:

– Ժանգ կապած դանակին շեղբը մաքրելու համար անով առանց կեղեւը հանելու սոխ կտրատեցէք:

– Որպէսզի սոխ կտրատելու ատեն ձեր աչքերը չարցունքոտին, նախքան կեղուելը` զայն 10 վայրկեան սառցարանը պահեցէք, կամ կեղուելու եւ մանրելու արարողութիւնը կատարեցէք ծորակէն հոսող ջուրին մօտ: Վերջապէս, որքան ալ ծիծաղելի թուի, ծովու` լողի ակնոց օգտագործեցէք ձեր աչքերը ամբողջովին պաշպանելու համար:

Տան Յարդարանք

 Հինը Նորի Վերածենք

Սխալ չէ երբեք ընդհանուր մաքրութիւն ընելը եւ հին ու անգործածելի իրերէն ձերբազատիլը: Այսուհանդերձ, որեւէ իր թափելէ առաջ մտածենք, թէ արդեօ՞ք անոր երկրորդ կեանք մը կրնանք տալ…

Տեսէ՛ք, թէ հնարամիտ մարդիկ ինչպէ՛ս երկրորդ կեանք մը տուած են «անգործածելի» իրերու եւ զանոնք վերածած` արուեստի գործերու:

Ակնոցի Տուփ

Ակնոցի սովորական տուփի մը մէջ կարելի է տեղաւորել կարի պիտոյքներ: Շատ գործածական գաղափար մը` յատկապէս ճամբորդութեան ընթացքին:

– Հագուստի Կախիչներ

Հագուստի մետաղեայ կախիչները կարելի է հաստատել պատին վրայ եւ վրան կախել ամսաթերթեր:

Հին Գլխարկներ

Հին գլխարկները կարելի է վերածել շատ գեղեցիկ լուսամփոփներու:

Ճինզ Տաբատներու Գրպաններ

Անգործածելի, մաշած ճինզը թափելու փոխարէն` կարելի է կտրել անոր գրպանները, եւ ինչպէս նկարը ցոյց կու տայ, զանոնք օգտագործել մեր բջիջայինները լիցքաւորելու համար:

Խոհագիր

 Խրթխրթան Հաւի Միս

Անհրաժեշտ բաղադրիչներ`

– 2 հաւու կրծքամիս
– Սխտորով խառնուած կսկուծի փոշի (քահքէի փոշի)
– Կիտրոն
– Ճարճրուկ
– Աղ, սեւ պղպեղ, ձէթ

Պատրաստութիւն

Կծքամիսերը համեմել աղով, սեւ պղպեղով եւ թաթխել սխտորով եւ կսկուծի փոշիով խառնուրդին մէջ:

Բուսական ձէթը տաքցնել եւ կրծքամիսերը երկու երեսով տապկել, մինչեւ որ եփին եւ ախորժաբեր ու խրթխրթան դառնան:

Կրծքամիսերը շերտել, ներկայանալի պնակի մը մէջ շարել, քովը աւելցնել աղով, կիտրոնի հիւթով եւ ձէթով պատրաստուած ճարճրուկը, զոր կարելի է փոխարինել որեւէ այլ խոտով:

Բարի՛ ախորժակ:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

 ՍասունՍիւնիք

Ես առաջին անգամ եմ այս լեռներում,
Սակայն նրանք այնքան բան են ասում ինձ
Ես իմ ամբողջ յուշաշխարհն եմ միտ բերում
Մանկութիւնս եմ բերում հեռու Սասունից:

Ով գագաթներ, ով ծործորներ, անտառներ,
Ինչքան եմ ես այս կապոյտի մէջ վազել,
Ինչքան հովուել այստեղ ուլեր ու գառեր,
Ինչքան երգել, զուարճացնել, երազել…

Նոյն գետը չէ՞ ոտքերիս տակ շառաչում.
Նոյն այն գետն է, ինչ անուն էլ տան,
Թէկուզ կոչուի նա պաղպաջուն Սասնոյ ջուր
Թէկուզ կոչուի որոտաձայն Որոտան:

Ասում են, թէ Դաւիթ Բեգի բերդն է այն`
Արծիւների բներից վեր անվեհեր,
Ինձ թւում է, թէ նա բերդն է Սասնոյ տան
Ու Սասունցի Դաւիթն է դեռ այնտեղ տէր:

Ոչ, եղե՛լ եմ այս լեռներում բիւր անգամ,
Ինչ անուն էլ որ փոփոխեն օրից-օր
Այս լեռներում ես եղել եմ ու կը գամ
Կը մանկանամ որ մեծանամ նորից նոր:

ՎԱՂԱՐՇԱԿ ՆՈՐԵՆՑ

 

 

 

 

Մեր Զաւակները Եւ Մենք. 5 Բաներ, Զորս Կարելի Չէ Արգիլել Երեխային

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Խելացի, ինքնավստահ, երջանիկ եւ նախաձեռնող զաւակ դաստիարակելը բոլոր ծնողներուն փափաքն է: Հոգեբաններու եւ մանկավարժներու կարծիքով, կան 5 բաներ, զորս պէտք է արգիլել երեխային` անոր մտային ունակութիւնները զարգացնելու եւ հոգեկան հաւասարակշռութիւնը ապահովելու համար:

-1-

Զգացումները Արտայայտելը

Երեխան զանազան ձեւերով կրնայ արտայայտել իր զգացումները, օրինակ տան մէջ հոս-հոն վազվզելով, ճչալով, խնդալով, լալով… Անոնք կ՛օգնեն, որ ան թուլնայ, լիցքաթափուի, խաղաղի: Անշուշտ պէտք է երեխային բացատրել, թէ ան ինչպէ՛ս պէտք է  ինքզինք դրսեւորէ տունէն դուրս, հասարակութեան մէջ, դպրոցը, փողոցը կամ հանրախանութը:

-2

Սեփական Կարծիքը Արտայայտելը

Հոգեբաններու կարծիքով, երեխային հետ պէտք է երկխօսութիւն ստեղծել եւ առիթ տալ անոր, որպէսզի այս կամ այն հարցին մասին իր կարծիքը արտայայտէ: Երբեք երեխային չըսել` «Լռէ՛, ես քեզմէ մեծ եմ եւ աւելի փորձառու», կամ` «Մեծերու ներկայութեան դուն կը լռես…» եւ նման անմիտ խօսքեր: Երեխային հետ խորհրդակցելով` նախ կը շահիք անոր վստահութիւնը եւ զինք լսելով` ըստ այնմ կը հիմնաւորէք ձեր խօսքերն ու արարքները եւ աւելի դիւրին կը հասնիք ձեր նպատակին:

-3-

Նախաձեռնելը

Պէտք չէ երեխային արգիլել առանձին ուտել, նոյնիսկ եթէ ան չորս կողմը պիտի աղտոտէ, նոյնպէս ալ` առանձին հագուիլ կամ լուացուիլ, նոյնիսկ եթէ սխալ ձեւով կատարէ զանոնք: Որպէս ծնողք` ձեր պարտականութիւնն է ուղղել զայն անհրաժեշտ ցուցմունքներ կատարելով, որպէսզի ժամանակի ընթացքին ան հասնի կատարեալին:

Նոյնպէս ալ կարելի չէ անոր արգիլել գծելը` ձեռքերն ու սեղանը աղտոտելու մտավախութեամբ, կամ նուագելը` աղմկելու եւ խանգարելու վախով:

Յիշեցէ՛ք, որ ստեղծագործելը կը խթանէ երեխային երեւակայութիւնն ու մտային ունակութիւնները:

-4-

Օգնելը

Եթէ ձեր երեխան կ՛ուզէ օգնել ձեզի, մի՛ արգիլէք, նոյնիսկ եթէ օգուտէ աւելի վնաս պիտի քաղէք… լաւ կ՛ընէք, որ անոր ցոյց տաք, թէ ի՛նչ եւ ինչպէ՛ս պէտք է ընէ: Քաջալերեցէ՛ք, շնորհակալութիւն յայտնեցէք իր ջանքերուն համար: Արտօնեցէք, որ ան ձեզի օգնէ կարկանդակի պատրաստութեան, տան մաքրութեան, բոյսերու խնամքին եւ այլն…

Եթէ մանկութեան անոր արգիլէք ձեռք երկարել ձեր գործերուն, ապա երբ մեծնայ, մի՛ սպասէք, որ ան օգնէ ձեզի:

-5-

Բակ Իջնել Եւ Խաղալ

Պէտք չէ երեխային արգիլել, որ բակ իջնէ ու գնդակ խաղայ, հեծանիւ քշէ, շէնքի ընկերներուն խաղերուն մասնակցի… Թէեւ այս բոլորը կրնան վտանգաւոր թուիլ ձեզի, բայց եթէ արգիլէք, ան կը մեծնայ վախկոտ, ինքնամփոփ եւ չնախաձեռնող: Աւելի լաւ է, որ անոր որոշ զգուշացումներ կատարէք, ուղղութիւն տաք, ի հարկին հետը մնաք, քան այդ հաճոյքէն զրկէք զինք: Յիշեցէք նաեւ ընկերներուն հետ խաղալը, աշխուժ վազվզելը շատ աւելի շինիչ եւ օգտակար են, քան` ելեկտրոնային գործիքներուն հետ ժամանակ վատնելը:

Հետաքրքրական

 Ինչո՞ւ Օրին Կազմաքանդուեցաւ
Առնօ Բաբաջանեանի Արձանը

2002-ին հայ մեծ երաժիշտ, երգահան Առնօ Բաբաջանեանին արձանը տեղադրուեցաւ Կարապի լիճին մօտ` Թումանեան եւ Տէրեան փողոցներու խաչմերուկին մօտակայքը: Բայց ժողովուրդին ճնշումներուն պատճառով արձանը կազմաքանդուեցաւ: Մէկ տարի ետք, 2003-ի յուլիս 4-ին արձանը որոշ փոփոխութիւններու ենթարկուած եւ վերջնական տեսք ստացած կրկին տեղադրուեցաւ նոյն տեղը:

Քանդակագործ Դաւիթ Բեջանեանը համաձայնեցաւ վերափոխել արձանը, «որպէսզի բաւարարէ ժողովուրդին քմահաճոյքը»: Ան հարցազրոյցի մը ընթացքին ըսած է. «Այդ արձանը ուժ ունէր: Մարդիկ միանգամից չէին հասկանում»:

Նշենք, որ 2,8 մ. բարձրութեամբ, պրոնզէ եւ կրանիթէ կառուցուած արձանի հեղինակներն են քանդակագործ Դաւիթ Բեջանեանը եւ ճարտարապետ Լեւոն Իգիթեանը:

Ինչո՞ւ Ժողովուրդը Մերժեց
Արձանին Առաջին Օրինակը…

Օրին` այս աղմկայարոյց արձանի բացման օրը, դերասան Սօս Սարգսեանը ըսած է. «Ես ոչ մի կասկած չունեմ, որ կ՛անցնի շատ քիչ ժամանակ, եւ այս արձանը կը դառնայ մեր մայրաքաղաքի հպարտութիւններէն մէկը»:

Ուրեմն ինչո՞ւ Բաբաջանեանին արձանը արժանացաւ հակասական կարծիքներու: Թերեւս` անոր չափորոշիչներէ դուրս ըլլալը, արտասովոր լուծումները եւ միաժամանակ կոպիտ եւ մեղեդային տատանումները: Հեղինակները ոգեշնչած էր երաժիշտին` երաժշտութեան այդքան նուիրուած եւ երաժշտութեամբ մոռացութեան մէջ գտնուելու հոգեվիճակը: Երաժիշտը կը նուագէր ինքնամոռաց, ան հանդիսատեսը կը փոխադրէր այլ իրականութիւն` մեղեդիի, հոգին ջերմացնող երաժշտութեան աշխարհ…

Տասնեօթը Տարի Ետք…

Արձանի տեղադրումէն 17 տարի ետք մարդիկ կը շարունակեն «շատ սիրել» կամ «չհաւնիլ» զայն: Բայց եւ այնպէս Առնօ Բաբաջանեանի արձանը այսօր դարձած է քաղաքի դէմքը` մոռացութեան մատնելով իրեն հետ կապուած բոլոր իրերամերժ կարծիքները:

Արձան մը, առանց որուն` դժուար է պատկերացնել Երեւանը: Արձան, որուն շուրջ միշտ պիտի վազվզեն երեխաներ, կանգ պիտի առնեն, զարմացած պիտի նային այդ մեծ քիթով եւ պատռուած վերնաշապիկով մարդուն, որուն ստեղծած մեղեդիները լսելով` պիտի վերյիշեն մանկութեան անհոգ օրերու վազվզոցը…

Բոյսերու Խնամք

 Բնական Պարարտանիւթեր`
Սենեկային Բոյսերու Առողջ Աճի Համար

 Տան բոյսերը պարբերաբար պէտք ունին պարարտացուցիչներու` առողջ եւ առատ ծաղկելու ու աճելու համար. ստորեւ կը ներկայացնենք բնական պարարտանիւթեր, որոնք թէ՛ ձրի են եւ թէ՛ ազդու:

– Փայտի մոխիրը

Շատ յարմար է բոյսերու սնուցման եւ հիւանդութիւններու կանխարգիլման համար: Մէկ ապուրի դգալ մոխիրին աւելցնել մէկ լիթր տաք ջուր, որպէսզի մէկ շաբաթ թրջուած մնայ: Ապա 10 օրը մէկ ջրել բոյսը:

***

– Աքուարիոմի ջուրը

Հանքայիններով հարուստ աքուարիոմի ջուրը կը խթանէ բոյսերուն աճը:

***

– Սուրճի մրուրը

Անիկա կ՛արգիլէ հողին կարծրացումն ու քարացումը եւ կը նպաստէ բոյսի ծաղկումին:

***

– Պանանի կեղեւը

Փոթասիոմով, քալսիոմով եւ ֆոսֆորով հարուստ պանանի կեղեւները մեծապէս կ՛օգնեն բոյսերուն առողջ աճման եւ ծաղկումին:

Կարելի է կեղեւները մանրացնել եւ բոյսերուն հողին մէջ թաղել: Կարելի է նաեւ ջուրի մէջ քանի մը օր թրջել եւ ապա ջուրը օգտագործել ծաղիկները ջրելու համար:

***

– Հաւկիթի կեղեւը

Կիրով հարուստ հաւկիթի կեղեւը սքանչելի պարարտացուցիչ է: Հաւկիթին մանրուած կեղեւը մխրճեցէք բոյսին հողին մէջ եւ կամ խաշած հաւկիթին կեղեւը ամբողջ գիշեր մը ջուրին մէջ թրջեցէք, ապա օգտագործեցէք թէ՛ կեղեւը եւ թէ՛ ջուրը:

***

– Բանջարեղէններուն եփի ջուրը

Բանջարեղէնի եփի ջուրը հարուստ է հանքայիններով: Երբեք մի՛ թափէք զայն, ձգեցէք, որ պաղի, ապա ջրեցէք ձեր բոյսը:

Խոհագիր

 Սմբուկով Եւ Լոլիկով Վարդեր

Բաղադրիչներ

– Ֆիլօ (շատ բարակ խմոր) խմորի ծրար մը:
– 8 հատ «քիրի» պանիր (կարելի է ուրիշով փոխարինել)
– 2 սմբուկ
– 2 սոխ
– 2 լոլիկ
– Ձէթ, աղ, սեւ պղպեղ

Պատրաստութիւն

Փուռը տաքցնել 150 ջերմաստիճանով եւ քառորդ ժամ խորովել շատ բարակ, օղակաձեւ շերտուած սոխը, լոլիկն ու սմբուկը, որոնց վրայ քիչ մը ձէթ քսած ըլլաք:

Փոքրիկ կաղապարներ նախապէս ձէթով ծեփեցէք, իւրաքանչիւրին մէջ երեքական խմոր տեղաւորեցէք եւ 10 վայրկեան փուռը եփեցէք, մինչեւ որ ծայրամասերը ոսկեգոյն դառնան:

Խմորները կաղապարներէն հանեցէք, յատակը կտրտուած պանիրով ծածկեցէք, աւելցուցէք աղուած եւ համեմուած բանջարեղէնները` ծաղիկի ձեւ տալով անոնց:

2 վայրկեան եւս փուռ փոխադրեցէք, որպէսզի յատակի պանիրը հալի, եւ ապա մատուցեցէք:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

 Ներեցէք Տղերք

Երազում տեսայ, որ ընկել եմ ես կռւում այն ահեղ,
Երազում տեսայ, որ քսան տարիս թաղուած է հողում,
Հայոց աշխարհի սպիտակ բուքը ոռնում խելայեղ,
Ձիւնափոշով է թումբս ողողում:
Եւ կողքիս ահա իմ ընկերներն են պառկած յոգնաբեկ,
Երկուսն էլ ինձ պէս քսան տարեկան ու սիրահարուած,
Մէկի ճակատին փոքրիկ աստղի պէս ցոլում է մի վէրք,
Միւսի կուրծքն է մի թեթեւ այրուած:
Հողմը լռել է… երեւի վերում գարուն է գալիս,
Ինչ-որ շշուկ կայ, երեւի խոտ է մեզ վրայ աճում,
Մի տաք խշշոց կայ, երեւի գարնան անձրեւն է լալիս,
Որոտ կայ` գարնան ամպն է շառաչում:
Ես շատ եմ սիրել կեանքում այդ շառաչն ու շանթը այդ շէկ
Ու վեր եմ թռչում, թօթափում եմ հողն ու սեւը վանում,
Բայց դուք` իմ կողքին մանկօրէն քնած ընկերնե՛ր իմ հէգ,
Դուք հողից ելնել չէք կարողանում:
Մի կաթիլ արճիճն ի՜նչ ահաւոր է ու ի՜նչ ծանր է, Տէ՛ր,
Ինչքա՞ն է կշռում… Ոչ ոք երեւի դա չի իմանում:
Ձեռքս պարզում եմ, ես չարչարւում եմ, որ հանեմ ձեզ վեր,
Ներեցէ՜ք, տղե՛րք, չեմ կարողանում…

ՎԱՀԱԳՆ ԴԱՒԹԵԱՆ

(Որոշ կրճատումներով)

 

 

 

 

Տասը Հետաքրքրական Բան…Մատամ Թիւսոյի Թանգարանը

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Աշխարհի ամէնէն շատ այցելու ունեցող թանգարաններէն մէկը Մատամ Թիւսոյի անունը կրող մոմէ արձաններու թանգարանն է, որ այսօր մասնաճիւղեր ունի աշխարհի աւելի քան 26 քաղաքներու մէջ:

Մատամ Թիւսոյի թանգարանին մէջ ցուցադրուած են արքայական ընտանիքներու անդամներու, քաղաքական անձնաւորութիւններու, անուանի աստղերու, մարզիկներու եւ մինչեւ իսկ մարդասպաններու մոմեայ արձանները:

Այսօրուան էջով կը ներկայացնենք 10 հետաքրքրական բան` այս շատ սիրուած ու գնահատուած թանգարանին մասին:

– 1 –

Մատամ Թիւսոյի թանգարանը հիմնուած է 1835-ին, Լոնտոնի Պէյքըր սթրիթի վրայ` Աննա Մարիա Թիւսոյի կողմէ:

– 2 –

Աննա Մարիա 16 տարեկանին քանդակած է իր առաջին մոմէ արձանը, որ կը մարմնաւորէր ֆրանսացի գրագէտ-փիլիսոփայ Ֆրանսուա Վոլթերը:

– 3 –

Լոնտոնեան թագարանի մուտքին այցելուները կը դիմաւորէ Աննա Մարիա Թիւսոն: Ան իր սեփական մոմէ արձանին հեղինակն է: Զայն քանդակած է մահէն 8 տարի առաջ: Թիւսօ մահացած է 89 տարեկանին:

– 4 –

Թանգարանին ամէնէն խնդրայարոյց արձանը Ատոլֆ Հիթլերինն է: Անոր արձանը կը գտնուի թէ՛ Լոնտոնի, եւ թէ՛ Պերլինի թանգարաններուն մէջ: Գերմանացի բռնապետին արձանը միակն է, որ ապակեայ պաշտպանիչ շերտով փակուած է, քանի որ թանգարանի այցելուները պարբերաբար անոր վրայ իրեր կը նետէին, ոմանք ալ կը թքէին արձանին վրայ:

– 5 –

Մայր Թերեզան մերժած է, որ զինք քանդակեն, քանի որ կը հաւատար, թէ իր կատարած գործը շատ աւելի կարեւոր է, քան իր մոմեայ մարմնաւորումը:

– 6 –

Թանգարանը աշխատակիցներու մեծ խմբակ ունի` վարսայարդարներ, դիմայարդարներ, նկարիչներ… Օրական կը ստուգուի, թէ արդեօք կա՞ն արձաններուն վրայ հետքեր, քերծուածքներ եւ գրեթէ օրական կը լուացուին մոմեայ արձաններուն մազերը եւ կը թարմացուին շպարները…

– 7 –

4, 5 մեթր բարձրութեամբ «Տը ինքրետիպըլ Հաք»-ի մոմեայ արձանը թանգարանին ամէնէն խոշորն է, իսկ «Թինքըր Պէլ»-ինը` ամէնէն փոքրը:

– 8 –

Միջին հաշուով մոմեայ արձանի մը պատրաստութիւնը կ՛ենթադրէ 4 ամսուան աշխատանք եւ կ՛արժէ շուրջ 300 հազար տոլար:

– 9 –

Նկարիչները մօտաւորապէս 150 տարբեր չափեր կ՛արձանագրեն բնորդէն: Կը նկարեն մարմինը շուրջ 80 անգամ, իսկ դէմքը` 100 անգամ: Նշենք, որ մոմէ արձանները կը պատրաստուին բնորդին իսկական չափերէն 2 տոկոսով աւելի մեծ, քանի որ մոմը ժամանակի ընթացքին կը չորնայ, եւ բնականաբար արձանը կը փոքրանայ:

– 10 –

Մոմէ արձաններու մազայարդարումը կը պահանջէ 5 շաբթուան աշխատանք, քանի որ իւրաքանչիւր մազի թել առանձին կը տեղադրուի, իսկ իւրաքանչիւր գլխու վրայ միջին հաշուով կան 100 հազար մազի թելեր…

Հետաքրքրական է նաեւ ան, որ կարմիր մետաքսեայ թելեր կ՛օգտագործուին արձաններու աչքերուն մէջի մազերակները պատրաստելու համար:

Առողջապահական

Աղի Սպառումը Նուազեցնելու
Հնարքներ

Չափազանցուած աղի գործածութիւնը վնասակար է բոլորին, բայց մանաւանդ` արեան բարձր ճնշում կամ սրտանօթային անհանգստութիւն ունեցողներուն:

Ինչպէ՞ս նուազեցնել աղի սպառումը, ինչպէ՞ս մնալ օրական 5 կրամի սահմաններուն մէջ… Ահաւասիկ` քանի մը օգտակար հնարքներ:

– Հրաժարեցէ՛ք պահածոյ ուտելիքներէն, չիփսերէն, պիստակեղէնէն, խոզապուխտի բոլոր տարբերակներէն, որոնք մեծ քանակութեամբ աղ կը պարունակեն:

– Գնումի ժամանակ ուշադի՛ր կարդացէք պիտակները եւ նախապատուութիւնը տուէք քիչ սոտիոմ պարունակողներուն:

– Ուշադրութիւն դարձուցէք ձեր խմած ջուրին: Հանքային ջուրերուն մէկ կարեւոր մասը աղ կը պարունակէ, ընտրեցէք քիչ աղ պարունակողը. իսկ եթէ տան ծորակէն հոսող ըմպելի ջուրը վստահելի է, նախընտրութիւնը անոր տուէք:

– Հրաժարեցէք կերակուրը համտեսելէ առաջ աղ աւելցնելէ: Վարժութիւն դարձուցէք բաւարարուիլ ձեզի մատուցուած կերակուրին աղի քանակով: Աղամանը վերջնականօրէն վերցուցէք ճաշի սեղանէն. զայն ձեր ձեռքին տակ ունենալով` փորձութիւնը աւելի մեծ պիտի ըլլայ:

– Աղը փոխարինեցէք համեմներով. աւելորդ է ձեզի յիշեցնել, որ խոհանոցը ձեր ձեռքին տակ ունիք տասնեակ մը համեմի տեսակներ. զանոնք առատօրէն օգտագործեցէք ձեր կերակուրները համեմելու եւ աղին պակասը լրացնելու համար:

– Կերակուրներուն մէջ աղը նաեւ կարելի է «փոխարինել» կիտրոնի հիւթով, խնձորի քացախով, բուրաւէտ խոտերոՎ (ռեհան, սամիթ, գինձ եւ այլն…), սխտորով, սոխով եւ այլն…

Ի՞նչ Ընել Եթէ Կերակուրը
Չափազանց Աղի Է…

Կան 3 հիմնական հնարքներ` չափազանց աղի կերակուրը «փրկելու» համար:

1.- Առէք խոշոր գետնախնձոր մը, կեղուեցէք, 5 մմ հաստութեամբ շերտեցէք եւ կերակուրին հետ եփեցէք, ապա հանեցէք` նախքան կերակուրը մատուցելը: Կ՛ըսեն, թէ «պակէթ» հացի շերտերն ալ նոյն դերը կրնան կատարել: Այսպիսով մասամբ հաւասարակշռած կ՛ըլլաք աղին համը:

2.- Փորձառուներու կարծիքով, չափազանց աղի թացան մը «փրկելու» համար կարելի է կէս սուրճի դգալ շաքար աւելցնել, բայց նաեւ` խնձորի կամ անանասի կտորներ…

3.- Միսը կամ կարգ մը բանջարեղէններ կարելի է ջուրին տակ ցօղուել եւ կրկին եփել:

Խոհագիր

 Դդումով Եւ Չետըր Պանիրով Հաց

Բաղադրիչներ

– Մէկուկէս գաւաթ քերոցէ անցած դդում
– Երկու գաւաթ ալիւր
– Երկու թէյի դգալ պէյքինկ փաուտըր
– Կէս թէյի դգալ աղ
– Մէկ գաւաթ կաթ
– Մէկ ապուրի դգալ քացախ (ճերմակ կամ խնձորի)
– Կէս թէյի դգալ պէյքինկ սոտա
– Մէկ հաւկիթ
– Երեք ապուրի դգալ հալած կարագ
– Մէկուկէս գաւաթ տաշուած չետըր պանիր
– Երկու կանաչ սոխ (մանրուած)

Պատրաստութիւն

Փուռը տաքցնել:

Քերոցէ անցած դդումը ափերով ճզմել հեղուկին մէկ մասէն ձերբազատուելու համար:

Խորունկ ամանի մը մէջ խառնել ալիւրը, պէյքինկ փաուտըրը, պէյքինկ սոտան եւ աղը:

Փոս ամանի մը մէջ խառնել կաթն ու քացախը (կաթը քիչ մը «պիտի կտրի»), աւելցնել հաւկիթն ու կարագը եւ խառնել:

Կաթով լուծոյթը աւելցնել ալիւրին վրայ եւ ելեկտրական գործիքով շաղել (միջակ արագութեամբ):

Խառնուրդին աւելցնել դդումը, կանաչ սոխն ու պանիրը եւ թեթեւ խառնել:

Քառանկիւն հացի կաղապարը կարագով ծեփել եւ խառնուրդը մէջը փոխադրել եւ եփել շուրջ մէկ ժամ: Եփելէ ետք կաղապարին մէջ ձգել շուրջ 10 վայրկեան, ապա փոխադրել ամանի մը մէջ, սպասել, որ պաղի:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Հպարտութեամբ եւ անհատոյց երախտիքով
Յիշենք բոլոր ընկածներին`
Հերոսաբար հանգածներին
Յանուն լոյսի
Եւ մե՜զ համար:

Յիշենք նաեւ նրանց ծնող,
Նրանց սնող,
Նրանց զինող
Հայրենիքը հերոսամայր:

Ակնածանքով շուռ տանք հողին
Այս մէկ բաժակ մաքուր օղին,
Այս մի բաժակ անխառն գինին.
Թող մայր հողը նրանց վրայ թեթեւ՛ լինի…

ՊԱՐՈՅՐ ՍԵՒԱԿ

Հետաքրքրական. Յուշարձանի Մը Պատմութիւնը…Ինչո՞ւ Չարենցի Կամար

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

 

 

Երեւան-Գառնի ճամբուն աջ կողմը, Ողջաբերդ գիւղին մէջ, 1500 մ բարձրութեան վրայ կանգնած է «Արարատի Կամար» յուշարձանը` բոլորիս ծանօթ «Չարենցի Կամար»-ը:

Ինչո՞ւ Չարենցի Կամար…

Օրին մէկը ճարտարապետ Ռաֆայէլ Իսրայէլեանը Գառնի տանող ճամբուն վրայ ինքնաշարժէն կը նկատէ, որ Ողջաբերդ բլրակի մօտէն հրաշալի տեսարան կը պարզուի դէպի Արարատ լեռը: Ճարտարապետը կ՛իջնէ ինքնաշարժէն, կը բարձրանայ բլրակը եւ կ՛որոշէ այդ վայրին մէջ կառուցել կամար մը:

Արարատի կամար անունը կրող յուշակոթողը տեղադրուած է 1957-ին` ճարտարապետին կողմէ: Հոնկէ պիպլիական լեռը` Արարատը, տեսանելի է օրուան բոլոր ժամերուն: Կամարի երկայնքով փորագրուած են մեծանուն բանաստեղծ Եղիշէ Չարենցի տողերը «Ես իմ անուշ Հայաստանի» բանաստեղծութենէն.

«Աշխարհ անցիր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկայ,
Ինչպէս անհաս փառքի ճամբայ, ես իմ Մասիս սարն եմ սիրում»:

Այս պատճառով յուշակոթողը ժողովուրդին աւելի ծանօթ է «Չարենցի Կամար» անուանումով:

Նշենք, որ բացի Արարատի կամարէն, մեծանուն ճարտարապետ Ռաֆայէլ Իսրայէլեանին կը պատկանին նաեւ Սարդարապատի հերոսամարտի յուշահամալիրը, Մայր Հայաստանի յուշահամալիրը, Մուսա Լերան յուշարձանը, Լուսաղբիւր յուշարձանը եւ տասնեակ մը այլ գլուխ-գործոցներ:

Հինը Նորի Վերածենք

 Խոհանոցի Ոչ Պիտանի Իրեր

Խոհանոցի ոչ պիտանի իրերէն պէտք է ձերբազատիլ` նորերուն տեղ բանալու համար: Սակայն նախքան այդ հին իրը թափելը կամ ուրիշին տալը` անգամ մը մտածեցէք, թէ արդեօ՞ք կարելի է անոր երկրորդ կեանք մը տալ…

Այսօրուան էջով դարձեալ կը ներկայացնենք խոհանոցային իրեր, որոնց ստեղծագործ եւ հնարամիտ մարդիկ երկրորդ կեանք մը տուած են…

Դգալ – Բռնակ

Ապուրի դգալներ, որոնց մեծ մասը կորսուած, անհետացած է, կարելի է վերածել շատ գեղեցիկ ոճային բռնակներու եւ նոր շունչ տալ խոհանոցի պահարաններուն:

 

Տապակ – Ժամացոյց

Հին տապակներ, զորս պէտք է փոխարինել նորերով…

Տեսէ՛ք, թէ ինչ սիրուն պատի ժամացոյցներու վերածուած են:

 

Գրտնակ – Կախիչ

Կ՛ուզէք ձեր փայտեայ հին գրտնակը փոխարինել նորով մը, բայց ինչո՞ւ զայն թափել, երբ կարելի է վերածել սիրուն կախիչի մը…

Սննդագիտական-Առողջապահական

 Նախապատուութիւնը Տուէք
Սեւ Ուտելիքներուն

Կարգ մը մթերքներու սննդական արժէքը անոնց սեւ գոյնին կը վերագրուի: Ստորեւ կը ներկայացնենք 6 սեւ ուտելիքներ, զորս յաճախ պէտք է օգտագործել:

– 1 –

Սեւ Ձիթապտուղ

Սեւ ձիթապտուղը, բաղդատած կանաչին, 3-4 անգամ աւելի հակաօքսիտաններ կը պարունակէ. իսկ ինչպէս ծանօթ է, հակաօքսիտանները մեր բջիջները կը պաշտպանեն վաղ ծերութենէ` հակադրուելով ազատ ռատիքալներուն:

Սեւ  ձիթապտուղ կարելի է օգտագործել աղցաններու, աղի կարկանդակներու, փիծայի պատրաստութեան մէջ:

– 2 –

Սեւ Խաղող

Սեւ խաղողը, բաղդատած դեղինին եւ կարմիրին, աւելի հարուստ է հակաօքսիտաններով եւ հակաբորբոքային նիւթերով: Յանձնարարելի է զայն ուտել ամբողջութեամբ` կուտով միասին, քանի որ վերջինս հակաքաղցկեղային յատկութիւններով օժտուած է:

– 3 –

 Սեւ Թէյ

Սեւ թէյը նոյնպէս չափազանց հարուստ է ֆլաւոնոյիտ կոչուած հակաօքսիտանով: Օրական գաւաթ մը սեւ թէյը բաւարար է նուազեցնելու սիրտի հետ կապուած հիւանդութիւններու վտանգը: Սեւ թէյը նաեւ հզօր միզեցուցիչ է, այսուհանդերձ անոր չափազանցութիւնը կրնայ փորկապութիւն (պնդութիւն) պատճառել:

– 4 –

Սեւ Տուրմը

Ֆլաւոնոյիտներով հարուստ սեւ տուրմը կը նուազեցնէ սրտանօթային հիւանդութիւններու հաւանականութիւնը, կը պաշտպանէ ուղեղի կաթուածներէ` ապահովելով մեր արիւնատար երակներուն ճկունութիւնը:

– 5 –

Սեւ Բրինձ

Սեւ բրինձը 6 անգամ աւելի հակաօքսիտան կը պարունակէ, քան` միւս տեսակները, շնորհիւ սեւ կեղեւին, որ հարուստ է ֆլաւոնոյիտներով եւ անթիօքսիտաններով:

Սեւ բրինձը կարելի է օգտագործել ապուրներու, աղցաններու մէջ, ինչպէս նաեւ համեղ «ռիզոթթօ»-ներու պատրաստութեան ընթացքին:

 – 6 –

Սեւ Ոսպ        

Այս ընդեղէնը աւելի ծանօթ է «պելուկա» անունով. իր սեւ գոյնը կը պարտի «անթոսիանին» կոչուած հակաօքսիտանին:

Կարել է սեւ ոսպով համեղ աղցաններ եւ ապուրներ պատրաստել եւ օգտուիլ անոր բարիքներէն:

 Խոհագիր

Կասիայով Եւ Շաքարով
Կրկնեփ

Բաղադրիչներ

– 2 1/4 գաւաթ ալիւր
– 1 1/4 թէյի դգալ պէյքինկ փաուտըր
– 1/4 թէյի դգալ աղ
– 1 թէյի դգալ փոշի կասիա
– Կէս գաւաթ կարագ (սենեակի ջերմաստիճանով)
– 1 գաւաթ շաքար
– 1 հաւկիթ
– 2 ապուրի դգալ նարինջի հիւթ
– Վանիլլա
– 1 հաւկիթի դեղնուց, 1 ապուրի դգալ հեղուկ կաթ կամ ջուր (երեսը ծեփելու համար):

Պատրաստութիւն

Փուռը տաքցնել 180 ջերմաստիճանով, ափսէին յատակը ծածկել յատուկ թուղթով:

Խորունկ ամանի մը մէջ խառնել ալիւրը, պէյքինկ փաուտըրը, աղն ու կասիան:

Երկրորդ ամանի մը մէջ ելեկտրական գործիքով զարնել հաւկիթը, նարինջի հիւթը եւ վանիլլան, ապա քիչ-քիչ աւելցնել ալիւրով խառնուրդը:

Ստացուած խմորը փոքրիկ գունդերու բաժնել, ափսէի մը վրայ շարել եւ 10-15 վայրկեան սառնարանը պահել, ապա ձեւաւորել` ըստ ճաշակի:

Ձեւաւորուած կրկնեփները շարել փուռի ափսէին վրայ, իւրաքանչիւրին երեսը ծեփել հաւկիթի եւ կաթի խառնուրդով:

Ամանի մը մէջ խառնել շաքարն ու կասիայի փոշին: Խառնուրդը ցանել կրկնեփներուն վրայ:

Ափսէն փոխադրել նախապէս տաքցուած փուռը եւ եփել 11-13 վայրկեան, մինչեւ որ երեսները ոսկեգոյն դառնան:

Պաղած կրկնեփները «զիփ լաք» տոպրակներու մէջ ապահով եւ թարմ կը մնան 2-3 շաբաթ:

 Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Ուշանում Էք, Տղերք,
Ուշանում Էք

– Դուք գնացիք կռիւ եւ ասացիք` կը գա՛նք:
Ուշանո՜ւմ էք, տղե՛րք, ուշանո՜ւմ էք:
Դուք գնացիք դասից, եւ էլ դասի չեկա՛ք:
Ուշանո՜ւմ էք, տղե՛րք, ուշանո՜ւմ էք:
– Մենք գնացինք կռիւ եւ ասացինք` կը գանք,
Էլ չսպասէ՜ք երբեք, էլ չսպասէ՜ք:
Ուրի՛շ մի դաս տուինք ոսոխներին անարգ,
Եւ դեռ ջահե՜լ-ջահե՜լ զոհուեցինք մենք:
Մեզ բացակայ դրէք, բայց… յարգելի՛ արդէն:
Մեր կենացն էլ մէկ-մէկ դատարկեցէք:
Յարգելի պատճառով պատերազմից չեկանք:
Եւ ներեցէ՛ք դուք մեզ, եւ յարգեցէք:
Մեր փոխարէն, անշուշտ, նո՛ր սերունդ է աճել,
Պահպանեցէ՜ք նրան եւ սիրեցէք:
Դուք երջանի՜կ եղէք: Իսկ մայրերին մեր ծեր`
Մեր փոխարէն մէկ-մէկ այցելեցէք…
Մենք էլ կ՛ապրենք այսպէս: Մենք էլ` կարօ՜տ միշտ ձեզ:
Էլ չսպասէ՜ք արդէն, էլ չսպասէ՜ք:
– Ո՛չ, կը սպասենք մենք ձեզ, միշտ կը սպասենք մենք ձեզ,
Ուշանո՜ւմ էք, տղե՛րք, ուշանո՜ւմ էք…

ԱՐԱՄԱՅԻՍ ՍԱՀԱԿԵԱՆ

 

 

 


Մեր Զաւակները Եւ Մենք. Երեխաներու Ծնունդի Հերթականութիւնը Կ՛ազդէ Անոնց Բնաւորութեան Վրայ

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Ծնունդի հերթականութեան եւ երեխաներու բնաւորութեան վերաբերող գիտական հետազօտութիւնները յանգած են այն համոզումին, որ ընտանիքին մէջ երեխային «քանիերորդը» ըլլալը կ՛ազդէ անոր բնաւորութեան վրայ:

Ծնունդի հերթականութեան տեսութեան անդրադարձած է Ալֆրետ Ատլերը` Ֆրէօյտի ընկերն ու պաշտօնակիցը: Ան հաւատացած էր, որ «Այն հերթականութեամբ, որ երեխան կը ծնի ընտանիքի մէջ, անքակտելիօրէն կ՛ազդէ անոր մարդ տեսակի ձեւաւորման վրայ»:

Ատլերի համաձայն,

– ԱՒԱԳ ԵՐԵԽԱՆ հակուած է դառնալու պահպանողական եւ իշխանութեան ձգտող: Ան օժտուած կ՛ըլլայ առաջնորդի յատկանիշներով:

– ՄԻՋԱԿ ԵՐԵԽԱՆ շարունակ կը փորձէ գերազանցել աւագը: Անոր զարգացումը աւելի արագ կ՛ընթանայ: Միջակ երեխան հակուած է փառասէր ըլլալու, սակայն եսասէր չէ: Ան չափէն աւելի մեծ ու անհասանելի նպատակներ կը դնէ իր առջեւ, ինչ որ դուռ կը բանայ անյաջողութիւններու դիմաց, սակայն անյաջողութիւնները դիմակայելը կը կոփէ զինք:

– ԿՐՏՍԵՐ ԵՐԵԽԱՆ չափազանց ուշադրութիւն եւ հոգածութիւն կը ստանայ թէ՛ ծնողներէն եւ թէ՛ աւագ քոյր եղբայրներէն: Այդ պատճառով ալ ան նուազ փորձառու եւ ինքնուրոյն է: Այսուհանդերձ, ան հակուած է գերազանցելու իր աւագ քոյր-եղբայրները:

– ՄԷԿ ՀԱՏԻԿ ԵՐԵԽԱՆ չունենալով ո՛չ քոյր, ո՛չ եղբայր` բնականաբար չունի նաեւ մրցակից: Բամպակներու մէջ մեծցած այս երեխան նոյն հոգատար եւ հիացական վերաբերմունքը կ՛ակնկալէ նոյնիսկ անծանօթներէն: Եսակեդրոնութիւնը մէկ հատիկին բնորոշ գիծերէն մէկն է: Ան դժուարութիւն ունի իրեն տարեկիցներուն հետ յարաբերելու: Մէկ հատիկը նաեւ կատարելապաշտ է եւ ամէն գնով կը հասնի իր նպատակին:

Ծնունդի հերթականութեան տեսութիւնը մինչեւ օրս կը քննարկուի ֆրանսացի, գերմանացի, ամերիկացի գիտնականներու կողմէ: Հետաքրքրական է, որ 20 հազար չափահասներու վրայ կատարուած հետազօտութիւն մը յանգած է այն եզրակացութեան, որ աւագ երեխաները աւելի բարձր արդիւնքներ ցուցաբերած են IQ քննութիւններուն (ուշիմութեան քանորդ): Անոնք աւելի ազնիւ են, զգայուն, բայց` նուազ ընկերային:

Նոյն հետազօտութեան հիմամբ`

– Կրտսեր երեխան ուրախ, յարաբերող, մարդամօտ, եսակեդրոն եւ խորամանկ է:

– Մէկ հատիկ երեխան զգայուն, առաջնորդ, ինքնավստահ, պատասխանատու եւ կատարելապաշտ է:

– Աւագ երեխան պատասխանատու, ինքնուրոյն, վստահելի, առաջնորդ եւ կատարելապաշտ է:

– Միջնեկ երեխան փառասէր, գործունեայ, մարդամօտ, հաշտարար եւ յարմարող է:

Այսուհանդերձ, պէտք է ընդունիլ, որ այսպիսի հետազօտութիւնները բաւական շատ բացթողումներ կ՛ունենան. նկատի չեն առնուիր, ազգագրական գործօնները, ներընտանեկան փոխյարաբերութիւնները, ծնողներու փոխանցած դաստիարակութիւնը, ծնողներու վարուելակերպը, ընտանիքին նիւթական վիճակը եւ այլն…

Մարք Ազնաժտերի Կարծիքով…

Ֆրանսացի մանկաբուժ Մարք Ազնաժտեր, որ հեղինակն է «Կրտսերները եւ աւագները» գործին, կը շեշտէ, որ իւրաքանչիւր երեխայի իրաւունքն է իր ճիշդ եւ արդար տեղը գրաւել ընտանիքին մէջ: Ան ծնողներուն կը թելադրէ`

ա.- Հաւասարաչափ ժամանակ տրամադրել եւ զբաղիլ իւրաքանչիւր երեխայով,

բ.- Արժեւորել եւ գնահատել իւրաքանչիւր երեխայի արժանիքները` անոնց ինքնավստահութիւն ներշնչելու համար,

գ.- Համեմատութիւններէ զերծ մնալ, երեխաներուն մ իջեւ անտեղի նախանձ եւ մրցակցութիւն չստեղծելու համար,

դ.- Արդարադատ եւ արդարամիտ վերաբերմունք ցուցաբերել բոլորին հանդէպ հաւասարապէս,

ե.- Հաւասար իրաւունքներ եւ պարտականութիւններ տալ բոլորին, անշուշտ` միշտ նկատի ունենալով տարիքային տարբերութիւնները:

Ընտանիքին մէջ իր ճիշդ տեղը գտնելու գործընթացը կ՛օգնէ երեխային, որպէսզի ապագային ան հեշտօրէն ընտելանայ ընկերային կեանքին:

 

Հետաքրքրական

 «Լոյս» Գրախանութը

Մաշտոցի 45 պողոտային վրայ կը գտնուի Երեւանի հնագոյն գրախանութներէն մէկը, որ մինչեւ օրս պահպանած է իր նախնական վիճակը:

Երեւանի մէջ, գրեթէ գաղտնի տեղ, որուն մասին սակաւաթիւ երեւանցիներ գիտեն միայն:

Անշուք մուտքին քովէն անցնելով` անհնար է պատկերացնել, թէ ներսը ի՛նչ անակնկալ կը սպասէ մեզի…

Խանութը յայտնուած է 40-ականներու սկիզբը, այնուհետեւ Ստալին պողոտային վրայ` որպէս ծխախոտի խանութ, ապա վերածուած է երաժշտական խանութի, իսկ 1990-ականներու սկիզբը դարձած է գրախանութ:

Մաշտոցի վրայ` իսկական գոհար մը, ուր թաքնուած է անբացատրելի, զգլխիչ գեղեցկութիւն: Ամենազարմանալին այն է, որ այսքան տարի ետք ներքին յարդարանքը մնացած է գրեթէ անփոփոխ, պահպանուած են առաստաղի եւ պատերու եզակի փորագրութիւններ եւ ոճային կահոյք:

Այս փոքրիկ թանգարանին մէջ դուք կը գտնէք տարբեր լեզուներով գիրքեր, աշխարհահռչակ նկարիչներու ալպոմներ, ինչպէս նաեւ` գործածուած գիրքեր, թերթեր, փոստային դրոշմաթուղթեր եւ յուշանուէրներ:

Մաշտոցի 45, փնտռեցէք, գտէ՛ք եւ այցելեցէք:

 

Մեր Առօրեան Դիւրացնող Հնարքներ

 Կօշիկներու Խնամք

Եթէ ձեր փայլուն կաշիէ (verni) կօշիկին վրայ ճաքեր յայտնուած են, զանոնք անհետացուցէք վազելինի միջոցով: Առէք ականջ մաքրելու ցպիկ մը, ծայրամասի բամպակին վրայ քիչ մը վազելին քսեցէք, ապա քանի մը անգամ անցէք ճաքերուն վրայէն:

Ժամ մը ետք չոր ու փափուկ լաթով մը փայլեցուցէք ձեր կօշիկը:

***

Ձեր փայլուն կաշիէ կօշիկը կրնաք պարբերաբար մաքրել ապակի մաքրելու ծառայող հեղուկով: Այս հնարքը կ՛օգնէ թարմացելու կօշիկին տեսքը:

***

«Տեն» կօշիկները շատ նուրբ են եւ դիւրաւ կ՛աղտոտին: Զանոնք մաքրելը բաւական վարպետութիւն կը պահանջէ: Փորձեցէք այս հնարքներէն մէկը: Ճերմակ, մաքուր ռետինով ջնջել արատները: Եղունգի բարակ խարտոցով զգուշութեամբ մաքրել կեղտերը: Թելադրելի է նախ փորձել ոչ տեսանելի մասի մը վրայ եւ շարունակել, եթէ արդիւնքէն գոհացած էք:

***

Մոյկերուն եւ կօշիկներուն կաշին սնուցանելու եւ թարմացնելու դիւրին եւ աժան միջոց մըն է պանանի կեղեւը: Անով շփեցէք ձեր կաշի կօշիկները, ապա փայլեցուցէք մաքուր, փափուկ լաթով մը:

 

Խոհագիր

Ճակնդեղով Եւ
Ստեպղինով Աղցան

Բաղադրիչներ`

– 1 մեծ կամ 2 միջակ խաշած ճակնդեղ
– 2 միջակ խաշած ստեղպին
– 1 սուրճի գաւաթ մանրուած ազատքեղ
– 1 սուրճի գաւաթ նուռի հատիկ
– 1 սուրճի գաւաթ մեծ դդումի սերմեր
– 1 կարմիր սոխ` մանր մանրուած
– 2 ապուրի դգալ պալսամիք քացախ կամ կիտրոնի հիւթ
– 1 1/2 ապուրի դգալ նուռի ռուպ
– 1 1/2 ապուրի դգալ ձիթապտուղի ձէթ
– Աղ, սեւ պղպեղ

Պատրաստութիւն

Խաշած եւ կեղուըւած ճակնդեղն ու ստեպղինը քերոցէ անցընել եւ փոխադրել ներկայանալի, կէս փոս ամանի մը մէջ: Աւելցնել մանրուած ազատքեղն ու նուռի հատիկները եւ խառնել:

Պզտիկ փոս ամանի մը մէջ խառնել քացախը (կամ կիտրոնի հիւթը), ձէթը, նուռի ռուպը, մանրուած սոխը, աղն ու պղպեղը: Ստացուած թացանը պարպել աղցանին վրայ, խառնել եւ երեսը զարդարել մեծ դդումի խարկուած սերմերով:

 

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

 Մեր Ուխտը

Մենք ուխտ ունենք` միշտ դէպի լոյս,
Ու գընում ենք մեր ճամբով,
Մըրրիկներով պատած անյոյս,
Սեւ խաւարով, մութ ամպով:

Մենք անցել ենք արեան ծովեր,
Սուր ենք տեսել ու կըրակ,
Մեր ճակատը դէմ ենք առել
Մըրրիկներին հակառակ:

Ու թէպէտեւ պատառ-պատառ
Մեր դըրօշը սըրբազան,
Ու մենք չունենք տեղ ու դադար`
Երկրից երկիր ցիրուցան:

Բայց գընում ենք մենք անվեհեր
Զարկերի տակ չար բախտի,
Մեր աչքերը միշտ դէպի վեր`
Դէպի լոյսը մեր ուխտի:

ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ԹՈՒՄԱՆԵԱՆ

Սննդագիտական. Ստեպղին Ուտելու Համոզիչ Պատճառներ

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Գետնախնձորի կողքին, ստեպղինը ամենատարածուած եւ օգտագործուած բանջարեղէնն է աշխարհի բոլոր խոհանոցներուն մէջ: Անոր հայրենիքը կեդրոնական Ասիան է, բայց ներկայիս զայն կը մշակեն գրեթէ բոլոր երկիրներուն մէջ: Անոր համն ու բազմակի օգտագործումը զայն դարձուցած են էական բաղադրիչը հարիւրաւոր բաղադրատոմսերու:

Ինչ կը վերաբերի ստեպղինի սննդական արժէքին, յիշենք, որ ան հարուստ է Ա. կենսանիւթով, կը պարունակէ նաեւ Պէ.6, Սէ. կենսանիւթեր, ֆոլաթթու, երկաթ, մանկանեզ, փոթասիոմ, պղինձ…

Ստորեւ կը ներկայացնենք ստեպղին ուտելու համոզիչ պատճառներ:

Ստեպղինը կը կանխարգիլէ քաղցկեղի յառաջացումը, անոր յաճախակի օգտագործումը կը նուազեցնէ թոքերու, կաթնագեղձի եւ հաստ աղիքի քաղցկեղի յառաջացման հաւանականութիւնը:

Ստեպղինը կը պարունակէ հզօր հակաօքսիտան` պեթա քարոթենը, որ կը կանխարգիլէ բջիջներու ծերացումը:

Ա. կենսանիւթը կը կանխարգիլէ ժամանակէն առաջ յայտնուող կնճիռները, մաշկի չորութիւնը եւ խամրած գոյնը:

Ստեպղինը կը պահպանէ եւ կը բարելաւէ տեսողութիւնը եւ կը պաշտպանէ տարիքի հետ կապուած աչքի հիւանդութիւններէն:

Ստեպղինի յաճախակի օգտագործումը կը նուազեցնէ գէշ քոլեսթերոլի տոկոսը եւ մեզ կը պաշտպանէ սրտանօթային հիւանդութիւններէն:

Ստեպղինին պարունակած կենսանիւթերը, հակաօքսիտաններն ու բնաթելերը եւ քիչ ջերմուժ պարունակելու անոր առաւելութիւնները զայն կը դարձնեն յարմար ուտելիք մը` բոլոր անոնց համար, որոնք նիհարնալու սննդականոնի կը հետեւին:

Ստեպղինի Բարիքներէն Օգտուելու Համար…

Ստեպղինի բարիքներէն օգտուելու համար կարելի է զայն օգտագործել կերակուրներու, աղցաններու, ապուրներու եւ մինչեւ իսկ աղանդերներու պատրաստութեան մէջ:

Յանձնարարելի է նաեւ օրական բաժակ մը ստեպղինի հիւթ խմել` անոր անհամար բարիքներէն օգտուելու համար:

Որպէս Դէմքի Ծեփուկ

Առէք երկու միջակ ստեպղին, լուացէք եւ առանց կեղուելու` հարիչէ անցուցէք: Ստացուած խիւսին թէյի դգալ մը մեղր աւելցուցէք եւ լաւ խառնելէ ետք ծեփուկը տարածեցէք ձեր մաքուր մաշկին վրայ: 20 վայրկեան ետք գաղջ ջուրով ցօղուեցէք ձեր դէմքը:

Այս ծեփուկը կարճ ժամանակի ընթացքին ոչ միայն պիտի սնուցանէ ձեր դէմքին մորթը, այլեւ առողջ տեսք, ողորկ ու փայլուն մաշկ ու գեղեցիկ գոյն պիտի ապահովէ ձեր յոգնած ու խամրած մաշկին:

Կենցաղավարութիւն

 Աշխատանքի Վայրին Մէջ
Գործընկերներուն Հետ

Յաջող ասպարէզ ապահովելու, տնօրէնին եւ գործընկերներուն հետ լաւ յարաբերութիւններ մշակելու եւ աշխատանքի վայրին մէջ համերաշխութիւն եւ հաճելի մթնոլորտ ստեղծելու համար հարկաւոր է հետեւիլ կենցաղավարական տարրական կանոններու, որոնք թիւով շատ են, իսկ մենք պիտի անդրադառնանք մէկ քանիին:

Բարեւել

Երբ աշխատավայր կը մտնէք բոլորին ընդհանուր «բարե՛ւ ձեզ» մը` թեթեւ ժպիտով նախապայման է օրը բարի եւ համերաշխ սկսելու համար:

Սուրճ Առաջարկել

Գործընկերներու ներկայութեան առանձին սուրճ խմելը անքաղաքավարութիւն կը համարուի: Ընդհանուրին հարցուցէք, թէ «սուրճ փափաքող կա՞յ» եւ յետոյ միայն պատրաստեցէք ձերը: Կարճ հարցում մը, որ շատ բան կ՛ըսէ ձեր ազնիւ եւ ուշադիր բնաւորութեան մասին:

Ուշանալ

Աշխատանքին մի՛շտ ժամանակին պէտք է ներկայանալ ու ճշդապահ ըլլալ, սակայն միշտ ալ անկանխատեսելի բաներ կրնան պատահիլ: Այդ պարագային պէտք է անպայման տեղեակ պահել քարտուղարուհին կամ գործընկերը:

Չքննարկել Կրօն, Քաղաքականութիւն Կամ Անձնական Կեանք

Աշխատավայրի մէջ զրոյցներու ընթացքին պէտք է հրաժարիլ քաղաքական կամ կրօնական թեմաներէն: Մեծ հաւանականութիւն կայ, որ այդ պատճառով փճանան գործընկերներու միջեւ յարաբերութիւնները, նոյնպէս պէտք չէ քննարկել գործընկերներու անձնական կեանքը, այդ մէկը պարզապէս անփափկանկատութիւն կրնայ համարուիլ:

«Թաղուիլ» Բջիջային Հեռաձայնին Մէջ

Գործատեղին, գործի ժամերուն անընդունելի է բջիջայինով զբաղիլը, այդ մէկը թէ՛ անպարկեշտութիւն է գործին հանդէպ եւ թէ՛ անքաղաքավարութիւն` գործընկերներուն նկատմամբ: Բջիջայինը օգտագործեցէք  միմիայն ձեր դադարի ժամուն. մնացեալ ժամերուն զայն անձայն վիճակի մէջ ձեր աշխատասեղանէն հեռացուցէք:

Կենցաղավարութեան Պակաս Է Նաեւ`

– Գործընկերներու անձայն «շնորհակալութիւն» չյայտնելը,
– Գործընկերոջ խօսքը ընդմիջելը,
– Առանց տեղեակ պահելու` գործընկերոջ սեղանին վրայէն իրեր (գրիչ, կցիչ, խէժերիզ, նոթատետր, եւ այլն…) փոխ առնելը,
– Գործի ժամերուն ծխելը,
– Մարմնի մաքրութիւնը անտեսելը,
– Առանց հրաժեշտ տալու մեկնիլը:

Այս գրութեան նպատակը ընթերցողը «դաստիարակել» չէ, այլ` պարզապէս յիշեցնել, որ մեր հեւքոտ առօրեային պատճառով կրնանք մոռնալ «մանրամասնութիւններ», որոնք կ՛օգնեն աշխատավայրէն ներս հաճելի եւ համերաշխ մթնոլորտ մը ստեղծման:

Իսկ նման մթնոլորտ մը կը նպաստէ հաւաքական աշխատանքի թէ՛ արդիւնաբերութեան եւ թէ՛ որակին:

Հինը Նորի Վերածենք

 Խոհանոցի Յարդարանք

 Եթէ բանջարեղէն կամ մսեղէն կտրատելու խոհանոցի ձեր տախտակը հինցած է, եւ որոշած էք զայն նորով մը փոխարինել, նախքան թափելը կամ ուրիշին տալը` տեսէք, թէ հնարամիտ մարդիկ ինչպէ՛ս երկրորդ կեանք մը տուած են այդ տախտակներուն` զանոնք յարդարանքի գեղեցիկ իրերու վերածելով:

Նկարները բաւարար խօսուն են եւ բացատրութեան չեն կարօտիր, վայելե՛նք…

 

 Խոհագիր

 Պահքի Կարկանդակ` Ստեպղինով

Բաղադրիչներ

– 150 կրամ ալիւր
– 8 ապուրի դգալ բուսական ձէթ
– 1 բաժակ շաքար
– 1 բաժակ նարինջի հիւթ
– 2 ապուրի դգալ նարինջի կեղեւի տաշուք
– 150 կրամ ընկոյզ
– 150 կրամ ստեպղին
– 1 թէյի դգալ պէյքինկ փաուտըր
– Պտղունց մը աղ
– Քառորդ թէյի դգալ վանիլա

Պատրաստութիւն`

Ամանի մը մէջ խառնել բուսական ձէթն ու շաքարը, մինչեւ որ վերջինս լուծուի:

Խառնուրդին աւելցնել նարինջին հիւթը, մանր քերիչէ անցած ստեպղինը եւ հարիչէ անցած ընկոյզը:

Երկրորդ ամանի մը մէջ լեցնել ալիւրը, աւելցնել պէյքինկ փաուտըրն ու վանիլլան եւ խառնել:

Ալիւրով խառնուրդը քիչ-քիչ աւելցնել նախորդ բաղադրիչներուն վրայ եւ խառնել` միատարր թանձրուկ մը ստանալու համար:

Նախապէս տաքցուած (200 ջերմաստիճան) փուռի մէջ շուրջ 40 վայրկեան եփել, ձգել, որ պաղի, ապա, նախքան մատուցելը, երեսը փոշի շաքար ցանել:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

 Ուրիշ Հնար Չկայ

Պատը շարուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:
Պարտքը մարուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:
Նախնեաց սուրբ հաւատի
Մասունքների դիմաց
Ծունկը ծալուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:
Եթէ սիրտդ սիրտ է,
Սիրոյ ճամբի վրայ
Խելագարուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:
Հոգսը կրուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:
Բախտը կռուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:
Խաւարն ինչքան էլ խուլ`
Վերջը պիտի ցրուի,
Լոյսը փռուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:
Ինչքան խառն ու խրթին,
Ինչքան էլ բարդ ու բիրտ,
Կեանքն ապրուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:
Ձիրքը տրուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:
Միտքը սրուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:
Երբ բառերը հոգուդ
Ակնամոմն են քանդում,
Երգը գրուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:
Իսկ երբ երգի գլխին
Կայծակներ են պայթում,
Երգը կռուի պիտի,
Ուրիշ հնար չկայ:

Հ. ՍԱՀԵԱՆ

 

Խմբաքանդակի Մը Պատմութիւնը. «Լեռնային Պար» Արձանախումբը

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Պռօշեան փողոցին վրայ «Դուին» հիւրանոցին դիմաց տեղադրուած է «Լեռնային պար» խմբաքանդակը: Հաւաքական կերպար ներկայացնող արձանախումբի պատրաստութիւնը տեւած է 4 տարի:

«Լեռնային պար»-ի քանդակագործն է Տիգրան Արզումանեանը, ան 1973-ին արձանախումբին փոքր տարբերակը ներկայացուցած է Հայաստանի նկարիչներու միութեան աշնանային մէկ ցուցահանդէսին, որմէ ետք որոշում տրուած է արձանախումբին մեծ տարբերակը ստեղծել եւ զայն Երեւանի յայտնի վայրերէն մէկուն մէջ տեղադրել: «Դուին» հիւրանոցի կառուցումէն ետք, 1984-ին արձանախումբը տեղադրուեցաւ պանդոկին կից:

1990-ականներուն «Դուին» հիւրանոցը գործելէ  դադրեցաւ, անոր շուրջ ցանկապատ կառուցուեցաւ, եւ արձանախումբը մոռացութեան մատնուեցաւ: Այդ ընթացքին դժբախտաբար գողցուեցաւ արձանին պղնձաձոյլ հատուածէն բաժին մը…

2015-ին «Դուին» հիւրանոցի տնօրինութեան աջակցութեամբ քանդակագործ Տ. Արզումանեանը ձեռնարկեց արձանի վերականգնման աշխատանքին:

«Քանդակում տարբեր հոգեվիճակների կերպարներ եմ ստեղծել` երաժիշտ, ֆիտայի, անգամ մայրիկիս կերպարով ստեղծուած կին կայ: Այն տարիներին դժուար էր նման թեմայով քանդակ ստեղծելը, այնպէս որ, դժուարութեամբ աշխատեցի: Խորհրդային շրջանում շատերը քանդակի մէջ բողոք ու ցասում էին տեսնում. այդ պատճառով երբեմն ստիպուած եմ եղել որոշ հնարքների դիմել: Մասնաւորապէս, քանդակի առաջին կերպարի ձեռքը, որ բողոք արտայայտող փակ բռունցքով է ներկայացուած, ստուգող յանձնաժողովի այցերի ժամանակ թաքցնում էի` փոխարէնը ներկայացնելով երկրորդ` թաշկինակով տարբերակը», կը պատմէ Արզումանեանը:

Բացի «Լեռնային պար»-էն քանդակագործ Արզումանեան հեղինակն է բազմաթիւ անձնաւորութիւններու յուշարձաններու եւ յուշասիւներու: Անոր կը պատկանի նաեւ Անտրէյ Սախարովի յուշարձանը` Սախարովի անուան հրապարակին վրայ:

Գեղեցկագիտական

 5 Սխալ Սովորութիւններ, Որոնք
Ժամանակէն Առաջ Կը Ծերացնեն

Ոչ ոք ապահովագրուած է ծերութեան դէմ: Բայց կան այնպիսի առօրեայ սովորութիւններ, որոնք կ՛արագացնեն այդ ընթացքը: Այսպէս`

1.- Ծխելը Եւ Արեւապաշտպան Սեր Չգործածելը

Այս երկու վատ սովորութիւնները բացասաբար կ՛ազդեն մեր մորթին վրայ եւ պատճառ կը դառնան մորթին վաղաժամ ծերացման:

2.- Շպարը

Ծանր շպարը վերապահել առիթներու եւ օրուան ընթացքին բաւարարուիլ նուազագոյնով: Նոյնիսկ ամենաորակաւոր տեսակները կը խցեն մեր մորթին ծակտիկները, կ՛արգիլեն, որ ան շնչէ եւ ժամանակի ընթացքին մորթը կը կորսնցնէ իր թարմութիւնը:

3.- Ընկճախտ

Մնայուն ընկճախտը անդառնալի աւեր կը գործէ մեր մաշկին վրայ: Պէտք է առաւելագոյնս խուսափիլ անկէ` մարձումներու, եոկայի կամ մտախոհութեան (meditation) ճամբով:

4.- Անքնութիւն

Անքնութիւնը կ՛ազդէ ոչ միայն մեր հոգեկանին եւ մտային կարողութիւններուն վրայ, այլ նաեւ մորթին: Պէտք է վերահսկել քունի ժամերը` առաւօտեան առողջ եւ թարմ տեսք ունենալու համար:

5.- Սխալ Սնունդը

«Ֆասթ ֆուտ»-ը, տապկոցը, զովացուցիչները եւ քաղցրեղէնը պէտք է չափաւորել, մորթը ժամանակէն առաջ չծերացնելու համար:

Առողջապահական

5 Բան, Զորս Պէտք Է Հականեխել
Շուկայէն Տուն Վերադառնալէ Ետք

Ամէն անգամ, որ մենք տունէն դուրս կ՛ելլենք անխուսափելիօրէն մենք մեզ կ՛ենթարկենք «Քորոնա»-էն վարակուելու վտանգին:

Դիմակ, ձեռնոց, հականեխող «ժէլ»… այս բոլորը անիմաստ են, եթէ դուրսէն տուն վերադառնալէ ետք այս 5 բաները անմիջապէս չհականեխենք:

Ինչպէ՞ս եւ ինչո՞վ հականեխել…

Յիշենք, որ սպիտակ քացախը վարակասպան չէ, եւ հետեւաբար ոչ մէկ ձեւով կը պաշտպանէ «Քորոնա»-էն:Մենք կրնանք ապաւինիլ ախտահանիչ «ժէլ»-երուն, ալքոլին, օճառաջուրին եւ ջուրի հետ խառնուած «Օ տը ժաւէլ»-ին: Ձեզի կը մնայ ընտրել յարմարագոյն տարբերակը:

Ստորեւ կը ներկայացնենք 5 բան, զորս պէտք է անյետաձգելիօրէն ախտահանել` դուրսէն տուն վերադառնալէ ետք:

Բջիջային Հեռախօսը

«Քորոնա» ժահր թէ ոչ, այս սարքը միշտ մեր ձեռքերուն մէջ է, ուստի, բնական է, որ զայն յաճախ մաքրենք: Լաւ տարբերակներ են ախտահանիչ անձեռոցիկները կամ մաքուր լաթի վրայ լեցուած 90 աստիճան ալքոլը:

Պայուսակն Ու Դրամապանակը

«Քորոնա»-ի տարածումէն առաջ ալ կանացի ձեռքի պայուսակը ամենակեղտոտ իրերէն մէկը համարուած է: Հետեւաբար այս օրերուն զգուշ ըլլանք, որ մեր ձեռքէն վար չառնենք, իսկ հանրախանութներուն մէջ զայն երբեք չդնենք գնումներուն նախատեսուած կողովներուն կամ կառքերուն մէջ:

Շուկայէն տուն վերադարձին ամէն գնով ախտահանենք զայն ախտահանիչ անձեռոցիկով: Նոյն տրամաբանութեամբ  նաեւ ախտահանենք նաեւ մեր դրամապանակը եւ բանալիներուն տրցակը:

Տոպրակներն Ու Հագուստը

Նախքան հանրախանութ մեկնիլը ունենանք գնումի յատուկ մեր կտաւէ պայուսակը, ուր կրնանք տեղաւորել մեր գնածները, եւ յետոյ անմիջապէս լուանք զայն: Ինչ կը վերաբերի կերպընկալ տոպրակներուն, եթէ հականեխելու միջոցը չունինք, ձերբազատինք անոնցմէ:

Վերջապէս, դուրսը կրած հագուստը նոյնպէս լուանք, նախքան պահարանին մէջ տեղաւորելը:

Ինքնաշարժը

«Քորոնա»-ն երկար ժամանակ կը գոյատեւէ ինքնաշարժին զանազան մասերուն վրայ. իսկ մենք կը դպչինք դրան, բանալիին, ղեկին, գօտիին… «Քորոնա» կամ այլ` մեր ինքնաշարժը պարբերաբար մաքրելը շատ կարեւոր է: Իսկ մեր օրերուն անոր ախտահանումը ամէնօրեայ անհրաժեշտութիւն է:

Դրան Բռնակը

Շուկայէն վերադարձին մենք անխուսափելիօրէն կը ձեռնենք դրան բռնակը, ելեկտրական հոսանքի կոճակը, լուացարանին ծորակը եւ այլն… Նոյնպէս յաճախ կը դպչինք մեր քիթին վրայէն սահող ակնոցին: Յիշուած բոլոր իրերը պէտք է անպայման ախտահանենք եւ առանց օճառուելու չդպչինք մեր աչքին, քիթին կամ բերնին:

Խոհագիր

Պասուց Տոլմա

Պասուց տոլման հայկական աւանդական ճաշատեսակներէն մէկն է: Առողջապահական, սննդարար եւ համեղ տոլմայի այս տարբերակը կը պատրաստուի այլազան ընդեղէններով` փաթթուած կաղամբի կամ որթատունկի տերեւով եւ կը մատուցուի մասնաւորաբար Մեծ Պահքի շրջանին:

Բաղադրիչներ`

– 500 կրամ բուսական ձէթ
– 250 կրամ խաշած սիսեռ
– 250 կրամ խաշած ոսպ
– 250 կրամ խաշած ճերմակ կամ կարմիր լուբիա
– 250 կրամ խոշոր հատիկներով ձաւար
– 4-5 գլուխ սոխ
– 1 ապուրի դգալ պղպեղի խիւս
– 4 ապուրի դգալ լոլիկի խիւս
– 4 ապուրի դգալ մանրուած ազատքեղ
– 1 ապուրի դգալ չոր ռեհան
– 10-15 սալորաչիր կամ ծիրանաչիր
– Խոշոր կաղամբ մը
– Մէկական ապուրի դգալ աղ եւ կարմիր պղպեղ

Պատրաստութիւն

Խորունկ տապակի մէջ ձէթը տաքցնել եւ մանրուած սոխը տապկել մինչեւ ոսկեգոյն դառնայ: Քիչ-քիչ աւելցնել ընդեղէնները, պղպեղի եւ լոլիկի խիւսերը, մանրուած ազատքեղը, չոր ռեհանը, աղն ու կարմիր պղպեղը խառնել եւ թեթեւ կրակի վրայ 5 վայրկեան եփել:

Կաղամբի տերեւները խաշել, ձեւաւորել, վերոյիշեալ միջուկէն աչքի չափով դնել տերեւին վրայ եւ փաթթել:

Կաթսային յատակը ծածկել կաղամբի տերեւներով, տոլմաները խիտ շարել` անոնց միջեւ ծիրանաչիր կամ սալորաչիր տեղաւորելով:

Տոլմաներուն վրայ տաք ջուր եւ քիչ մը ձէթ լեցնել, կաթսային կափարիչը փակել եւ եփել մինչեւ կաղամբը փափկանայ:

Մատուցել նախընտրաբար գաղջ կամ պաղ:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Լաց Էլ Կա Լաց Էլ

Մէկը լալիս է նորածնի պէս`
Ճչում է, սակայն… արցունքներ չկան:
Մէկն էլ բերանից ծպտուն չի հանում,
Բայց արցունքներն են շիթ-շիթ լճանում:
Մէկն էլ, ինձ նման (գուցէ նաեւ քե՞զ),
Բարձր ճչալու սովոր չէ բնաւ,
Եւ արցունքներն էլ աչքից չեն յորդում,
Այլ հոսում են ներս
Ու կիտուում դանդաղ
Չեչաքարի պէս ծակծկուած սրտում:

ՊԱՐՈՅՐ ՍԵՒԱԿ

 

 

Հետաքրքրական. Զանգակի Մը Պատմութիւնը

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

1915-ին Շուշիի «Փայլակ» թերթին մէջ Գորիսի քաղաքապետին եւ կառավարիչներուն դէմ տպագրուած գրութեան մը պատճառով Ա. Բակունցը կը ձերբակալուի: 34-րդ օրը զայն կ՛ազատեն կալանավայրէն, պայմանաւ որ ուսուցչութեան մեկնի հեռաւոր Լոր գիւղը:

Էջմիածինի Գէորգեան Ճեմարանի սան,  Բակունցը Գորիսէն կը մեկնի Լոր, ուսուցչութեամբ զբաղելու: Այդ առիթով լոռեցի Համօ Սահեանը կը գրէ.

«Բակունցը գիւղ գալով Լորի սարերում մի նոր արեւ բացաւ»:

Լորի դպրոցը զանգակ չունէր, իսկ Բակունց ձեռնածալ չմնաց: Իր պատուէրով Պաքուի լորահայ համայնքը ձուլել տուաւ եւ գիւղ ուղարկեց զանգակ մը` քահանայ տէր Յովհաննէսի միջոցով:

Զանգակը ղօղանջեց մինչեւ 1931 թուականի երկրաշարժը: Աղէտը ընդմիշտ լռութեան մատնեց զայն… Երկրաշարժի ժամանակ ան ինկաւ սալայատակուած պատշգամին վրայ եւ ճաքեցաւ:

Ներկայիս Ձիթհանի բարձունքին, գիւղի գերեզմանատան աջին, Լորի դպրոցի շէնքը կանգուն է: Նախասրահին մէջ պահպանուած է մետաղեայ օղակը, որմէ ժամանակին կախուած էր դպրոցին զանգակը:

Բակունցի պատուէրով բերուած զանգակը ներկայիս կը ցուցադրուի Սիսեանի Ն. Ադոնցի անուան պատմութեան թանգարանին մէջ` որպէս դպրոցի ղօղանջի եւ լոյսի խորհուրդ, այն լոյսին, զոր իրեն հետ Լորիձորի հովիտ բերաւ Ա. Բակունցը:

Առողջապահական

 «Անմեղ» Սովորութիւններ, Որոնք
Կրնան Վնասել Մեր Առողջութեան

Դուք առողջ ձեւով կը սնանիք, օրուան ընթացքին մարզանք կ՛ընէք եւ կը քնանաք այնքան, որքան պէտք է. սակայն շատ հաւանական է, որ դուք ունիք սովորութիւններ, որոնք «անմեղ» կը թուին ձեզի, բայց եւ այնպէս երկար ժամանակի վրայ կրնան վնասել ձեր առողջութեան եւ ստիպել որ դիմէք բժիշկին:

Եկէ՛ք` միասնաբար բացայայտենք այդ «անմեղ» համարուած սովորութիւններէն մէկ քանին:

Ոտքը Ոտքին Դնելը

Ոտքը ոտքին վրայ դրած նստիլը կրնայ բարձրացնել արեան ճնշումը: Այս դիրքը նաեւ վնասակար է կոնք-ազդրային յօդին համար. իսկ երբ երակները սեղմուած են, կը խանգարուի նաեւ ազատ արեան շրջագայութիւնը:

Խուսափեցէք քառորդ ժամէն աւելի այս դիրքով նստելէն եւ կէս ժամը անգամ մը ոտքի ելէք ու քալեցէք:

***

Փորին Վրայ Քնանալը

Փորին վրայ քնանալու ժամանակ վիզը դէպի ետ կը թեքի, ջիղերը կը սեղմուին եւ պատճառ կը դառնան ուսերու եւ վիզի ցաւի ու թմրածութեան:

Ջանացէք յաճախ փոխել ձեր դիրքը` նախապատուութիւնը տալով կողերուն վրայ քնանալուն:

***

Գօտին Ամուր Կապելը

Ամուր կապուած գօտին ժամանակի ընթացքին կրնայ աղեստամոքսային համակարգի խնդիրներ ստեղծել: Թէկուզ գեղեցիկ, սակայն ձիգ գօտին, այնպէս ինչպէս շատ նեղ մէջքով ճինզերը կրնան փորի եւ ստամոքսի ցաւ, հազ եւ աղիքներու խանգարում պատճառել:

***

Երկար Ժամանակ Ինքնաշարժ Վարելը

Առանց ընդմիջումի, երկար ժամանակ ինքնաշարժ վարելը կը վնասէ արեան շրջագայութեան, որ իր կարգին կրնայ թրոմբոզ պատճառել:

Եթէ ստիպուած էք երկար քշել, ժամանակ առ ժամանակ կեցուցէք ինքնաշարժը, իջէք եւ քանի մը քայլ քալեցէք արեան շրջագայութիւնը խթանելու համար:

***

Բնական Կարիքներու Զսպումը

Եթէ դուք երկար ժամանակ յետաձգէք արտաքնոց երթալը եւ դուք ձեզ զսպէք, միզային համակարգի վարակներու զարգացման դուռ կը բանաք:

Այնպէս որ, լսեցէք ձեր մարմնին պահանջները եւ ժամանակին ուղղուեցէք արտաքնոց:

***

Ծամոն Ծամելը

Օրուան աւարտին, երբ ձեր վարի ծնօտը ցաւելու սկսի, դուք մէկ կողմ կը նետէք ծամոնը:

Ստորին ծնօտի յօդը ստեղծուած է սնունդ եւ ոչ թէ ծամոն ծամելու:

Ինչպէս այլ չափազանցուած օգտագործուող մկանի պարագային, մշտապէս ծամոն ծամելը կրնայ յանգեցնել մկանային ցաւերու` վիզի, ականջի եւ այտերու հատուածներուն:

***

Օրական Նոյն Ուսին Պայուսակ Կրելը

Ծանր պայուսակը նոյն ուսին կրելը մկանային անհաւասարակշռութիւն կը ստեղծէ եւ ուսերուն յօդերը ցաւելու կը սկսին:

Այնպէս որ, կա՛մ պարբերաբար փոխեցէք պայուսակը կրելու ուսը, կա՛մ ալ թեթեւցուցէք ձեր պայուսակը:

Մեր Առօրեան Դիւրացնող Հնարքներ

 Պէյքինկ Սոտան Աժան Եւ
Ազդու Մաքրութեան Միջոց

Ինչո՞ւ դրամ վատնել քիմիական թանկարժէք մաքրութեան դեղերուն վրայ, երբ բոլորիս մատչելի, աժան սոտան նոյն գործը կրնայ կատարել` առանց կենսոլորտը ապականելու:

Ստորեւ կը ներկայացնենք պէյքինկ սոտայի օգտագործման հետաքրքրական տարբերակներ:

– Փափուկ կահոյքը մաքրելու համար մէկ բաժակ ջուրի մէջ ապուրի դգալ մը պ. սոտա լուծեցէք եւ մաքուր լաթի մը միջոցով շփեցէք մակերեսը: Այս լուծոյթը ոչ միայն կը մաքրէ մակերեսը, այլեւ կը չէզոքացնէ անախորժ հոտը:

– Կօշիկներու տհաճ հոտէն ձերբազատելու համար անոնց մէջ պ. սոտա ցանեցէք, ամբողջ գիշեր մը ձգեցէք, իսկ առաւօտեան պարզապէս թափահարեցէք:

– Սառնարանին մէջ փոս ամանի մը մէջ 2-3 ապուրի դգալ պ. սոտա դրէք, եւ ան կը կլանէ անախորժ հոտերը:

– Աղբամանին մէջ զետեղուած կերպընկալ տոպրակին յատակին քիչ մը պ. սոտա ցանեցէք, որպէսզի ձերբազատիք տհաճ հոտերէն:

– Ներքնակներն ու գորգերը մաքրելու համար մոռցէ՛ք թանկարժէք շամփուէնները: Անոնց վրայ պարզապէս փոշի պ. սոտա ցանեցէք, խոզանակով շփեցէք, ամբողջ գիշեր մը ձգեցէք, իսկ առաւօտեան ելեկտրական փոշեկուլով մաքրեցէք:

– Խամրած սպիտակ լուացքը կը ճերմկի, եթէ լուացքի վերջին փուլին 2-3 ապուրի դգալ պ. սոտա աւելցնէք լուացքի մեքենային փոքրիկ տուփիկին մէջ:

– Լոգարանին կամ լուացարանին խցուած խողովակը բանալու համար 200 մլ քացախին 200 կ. պ. սոտա եւ 200 կ. աղ խառնեցէք. երբ փրփուրները անհետանան, լուծոյթը ծակին մէջ պարպեցէք, կէս ժամ ետք ծակին մէջ եռացած ջուր լեցուցէք:

– Սուրճի, թէյի կամ ծխախոտի պատճառով դեղնած ակռաները մաքրելու համար շաբաթական դրութեամբ զանոնք մաքրեցէք փոշի պ. սոտայով:

– Այրած տապակը մաքրելու համար յատակին պ. սոտա ցանեցէք, բաժակ մը ջուր աւելցուցէք եւ եռացուցէք, ձգեցէք քառորդ ժամ, ապա մաքրեցէք տապակը:

– Շուկայէն բերուած պտուղներն ու բանջարեղէնները 15-20 վայրկեան մխրճեցէք պ. սոտայով ջուրի մէջ` ձերբազատելու համար քիմիական, միջատասպան դեղերէն:

Գիտէ՞ք թէ…

Սոտայով կարելի է դարմանել թեթեւ խայթուածքները, երկարաձգել ծաղկամանին մէջ զետեղուած ծաղիկներուն կեանքը, մեղմացնել կոկորդի ցաւը, մաքրել մետաղեայ գեղօրները:

Մանրալիքն ու սառնարանը եւս կարելի է մաքրել պ. սոտայով, նոյնպէս ալ` փուռը եւ պնակեղէնները լուացող մեքենան:

Ձեռային Աշխատանք

 Ինչեր Կարելի Է Պատրաստել
Գինիի Խցաններով

Եթէ ձեռային աշխատանքը կը սիրէք, համբերութիւն ունիք, եւ ձեր ժամանակը կը ներէ, փորձեցէք պատրաստել ստորեւ ներկայացուած իրերէն առնուազն մէկը: Զանոնք պատրաստելու համար հարկաւոր է գինիի շիշի խցաններ եւ կլու կան:

Յիշեցնենք, որ ձեռային ստեղծագործական աշխատանքը կը նուազեցնէ ձանձրոյթի զգացումը, կը զբաղեցնէ միտքը, կը թեթեւցնէ հոգին եւ կը պակսեցնէ ընկճախտը: Ձեռային աշխատանքը նաեւ կ՛օգնէ զարգացնելու ճանաչողական ունակութիւնները, կեդրոնացումը, ինչպէս նաեւ` տեսողութեան եւ շարժումներու միջեւ համակարգումը:

Բոյսի թաղարի ծածկոյթ, տակդիր, բջիջային հեռախօսի յենարան, խոշոր դգալները տեղաւորելու աման, մոմակալի ծածկոյթ… Նկարները բաւարար խօսուն են եւ բացատրութեան չեն կարօտիր: Միակ հարցը բաւարար խցան ճարելն է, բայց վստահաբար ձեր շրջապատին մէջ կան գինիի սիրահարներ, որոնք սիրայօժար ձեռք կ՛երկարեն ձեզի:

 

Խոհագիր

Ճակնդեղով Աղցան

Բաղադրիչներ`

6 միջակ խաշած ճակնդեղ
40 մլ մածուն
1 պճեղ սխտոր
2 ապուրի դգալ թահին
1 կիտրոնի հիւթ
Կէս նարինջի հիւթ
Աղ
Անանուխի տերեւ` զարդարանքի համար
3 ապուրի դգալ ձիթապտուղի ձէթ

Պատրաստութիւն

Ներկայանալի ամանի մը մէջ լեցնել կեղուըուած եւ խորանարդաձեւ կտրատուած ճակնդեղները:

Փոս ամանի մը մէջ խառնել մածունը, թահինը, ճզմուած սխտորը կիտրոնի եւ նարինջի հիւթերը եւ աղը:

Ստացուած թանձրուկը պարպել ճակնդեղին վրայ, խառնել, երեսը զարդարել անանուխի տերեւով եւ ձիթապտուղի ձէթով:

Ըստ ճաշակի, կարելի է երեսը նաեւ զարդարել մանրուած ընկոյզով:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Մեղքի զգացում ու լո՜ւռ տանջող խիղճ…
Սրանք կը լինեն մեզ միշտ ուղեկից,
Սակայն կը փորձենք մենք ապրել մի քիչ,
Սակայն կը փորձենք… յարմարուել կեանքին,
Ճնշելով ցաւն ու թախիծը ներքին…
Կը ներէ՛ք, տղերք, որ մենք ապրում ենք,
Կը ներէ՛ք, տղերք, որ երկնքում էք…
Բայց հէնց ապրելո՛վ պիտի պայքարենք,
Մեր արեւը մե՛նք պիտի նկարենք,
Որպէս ազգ պիտի դեռ գոյատեւե՛նք…

ՀԱՅՔ

Մեր Զաւակները Եւ Մենք. Ձեր Զաւակները Դաստիարակեցէք Առանց Գոռալու

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Երեխաներուն բնաւորութիւնը կը ձեւաւորուի 2-5 տարեկանի ընթացքին, հետեւաբար այդ տարիքի երեխաներու դաստիարակութեան ընթացքին ծնողները պէտք է առանձնայատուկ ուշադիր ըլլան: Հարկ է տեւական յիշել որ ոչ մէկ պարագայի կարելի է գոռալ երեխային վրայ, կամ առաւել եւս` հարուածել, քանի որ հետագային ան կրնայ ընդօրինակել ծնողքին պահուածքը եւ նոյն ձեւով վարուիլ իր երեխաներուն հետ:

Երեխային վրայ անդադար պոռալով եւ զայն տեւաբար պատժելով` ծնողները կրնան բախիլ զանազան դժուարութիւններու: Անոնց սխալ պահուածքը կրնայ յանգեցնել.

ա.- Հոգեկան խանգարումներու,

բ.- Ծնողքի հանդէպ յարգանքի բացակայութեան,

գ.- Արտաքին աշխարհին յարմարելու եւ ուրիշներու հետ յարաբերելու դժուարութեան:

Նման խնդիրներէ խուսափելու համար ծնողները պէտք է ըլլան չափազանց նրբանկատ ու խուսափին յատկապէս պոռալէ: Իւրաքանչիւր պոռալ կը կտրէ այն կապը, որ առկայ է երեխային եւ ծնողքին միջեւ:

Այս բոլորը իմանալէ ետք զսպեցէք ձեր զայրոյթը, նախապատուութիւնը տուէք երկարաշունչ ընկերական զրոյցներու` ամրապնդելու համար ձեր միջեւ գոյութիւն ունեցող կապը: Պոռալով նաեւ կը փաստէք ձեր անզօրութիւնը:

Մշակոյթ

«Մեր Հոգսերի Գարունը»

«Ցուցահանդէսը նուիրում եմ բոլոր այն կանանց, որոնք ողջ պատերազմի եւ դրան յաջորդած չորս ամիսների ընթացքում, պատկերասրահի տնօրէն Զարուհի Մուրատեանի գլխաւորութեամբ, անխոնջ նուիրեալների պէս անքուն ու անդադար աշխատեցին մեր առաջնագծի եւ Արցախից եկած գաղթականների համար»:

Մարտ 18-ին Երեւանի Սարգիս Մուրատեանի անուան պատկերասրահին մէջ բացում կատարուեցաւ դերասան Վարդան Պետրոսեանի «Մեր հոգսերի գարունը» խորագրով ցուցահանդէսին, որուն վաճառքէն գոյացած ամբողջ հասոյթը պիտի փոխանցուի  պատերազմին մասնակցած կարիքաւոր զինուորներու ընտանիքներուն:

«Պատերազմի օրերին պատկերասրահը թողել էր արուեստն ու մշակոյթը, դարձել էր թիկունքում աշխատող զինուոր: Այստեղ էին հաւաքւում կանայք, ցանցեր գործում, դեղորայք փաթեթաւորում, անօթեւան արցախցիների համար վերմակներ կարում: Երբ ամէն ինչ վերջացաւ, որոշեցինք առաջին ցուցահանդէսը ինձնով սկսել: Այն նուիրում եմ այդ օրերի բոլոր կամաւոր կանանց»:

Ցուցահանդէսը պիտի շարունակուի մինչեւ 28 մարտ, ցուցասրահը առտուընէ բաց պիտի ըլլայ, իսկ ամէն օր երեկոյեան ժամը 7:00-ին, Պետրոսեան այցելուներուն պիտի պատմէ իր կեանքի տարբեր շրջաններու մասին գեղանկարներու, երգերու եւ հետաքրքրական մենախօսութիւններու միջոցով:

Հարցազրոյցի մը ընթացքին դերասանը խոստովանած է, որ քիչ անգամ խօսած է, որ մասնագիտութեամբ գեղանկարիչ է: Ան աւարտած է Երեւանի Փ. Թերլեմեզեանի անուան գեղարուեստի պետական ուսումնարանը, յետոյ` Երեւանի պետական գեղարուեստաթատերական հիմնարկը:

Ցուցահանդէսը կը ներկայացնէ երեք ժամանակահատուածի նկարներ. երիտասարդական շրջանը, որ կը կոչուի «Գարուն ա». ընկճող շրջան, որ կը կոչուի «Գարուն ա ձիւն ա արել» եւ, վերջապէս, ժամանակակից շրջան` «Գողգոթա»:

«Շատ յաճախ այդպէս է լինում, երբ դու պատմում ես քո մասին, դիմացինն իրեն է պատկերացում քո դերում: Սա ցուցահանդէս-ներկայացում է, քանի որ նկարների մասին խօսելով` ներկայացում եմ խաղում, երգում երգեր, իսկ այցելուները նկարները դիտելով, պատմութիւններ լսելով` այսօրուան մեր օրն են տեսնում, մեր վաղուան ապագան»:

Տաղանդաւոր դերասանը նոր ներկայացում պատրաստելու ընթացքին մէջ է, բայց առայժմ չի մտածեր զայն ներկայացնելու մասին: «Մենք ասում ենք` ունքը սարքելու փոխարէն աչքը հանել: Նման վտանգ կայ, քանի որ մեր հասարակութիւնը այս պահին շատ պառակտուած է, եւ դա կարող է նրան վնասել», յայտնած է ան:

 Հետաքրքրական

 Լուսանկարի Մը Պատմութիւնը

Աշխարհի ամենայայտնի եւ ամենատարածուած լուսանկարներէն մէկն է Ալպերթ Այնշթայնի այն նկարը, որ հանճարը լեզու կը հանէ…

Այս անժամանցելի լուսանկարը յաճախ կը տեսնենք համացանցի վրայ, հազարաւոր մարդիկ զայն տեղադրած են իրենց բջիջային հեռախօսներու կամ համակարգիչներու պաստառներուն վրայ, ոմանք զայն կը կրեն իրենց վերնաշապիկներուն վրայ, ծանուցումի ցուցանակներ եւս կ՛օգտագործեն հանճարեղ մարդուն այս անսպասելի արտայայտութիւնը:

Լուսանկարը առնուած է 1951-ին: Այդ օրը մեծ գիտնականը կը նշէր իր ծննդեան 72-ամեակը եւ կը մեկնէր Փրինսթընի համալսարանէն: Լուսանկարին վրայ ան արդէն նստած է ինքնաշարժին մէջ, ամերիկացի գիտնական Ֆրանք Այտելոթի եւ անոր կնոջ` Մէյրիի միջեւ:

Այդ երեկոյ լրագրող-լուսանկարիչները ջանք չէին խնայած Այնշթայնը նկարելու համար, սակայն անոնցմէ մէկը` Արթիւր Սասը, սպասեց այնքան, մինչեւ, որ բոլորը հեռանան, ապա մօտեցաւ ինքնաշարժին եւ ըսաւ. « Հէ՜յ, փրոֆեսէօր, չէ՞ք ժպտիր ծննդեան լուսանկարին համար»:

Այնշթայն, որ այդ երեկոյ յոգներ ու զզուեր էր լուսանկարիչներու տեսախցիկներուն թիրախ դառնալէ, արագ լեզու հանեց եւ շրջեց գլուխը` յուսալով որ լուսանկարիչը չի յաջողիր այդ պահը նկարել: Բայց եւ այնպէս, Սաս յաջողեցաւ: Ան վերադարձաւ խմբագրութիւն, եւ բոլոր ապշեցան` տեսնելով գիտնականին անլուրջ նկարը:

Երբ Այնշթայն տեսաւ իր լուսանկարը զարմացաւ, բայց եւ այնպէս հաւնեցաւ: Ան այդ լուսանկարէն 9 օրինակ պատուիրեց, իր կողքին գտնուող անձերուն նկարները կտրելով` պահեց միայն իր դիմանկարը եւ զանոնք նուիրեց իր բարեկամներուն:

2009 թուականին նկարի` Այնշթայնի ստորագրութիւնը կրող տարբերակը Մ. Նահանգներու մէջ աճուրդի մը ընթացքին վաճառուեցաւ 74.325 տոլարի:

Օրին, այս նկարին կապակցութեամբ, գիտնականը ըսած է. «Սովորական քաղաքացին կրնայ ինքզինքին թոյլ տալ ընել այն, ինչ դիւանագէտ մը չի համարձակիր ընել»:

Ժամանց

Ինչպէ՞ս Կիտրոնի Տունկ Աճեցնել

Պատկերացուցէք, որ տուն կը մտնէք, եւ կիտրոնի թարմացնող բոյրը տարածուած է ամէնուրեք…

Այսօր կը ներկայացնենք կիտրոնի տունկ աճեցնելու շատ պարզ եղանակ մը, որուն համար անհրաժեշտ է փոքրիկ թաղար մը կամ բաժակ մը, կիտրոնի կորիզներ, հող եւ ջուր:

Կիտրոնին կորիզները թրջել ջուրի մէջ, սպասել մէկ-երկու ժամ, մինչեւ փափկանան: Կորիզներուն հաստ կեղեւը մաքրել, սերմերը տեղաւորել ոչ մեծ քանակութեամբ ջուրի մէջ: 2-3 օրուան ընթացքին կը սկսին ծլելու: Երբ սերմերը ծիլ տան, տեղադրել հողին մէջ, ջրել քիչ մը քանակութեամբ ջուրով:

Ծաղկամանին կամ բաժակին հողին երեսը խճաքարեր շարել` գեղեցիկ տեսք հաղորդելու համար: Ծաղկամանը դնել լուսաւոր տեղ մը եւ քիչ-քիչ ջրել:

Ահա այսքան պարզ է տան մէջ կիտրոնի տունկ աճեցնելը:

Գիտէ՞ք- որ 2016-ին ՆԱՍԱ-ի կողմէ հրապարակուած հետազօտութեան մը համաձայն, բոյսերով զբաղիլը եւ մանաւանդ այգեգործութիւնը կ՛օգնեն թօթափելու ընկճախտը: Այսպէս, սերմեր տնկելը եւ խնամելը նոյնիսկ պարզ, փոքրիկ թաղարներու մէջ կը բարձրացնէ տրամադրութիւնը եւ կը փառատէ բացասական յոյզերը:

Խոհագիր

Պահքի Մաֆիններ

Բաղադրիչներ

2 բաժակ ալիւր
1 բաժակ նարինջի հիւթ
1 բաժակ շաքար
6 ապուրի դգալ բուսական ձէթ
Պտղունց մը աղ
1 թէյի դգալ պէյքինկ սոտա (կամ պէյքինկ փաուտըր)
Պտղունց մը մշկընկոյզ
Ըստ ճաշակի, մանրուած ընկոյզ կամ չոր միրգեր

Պատրաստութիւն

Առանձին խառնել չոր բաղադրիչները, ինչպէս նաեւ` հեղուկները:

Աստիճանաբար չոր բաղադրիչները աւելցնել հեղուկ բաղադրիչին վրայ, շարունակել ելեկտրական գործիքով զարնել մինչեւ որ միատարր թանձրուկ մը ստացուի: Վերջաւորութեան աւելցնել մանրուած ընկոյզը կամ չոր միրգերը, թեթեւ խառնել եւ թանձրուկը լեցնել մաֆինի յատուկ կաղապարներու մէջ:

Նախապէս տաքցուած փուռի մէջ եփել շուրջ կէս ժամ, 180 ջերմաստիճանով:

Բարի՛ ախորժակ:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Խաչուած Երազներ

Մենք կ՛որոտանք` դուք գետնաքարշ կը հեծէք,
Մենք լոյս կ՛ըմպենք` դուք խաւարը կ՛որոճաք,
Մենք բոցեղէն Հարցական սէգ նըշանն ենք`
Դուք` կաղ ու բութ կախման կէտերը դատարկ…

Տաժանագին գալարո՛ւմն ենք մենք Կամքին
Ու Դնդերին դատաստանն ենք մենք արդար.
Դուք` ջիղերու գինովութիւնն ախտավար,
Դիակներու տարրալուծումը լըռին…

Մըտածումի քանդող ժայթքո՛ւմն ենք ուժգին,
Դուք` քարացած Յափշտակումը անհեւ.
Արկածալից զառիվե՜րն ենք դժուարին,
Իսկ դուք` վարը ճահիճներու տիղմը սեւ…

Յառաջապահ մենք այն գունդն ենք կամաւոր
Որ առաջին բախումին դէմ կը սուրայ,
Վըտանգաւոր ոստումներով ահաւոր,
Ատելութեամբ ու վըրէժով բեռնաւոր…

ՀՐԱՆԴ ՆԱԶԱՐԵԱՆՑ

Հետաքրքրական. Պայուսակի Մը Պատմութիւնը

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Ո՞ր վայելուչ կինը օրին մէկը չէ երազած Շանել 2.55 պայուսակ մը կրել: Անիկա սովորական աքսեսուար մը չէ, այլ` վայելչութեան մարմնացումը:

Շանել 2.55 ստեղծած է Գօգօ Շանելը 1955-ի փետրուարին: Հետեւաբար 2.55 թիւը կը խորհրդանշէ պայուսակի ստեղծման ամիսն ու տարին:

Միշտ ծանրաբեռնուած իր ձեռքի պայուսակներով, անուանի ոճաբանը ուսէն կախուող պայուսակ մը ստեղծելու միտքը կը յղանայ` ոգեշնչուելով այդ օրերու զինուորականներու պայուսակներէն:

Եւ ահա կը ծնի Շանել 2.55 պայուսակը` իր իւրայատուկ ցցուն կարերով, շղթայ կապով եւ Շանելի անուան սկզբնատառերը կրող փականով:

Պայուսակը ստեղծուեցաւ 3 տարբերակներով` տարբեր ժամերու եւ առիթներու յարմարելու նպատակով: Ամէնէն աւելի ընդհանրացաւ գառնուկի մորթով պատրաստուած տարբերակը` նախատեսուած առօրեայ գործածութեան համար:

Պայուսակը ունի նաեւ գործնական յատկութիւններ, քանի որ օժտուած է 7 գրպաններով, որոնցմէ մէկը` շրթներկի, հատ մըն ալ գաղտնի թուղթեր պահելու համար:

Երբ 1955-ի փետրուարին Շանել 2.55 շուկայ իջաւ, առաջին կրողները եղան Ճեքի Քենետին եւ Էլիզապէթ Թէյլըրը:

Այնուհետեւ պայուսակը որդեգրեցին անուանի աստղեր, քաղաքական անձնաւորութիւններ եւ բոլոր անոնք, որոնք միջոցը ունէին զայն ձեռք բերելու:

Շանել 2.55 բնօրինակը ունեցողները պիտի նկատեն, որ պայուսակին ներսի բաժինը գինեգոյն տուպլիւրով ծածկուած է. պատճա՞ռը, քանի որ Գօգօ Շանելի որբանոցի տարազը այդ գոյնի էր…

Սովորութիւններ, Որոնք
Կը Բարելաւեն Մեր Կեանքի Որակը

Որքան Կարելի Է, Օրը Կանուխ Սկսէք

Գրեթէ բոլոր յաջողակ մարդիկ առտու կանուխ կ՛արթննան, որպէսզի աւելի շատ ժամանակ ունենան` օրուան ծրագիրներուն պատրաստուելու եւ զանոնք իրագործելու համար:

Օրական Առնուազն Կէս Ժամ Կարդացէք

Ինքնազարգացման մէջ կատարուող ներդրումը ամենակարեւոր նախապայմաններէն է արդիւնքի եւ յաջողութեան հասնելու համար: Մարդիկ կը զատորոշուին իրենց գիտելիքներով ու հմտութիւններով. ասոնց շնորհիւ է, որ կը ձեւաւորուի անհատը: Ընթերցանութիւնը լաւագոյն եւ ամենադիւրին միջոցն է աշխարհահայեացքը, սովորութիւններն ու կեանքի որակը բարեփոխելու համար: Սովորութիւն դարձուցէք օրական առնուազն կէս ժամ կարդալը: Ընդլայնեցէք ձեր գիտելիքները, եւ ձեր առջեւ նոր դռներ կը բացուին:

Հաճոյախօսութիւն Ըրէք

Գովասանքն ու հաճոյախօսութիւնները կը բարելաւեն ընդհանուրին տրամադրութիւնը, բայց անոնք պէտք է սրտաբուխ ըլլան եւ` ոչ ձեւական: Փորձեցէք միշտ նկատել ու գնահատել մարդոց դրական կողմերը. այսպիսով թէ՛ գործը առաջ կ՛երթայ եւ թէ՛ լարուածութիւններն ու մրցակցութիւնները կը չքանան:

Կատարեցէք Ձեր Խոստումները

«Հեղինակութիւն կը կառուցեն քսան տարուան ընթացքին, բայց կրնան զայն քանդել ընդամէնը 5 վայրկեանի մէջ», ըսած է ամերիկացի նշանաւոր գործարար, ներդրող եւ բարերար Ուորըն Պաֆեթը: Ասոր համար ալ պէտք է կատարել բոլոր խոստումները: Թէ՛ կեանքի եւ թէ՛ գործի մէջ ոչ ոք կը վստահի անոնց, որոնք կը խախտեն իրենց խոստումները: Իսկ ձեր առջեւ դրուած նպատակները ձեւով մը խոստումներ են, զորս տուած էք դուք ձեզի: Երբեք մի՛ անտեսէք եւ մի՛ մոռնաք զանոնք:

Գնահատեցէք Ձեզի Օգնողները

Շատեր կ՛ըսեն, որ իրենք մինակ, ինքնուրոյն հասած են ամէն ինչի, բայց ատիկա ճիշդ չէ: Յիշեցէք այն դաստիարակութիւնը, զոր ձեր ծնողները տուեր են ձեզի, կամ` սէրը, որով ձեզ շրջապատեր են ձեր հարազատներն ու մտերիմները: Ոչ ոք առանձին յաջողութեան չի հասնիր: Գնահատեցէք ու երբեք մի՛ մոռնաք ձեզի օգնողները` ծնողք, ուսուցիչ, գործընկեր, որոնց շնորհիւ դուք հասեր էք հոն, ուր կ՛ուզէիք հասնիլ: Յաջողութեան գրաւականը համագործակցութիւնն է:

Ձեռային Աշխատանք

Զատկուան Հաւկիթներ

Շուտով Ս. Զատիկ է. շատեր արդէն իսկ նաշխած են իրենց զատկուան հաւկիթները, շատեր ալ ինչ-ինչ պատճառներով տակաւին կը վարանին: Հաւկիթին գինի արտառոց մագլցումը, նոյնպէս ալ շուկան վաճառուող ներկերու անմատչելի գիները մտածելու առիթ կու տան: Ոմանց համար ալ այս տարի Զատիկ տօնելն ու հաւկիթ նաշխելը սկզբունքի եւ տրամադրութեան հարց է: Բոլոր տեսակէտներն ալ յարգելի են:

Այսօրուան էջով կը ներկայացնենք Զատկուան հաւկիթ զարդարելու 3 արագ եւ դիւրին տարբերակներ, որոնք գունաւոր ներկի կարիք չունին: Չմոռնաք նաեւ, որ հաւկիթ կարելի է նաշխել կարմիր հազարի, շոմինի, ճակնդեղի եփի ջուրով եւ կամ` սոխի կեղեւներով:

Ստորեւ` բաւական խօսուն նկարներ:

Շնորհաւոր Ս. Զատիկ:

Սննդագիտական

 Կանաչ Սխտորին Առողջարար
Յատկութիւնները

Կանաչ սխտորը սովորական սխտորէն կը զանազանուի իր իւրայատուկ համով, անոր համը նուազ շեշտուած է եւ եփելէ ետք կը դառնայ աւելի քաղցր` ճաշին տալով իւրօրինակ համ եւ բոյր:

Կանաչ սխտորը կարելի է օգտագործել թէ՛ հում, թէ՛ եփած` ճաշերու եւ աղցաններու մէջ:

Ստորեւ կը ներկայացնենք կանաչ սխտորին առողջարար յատկութիւնները.

– Կանաչ սխտորը կը խթանէ մարմնին դիմադրականութիւնը: Անոր յաճախակի գործածութիւնը կը բարձրացնէ օրկանիզմի պաշտպանական յատկութիւնները:

– Կանաչ սխտոը անթիպիոթիքի դեր կը կատարէ, ունի մանրէներու դէմ պայքարելու եւ հակաբորբոքային յատկութիւններ:

– Կանաչ սխտորը հարուստ է երկաթով: Յատկապէս սակաւարիւնութենէ տառապողները պէտք է յաճախակի կանաչ սխտոր ներառեն իրենց ճաշացուցակին մէջ` որպէս երկաթի հարուստ աղբիւր:

– Կանաչ սխտորը կը նպաստէ սրտի առողջ աշխատանքին: Անոր պարունակած մանկանեզը կը կարգաւորէ քոլեսթերոլի մակարդակը եւ կը նուազեցնէ կաթուածի կամ սրտանօթային հիւանդութիւններու հաւանականութիւնը:

– Կանաչ սխտորը կը պայքարի աղեստամոքսային բորբոքումներուն դէմ:

– Կանաչ սխտորը կարելի է 5-7 օր պահել սառնարանը: Թելադրելի է զայն փաթթել խոնաւ անձեռոցիկի մը մէջ, ապա դնել կերպընկալ տոպրակի մէջ:

– Կարելի է նաեւ զայն պահել ջուրով լեցուն բաժակի մէջ:

Այս առիթով ձեզի կը ներկայացնենք կանաչ սխտոր աճեցնելու դիւրին եւ արագ միջոց մը:

ա – Առէք ապակեայ, լայն բերանով շիշ մը:

բ – Միջին չափի 5 սխտորի պճեղ կեղուեցէք եւ շիշին յատակը շարեցէք (ոչ վրայ-վրայի` այլ` քով-քովի):

գ – Այնքան մը ջուր աւելցուցէք, որ պճեղները կէսով ծածկուին:

դ – Շիշը զետեղեցէք լուսաւոր տեղ մը, նախընտրաբար` պատուհանի մը եզրին:

ե – Քանի մը օրէն բարակ արմատներ պիտի նկատէք պճեղներուն ծայրամասին:

զ – Շատ չանցած` նաեւ կանաչ ծիլեր պիտի նկատէք պճեղներուն վերի ծայրամասին: Այդ ծիլերը շատ արագ հասակ պիտի նետեն ու բազմանան:

Սխտորի մեղմ համով օժտուած այս կանաչ ծիլերը թելադրելի է հում օգտագործել ձեր աղցաններուն, ձուածեղներուն եւ ասիական ճաշերուն մէջ:

Խոհագիր

Այսօրուան էջով կը ներկայացնենք երկու խոհագիր` հազարով կամ բազուկի տերեւով աղցան, որ կը մատուցուի Աւագ ուրբաթ, եւ` բէնջար կամ բանջար չկայ, որ ծանօթ է նաեւ որպէս խթումի ճաշ:

Հազարով Աղցան

Ուրֆայի եւ կարգ մը հայկական շրջաններու մէջ Աւագ ուրբաթ սովորութիւն էր` ոսպով քէօֆթէի կողքին, քացախով աղցան մատուցել:

Բաղադրիչներ

– 1 հազար կամ համապատասխան քանակութեամբ շոմին կամ բազուկի տերեւներ
– Քառորդ գաւաթ քացախ
– 2 պճեղ սխտոր
– 3-4 ապուրի դգալ ձէթ
– Կարմիր փոշի պղպեղ
– Աղ

Թարմ կանաչեղէնը կտրատել, լեցնել աղցանի ամանին մէջ, աւելցնել համեմները, ձէթն ու քացախը, խառնել եւ մատուցել ոսպով քէօֆթէի կողքին:

Բէնջար

Այս ճաշատեսակը կը պատրաստուէր խթման գիշերը: Այդ իսկ պատճառով զայն նաեւ կ՛անուանեն խթումի ճաշ:

Ըստ ժողովրդական աւանդազրոյցի մը, տարի մը, տօնի նախօրէին, բանջարը չէ ծլած, այդտեղէն ալ յառաջացած է ճաշատեսակին երկրորդ անուանումը` «Բանջար չկայ»:

Բաղադրիչներ`

– 1 քիլօ բանջար
– 3 սոխ
– 3 ստեպղին
– 2 գաւաթ խաշած սիսեռ
– 2 ապուրի դգալ ձէթ (կամ իւղ)
– Կարմիր եւ սեւ փոշի պղպեղ
– 2 պճեղ սխտոր
– Աղ

Պատրաստութիւն`

Սոխն ու ստեպղինը մանրել եւ ձէթին մէջ 4-5 վայրկեան տապկել:

Աւելցնել մանրուած բանջարը, խաշած սիսեռն ու համեմունքները եւ եփել քիչ ջուրով:

Մատուցել` վրան ճզմուած սխտոր աւելցնելով: Կարելի է նաեւ սխտոր-մածուն աւելցնել:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Այս տագնապները հոգիս կերան.
Ուր ոտք եմ դնում-տատասկ է  ու փուշ…
Այս սեւ օրերն էլ անց կը կենան,
Այս մշուշներն էլ կը դառնան յուշ:
Կը չքուի դիրտն էլ իմ բաժակի,
Հաւատ կը դառնայ յոյսս մի բուռ:
Այս մութ հեղեղն էլ կը բարակի,
Ծովին կը տանի տիղմ ու փրփուր:
Այս սեւ քարերն էլ լոյս կ՛արձակեն,
Կը գայ վախճանը տուայտանքի,
Կը գայ վախճանը… Եւ կը ծաղկեն
Կեանքը մարդու մէջ, մարդը` կեանքի:
Թող հողը թեթեւ լինի վրադ
Տարիների տէր անտէրութիւն,
Էլ ինչ մաղթանքներ եւ ինչ խրատ,
Կենացդ յոգնած համբերութիւն:

ՀԱՄՕ ՍԱՀԵԱՆ

 

Մեր Զաւակները Եւ Մենք. Արտայայտութիւններ, Զորս Երբեք Պէտք Չէ Ըսենք Մեր Երեխաներուն

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Մեր բերնէն ելած իւրաքանչիւր խօսք կ՛ազդէ մեր երեխաներուն վրայ: Յաճախ ծնողներ զանազան պատճառներով կ՛ըսեն բաներ, որոնք բացասական հետեւանքներ կ՛ունենան երեխային ձեւաւորման եւ հոգեբանութեան վրայ:

Հոգեբաններու կարծիքով, կան արտայայտութիւններ, զորս երբեք պէտք չէ ըսենք մեր երեխաներուն, այլապէս մենք մեզ երբեք չենք ներեր հետագային:

«Անմիջապէս վերջ տուր լացիդ»

Լացին վերջ տալու յորդորը չ՛օգներ մեր երեխային:

Եթէ ան բանէ մը նեղուած, վախցած կամ յուսալքուած է, փորձենք զինք հանգստացնել, գրկել: Բոլորս ալ երբեմն լալու կարիք կ՛ունենանք` անկախ տարիքէ եւ սեռէ:

***

«Այդքան դժուա՞ր է այս ոտանաւորը սորվիլը»:

Այս խօսքերէն մեր երեխան ինքզինք անօգուտ եւ թերի կը զգայ: Ուղղորդենք զինք եւ քաջալերենք` փոխանակ թերարժեքութեան բարդոյթ ստեղծելու անոր մօտ:

***

«Մեծ տղաքը/ աղջիկները երբեք չեն վախնար»:

Յիմարութիւ՛ն: Բոլորս ալ ունինք վախի զգացում, այդ պարագային ինչո՞ւ խաբել երեխան: Աւելի լաւ է անոր ըսել, որ բանէ մը վախնալը բնական է, սակայն պէտք է փորձենք յաղթահարել սեփական վախերը:

***

«Ես չեմ հաւատար, որ դուն այդպիսի բան ըրեր ես»:

Ասիկա շատ եսակեդրոն արտայայտութիւն է. մենք այսպիսով երեխային կը ստիպենք, որ մեղաւոր զգայ եւ կարծէ, որ ինք չափազանց հիասթափեցուցած է մեզ: Աւելի ճիշդ կ՛ըլլայ մատնանշել, անոր արարքը եւ բացատրել, թէ ո՛ւր է սխալը, եւ թէ` հետագային ինչո՛ւ պէտք չէ կրկնէ նոյն սխալը:

***

«Դուն պէտք եղածին չափ խելացի/բարի չես»:

Պարզապէս կարելի չէ նման արտայայտութիւն ունենալ:

Այսպիսի խօսքեր յաւերժ կը դրոշմուին երեխային ենթագիտակցութեան մէջ, եւ հետագային ան դժուար թէ ձերբազատի այդ բարդութիւններէն: Ան միշտ պիտի կարծէ, թէ որեւէ բանով պակաս է ուրիշներէն:

Գեղօրի Մը Պատմութիւնը

Ամենայն Հայոց բանաստեղծ Յովհաննէս Թումանեանը այնքան չէր սիրեր իր ծննդեան տարեդարձը, որքան` անուանակոչութեան տօնը:

1917-ի յունուար 14-ը ձիւնոտ օր էր: Երկու տասնեակէ աւելի երիտասարդ գրողներ որոշեր էին նուէր մը մատուցել իրենց սիրելի բանաստեղծին: Գներ էին ցուլի սեւ արձան մը, վրան` պրոնզէ աղջիկ մը:

Երիտասարդները կ՛որոշեն նուէրը փոխանցել 3 կին բանաստեղծուհիներու` Լէյլի, Արմէնուհի Տիգրանեաններու եւ Վարսենիկ Աղասեանի միջոցով: Երբ նուէրը կը հասնի Թումանեանի տունը, ներս կը մտնէ բանաստեղծին պատուիրակը եւ կը փոխանցէ գրութիւն մը` «Եթէ բոլորդ չգաք` նուէրը ետ կ՛ուղարկեմ»:

Երիտասարդ գրողները ամչնալով կը բարձրանան Թումանեանի տան մարմարեայ աստիճանները, եւ մեծ դահլիճին մուտքին զիրենք կը դիմաւորէ բանաստեղծը:

Քիչ անց արդէն թեւ-թեւի կը պարէին` զօրավար Անդրանիկը, Շիրվանզադէն եւ անոնց միացած երիտասարդները:

Ցուլի արձանը երկար տարիներ իր տեղը ունեցած է բանաստեղծին գրադարանին մէջ, այժմ անիկա ցուցադրուած է Թումանեանի Երեւանի թանգարանին մէջ: Արձանի յենարանին վրայ փորագրուած ` «Յովհաննէս Թումանեանին, մի խումբ երիտասարդ գրողներից, 19-14-17»:

 Դիւրին Միջոցներ` Առանց Ճիգի
Ջերմուժ Այրելու Համար

Շատերու միտքէն չ՛անցնիր, որ առօրեայ պարզ սովորութիւններ մեծապէս կ՛օգնեն ջերմուժ այրելու, մարմինը շարժումի մէջ պահելու եւ աւելի թեթեւ ու հանգիստ զգալու:

Եկէ՛ք` ծանօթանանք վերոյիշեալ սովորութիւներէն մէկ քանիին եւ տեսնենք, թէ անոնցմէ իւրաքանչիւրը որքան ջերմուժ կ՛այրէ: Յիշեցնենք, որ լուրջ հետազօտութիւններ կը հաստատեն, որ բրիտանացի կիներ շաբաթական 11 ժամ տան գործերու կը յատկացնեն, ինչ որ կ՛օգնէ շուրջ 2300 ջերմուժ այրելու, այսինքն` ամսական 2 քիլօ կը կորսնցնեն…

ՔԱԼԵՑԷ՛Ք, առտու գործի կամ շուկայ երթալու համար հրաժարեցէք ինքնաշարժէն եւ քալելով գացէք: Եթէ ձեր երթալիք տեղը հեռու է, ինքնաշարժը շարեցէք քիչ մը հեռու եւ ոտքով շարունակեցէք: 30 վայրկեան քալելով 60 ջերմուժ կը կորսնցնէք:

ՀՐԱԺԱՐԵՑԷ՛Ք վերելակէն եւ աստիճանները ոտքով բարձրացէք: Իւրաքանչիւր 2 յարկի պարագային 7 ջերմուժ կ՛այրէք:

ԽՆԴԱՑԷ՛Ք. այո՛, ըսուածը կատակ չէ: Ամերիկեան ուսումնասիրութիւններ փաստած են, որ 15 վայրկեան խնդուքը 40 ջերմուժ կ՛այրէ: Անշուշտ ասիկա արմատական միջոց մը չէ նիհարնալու համար, բայց եւ այնպէս…

ՔՆԱՑԷ՛Ք. որքան ալ զարմանալի թուի, այո՛, քնանալով ջերմուժ կը վատնէք: Մէկ ժամ քունը միջին հաշուով 50 ջերմուժ կ՛այրէ: Չմոռնաք, որ քունի պակասը կը գիրցնէ քանի որ հորմոնային բնազդներ կ՛աւելցնեն անօթութեան զգացումը:

ՄԱՔՐԵՑԷ՛Ք ու կոկեցէք տունը, տան մաքրութիւնը լաւ միջոց է ջերմուժ այրելու համար: Այսպէս, մէկ ժամ տունը կոկելով` 230 ջերմուժ կը կորսնցնէք, պնակներ լուալով` 90 ջերմուժ, 1 ժամ ելեկտրական փոշեկուլով գորգերը մաքրելով` 230 ջերմուժ, 1 ժամ գետինները սրբելով` 120 ջերմուժ եւ, վերջապէս, մէկուկէս ժամ արդուկ ընելով` 200 ջերմուժ:

ԿԱՐԴԱՑԷ՛Ք, գրեցէ՛ք, մտածեցէ՛ք… 2 ժամ կեդրոնացած աշխատանք մը կատարելով` կրնաք 100 ջերմուժ այրել. իսկ 4 ժամ դաշնակ կամ ջութակ նուագելու պարագային` 200 ջերմուժ:

ԽՆԱՄԵՑԷ՛Ք բոյսերը, օրական մէկ ժամ ձեր պարտէզին կամ պաշտգամին բոյսերը խնամելով (անշուշտ միայն ջրելը աշխատանք չի համարուիր)` շուրջ 250 ջերմուժ կ՛այրէք:

Սննդագիտական-Առողջապահական

 Խոշոր Դդում Ուտելու
Համոզիչ Պատճառներ

Ձմրան եղանակի համեղ եւ սննդարար բանջարեղէններէն մէկն է խոշոր դդումը, որ հարուստ է` բնաթելով, հանքայիններով եւ կենսանիւթերով: Ստորեւ կը ներկայացնենք այս բանջարեղէնը յաճախ ուտելու համոզիչ պատճառներ:

– Խոշոր դդումը հարուստ է օլիկօ-էլէմաններով` կիր, ֆոսֆոր, պղինձ, մակնեզիոմ… Ասոնց շնորհիւ կը կարգաւորուի զարկերակային ճնշումը, կը զօրանայ մարմնին դիմադրողականութիւնը եւ կ՛ապահովէք ձեր ոսկորներուն եւ ակռաներուն առողջութիւնը:

– Խոշոր դդումը հարուստ է կենսանիւթերով, անիկա կրկնապատիկ հարուստ է Սէ. եւ Ա. կենսանիւթերով, քան ստեպղինը, հետեւաբար այս բանջարեղէնը հզօր հակաօքսիտան մըն է եւ ձեզ կը պաշտպանէ քաղցկեղէն:

– Խոշոր դդումը հարուստ է նաեւ Պէ. խումբի կենսանիւթերով, որոնք կ՛ամրապնդեն ձեր ջղային համակարգը, կը նպաստեն աւելորդ քոլեսթերոլի դուրս մղմանը եւ կը խոչընդոտեն աւելորդ ծանրութեան կուտակումը:

– Խոշոր դդումը հարուստ է բնաթելով, անոր յաճախակի օգտագործումը ձեզ կը ձերբազատէ փորակապութենէ: Այս շատ մարսողական բանջարեղէնը նաեւ յանձնարարելի է երիկամային կամ աղիքային անհանգստութենէ տառապողներուն:

– Խոշոր դդումի սերմերը հարուստ են երկաթով եւ հետեւաբար յանձնարարելի են արեան տկարութենէ տառապողներուն եւ յոգնածութիւն զգացողներուն:

Դդումի սերմերը նաեւ օժտուած են հակաբորբոքային յատկութիւններով, անոնք կը հանդարտեցնեն միզուղիներու խանգարումներն ու բորբոքումները:

– Դդումի սերմերը հարուստ են նաեւ մակնեզիումով, ահա բնական միջոց մը` լարուած վիճակէ եւ ընկճախտէ դուրս գալու համար: Ափ մը խարկուած դդումի սերմը ձեզ ժամանակաւորապէս կը հանգստացնէ:

Խոշոր դդումի սերմերը կարելի է նաեւ օգտագործել հացերու պատրաստութեան մէջ, ինչպէս նաեւ` աղցաններուն եւ եղինձներուն իւրայատուկ համ տալու համար:

Ինչպէ՞ս Խորովել Խոշոր Դդումի Սերմերը

Սերմերը քամոցի մէջ դնել եւ հոսող ջուրի տակ լուալ, մինչեւ որ մաքրուին: Սերմերը տարածել ծծուն թուղթի կամ մաքուր լաթի վրայ եւ կարելի եղածին չափ ցամքեցնել: Ցամքած սերմերը շատ քիչ քանակութեամբ ձէթով եւ աղով խառնել եւ տարածել փուռ գացող ափսէի մէջ: Նախապէս տաքցուած (180 ջերմաստիճան) փուռի մէջ եփել, մինչեւ որ ցամքին եւ թեթեւ շէկնան:

Խմիչքի կողքին մատուցելու պարագային, կարելի է նախքան փուռը դնելը աղին եւ ձէթին աւելցնել կարմիր փոշի պղպեղ կամ սխտորի փոշի, քարրի կամ «հերպ տը փրովանս»:

Խոհագիր

 Խոշոր Դդումով Կրաթեն
Բաղադրիչներ

750 կ խոշոր դդում` խորանարդաձեւ մանր կտրատուած
2 գետնախնձոր` խորանարդաձեւ մանր կտրատուած
2 սոխ` շատ մանր կտրատուած
3 հաւկիթ
30 սլ կաթ
50 կ հալող, տաշուած պանիր
մշկընկոյզ, աղ, սեւ համեմ

Պատրաստութիւն

Կաթսային մէջ ընկոյզի մեծութեամբ կարագ տաքցնել եւ աւելցնել մանրուած սոխը:

Աւելցնել դդումն ու գետնախնձորը եւ 3-5 վայրկեան բանջարեղէններ կարագին մէջ դարձնել:

Բանջարեղէնները փոխադրել ափսէի մը մէջ եւ վրան թափել կաթով, հաւկիթով եւ համեմներով պատրաստուած թանձրուկը:

Երեսը ծածկել տաշուած պանիրով եւ շուրջ կէս ժամ եփել նախապէս տաքցուած փուռի մէջ` 180-200 ջերմաստիճանով:

Մատուցել տաք վիճակով, բարի՛ ախորժակ:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

* * *

Երբ դաշտն անտէր է, այգին` անմշակ,
Մոլախոտերն են տարածւում համակ,
Քաղհանող չկայ, տէրերն են քնած,
Ծաղիկներն իրենց զգում են լքուած:
Փուշն ու տատասկը ծածկել են այգին,
Վարդը գլխիկոր քաշուել է մի կողմ,
Գործ կայ անելու այստեղ ահագին,
Չորս կողմը միայն փշեր են ծակող:
Մարդիկ անցնում են` վարդը չեն տեսնում,
Այգեպան զարթնի՛ր, հերի՛ք է քնես,
Քաոս է տիրում նախկին պարտէզում,
Փշերը շուտով կը հասնեն եւ քեզ:
Տե՛ս, էն փուշն իրեն ինչ լա՜ւ է զգում,
Ծաղկել է արդէն կեղծ վարդի գոյնով,
Սոխակն էլ խաբուած իր երգն է երգում,
Արբած` կանեփի արբեցնող բոյրով:
Այսօր փուշ, տատասկ իշխում են ազատ,
Լցուել են դաշտը, այգի ու պարտէզ,
Խեղճ մանուշակներ, խեղճ վարդ հարազատ,
Քաղհանող չկայ, կորչում էք անտես:

 ՀԱՅԿԱԶ ՔՈԹԱՆՋԵԱՆ

 (ՀայՔ)

 


Ձեր Պատասխանները Ձեր Մասին Կը Պատմեն. Որքանո՞վ Կառչած Էք Ձեր Անցեալին

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Սիրած անձէ բաժանում, գործի փոփոխութիւն, երկիր փոխելու հարկադրանք… Ինչպէ՞ս կը հակազդէք նման փոփոխութիւններու: Անցեալի էջը ամբողջովին կը դարձնէ՞ք, թէ՞ անցեալը կը շարունակէ ապրիլ ձեր մէջ:

Պատասխանեցէք ստորեւ տրուած փորձ-հարցարանին, ապա կարդացէք արդիւնքը:

1

Ձեր սիրած անձը կը յայտնէ, որ կ՛ուզէ վերջ տալ ձեր միջեւ գոյութիւն ունեցող յարաբերութեան:

ա – Կը խնդրէք, որ վերատեսութեան ենթարկէ որոշումը:
բ – Չէք հակազդեր:
գ – Կը փորձէք մխիթարուիլ` մտածելով, որ անկեղծ բարեկամներ չեն պակսիր ձեր շուրջ:

2

Գործի բերմամբ պիտի ստիպուիք քանի մը տարիով երկիրը ձգել եւ ուրիշ երկիր հաստատուիլ:

ա – Կը մտածէք գործէն հրաժարիլ:
բ – Կը մտածէք, որ քանի մը տարին արագ կ՛անցնի:
գ – Կը մտածէք, որ լաւ առիթ է միջավայր փոխելու եւ նոր մարդոց ծանօթանալու:

3

Գիրքի մը մէջէն հին լուսանկարներ կը գտնէք:

ա – Զանոնք անմիջապէս ալպոմի մը մէջ կը տեղաւորէք, որպէսզի չկորսուին:
բ – Կը դիտէք եւ դարձեալ գիրքին մէջ կը տեղաւորէք:
գ – Կը թափէք, քանի որ ալպոմները արդէն լեցուն են, եւ այդ նկարները ձեր սրտին չեն խօսիր:

4

Ձեր հագուստի պահարանը կը կոկէք եւ, ահա՛ քանի մը կտոր հագուստ կայ, որոնք տարիներէ ի վեր կախուած են հոն…

ա – Կը պահէք, քանի որ անոնց հետ կապուած յիշատակներ ունիք:
բ – Կը պահէք յարմար անձի մը տալու համար:
գ – Զանոնք կու տաք ձեր մաքրութեան կնոջ:

5

Երբեք չէք հանդուրժեր`

ա – Ապերախտութիւնը:
բ – Կրաւորական կեցուածքը:
գ – Անտարբերութիւնը:

ԱՐԴԻՒՆՔ

Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «ա» է, մեծ դժուարութեամբ կ՛անջատուիք անցեալէն: Իւրաքանչիւր իր, նամակ, լուսանկար յիշատակ մը կ՛արթնցնէ ձեր մէջ, հետեւաբար կը պահէք զայն եւ կը գուրգուրաք անոր վրայ: Նոյնպէս ալ դժուար կը բաժնուիք ձեզի սիրելի, հարազատ անձերէն եւ բաժանումի վէրքը երբեք չի սպիանար ձեր պարագային:

***

Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «բ» է, անցեալը կարեւոր նշանակութիւն ունի ձեզի համար, բայց եւ այնպէս անոր գերին չէք: Կ՛ընդունիք ձեր կեանքին մէջ կատարուող փոփոխութիւնները եւ ըստ այնմ կը կազմակերպէք ձեր կեանքը եւ կը յարմարիք որոշ հարկադրանքներու:

***

Եթէ ձեր պատասխաններուն մեծամասնութիւնը «գ» է, անցեալը շատ բան չ՛ըսեր ձեզի, եւ դիւրաւ կը շրջանցէք զայն: Կ՛ապրիք օրը օրին` առաւելաբար նայելով դէպի ապագան: Այս պատճառով ալ ձեր կեանքը քիչ թէ շատ հեզասահ կ՛ընթանայ, անցեալը որեւէ ձեւով չի կաշկանդեր ձեզ:

Այլազան

Մոնիքա Գրիգորեանը Կը Ներկայացնէ
Հայաստանը

«Միս տիեզերք» մրցոյթի կազմակերպիչները վերջերս յայտարարեցին, որ «Քորոնա» համավարակի պատճառով յետաձգուած «Միս տիեզերք 2020»-ը պիտի կայանայ յառաջիկայ մայիս 16-ին, Ֆլորիտայի մէջ:

Կազմակերպիչները պետութիւններուն հնարաւորութիւն տուին, ազգային մրցոյթ կազմակերպելու փոխարէն` թեկնածու մը առաջարկել, որ նախ պիտի մեկնի Նիւ Եորք` մասնակցելու համար մրցոյթի նախապատրաստական փուլին, որմէ ետք կը մեկնի Ֆլորիտա:

«Միս տիեզերք 2020»-ին Հայաստանը պիտի ներկայացնէ 22-ամեայ Մոնիքա Գրիգորեանը, որ մասնակցած էր «Միս աշխարհ Արմենիա 2019»-ին եւ ընտրուած էր որպէս լաւագոյն վեցի խմբակի անդամ:

Մոնիքան Վանաձորէն է, վերջին երկու տարիներուն Երեւան կը բնակի. ան կը տիրապետէ հայերէն, ռուսերէն, անգլերէն, գերմաներէն եւ թրքերէն լեզուներուն:

«Ես մնացել եմ առանց հայրիկի, 10 տարեկան էի, երբ նրան կորցրի: Շատ դժուարութիւններ եմ յաղթահարել: Ուզում եմ խօսել արցախեան պատերազմի մասին, որը բազմաթիւ երեխաների ծնողազուրկ դարձրեց, ու նրանք ստիպուած են լինելու կեանքի հարուածներին միայնակ դիմակայել: Ես մրցոյթին ներկայանալու եմ նաեւ Արցախի տարազով: Եթէ հնարաւորութիւնը տան, ես կը պատմեմ Արցախի մասին», ըսած է Մոնիքան հարցազրոյցի մը ընթացքին:

Անվախ Աղջկան Արձանը

Ապրիլ 7-ին` Մայրութեան եւ գեղեցկութեան օրը, Երեւանի կառավարութեան երրորդ մասնաշէնքին դիմաց տեղադրուեցաւ «Անվախ աղջիկ» քանդակը` ընկերային հարցերու նախարարութեան նախաձեռնութեամբ:

Արձանին աղջիկը կանգնած է դէմքով դէպի կառավարութեան շէնքը. ինքնավստահ, անվախ ու պահանջատէր: Աղջիկ, որ քաջաբար կը պաշտպանէ իր իրաւունքները եւ ունի իր ցանկութիւնները իրականացնելու կամքի ուժ եւ համարձակութիւն:

Աղջիկներու հզօրացումը խրախուսող ու խորհրդանշող նմանատիպ արձաններ կան աշխարհի տարբեր քաղաքներու մէջ: Երեւանի պարագային, հայ աղջիկը ներկայացուած է հայկական տարազով եւ գլխազարդով:

Նշենք, որ նմանատիպ արձան Նիւ Եորքի մէջ տեղադրուած է 2017-ին` Կիներու միջազգային օրուան առիթով: «Fearless girl»-ը տեղադրուած էր Ուոլ Սթրիթի հռչակաւոր պրոնզէ ցուլի արձանին դիմաց, աւելի ուշ տեղափոխուեցաւ այլ վայր` տրուած ըլլալով, որ զբօսաշրջիկներու բազմութիւնը կը խոչընդոտէր շրջանի երթեւեկութիւնը:

Ինչպէս միշտ, արձանը արժանացաւ թեր ու դէմ կարծիքներու, իսկ անոր հեղինակը` Արմէն Սամուէլեանը հարցազրոյցի մը ընթացքին յայտնած է, որ այս իր ստեղծագործական աշխատանքը չէ, ինք պարզապէս կեանքի կոչած է պատուիրատուներուն մտածածը:

Ինչ կը վերաբերի քննադատութիւններուն, քանդակագործը ըսած է. «Մեր քաղաքում ինչ էլ լինի, քննադատում են, կապ չունի` դա լաւ գործ է, թէ ոչ: Ամենալաւ քանդակն էլ եթէ վաղը դնեն, ժողովուրդը քննադատելու է»:

Վերջապէս, Սամուէլեան մերժեց այն քննադատութիւնը, ինչ կը վերաբերի արձանին անհամաչափութեան, ան շեշտեց, որ արձանը իր չափերուն մէջ է, եւ թէ` «Բոլոր երեխաների գլուխներն էլ այդ չափն ունեն»:

Պայուսակի Մը Պատմութիւնը

 «Լէյտի Տիոր» Պայուսակը

«Լէյտի Տիոր» պայուսակը ստեղծուեցաւ 1995-ին: Լաւատեղեակ աղբիւրներու համաձայն, Ֆրանսայի նախկին Առաջին տիկինը` Պերնատեթ Շիրաքը «Տիոր» նորաձեւութեան տունէն կը խնդրէ պայուսակ մը ստեղծել` յատուկ արքայադուստր Տայանային համար, Փարիզ կատարած անոր այցելութեան առիթով:

Երբ Ֆրանսայի Առաջին տիկինը նուիրեց զայն Տայանային, վերջինս սիրահարեցաւ պայուսակին եւ այնուհետեւ զայն կրեց զանազան առիթներով:

Իրեն յատուկ կարուածքով, վայելուչ տեսքով եւ գործնական չափերով պայուսակը շուտով մեծ ընդունելութիւն գտաւ եւ անտարբեր չձգեց Մարիոն Քոթիյարը, Մոնիքա Պելլուչին, Քարլա Պրունին եւ շատ ուրիշներ:

Խոհագիր

Բակլայով Աղցան

Բաղադրիչներ

– 1,5 քիլօ թարմ բակլայ
– 3 ցօղուն պրաս
– 200 կ ֆեթա պանիր
– 2 պճեղ սխտոր
– 3 ցօղուն կանաչ սոխ
– Կէս կապ մանրուած ազատքեղ
– 2 ապուրի դգալ մանրուած անանուխ
– 1 կիտրոնի հիւթ
– 3-4 ապուրի դգալ ձիթապտուղի ձէթ
– Աղ

Պատրաստութիւն

Պրասը մաքրել, լուալ եւ կտրատել: Բակլան նոյնպէս մաքրել, օգտագործել հատիկները:

Կաթսային մէջ ջուր եռացնել, աղ աւելցնել եւ երկու բանջարեղէնները 5 վայրկեան եփել, ապա քամոցի մէջ փոխադրել:

Բակլայի հատիկներուն կեղեւը հանել եւ օգտագործել միջուկը:

Ներկայանալի ամանի մը մէջ փոխադրել բակլան եւ պրասը, աւելցնել` մանրուած կանաչ սոխը, ազատքեղը, անանուխը եւ ճզմուած սխտորը:

Աւելցնել` կիտրոնի հիւթը, ձէթն ու աղը եւ զգուշ խառնել: Երեսը աւելցնել ֆեթայի կտորները եւ մատուցել:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Լռել են արդէն երգերը հզօր
Ու էլ չեն հնչում խօսքերը հպարտ,
Խաւարն է գերել մեր հոգին այսօր
Եւ լռութիւնը յաւէտ մահապարտ:
Սեւ գնդերն ահա կազմել են շարքեր
Արիւնուած երկրում, ուր երէկ այնպէս
Շաչում էիք դուք, հրեղէն երգեր,
Եւ ալեկոծուում փողոց ու կրկէս:
Դաժան ցնծութեամբ թշնամին ահա
Իր սեւ յաղթութեան խնճոյքն է տօնում,
Հռհռում է մեր տանջանքի վրայ,
Արիւնով հարբած` արիւն է խմում…
Լցուած է արդէն բաժակը թունոտ,
Համբերելու ժամն անցել է արդէն.
Ելնե՜նք ճչալու խնդութեամբ քինոտ
Ու հպարտ կանգնենք մութ բռնութեան դէմ:
Այս դառն օրերի մթնում մահաբեր,
Արնոտ խնճոյքի այս սեւ զնդանում
Դաւաճա՛ն է նա, ով լռում է դեռ,
Մատնի՛չ է, ով իր սուրը չի հանում…

ՎԱՀԱՆ ՏէՐԵԱՆ

 

Գեղեցկագիտական. Դէմքին Մորթը Մաքրելու Ազդու Միջոց

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Դէմքին եւ յատկապէս քիթի հատուածին վրայ յայտնուող սեւ կէտերէն ձերբազատիլը բոլորիս փափաքն է: Շատեր կ՛այցելեն գեղեցկութեան սրահներ, ուրիշներ կը գնեն թանկարժէք արտադրութիւններ` դէմքին մորթը մաքրելու եւ սեւ կէտերէն ձերբազատելու համար: Անշուշտ այդ միջոցներով սեւ կէտերը կը մաքրուին, բայց ինչո՞ւ մեծ գումարներ ծախսել (յատկապէս` այս օրերուն), երբ կայ բոլորիս հասանելի պարզ միջոց` նոյն արդիւնքին հասնելու համար:

Առաջին Քայլ

Առաւօտեան սուրճը խմելէ ետք սպասեցէք, որ սուրճի մրուրը պաղի: Այնուհետեւ այդ մրուրը դրէք փոքրիկ, մաքուր անձեռոցիկի մը վրայ եւ նրբօրէն մաքրեցէք ձեր դէմքը շրջանաձեւ շարժումներով, ապա լուացէք ջուրով:

Երկրորդ Քայլ

Խորունկ ամանի մը մէջ երիցուկի (camomille) տաք թէյ լեցուցէք: Ձեր դէմքը պարզեցէք տաք շոգիին` գլուխը սրբիչով մը ծածկած: Այս դիրքով առնուազն 5-7 վայրկեան մնացէք: Երիցուկի գոլորշին կ՛ընդլայնէ մորթին ծակտիկները եւ դուրս կը հանէ մակերեսի սեւ կէտերը:

Երրորդ Քայլ

Մէկ բաժակ հանքային ջուրով եւ 4 ապուրի դգալ սոտայով խառնուրդ մը պատրաստեցէք, քսեցէք ձեր դէմքին` խուսափելով աչքի հատուածներէն:

Ձգեցէք խառնուրդը 10 վայրկեան, այնուհետեւ մաքուր ջուրով լուացէք դէմքը:

Դէմքը մաքրելու այս աժան եւ շատ ազդու միջոցը կրկնեցէք շաբաթական դրութեամբ եւ շատ գոհ պիտի մնաք արդիւնքէն:

Երիցուկը կարելի է փոխարինել սովորական թէյով, անանուխով եւ այլն…

Յուշահամալիրի Մը Պատմութիւնը

Ծիծեռնակաբերդ

Ծիծեռնակաբերդի բլուրին վրայ գտնուող եւ Հայոց ցեղասպանութեան զոհերուն նուիրուած յուշահամալիրը դարձած է հայ ժողովուրդին ամէնէն հարազատ վայրերէն մէկը, ուր ամէն տարի ապրիլ 24-ին հազարաւոր մարդիկը կը հաւաքուին` իրենց յարգանքի տուրքը մատուցելու 1915-ի զոհուած 1,5 միլիոն նահատակներուն:

Բլուրը, որուն վրայ կանգնած է յուշահամալիրը Ծիծեռնակաբերդ կը կոչուի, քանի որ, ըստ աւանդութեան, հոն գտնուող ծիծեռնակները կ՛օգնէին սիրոյ աստուածուհի Աստղիկին եւ պատերազմի աստուած Վահագնին` իրարու հետ հաղորդակցելու:

Յուշարձանը կառուցուած է 1964-1967` քանդակագործ Վան Խաչատրեանի, ճարտարապետներ Արթուր Թարխանեանի եւ Սաշուր Քալաշեանի ներկայացուցած նախագիծով: Իսկ հանդիսաւոր բացումը տեղի ունեցած է 1967-ի նոյեմբեր 29-ին:

Յուշահամալիրին կառուցման մասնակցած են նաեւ ուսանողներ եւ աշակերտներ. անոնցմէ շատեր մինչեւ իսկ օրերով հոն գիշերած են:

Վան Խաչատուրեանը առիթով մը յայտնած է. «Սկզբում նպատակ կար Տէր Զօրի անապատի նմանութիւնը ստանալ: Առաջակել էինք յուշարձանի ամբողջ տարածքը ծածկել մազութով, որպէսզի հետագայում բուսականութիւն չաճէր, այնուհետեւ լցնել Ծիծեռնակաբերդի բլրին թափուած ժանգոտ քարաբեկորները` շեշտելու Տէր Զօրի անապատի ամայութիւնն ու սարսուռը:

Գլխաւոր տարրը` Խաչը, որոշել էինք փորել գետնի մէջ: Պատերն ամբողջութեամբ խաչքարեր էին լինելու: Մարդիկ աստիճաններով պէտք էր իջնէին խաչին մօտ` մոմեր ձեռքերնին: Հիմնական գաղափարը խաչուած ազգն էր»:

Յուշահամալիրը բաղկացած է 3 հիմնական կառոյցներէ` Յաւերժութեան տաճար, «Վերածնող Հայաստան» յուշասիւն եւ Յուշապատ:

Յաւերժութեան տաճարը բաղկացած է 12 սիւներէ: Յուշարձանին կեդրոնը կը վառի անմար կրակը, որ պահպանելը բարդ էր 1990-ական թուականներուն, քանի որ լոյս եւ վառելանիւթ չկար: Բայց եւ այնպէս «Կազ ու լոյս չունեցող Հայաստանում կրակն անմար պահուեց»:

1995-ին յուշահամալիրին մէջ բացուեցաւ ստորգետնեայ թանգարան:

2010-էն ի վեր ապրիլ 24-էն ետք հաւաքուած ծաղիկներուն թերթիկները կ՛անջատուին ցօղուններէն: Ցօղուններով պարարտանիւթ կը պատրաստուի յուշահամալիրի յարակից հողին համար, իսկ թերթիկներէն` վերամշակուած թուղթ, զոր կ՛օգտագործուի յուշահամալիրի թանգարանին մէջ:

Այլազան

 Ընթերցումը Կը Խթանէ
Յիշողութիւնը

Շիքակոյի Ռաշի համալսարանի մասնագէտներուն կարծիքով, կարդալը, գրելը, խաչբառ լուծելը կը պահպանեն մտքի պայծառութիւնը` մինչեւ խոր ծերութիւն:

Ըստ գիտնականներուն, եթէ ուղեղը մշտապէս մարզուի, կարելի է նոյնիսկ կանխել ալցայմըր հիւանդութեան զարգացումը:

Գիտնականներուն գիտափորձին արդիւնքները ցոյց տուած են, որ յառաջացած տարիքին մնայուն ընթերցումը, մտաւոր ունակութիւններու նուազեցման գործընթացը կրճատած է 82 առ հարիւրով, իսկ չկարդալը նոյն գործընթացը արագացուցած է 48 առ հարիւրով:

Ծանր Պայուսակը
Ընկճախտ Կը Պատճառէ

Որքան ծանր է ձեր ձեռքի պայուսակը, այնքան մեծ է ընկճախտի ենթարկուելու հաւանականութիւնը: Այս եզրակացութեան յանգած են Սինկափուրի եւ Հոնկքոնկի ազգային համալսարաններու գիտնականները:

Երկարատեւ ուսումնասիրութեան մը աւարտին մասնագէտները փոխադարձ կապ հաստատած են պայուսակի ծանրութեան եւ հոգեկան վիճակի միջեւ: Պարզուած է, որ պայուսակին ծանրութիւնը ուղղակիօրէն կ՛ազդէ մարդու տրամադրութեան վրայ եւ հոգեկան խանգարում կը պատճառէ:

Գիտնականներու կարծիքով, ծանր բեռ ունենալը տխուր միտքեր կը յառաջացնէ մարդոց մօտ: Մասնագէտները կը նշեն, որ ատիկա տեղի կ՛ունենայ ենթագիտակցութեան մէջ, եւ այդ գործընթացը վերահսկելը անհնար է:

Այս հաստատումը կրկնակիօրէն մտահոգիչ է, երբ մտածենք մեր դպրոցականներուն եւ անոնց արտակարգօրէն ծանր պայուսակներուն մասին:

Մեր Առօրեան Դիւրացնող Հնարքներ

 Խոհանոցային
Վեց Գաղտնիքներ

Տնտեսուհիներուս համար խոհանոցը այն վայրն է, ուր մենք կը դրսեւորենք մեր խոհարարական տաղանդները. անիկա մեր թագաւորութիւնն է, ուր միայն մեր օրէնքները կը գործեն: Բայց յաճախ ամենալաւ տնտեսուհիներն անգամ օգնութեան եւ խորհուրդի  կարիք ունին: Եկէք պարզենք խոհանոցային 6 գաղտնիքներ, որոնք կը դիւրացնեն մեր առօրեան:

1

Որպէսզի միս կամ բանջարեղէն խաշելու ատեն եփի ջուրը չյորդի ու չթափի, փայտեայ դգալ մը զետեղել կաթսային վրայ: Այսպէսով, թէ փրփրոտ ջուրը չի յորդիր եւ թէ՛ կրակը չի՛ մարիր:

2

Բանջարեղէն կամ միս կտրատելու փայտեայ տախտակը մանրէներու բոյն է: Զայն հիմնովին մաքրելու եւ հականեխելու համար պէտք է վրան աղ ցանել եւ կիսուած կիտրոնով մը լաւ շփել ու ձգել առնուազն մէկ ժամ, ապա ցօղուել առատ ջուրով:

3

Մանրալիքին մէջ փիցցա կամ որեւէ խմորեղէն տաքցնելու պարագային, նախընտրելի է բաժակ մը ջուր դնել: Ջուրին ներկայութիւնը որոշ խոնաւութիւն կը ստեղծէ եւ կ՛օգնէ, որ փիցցային կտորը համաչափ տաքնայ` պահելով իր փափկութիւնը:

4

Շիշին յատակին աւելցած գինին երբեք չթափել, այլ պարզապէս լեցնել սառցամանի մէջ եւ սառեցնել: Յետոյ խորանարդները օգտագործել մսեղէններու եւ թացաններու պատրաստութեան մէջ:

5

Լոլիկները աւելի երկար կը դիմանան, եթէ զանոնք գլխիվայր շարէք ամանի մը մէջ, որուն յատակին թերթ, թուղթէ թանձր թաշկինակ կամ մաքուր սրբիչ մը զետեղած ըլլաք:

6

«Սթենլըս սթիլ» լուացարանները, ճիշդ ձեւով չմաքրուելու պարագային, կը կորսնցնեն իրենց փայլքը: Զանոնք մաքրելու լաւագոյն ձեւը քացախ-ջուրի օգտագործումն է:

Խոհագիր

 Ծաղկակաղամբով Աղցան

Բաղադրիչներ

– 1 միջակ ծաղկակաղամբ
– 1/2 գաւաթ թահին
– 1/2 գաւաթ կիտրոնի հիւթ
– 2 պճեղ ճզմուած սխտոր
– 1/2 գաւաթ ջուր
– 2 ապուրի դգալ մանրուած ազատքեղ (կամ կանաչ սոխ, կամ անանուխ)

Պատրաստութիւն

Ծաղկակաղամբը լուալ, ապա համաչափ փոքրիկ կտորներու բաժնել եւ քանի մը վայրկեան եռացնել աղի ջուրի մէջ: Փափկացած ծաղկակաղամբը քամոցի մէջ փոխադրել եւ ձգել, որ պաղի:

Մինչ այդ փոս ամանի մը մէջ պատրաստել թացանը` մեզի ծանօթ «թարաթոր»-ը: Խառնել վերը յիշուած բաղադրիչները եւ միատարր թանձրուկը թափել խաշած ծաղկակաղամբին վրայ: Երեսը զարդարել մանրուած թարմ ազատքեղով կամ կանաչ սոխով եւ կամ` անանուխով:

Ի հարկին այս աղցանը կարելի է ճոխացնել պրոքոլիով, խորանարդաձեւ կտրտուած խաշած ստեպղինով, եւ այլն…

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Ղօղանջ Եղեռնական

(Հատուած)

Խանգարե՞լ, ինչի՞ համար…
Գարուն էր: Չեկած ամառ`
Փուլ եկաւ երկնակամար,
Ձիւն մաղեց մեր բաց գլխին,
Ձիւն մաղեց` կրակի՛ պէս…
– Գարուն ա, ձիւն ա արել…
Գետերը մեր երերման
Հոսեցին` երակի՛ պէս…
Արիւնը ջուր ա դառել…
Ձորերը շիրիմ դարձան,
Վիհերը` գերեզմանոց.
– Ջուրը մեր տունն ա տարել…
Ամէն քար` լուռ մահարձան,
Ամէն տուն` վառման հնոց.
– Բնաւեր հաւք ենք դառել…
Ինչքան բառ` ո՜ղջը մրմունջ,
Ինչքան երգ` ո՜ղջը լալով,
– Զուլում էր, զուլո՜ւմ, լաօ՛…
Թրի դէմ, սրի, հրի`
Լոկ մանգաղ, լոկ բահ ու մաճ.
– Տնաւե՜ր-բնաւե՜ր լաճ…
Մեր հողը, մեր հայրենին,
Մեր երկիրն ամայացաւ.
– Սեւ՜ հագիր, սեւսիրտ մարէ…
Հինաւուրց տոհմիկ մի ազգ
Չմեռա՜ւ, այլ…մահացա՛ւ.
– Գարուն ա, ձիւն ա արել…
Գարուն էր: Ամառ եկաւ,
Ձագ հանեց ձորում կաքաւ,
Իսկ հայը զրկուեց ձագից,
Իր պոռթկան թոնրի տաքից,
Իր մօրից, հօրից, եարից,
Իր բնից ու աշխարհից.
– Գարուն ա, ձիւն ա արել…
… Ա՜խ, ինչպէ՞ս, ո՞նց մոռանալ
Արհաւիրքն այն օրերի.
– Աշխարհքում ով մոռանայ`
Ջուխտ աչքով թող քոռանայ…

… Խոցեցին ու ջնջեցին,
Հատեցին հաստ ու բարակ,
Հօշեցին ու տանջեցին,
Փշրեցին, տուին կրակ.
Վաթեցին արիւն-արցունք,
Ներկեցին ձոր ու բարձունք,
Քանդեցին երկինք մի լուրթ,
Մորթեցին մի ժողովուրդ,
Հացառատ մի ողջ աշխարհ
Սարքեցին փշրանք-նշխար,
Սո՜ւրբ նշխար` շա՛ն բերանում,-
Ուզեցին մի հայ թողնել,
Եւ այն էլ… թանգարանում…
– Գարուն ա, ձիւն ա արել…

ՊԱՐՈՅՐ ՍԵՒԱԿ

 

 

 

Պարի Մը Պատմութիւնը. Եարխուշտա

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Այսօր` ապրիլ 29-ը Պարի միջազգային օրն է:

1982-էն ի վեր, ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի որոշմամբ, ապրիլ 29-ին կը նշուի Պարի միջազգային օրը, որ կը համընկնի ֆրանսացի հանրածանօթ պարադիր եւ «ժամանակակից պալէի հայր» Ժան-Ժորժ Նովերի ծննդեան օրուան (29 ապրիլ 1727):

Պարի միջազգային օրուան առիթով, եկէք, ծանօթանանք բոլորիս սիրելի «Եար խուշտա» պարին:

Պարին անուանումը ունեցած է տարբեր մեկնաբանութիւններ: Անոնցմէ մէկը այն է, որ «եար խուշտա» կը նշանակէ զէնքի ընկեր: Պարսկերէն «եար», բացի սիրեցեալէ, նաեւ կը նշանակէ ընկեր, իսկ «խըշտ», «խըշտիկ» կարճ նիզակ, զէնք:

Եար խուշտա ռազմական խաղ-պարը, կը պատկանի Ծափ պարերու տեսակին, անիկա շատ տարածուած էր Սասունի մէջ: Ինչպէս բոլոր ծիսական պարերը, այնպէս ալ ռազմականները համարուեր են սրբազան, եւ անոնց կատարման լուրջ նշանակութիւն տրուեր է: Անցեալին այդ պարերը կատարեր են ռազմի երթալէ առաջ` ռազմիկներուն մարտական ոգին բարձրացնելու, յաճախ նոյնիսկ ռազմի յաջող կամ անյաջող աւարտը գուշակելու նպատակով: Եար խուշտա պարեր են նաեւ ռազմական յաղթանակներ տօնելու եւ կամ թաղման արարողութիւններուն, յատկապէս եթէ հանգուցեալը առնչուեր է ռազմական գործի հետ:

Սասունցիներուն սիրելի եար խուշտան կը կատարուէր բազմամարդ ուխտագնացութիւններու ժամանակ Անդոկի, Մարութայ սարի, Ծովասարի եւ Մշոյ Ս. Կարապետ վանքի տօներուն, հարսանիքներուն եւ խնճոյքներուն:

Եար խուշտան այն աւանդական պարերէն է, որ շատ քիչ փոփոխութիւններու ենթարկուած է: Պարողներուն թիւը պէտք է զոյգ ըլլայ. անոնք կը բաժնուին երկու խումբի, որոնցմէ մէկը կը յարձակի, միւսը կը դիմադրէ: Ձեռքերը ազատ են, առաջ եւ ետ, աջ ու ձախ շարժումներով եւ ծափերով: Իրարու դէմ յանդիման գալով` ձեռքերը գլուխէն վեր կը բարձրանան եւ ափերով իրարու կը զարնեն, որ կը խորհրդանշէ զէնքերու իրարու զարնուիլը: Շարժումներուն կշռոյթը երթալով կ՛արագանայ եւ ծափերը կը դառնան կտրուկ:

Լեռների մէջ կայ պայքար,
Քարի մէջ երգ ու պար,
Ձեռքերի մէջ առնական
Հայ պարն է յաղթական:

Մշոյ ու Սասնայ պարը մեր
Հէյ տղերք, ձեռքերը վեր,
Թէ զարկէք, դողան սրտեր,
Քեզ ղուրպան, զէնքի ընկեր:

Ձեր Պատասխանը Կը Պատմէ Ձեր Մասին

 Ինչը Առաջնահերթ Է Ձեզի Համար

Օրուան ընթացքին կը ներկայանան պահեր, երբ կը ստիպուինք արագ ընտրութիւն մը կատարել կացութիւններ փրկելու համար:

Եթէ նոյն պահուն ձեզի կը սպասեն 5 տարբեր գործեր, դուք ի՞նչ հերթականութեամբ կը կատարէք զանոնք, ո՞ր մէկուն կու տաք առաջնահերթութիւնը: Ընտրեցէ՛ք ձեր պատասխանը եւ կարդացէ՛ք արդիւնքը. ձեր պատասխանը կը պատմէ ձեր մասին:

1.- Լացող երեխան հանդարտեցնել:
2.- Կ՛անձրեւէ, պատշգամը փռուած լուացքը հաւաքել:
3.- Բաց մոռցուած ծորակը գոցել, արդէն ջուրը լուացարանէն կը յորդի:
4.- Շտապել դուռը բանալու, հիւրերը արդէն ժամանած են:
5.- Պատասխանել գործընկերոջ մը հեռախօսի զանգին:

ԱՐԴԻՒՆՔ

Եթէ առաջին հերթին կը շտապէք լացող երեխան հանդարտեցնելու, ձեր կեանքին մէջ առաջին տեղը կը գրաւէ ձեր ընտանիքը:

***

Եթէ առաջին հերթին պատշգամ կը վազէք փռուած լաթերը հաւաքելու, ձեր կեանքին մէջ առաջնահերթութիւնը կու տաք բնատուր եւ պարզ հաճոյքներու, սիրոյ եւ մտերմիկ յարաբերութիւններու:

***

Եթէ անմիջապէս խոհանոց կը շտապէք ծորակը գոցելու` գործնական անձ էք եւ դրամը ձեր կեանքի առաջնահերթութիւնն է:

***

Եթէ ամէն բան ձգելով` կը  վազէք տան դուռը բանալու, շատ յստակ է, որ բարեկամները կարեւոր տեղ կը գրաւեն ձեր կեանքին մէջ:

***

Եթէ անմիջապէս ձեր բջիջային հեռախօսը կը վերցնէք` ձեր գործընկերոջ պատասխանելու, կը նշանակէ, որ կեանքի մէջ նախապատուութիւնը կու տաք գործին, ասպարէզին:

Ոճաբաններու Կարծիքով…

 Ինչպէ՞ս Հագուիլ, Եթէ…

Կարճահասակ ըլլալը ճակատագրական թերութիւն չէ. սակայն հագուստ ընտրելու պարագային պէտք է ըլլալ ուշադիր` սլացիք եւ համաչափ տեսք ունենալու համար:

Ստորեւ մէկ քանի հնարք, որոնք փորձառու ոճաբաններու կարծիքով կը դիւրացնեն հագուստի ընտրութիւնը:

Կարճահասակ անձերուն յանձնարարելի չէ կրել լայն եւ երկար վերարկուներ ու բաճկոններ. ասոնք «կը կարճեցնեն» ոտքերը: Պէտք է ընտրել կարճ ու մարմնին փակած բաճկոններ:

***

Կարճահասակ անձերը պէտք է հրաժարին գօտի կրելէ, յատկապէս` լայն տեսակները: Գօտին իրանը երկուքի կը բաժնէ եւ «կը կտրէ» մարմնին սլացիք տեսքը: Ինչ կը վերաբերի կապով օժտուած կօշիկներուն, թելադրելի է, որ անոնք ըլլան ոտքի մաշկին գոյնին մօտիկ` (պեժի երանգներով) վերը յիշուած մտահոգութենէն մեկնելով:

***

Հակադրուող եւ շեշտուած գոյները մարմինը մասերու կը բաժնեն, հետեւաբար աւելի բարձրահասակ երեւալու համար ընտրեցէք նոյն երանգի, ներդաշնակ գոյներ:

Խոհագիր

Քոքոայով Կարկանդակ

Բաղադրիչներ

– 2 գաւաթ ալիւր
– 2 գաւաթ շաքար
– 1/4 գաւաթ քոքոա
– 1 թէյի դգալ պէյքինկ փաուտըր
– 2 թէյի դգալ պէյքինկ սոտա
– 1 թէյի դգալ աղ
– 1 գաւաթ թանձր կաթ
– 1 գաւաթ տաք ջուր
– 1/4 գաւաթ հալած կարագ
– Կէս թէյի դգալ վանիլա
– 3 հաւկիթ
– Փոշի շաքար` զարդարանքի համար
– Կիտրոնի տաշուք

Պատրաստութիւն

Խորունկ ամանի մը մէջ յաջորդաբար լեցնել մաղէ անցած ալիւրը, քոքոան, պէյքինկ փաուտըրը, պէյքինկ սոտան, աղը եւ վանիլան: Այս չորս բաղադրիչները թել-դգալով խառնելէ ետք աւելցնել կաթը, տաք ջուրն ու կարագը: Լաւ խառնել` մինչեւ միատարր թանձրուկ մը ստացուի: Վերջապէս աւելցնել 3 հաւկիթներն ու կիտրոնի տաշուքը եւ նոյն դգալով խառնել:

Կարկանդակին կաղապարը կարագով ծեփել, ալիւրով պատել եւ խմորը (որ բաւական թոյլ է) մէջը պարպել ու նախապէս տաքցուած փուռին մէջ եփել 180 ջերմաստիճանով: Լաւ պաղելէն ետք երեսը փոշի շաքար ցանել ու մատուցել:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

 Չար Բաներ

Գացէք ըսէք չար բաներուն որ չըլլան
Որ չըլլայ թէ պատահին
Կամ երբ ըլլան հեռու մնան մեր այս պզտիկ աշխարհէն
Համն ու հոտը խաթարելու չհասնին

Չար բաներուն բարեւ ըսէք մեր կողմէն

Ըսէք գիտենք թէ անոնք կան ու միշտ կրնան պատահիլ
Ըսէք գիտենք թէ կրնան
Օր ցերեկով մութ գիշերով յանկարծակի գալ մեզի

Բայց դուք ըսէք չար բաներուն որ չըլլան
Որ չըլլայ թէ պատահին
Կամ երբ ըլլան հեռու մնան մեր այս պզտիկ աշխարհէն

Քանի որ դուք չէք գիտեր ինչ
Քանի անոնք չեն գիտեր ինչ
Սէր ու սիրով
– Մերթ կենսուրախ-շաղ ու շողով
– Մերթ յուսաբեկ-ահ ու դողով-
Շիւղ շիւղի

Շիներ ենք մենք մեր աշխարհը լոյս օրերու հիւրընկալ-
– Պզտիկ աշխարհ մը որ հազիւ հազ կրցեր է պարտկել
Մեր պզտիկ կեանքն ու մեր անդորրը ջերմիկ-

Այս բոլորը գացէք ըսէք չար բաներուն – եւ ըսէք
Որ չըլլայ թէ պատահին –
Երբ պատահին հեռու մնան մեր այս տաքուկ երդիքէն
Համն ու հոտը խաթարելու չհասնին…

ԶԱՀՐԱՏ

 

Ի՞նչ Տեսաք Առաջին Հերթին

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Ձեր ենթագիտակցութիւնը շատ մեծ ազդեցութիւն ունի ձեր տեսածին վրայ: Բացայայտեցէք ձեր հոգեվիճակը` պատասխանելով այս միակ ՀԱՐՑՈՒՄԻՆ. «Ի՞նչ տեսաք առաջին հերթին»:

Ա.- Կիսաբաց Դուռ

Եթէ առաջին հերթին կիսաբաց դուռ տեսաք, դուք արդէն ձանձրացած էք միապաղաղ առօրեայէն եւ փոփոխութիւններ ու նոր հորիզոններ կը փնտռէք: Արդէն սկսած էք առաջին քայլերը առնելու: Այդ փոփոխութիւնը կրնայ վերաբերիլ գործի, ճամբորդութեան կամ բարեկամներու: Յամենայն դէպս առաջին քայլը առած էք եւ որոշած էք, որ ետդարձ չկայ:

Բ.- Խազ

Եթէ առաջին հերթին խազ (նոթա) տեսաք, ձեր ստեղծագործ միտքը ըսելիք ունի շրջապատին եւ աշխարհին… Ձեր ներուժը որոշած է չնահանջել եւ անհրաժեշտ ջանքերը գործադրելով` դուք շուտով պիտի բացայայտէք ձեր թաքուն ձիրքերը:

Առողջապահական

 Տէ. Կենսանիւթի Պակասը
Բացայայտող 5 Նշաններ

Տէ. կենսանիւթը անհրաժեշտ է մեր առողջութեան համար: 36 գործարաններու աշխատանքը, ոսկորներու տոկունութիւնը, մկանային հիւսուածքը, դիմադրողականութեան համակարգը ազատ ռատիքալները դիմակայելու կարողութիւնը կախեալ են այս կենսանիւթի մակարդակէն:

Այս կենսանիւթը կրնայ արտադրուիլ ինքնուրոյն, երբ արեւուն ճառագայթները կը կպչին մորթին: Յատկապէս ձմրան եղանակին երբ արեւոտ օրերը հազուադէպ են, կարեւոր է լրացուցիչ Տէ. կենսանիւթ ստանալ (անշուշտ` բժիշկին թելադրանքով միայն):

Ահաւասիկ 5 նշաններ, որոնք կը բացայայտեն մարմնին մէջ Տէ. կենսանիւթի անբաւարարութիւնը:

1.- Ոսկորներու Ցաւ

Տէ. կենսանիւթին շնորհիւ մարմինը աւելի լաւ կը կլանէ կիրը, որմէ կախեալ է ոսկրային հիւսուածքի առողջութիւնը: Որքան շատ է Տէ. կենսանիւթի պակասը, այնքան աւելի յաճախ զգալի կը դառնան յօդերու եւ ոսկորներու ցաւերը:

***

2.- Յաճախակի Հիւանդութիւններ

Մարմնին դիմադրողականութիւնը անմիջականօրէն կապուած է այս կենսանիւթին հետ: Եթէ մարմնին մէջ Տէ. կենսանիւթի մակարդակը անբաւարար է, մարդիկ աւելի յաճախ կը տառապին կրիփէ, ձմեռնային հիւանդութիւններէ, վարակային անհանգստութիւններէ եւ այլն…

***

3.- Ոսկրային Զանգուածի Նուազում

Տէ. կենսանիւթի պակասը կը բարձրացնէ լուրջ հիւանդութիւններու հաւանականութիւնը` կապուած ոսկորներու զանգուածի նուազումին: Կանխահաս օսթէոփորոզը եւ տարբեր կոտրուածքներ սովորական եւ յաճախակի երեւոյթ են Տէ. կենսանիւթի պակասէ տառապող անձերուն մօտ:

***

4.- Յոգնածութիւն

Եթէ դուք մնայուն յոգնածութիւն կը զգաք, կրնայ ըլլալ, որ կենսանիւթերու պակաս ունիք, ներառեալ` Տէ. կենսանիւթի: Ձեր բժիշկին խորհուրդով արեան քննութիւն ըրէք եւ ստուգեցէք, եթէ սակաւարիւնութիւն ունիք, որմէ ետք բժիշկը ձեզի կը թելադրէ հարկաւոր վերականգնող բուժումը:

***

5.- Ընկճախտային Վիճակ

Կենսանիւթերը նաեւ կ՛ազդեն մեր տրամադրութեան վրայ, անոնց բացակայութիւնը, հաւատաք կամ ոչ` կ՛ազդէ մեր հոգեկան հանգստութեան վրայ: Կերէք այլազան, կարեւոր են պտուղներն ու բանջարեղէնները եւ օրական առնուազն կէս ժամ քալեցէք արեւուն տակ` կրելով գլխարկ եւ արեւու ակնոցներ:

Ինչպէ՞ս Ընտրել Երեխային
Առաջին Մահճակալը

Նորածին երեխային առաջին գիշերները դժուար թէ հեզասահ անցնին: Երեխայի լաց, խուճապի մատնուած ծնողներ, լարուած մթնոլորտ…

Ինչպէ՞ս ընել, որպէսզի մանուկը առաջին իսկ օրերէն սիրէ իր մահճակալը, հանգիստ ու ապահով զգայ իր նոր բոյնին մէջ, եւ վերջ գտնեն գիշերային մղձաւանջները:

Ընտրել Երեխան «Ընկալող» Մահճակալ Մը

Մանուկին մահճակալը պէտք է ըլլայ փոքրիկ, իր չափերուն համապատասխան: Մօր արգանդէն նոր դուրս եկած երեխան պէտք է ապահով եւ պատսպարուած զգայ իր բոյնին մէջ:

Մահճակալը պէտք է օժտուած ըլլայ բամպակեայ փափուկ բարձերով, սաւանեղէնով եւ վերմակով: Մօր թեւերուն մէջ թէ մահճակալին, երեխան հաճոյք կ՛առնէ, երբ պարուրուած կը զգայ: Մինչդեռ մեծ չափի մահճակալի մը մէջ ան խորթ ու կորսուած պիտի զգայ եւ բնականաբար պիտի չուզէ հոն մնալ:

Կարեւոր է նաեւ, որ երեխային մահճակալը ըլլա՛յ սենեակին մէջ, ըլլա՛յ սենեակէն դուրս տեղէ տեղ չփոխադրուի: Երեխան պէտք է ընտելանայ իր անկիւնին եւ միջավայրին եւ քանի մը օրը անգամ մը տեղ չփոխէ:

Սպասել, Որ Քունը Գայ

Երեխան մահճակալին մէջ դնել, եթէ ան կը յօրանջէ, աչքերը կը շփէ, ականջը կը բռնէ, կամ կը սկսի անհանգտութեան նշաններ ցոյց տալ:

Եթէ այս փուլին մանուկը անկողին դրուի, ան դժգոհելու կամ նեղանալու առիթ պիտի չունենայ: Մինչդեռ կայտառ երեխան, լարուած խաղալիքի մը նման, ճշդուած ժամերու անկողին դնելով եւ ստիպելով, որ քնանայ «կ՛ըմբոստանայ», կը դժգոհի եւ մահճակալը բնականաբար ատելի կը դառնայ…

Խիստ Կարեւոր`

– Եթէ արթննալէ ետք երեխան չի լար, պէտք չէ վազել եւ մահճակալէն վերցնել. թող ան իր խաղալիքներով խաղայ: Միւս կողմէ` երեխային մահճակալը պէտք չէ խաղալիքներով խճողել, բարձրէն կախուած թեթեւ եւ շարժուն խաղալիք մը բաւարար է, որ զբաղցնէ աչուկները նոր բացած մանուկը:

– Հազիւ երեխան աչքերը փակէ, ծնողները պէտք չունին ոտքի մատներուն վրայ քալելով հեռանալու, որպէսզի ան չարթննայ: Մօր արգանդին մէջ անոր կը հասնէին դուրսի աշխարհին բոլոր ձայները, որոնց հետ ան արդէն ընտելացած է: Անշուշտ պէտք է զգուշանալ երեխան ցնցող անախորժ որեւէ ձայնէ, ինչպէս` հովի պատճառով զօրաւոր փակուող դրան ձայնէն, պատկերասփիւռի աղմուկէն եւ այլն…

Իրեր, Զորս Երբեք Կարելի Չէ Փոխ Տալ
Նոյնիսկ Ձեզի Ամենամօտիկ Ու Սիրելի Անձերուն

Բոլորս շատ լաւ գիտենք, որ կարելի չէ փոխ առնել եւ գործածել ուրիշին սանտրը կամ ակռայի խոզանակը: Բայց անդին` կան շատ այլ անձնական իրեր, զորս մենք երբեմն փոխ կու տանք մեզի մտերիմ անձին, առանց մտածելու անախորժ հետեւանքներուն մասին:

Այսօրուան էջով ձեզի կը ներկայացնենք ցանկը այն իրերուն, որոնք պէտք չէ ունենան մէկէ աւելի օգտատէրեր:

Հողաթափեր

Հիւրերուն կամ բարեկամներուն կարելի չէ հողաթափ փոխ տալ: Նոյնպէս ալ դուք ուրիշին հողաթափը պէտք չէ կրէք, քանի որ անոնք կրնան եղունգի սունկեր եւ այլ վարակներ փոխանցել:

Ձեր անձնական հողաթափերը պարբերաբար լուացէք կամ քացախով հականեխեցէք, թէկուզ դուք էք միակ կրողը:

***

Շրթներկեր

Երբ կ՛օգտագործէք ձեր ընկերուհիին շրթներկը, կրնաք «հերբես» կոչուած մորթային հիւանդութենէն վարակուիլ, իսկ «հերբես»-ի 100 տոկոսով արդիւնաւէտ բուժում չկայ:

***

Ականջակալներ

Ուրիշին ականջակալները օգտագործելը, թէկուզ` քանի մը վայրկեան, կը վնասէ ձեր ականջներուն առողջութեան: Ականջակալները շատ արագ միջոց մըն են վարակներ փոխանցելու: Շաբաթական դրութեամբ մաքրեցէք եւ հականեխեցէք ձեր ականջակալները:

***

Ծամակալներ Եւ «Պիկուտի»-ներ

Բոլորս ալ գիտենք, որ ուրիշին սանտրը օգտագործելը սխալ է. նոյնպէս ալ ծամակալները, որոնք ուրիշին գլխուն եւ մազերուն հետ շփման մէջ եղած են:

Գլխամաշկի սունկը շատ դիւրին կը փոխանցուի ծամակալներու եւ «պիկուտի»-ներու միջոցով:

Թելադրելի է սանտրը, ծամակալներն ու «պիկուտի»-ները շաբաթական դրութեամբ մաքրել ու հականաեխել:

Տէոտորաններ

Մաշկի հետ շփուող մանրէասպան յատկութիւններ ունեցող տէոտորաններն ալ կրնան մանրէներ պարունակել:

Թելադրելի է ամբողջովին հրաժարիլ ուրիշին տէոտորանը օգտագործելէ: Իսկ ինչ կը վերաբերի ձերինին, յանձնարարելի է զայն օգտագործել լոգանքէն ետք, երբ տակաւին ձեր անութները մաքուր են եւ` մանրէներէ զերծ:

***

Դէմքի Խնամքի Պարագաներ

Դէմքի մաքրման խոզանակներն ու սպունգները ժամանակի ընթացքին մանրէներ կը հաւաքեն իրենց մակերեսին. այս պարագաները ո՛չ ուրիշէն փոխ առէք, ո՛չ ալ տուէք: Անոնք կրնան մորթային հիւանդութիւններ փոխանցել եւ բշտիկներու դուռ բանալ:

Դէմքի մաքրման սպունգները, վրձիններն ու խոզանակները օրական լուացէք օճառով` օգտագործելէ անմիջապէս ետք:

Անուշահոտի Մը Պատմութիւնը

 «Լ՛Էր Տիւ Թան»

Իւրաքանչիւր անուշահոտ ունի իր պատմութիւնը: Անուշահոտերու ստեղծումը պատահականութեան արդիւնք չէ. զայն ստեղծողը ունեցած է դրդապատճառ մը կամ պատգամ մը փոխանցելու մտայղացումը:

Թէեւ այսօր շուկայի վրայ դժուար թէ գտնուի «Լ՛Էր տիւ թան» անուշահոտը, բայց կ՛արժէ անդրադառնալ անոր պատմութեան, քանի որ օրին «Շանել թիւ 5»-ին եւ Կերլէնի «Շալիմար»-ին հետ առասպելական համբաւ կը վայելէին…

«Լ՛Էր տիւ թան»-ը նշանաւոր ոճաբան Նինա Ռիչչիի տղուն յղացումն էր: Անուշահոտը կը խորհրդանշէր «Ապրելու ուրախութիւնն ու անհոգութիւնը»: Պատերազմներէ եւ զրկանքներէ ետք, Ռոպէր Ռիչչի փափաքեցաւ իր ձեւով ուրախացնել ժողովուրդը: 1948-ին անուշահոտը շատ մեծ ընդունելութիւն գտաւ, նոյնպէս ալ` անոր սրուակը», որ Մարք Լալիքի ստեղծագործութիւնն էր:

Սրուակին աղաւնիները կը խորհրդանշէին խաղաղութիւնը:

Խոհագիր

 Պրուսքեթթա

Պրուսքեթթան իտալական նշանաւոր նախուտեստ է: Կան պրուսքեթթայի տասնեակ մը տարբերակներ. մեր այսօրուան սիւնակով կը ներկայացնենք լոլիկով եւ ռեհանով պատրաստուած դասական պրուսքեթթան:

Բաղադրիչներ

– 6 հատ միջակ չափի լոլիկ
– 2 պճեղ ճզմուած սխտոր
– 1 ապուրի դգալ ձիթապտուղի ձէթ
– 1 ապուրի դգալ պալսամիք քացախ
– 6 – 8 տերեւ մանրուած թարմ ռեհան
– 1 ֆրանսական պակեթ հաց
– Աղ, սեւ պղպեղ
– 1/2 սուրճի գաւաթ ձիթապտուղի ձէթ

Պատրաստութիւն

Լոլիկները կեղուել եւ մանր, խորանարդաձեւ կտրատել:

Փուռը տաքցնել 180 ջերմաստիճանով: Պակեթ հացը շեղակի շերտել, վրձինով անոնց երեսը ձէթով ծեփել եւ փուռին մէջ կարմրցնել:

Ամանի մը մէջ խառնել մանրուած լոլիկը, ռեհանը, ճզմուած սխտորը, պալսամիք քացախը, ձիթապտուղի ձէթը, աղն ու սեւ պղպեղը:

Խորոված հացի շերտերը շարել ներկայանալի բաց ամանի մը մէջ, վրան աւելցնել լոլիկով խառնուրդը եւ անմիջապէս մատուցել:

Պրուսքեթթան պատրաստել վերջին վայրկեանին, որպէսզի հացերը չկակուղնան եւ ուտելու ժամանակ ակռաներուն տակ խշրտան:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

Որտեղի՞ց այսքան ցաւ ու թախիծ,-
Քարեր են փշրուում սրտիս վրայ…
Գոյժեր են գալիս Ղարաբաղից,
Սարեր են փշրուում սրտիս վրայ,
Կռուում են այնտեղ քաջերն ազգի…
Եւ, ահա, նախերգը նրանց ասքի
Ողբի է փոխուում եւ մահազդի,
Դարեր են փլուում սրտիս վրայ…

ՀԱՄՕ ՍԱՀԵԱՆ

 

 

 

Մայիսը` Հայ Մայրերու Ամիսը

$
0
0

Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ

Շատ մը երկիրներու մէջ Մայրերու օրը կը նշեն մայիս ամսուան ընթացքին: Մենք` լիբանանահայերս եւս մայիսը ընտրած ենք այս գեղեցիկ եւ իմաստալից օրը նշելու համար. սակայն եկէք` ծանօթանանք, թէ աշխարհի չորս ծագերուն տարբեր ժողովուրդներ ե՛րբ եւ ինչպէ՛ս կը նշեն Մայրերու օրը:

– Հայաստանի մէջ ապրիլ 7-ը Մայրութեան եւ գեղեցկութեան օր է: Ամէն տարի նոյն օրը Հայ առաքելական եկեղեցին կը նշէ Ս. Աստուածածնի աւետման օրը: Իսկ մայրաքաղաք Երեւանի մէջ եւ ամէնուր մեծ շուքով կը նշուի այս օրը:

– Հայոց դիցաբանութեան մէջ Անահիտ աստուածուհին կը կոչուէր Ոսկեմայր: Անահիտ դիցուհին պտղաբերութեան, արգասաւորութեան, ծննդաբերութեան եւ ռազմի աստուածուհին էր: Զայն կոչած են` «Ոսկեմայր», «Սնուցող մայր», «Մեծ տիկին», «Ոսկեմատն»: Քրիստոնէութեան շրջանին Անահիտի պաշտամունքը վերածուեցաւ Մարիամ Աստուածածնի պաշտամունքին:

– Մայրերու հանդէպ առաջին պաշտամունքները ծագում առած են Հին Յունաստանէն: Գարնան մեծ շուքով կը պատուէին Ռէան` Զեւսի մայրը: Աւելի ուշ հռոմէացիք Ռէանի փոխարինեցին Սիպէլով, որ ճանչցուած էր որպէս մեծ դիցուհի եւ աստուածներու մայր:

– Արաբական երկիրներու մեծամասնութիւնը Մայրերու տօնը կը նշէ մարտին: Եւրոպան, Քանատան, Աւստրալիան, Հարաւային Ամերիկան` մայիսին, Արժանթինը` հոկտեմբերին, Մոնկոլիան` յունիսին եւ այլն…

– Եգիպտոսը մայրերու տօնը կը նշէ Լիբանանի նման` մարտ 21-ին: Օրին նախագահ Կամալ Ապտել Նասեր ծիծաղելի համարած է Մայրերու տօն ճշդելու առաջարկը, բայց յետոյ տեղի տուած է: Այսպէս, 1956-ին մարտ 21-ը Եգիպտոսի մէջ հռչակուած է Մայրերու օր:

– Եթովպիոյ մէջ Մայրերու տօնի ճշգրիտ թուական չկայ. եթովպիացիք կը սպասեն, որ անձրեւները դադրին… Այսպէս, հոկտեմբերին կամ նոյեմբերին, երբ երկինքը պայծառանայ, ընտանեկան բացօթեայ խրախճանքներ կը կազմակերպուին: Եռօրեայ այդ խրախճանքը կը կոչուի «Անթրոշթ»:

– 1872-ին Ճուլիա Ուարտ Հաու Մայրերու տօնի գաղափարը յղացաւ Մ. Նահանգներու մէջ: 1907-ին Աննա Ճարվիս անունով այլ ամերիկուհի մը վերակենդանացուց գաղափարը, եւ այդ օրերուն ճերմակ մեխակը դարձաւ Մայրերու տօնի խորհրդանիշ:

1914-ին նախագահ Ուիլսըն մայիսի 2-րդ շաբաթը հռչակեց Մայրերու տօնի թուական:

– Գերմանիոյ մէջ Մայրերու տօնին մայրերը չեն աշխատիր, զաւակները կ՛ընեն ամէն բան: Մայրերը նախ օրը կը սկսին ճոխ նախաճաշով, ապա ընտանեկան պտոյտներ կը կազմակերպուին… Շատեր ալ տուրմ կամ ծաղիկ կը նուիրեն իրենց մայրերուն:

– Արդէն 15-րդ դարէն անգլիացիք «Մատըրինկ սանտէյ» անունով տօն ունէին: Այդ օրը ուրիշներու տունը ծառայող մայրերուն կ՛արտօնէին տուն երթալ եւ ընտանիքին հետ անցընել օրը:

– Տակաւին մինչեւ վերջերս լիբանանահայեր տարբեր բնոյթի ձեռնարկներով` դասախօսութիւն, բացօթեայ պտոյտ, նախաճաշ… կը նշէինք Մայրերու օրը: Այդ ձեռնարկները ճոխացուած կ՛ըլլային գեղարուեստական յայտագիրներով եւ վիճակահանութեամբ: Մաղթենք, որ այդ ձեռնարկները վերականգնին, թէկուզ` աւելի համեստ տարբերակներով:

Արձանի Մը Պատմութիւնը

 Խաչատուր Աբովեանի
Արձանին Ոդիսականը

Խաչատուր Աբովեանի արձանը «շրջագայած» է 7 անգամ, որուն 3 անգամը` երկրէ երկիր… Պատմութիւնը հետեւեալն է. գրագէտին անհետացման 60-ամեակին առիթով կ՛որոշուի Երեւանի մէջ կանգնեցնել անոր յուշարձանը:

Արձանը կառուցելու համար անհրաժեշտ գումարը` 12 հազար ռուբլին պէտք էր հաւաքուէր հանգանակութեամբ, ինչպէս նաեւ` կազմակերպուած համերգներէն գոյացող հասոյթով. պահանջուած գումարը կը հաւաքուի քանի մը տարի ետք:

Արձանը կառուցելու համար մրցոյթ կը յայտարարուի, եւ ներկայացուած 8 նախագիծերէն դատակազմը կ՛ընտրէ Անդրէաս Տէր Մարուքեանի ներկայացուցած նմուշը: Երկու տարի ետք արձանը պատրաստ էր, սակայն անիկա կը գտնուէր քանդակագործին աշխատանոցը` Փարիզ, իսկ զայն Երեւան տեղափոխելու համար անհրաժեշտ գումարը չկար:

Շատ չանցած, Տէր Մարուքեան կը մեռնի` չտեսնելով իր ստեղծագործութեան տեղադրումը Երեւանի մէջ:

Խորհրդային իշխանութեան տարիներուն` 1925-ին, պահանջուած գումարը կ՛ուղարկուի, եւ քանդակը Փարիզէն ճամբայ կ՛ելլէ դէպի Երեւան, բայց սխալմամբ կը հասնի Թիֆլիս: Թիֆլիսի մէջ արձանը կը մնայ շուրջ 8 տարի եւ յետոյ միայն կը տեղափոխուի Երեւան ու կը տեղադրուի «Մոսկուա» շարժապատկերի սրահին կից` Աբովեանի անուան հրապարակին վրայ:

Արձանին «ճամբորդութիւն»-ը այսքանով չաւարտեցաւ: 1950-ին Աբովեան փողոցի վերակառուցման աշխատանքներուն ընթացքին գրագէտին արձանը կը տեղափոխուի Երեւանի կրկէսին մօտ, նախկին երկաթուղագիծի կայարանին դիմաց անշուք վայր մը:

Որոշ ժամանակ ետք Տէր Մարուքեանի ստեղծած արձանը կրկին կը տեղափոխուի` այս անգամ յայտնուելով Ծիծեռնակաբերդի բլուրին վրայ: 1957-ին արձանը կրկին կը տեղափոխուի եւ կը կանգնեցուի Մանկական երկաթուղիի տարածքին` Աբովեանի անուան զբօսայգիին մէջ:

Միայն 7 տարի անց` 1964-ին, արձանը կը զբաղեցնէ իր ներկայիս տեղը` Քանաքեռ, Աբովեանի տուն-թանգարանին մօտ:

Այլազան

«Էս.Էմ.Էս.»-ները Կը Սփոփեն

Մարդ ուրախութեան պոռթկում կ՛ունենայ ամէն անգամ, երբ ընկերոջմէ կամ ընտանիքի անդամներէն մէկուն կողմէ հաղորդակցութիւն կը ստանայ, հաստատած է ամերիկեան գիտափորձ մը:

Այսպէս, «Տը Թելեկրաֆ»-ը կը հաստատէ, որ Քալիֆորնիոյ համալսարանի հոգեբանները շուրջ 2000 հոգեկան անկումէ տառապող անձերու վրայ կատարած գիտափորձի մը աւարտին յանգած են այն եզրակացութեան, որ «Էս.Էմ.Էս.»-ը դրականօրէն կ՛ազդէ մարդու հոգեբանական վիճակին վրայ:

Ընկճախտէ տառապող 2000 անձերը ծրագրուած ձեւով «Էս.Էմ.Էս.»-ներ ստանալով` լուրջ բարելաւում արձանագրած են այն պարզ տրամաբանութեամբ եւ համոզումով, որ իրենք լքուած չեն, եւ իրենց մասին մտածող ու իրենցմով հետաքրքրուող անձեր կան իրենց շուրջ:

Եզրակացութիւն. պայման չէ ընկճախտէ տառապող անձերուն միայն նման հոգածութիւն ցուցաբերել: Կարելի է յաճախ սփոփել եւ ուրախացնել մոռցուած բարեկամներ, անցեալի դասընկերներ, տարեց հարազատներ, թոռնիկներ, մարդասիրական ոլորտէ ներս գործող ծանօթներ եւ այլն…

Լոլիկին Մէկ Այլ Յատկանիշը

Կենսանիւթերով եւ հանքայիններով հարուստ համեղ լոլիկը, իր սննդական յատկանիշներուն եւ բուժիչ յատկութիւններուն կողքին, ունի նաեւ ընկճուածութենէ պաշտպանելու առաւելութիւնը:

Այսպէս, չին եւ ճափոնցի գիտնականներ կը հաստատեն, որ լոլիկը կը պաշտպանէ հոգեկան ընկճուածութենէ: Արդարեւ, հազարաւոր անձերու վրայ կատարուած երկարատեւ եւ հետեւողական գիտափորձեր ցոյց տուած են, որ շաբաթական 3-5 լոլիկ ուտող անձերը յիսուն տոկոսով պաշտպանուած կ՛ըլլան հոգեկան ճնշուածութենէ: Հետեւաբար վերոյիշեալ փորձագէտները կը թելադրեն փորձել այս աժան եւ ազդու «դեղը», անշուշտ` առանց չափազանցութեան:

Սարսափազդու Ժապաւէնները
Կ՛օգնեն Նիհարնալու

Մ. Նահանգներու Ուեսմինիսթըր համալսարանի աշխատակիցները ապացուցած են, որ սարսափազդու ժապաւէններ դիտելը ջերմուժ կ՛այրէ: Անոնք վերլուծած են մարդոց կենսական ցուցանիշները` սարսափազդու ժապաւէններ դիտելու ընթացքին. թթուածինի օգտագործումը, սրտի զարկերը եւ այլն… Ստացուած տուեալներու հիմամբ, անոնք եկած են այն եզրակացութեան, որ սարսափի մատնուած հանդիսատեսը 1,5 ժամուան ընթացքին միջին հաշուով 113 ջերմուժ կ՛այրէ. մօտաւորապէս նոյնքան, որքան` կէս ժամ արագ քայլով զբօսնելը: Ջերմուժը կ՛այրի արտադրուող ատրենալինին պատճառով, որ կը փակէ ախորժակը, կը խթանէ նիւթափոխականութիւնը եւ կը ստիպէ մարմինին ջերմուժ այրել:

«Սարսափելի» սննդականոնը մէկ պայման ունի, սահմռկեցուցիչ տեսարաններու ժամանակ չփակել աչքերը…

Խոհագիր

Փեսթօ Թացան

Ինչո՞ւ շուկայէն պահածոյ թացաններ գնել եւ երեւակայական գումարներ վճարել, երբ կարելի է զանոնք տունը պատրաստել եւ ստանալ շատ աւելի թարմ, համեղ եւ պահպանիչներէ զերծ տեսակներ:

Այսօրուան սիւնակով կը ներկայացնենք փեսթօ թացանի պատրաստութիւնը:

Բաղադրիչներ`

– Խոշոր կապոց մը թարմ ռեհան
– 3 պճեղ սխտոր
– 3 ապուրի դգալ սնոպար կամ մանրուած ընկոյզ
– 15-20 սանթիլիթր ձիթապտուղի ձէթ
– Քառորդ սուրճի դգալ աղ
– 2 ապուրի դգալ տաշուած փարմըզան պանիր (կարելի է զանց առնել)

Պատրաստութիւն`

Ռեհաններուն տերեւները լուալ եւ քամոցի մէջ դնել:

Մաքրել սխտորի պճեղները:

Հարիչին մէջ յաջորդաբար դնել ռեհանը, սխտորը, սնոպարը, փարմըզան պանիրը եւ ձիթապտուղի ձէթը եւ հարել, մինչեւ որ թանձր խիւս մը ստացուի:

Այս թացանը կարելի է պատրաստել օր առաջ եւ սառնարանը պահել 3-4 օր, իսկ սառցարանը` ամիսներ:

Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը

 Համբարձում Եայլա

Համբարձում եկաւ, ծաղկունքը ալուան,
Զուգել են հանդեր նախշուն գորգերով.
Փունջ-փունջ աղջիկներ սարերը ելան,
Վիճակ հանելու, աշխուժ երգերով:
Համբարձում եայլա,
Եայլա ջան, եայլա,
Լաւ օրեր, եայլա,
Եայլա ջան, եայլա:
Երգ ու բոյր խառնած,
Թեւ թեւի տուած,
Զուգում են լեռներ,
Ծաղիկ են քաղում,
Ծաղկի հետ խաղում
Ինչպէս թիթեռներ:
Համբարձում եայլա,
Եայլա ջան, եայլա,
Լաւ օրեր, եայլա,
Եայլա ջան, եայլա:

ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ԹՈՒՄԱՆԵԱՆ

Այսօր Համբարձում է: Զատիկէն ճիշդ քառասուն օր ետք կը նշուի Համբարձման, կամ ինչպէս ոմանք կը կոչեն, վիճակի կամ կաթնապուրի տօնը: Անիկա Քրիստոսի յարութիւն առնելէն ետք երկրի վրայ քառասուն օր շրջելու եւ ապա երկինք համբառնալու պատկերացումն է քրիստոնէական տօնացոյցին մէջ:

Համբարձումը շարժական տօն է, ամէն տարի տարբեր թուականի կը նշուի, սակայն ան միշտ կը զուգադիպի հինգշաբթի օրուան:

Համբարձման օրը բոլոր տուներուն մէջ առտու կանուխ կաթնապուր կ՛եփէին: Ոմանք կաթնապուրի կաթսային տակ վառող կրակին մէջ կ՛այրէին եօթը աղօթքով հանգուցուած ձեռքի կապը:

Անցեալին Համբարձման վիճակի արարողութիւնը կը կատարուէր բացօթեայ, դաշտերուն մէջ: Աղջիկները կը նստէին խոտերուն վրայ, իրենց մէջտեղը կը զետեղէին վիճակի փարչը, հարսի հագուստով անչափահաս աղջնակը կը նստեցնէին փարչին քով` երեսը քողով ծածկուած: Իբրեւ անարատ եւ միամիտ երեխայ` ան էր, որ իւրաքանչիւր բախտագուշակ քառեակ երգէն ետք կը հանէր իր մը փարչին մէջէն:

Viewing all 573 articles
Browse latest View live